Buitengebied Dorp Lent - 29 (Fietsbrug en aanpassing Snelbinder Lent)

3.7 Water

Inleiding

In het kader van de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is het verplicht ruimtelijke plannen te 'toetsen op water', de zogenaamde Watertoets. De Watertoets is een waarborg voor water in ruimtelijke plannen en besluiten. In bestemmingsplannen is de watertoets verankerd in de zogenaamde waterparagraaf.

In deze waterparagraaf wordt ingegaan op de waterhuishoudkundige effecten van de aanpassing Snelbinder en de aanleg van de fietsbrug over de Graaf Alardsingel, onderdeel van Knoop Lent. In het overleg van 8 april 2011 zijn hierover procesafspraken gemaakt tussen Waterschap Rivierenland, GEM Waalsprong en Gemeente Nijmegen.

Het waterhuishoudkundig inrichtingsplan Waalsprong 2009 is het overkoepelende plan voor de waterhuishouding van de Waalsprong. Knoop Lent is meegenomen in de wateropgave van de Waalsprong. Er is echter nog geen besluit genomen waar het gebied naar toe moet afwateren als het uitontwikkeld is. Hierdoor is het op dit moment niet mogelijk om voor afzonderlijke deelplannen binnen Knoop Lent een waterhuishoudkundig plan uit te werken.

De uitwerking van de waterhuishoudkundige plannen zal onderdeel worden van het uitvoeringscontract met de aannemer van Knoop Lent. In de eisen van het contract wordt opgenomen dat het waterhuishoudkundige plan moet passen binnen de gestelde kaders die gelden voor de Waalsprong. De eisen zullen voorafgaand aan de aanbesteding met het waterschap worden besproken. Op deze wijze wordt geborgd dat:

• het watersysteem voldoet aan de eisen van de waterbeheerder in dit geval Waterschap Rivierenland;
• dat voldaan is aan de eisen voor een goede afstemming met de waterbeheerder in het kader van de watertoets.

Watersysteem Waalsprong

Oppervlaktewater; kwantiteit

Het plangebied maakt onderdeel uit van het watersysteem voor de gehele Waalsprong. De uitgangspunten en hoofdcontouren van dit watersysteem zijn vastgelegd in het Waterhuishoudkundig Inrichtingsplan Waalsprong 2009, d.d. 20 november 2009 met kenmerk 9T9874.A0. Het WIW 2009 is op 26 januari 2010 door het College van Burgemeester en Wethouders van gemeente Nijmegen vastgesteld. Op 24 februari 2010 is het WIW 2009 ondertekend door GEM Waalsprong, Waterschap Rivierenland en Gemeente Nijmegen.

Uitgangspunt ten behoeve van het watersysteem in de Waalsprong is dat (schoon) regenwater en vuilwater zoveel mogelijk gescheiden blijven. In de Waalsprong wordt voor de afvoer van het schone hemelwater een systeem aangelegd dat bestaat uit goten, wadi's, singels en plassen. Het hemelwater dat op het gebied valt, wordt in eerste instantie geborgen in wadi's. In de wadi's vindt (in)filtratie van het water plaats. Wanneer de wadi's vol zitten, wordt het overtollige water direct afgevoerd naar de singels. Het gefilterde water uit de wadi's komt vertraagd via het drainagesysteem onder de wadi's op het singelsysteem terecht. De singels staan op hun beurt in verbinding met de drie plassen in de Landschapszone en voeren het water op deze manier af. Onderweg vindt een natuurlijke zuivering van het water plaats met behulp van natuurvriendelijke oevers en biologische activiteit in het water.

In de Waalsprong ontstaat op deze wijze een waterkringloop. In natte periodes wordt het wateroverschot opgevangen in de waterplassen. In drogere tijden wordt het water vanuit de plassen rondgepompt door de singels. Op deze wijze blijft het ecosysteem het hele jaar door in stand. Door de singels en plassen zoveel mogelijk te voorzien van natuurvriendelijke oevers, kan in en rond het water in de Waalsprong een bijzonder ecosysteem ontstaan, dat kansen biedt voor zowel planten- als diersoorten

De plassen in de landschapszone dienen voor circa 60 ha als retentieoppervlak voor regenwater uit de gehele Waalsprong. Na realisatie zullen deze waterplassen eveneens een belangrijke recreatieve functie vervullen.

Oppervlaktewater; kwaliteit

Bij het afkoppelen van regenwater dient waar mogelijk conform het convenant Duurzaam bouwen in het KAN 2000, gebruik te worden gemaakt van duurzame bouwmaterialen. In het WIW 2009 is opgenomen dat bij aanleg van waterpartijen gestreefd wordt naar tenminste aanleg van natuurvriendelijke oevers aan één zijde van de watergangen. De zuivering van het afstromende hemelwater wordt zo veel mogelijk gereguleerd door de aanleg van wadi's die het water filteren. In overleg met Waterschap Rivierenland is toepassing van alternatieve filtersystemen mogelijk.

Grondwater

Het plangebied bevindt zich niet in een grondwaterwingebied of grondwaterbeschermingsgebied. Bij hoog water op de Waal treedt kwel op, afhankelijk van de afstand tot de Waal en de weerstand van de deklaag. De afstand ten opzichte van de Waal is ca 1,1 km en de invloed van de kwel is in de bestaande situatie aanwezig. In het plangebied zijn geen watergangen aanwezig, maar huidige aanwezige watergangen rond het gebied functioneren voornamelijk voor het afvangen van de kwel en vallen droog bij lage grondwaterstanden.

In de Waalsprong wordt de grondwaterstand sinds 2000 gemeten voor de grondwateronttrekkingsvergunning voor het bouwen in de Waalsprong. Voor de MER dijkteruglegging Lent wordt sinds maart 2009 de grondwaterstand gemeten nabij de projectlocatie. Grondwatergegevens laten zien dat het grondwater zich gemiddeld rond 7,5 à 8 m +NAP zich bevindt. Bij hoge afvoeren in de Waal boven de 12 m +NAP stijgt het grondwater ongeveer tot 9 m +NAP. Tijdens de droogteperiode in 2003 zakte het grondwater uit tot 6,6 m +NAP.

Als gevolg van de dijkteruglegging bij Lent (met de aanleg van een kwelscherm) en de inrichting van het watersysteem Waalsprong zal het grondwaterregime in de toekomst veranderen. De verandering en het effect van het kwelscherm zal gevolgd worden door monitoring. Gemeente Nijmegen en Waterschap Rivierenland hebben een gezamenlijk Meetplan stedelijk Water opgesteld met monitoringsactiviteiten. Vanuit het nationale project Ruimte voor de Waal wordt het effect van het kwelscherm en eventuele aanvullende maatregelen gevolgd gedurende 25 jaar.

Algemeen deel: Knoop Lent

Knoop Lent is een verzamelnaam voor de volgende deelprojecten:

- de aanleg van een T-splitsing die de Prins Mauritssingel verbindt met de Graaf Alardsingel;

- verbreding van de huidige doorgang onder het spoor (Griftdijk Noord) naar de Graaf

Alardsingel;

- de aanleg van het definitieve treinstation Nijmegen Lent;

* het inrichten van een nieuw stationsplein aan de 'oude' Lentse kant van het spoor;

* de aanleg van een nieuwe doorgang voor voetgangers en fietsers onder het spoor; deze komt onder het definitieve treinstation.

* het aanbrengen van geluidsschermen langs het spoor (van het definitieve station tot aan de spoorbrug).

* het aanpassen van de Snelbinder (het fietspad langs de spoorbrug) zodat het aansluit op Knoop Lent en aanleg fietsbrug Graaf Alardsingel.

In de onderstaande tabel staan de wijzigingen van de verharde oppervlakten met betrekking tot de onderdelen in dit bestemmingsplan.

Onderdeel	Wijziging verhard oppervlakte
Talud brug noordzijde	Afname: de aanleg van het brugtalud leidt tot een vermindering van het verhard oppervlakte van circa 1.700 m2 naar circa 780 m2. reden hiervoor is dat het verharde oppervlakte van de Griftdijk-Noord vanaf de aansluiting Spoorstraat inclusief het westelijk fietspad zal komen te vervallen als gevolg van de realisatie van de fietsbrug.
Brugconstructie	Geen wijziging: De brugconstructie valt binnen het bestemmingsplan Graaf Alardsingel. Het hemelwater van de brug blijft afgewaterd op dit gebied.
Talud brug zuidzijde	Toename: de aanleg van het talud leidt tot een toename van het verhard oppervlakte naar circa 560 m2. Het water zal vrij afwateren naar het maaiveld, dan wel worden individuele maatregelen getroffen.
Fietspad van brug naar stationsplein	Toename: de aanleg van het talud leidt tot een toename van het verhard oppervlakte naar circa 840 m2. Het water zal vrij afwateren naar het maaiveld, dan wel worden individuele maatregelen getroffen.
Aanpassing Snelbinder	Geen wijziging: De aanpassing van de Snelbinder leidt niet tot een wijziging van het verharde oppervlakte. De fietsbrug wordt alleen verlaagd. Het deel dat wordt ingekort valt binnen het bestemmingsplan Definitief Station Lent.

In de huidige situatie watert het regenwater af naar de berm van de Griftdijk. Binnen het plangebied van Knoop Lent is geen oppervlaktewater aanwezig. Voor de toekomstige situatie zijn tot op heden vier opties mogelijk die in samenhang bekeken moeten worden:

- Afvoer naar het bestaande gemengde stelsel van Lent (biedt beperkte capaciteit);

- Afvoer naar het toekomstige verbeterd gescheiden stelsel van Citadel/Hof van Holland;

- Afvoer na alternatieve filtering via het regenwaterriool Graaf Alardsingel naar het singelsysteem Waalsprong;

- Afvoer naar wadi's en via het regenwaterriool Graaf Alardsingel naar het singelsysteem Waalsprong.

In de fase waarin het watersysteem Waalsprong nog niet gerealiseerd is, geldt dat de realisatie van nieuw verhard oppervlak waterneutraal moet worden uitgevoerd. Dit betekent dat compenserende maatregelen moeten worden genomen, zodat het oppervlaktewatersysteem na het gereedkomen van de verharding niet zwaarder wordt belast dan voordien. De initiatiefnemer moet bij de aanvraag van de watervergunning zelf aangeven op welke manier en waar hij de compensatie gaat maken. De afvoer uit het gebied mag de landelijke afvoernorm van 1,5 1/s/ha niet overstijgen. In de tijdelijke situatie kan op het bestaande slotenstelsel van het huidige agrarische watersysteem afgevoerd worden, mits dit niet ten nadele is van nog in agrarisch gebruik zijnde percelen.

Riolering

In en rond het plangebied zijn twee typen rioolstelsels aanwezig. Langs de Griftdijk Noord en Zuid is persriolering aanwezig. In dezelfde straten en de Pastoor van Laakstraat ligt gemengd vrijvervalriool.

Persriolering

Het aanwezige persriool voert het gemengde water af van Griftdijk-Noord 1-51 aan de andere kant van de spoorlijn en injecteert in het bestaande gemengde vrijverval stelsel ter plaatse van Griftdijk-Zuid 141.

Voor de ontwikkeling van de Waalsprong is een pompenplan (Haskoning voor GEM Waalsprong, december 2004) opgesteld voor het afvoeren van het afvalwater. Het gebied ten westen van de Prins Mauritssingel gaat het afvalwater afvoeren door een nieuw centraal persriool langs de Griftdijk-Noord. Deze persleiding voert het afvalwater af richting het noorden naar de RWZI Arnhem Zuid. Als het nieuwe persriool wordt aangelegd, zal het bestaande persriool tussen Griftdijk Noord 51 en Griftdijk zuid 141 gaan vervallen en wordt het afvalwater van Griftdijk-Noord 1-51 op het centrale persriool geïnjecteerd. (Waterhuishoudingsplan Spoorstraat maart 2010, Rioleringsplan Spoorstraat oktober 2010).

Vrij verval riolering & verhard oppervlak

Binnen en langs het plangebied is gemengde vrijverval riolering aanwezig die afvoert naar het bestaande stelsel van Lent. Het binnen het plangebied aanwezige vrijverval riool verwerkt zowel het regenwater binnen als buiten het plangebied.

Deelproject: Aanpassen Snelbinder en fietsbrug Graaf Alardsingel

Het verharde oppervlak neemt door de aanpassing van de Snelbinder en de aanleg van de fietsbrug toe met 3.800 m2. Dit oppervlak mag niet overschreden worden, behalve als er voor de overschrijdende oppervlakte een oplossing wordt geboden, die na formele instemming van Waterschap Rivierenland mag worden uitgevoerd. Voor de toename van het verhard oppervlak dienen compenserende maatregelen te worden genomen. In de toekomstige situatie zal het plangebied op verschillende manieren afwateren:

- Het noordelijke deel van de fietsbrug ter plaatse van de Griftdijk Noord stroomt af naar de berm;

- Voor het zuidelijke deel van de fietsbrug inclusief het fietspadtracé tussen de fietsbrug en de passage zullen waar nodig tijdelijke maatregelen genomen worden;

- Het deel ten oosten van de Snelbinder/spoorlijn ter verlaging van de Snelbinder stroomt in de huidige situatie vrij af naar het spoortalud/maaiveld. Ook ter plaatse van de verlaging zal het hemelwater op dezelfde wijze afstromen.

Verbeelding en regels

Het plangebied krijgt de bestemming Verkeer. Dit maakt de volgende ontwikkelingen binnen de bestemming mogelijk:

- Realiseren van de fietsbrug over de Graaf Alardsingel (als onderdeel van de snelfietsverbinding (het RijnWaalpad) tot aan het station Nijmegen-Lent;

- Verlaging van de Snelbinder aan de oostzijde van het spoor.

In de planregels zijn nadere bepalingen opgenomen omtrent de waterstaatkundige voorzieningen ten behoeve van afvoer en berging van hemelwater.