Bedrijventerrein Lorentz

4.5 Externe veiligheid

Activiteiten met gevaarlijke stoffen brengen risico's op zware ongevallen met mogelijk grote gevolgen voor de omgeving met zich mee. Externe veiligheid richt zich op het beheersen van deze risico's. Het gaat daarbij om de productie, opslag en gebruik van gevaarlijke stoffen (bijvoorbeeld ammoniak en LPG) en het transport van gevaarlijke stoffen over weg, water en spoor en door buisleidingen. Deze activiteiten leggen beperkingen op aan de omgeving omdat veiligheidsafstanden tussen risicovolle activiteiten en (beperkt) kwetsbare objecten nodig zijn.

Externe veiligheid kent twee belangrijke toetsingscriteria waarmee het risico gekwantificeerd kan worden: het plaatsgebonden risico en het groepsrisico. Beide risico's zijn gebaseerd op een kansbenadering en zijn niet effectgericht. Dat betekent dat de gevolgen van een ongeval met gevaarlijke stoffen merkbaar zijn buiten de afstanden die gelden voor het plaatsgebonden risico en het groepsrisico.

Wet- en regelgeving

Risicobron	Vigerende wet- en regelgeving
N302	circulaire Risiconormering vervoer gevaarlijke stoffen
LPG-tankstation	Besluit externe veiligheid inrichtingen Regeling externe veiligheid inrichtingen
aardgastransportleiding	Besluit externe veiligheid buisleidingen Regeling externe veiligheid buisleidingen

Veiligheidsafstanden en veiligheidsnormen

Risicobron	Afstanden en normering
	Invloedsgebied groepsrisico	Plaatsgebonden risico	Afstanden
N302	200 meter	grenswaarde 10-6/jaar (1)	-
LPG-tankstation	150 meter	grenswaarde 10-6/jaar (1)	45 meter (2) 25 meter 15 meter
aardgastransportleiding: (4,5 inch/40 bar)	70 meter (inventarisatieafstand)	grenswaarde 10-6/jaar (1)	0 meter (3)
(1) voor kwetsbare objecten geldt een grenswaarde, voor beperkt kwetsbare objecten geldt een richtwaarde (2) voor respectievelijk vulpunt, ondergronds reservoir en afleverzuil bij een doorzet < 1.000 m3/j (3) bron: http://nederland.risicokaart.nl/

Relevante risicoanalyses

Risicobron	Titel, datum, kenmerk
N302	Externe veiligheid N302 Harderwijk, 12 februari 2007, project 061009; Interimrapportage Inventarisatie risicobronnen gemeente Harderwijk, 07 september 2012, documentnummer 123418002
LPG-tankstation	Kwantitatieve risicoanalyse van LPG-tankstation Gulf Ampèrestraat te Harderwijk, 22 november 2012, projectnr. 256875 - 120883 - HD95
aardgastransportleiding	CAROLA berekeningen gemeente Harderwijk, 1 februari 2012, documentnummer 123418001

Beoordeling risico

In de directe omgeving van het plangebied liggen 2 risicobronnen: de N302 en een aardgastransportleiding. In het plangebied zelf liggen 3 risicobronnen: een LPG tankstation, dezelfde aardgastransportleiding en een verkooppunt voor consumentenvuurwerk.

Binnen het plangebied zijn meer risicobronnen aanwezig, bijvoorbeeld opslag van gevaarlijke stoffen en gassen waarop geen specifieke regelgeving voor externe veiligheid van toepassing is zoals het Besluit externe veiligheid inrichtingen en het Besluit externe veiligheid buisleidingen. Deze bronnen worden verder niet beschouwd. Voor deze bronnen gelden geen wettelijk vastgestelde afstanden of grenswaarden waaraan getoetst moet worden. De risico's worden bij een vergunningaanvraag getoetst aan bijvoorbeeld het Besluit algemene regels voor inrichtingen milieubeheer en de van toepassing zijnde richtlijnen zoals de publicatiereeks gevaarlijke stoffen.

N302

Zowel in de risicoberekeningen van 2007 als de interimrapportage van 2012 is geconstateerd dat een contour van 10-6/j voor de grenswaarde van het plaatsgebonden risico niet aanwezig is. Het plaatsgebonden risico levert geen beperkingen op voor de uitvoering van het plan.

In 2007 is geconstateerd dat het groepsrisico onder de oriëntatiewaarde ligt. De interimrapportage van 2012 geeft aan dat bij een dichtheid > 124 personen/ha (uitgaande van tweezijdige bebouwing op een afstand van 30 meter van de weg) het groepsrisico kleiner is dan 0,1 van de oriëntatiewaarde. In dat geval is het niet nodig om (aanvullende) berekeningen ui te voeren. De huidige dichtheid is veel kleiner dan 124 personen/ha: ongeveer 20 personen/ha op Lorentz I in 2012.

LPG-tankstation

Voor LPG-tankstations gelden, afhankelijk van de doorzet van LPG per jaar, vaste afstanden waarbij wordt voldaan aan de grens- en richtwaarde. In de omgevingsvergunning voor het op Lorentz gevestigde LPG-tankstation is de doorzet begrenst op 1.000 m3/jaar. De afstanden waarbij wordt voldaan aan de grens- en richtwaarde (nieuwe situatie) zijn 45 meter voor het vulpunt, 25 meter voor het reservoir en 15 meter voor het vulpunt. Binnen deze afstanden zijn geen kwetsbare en geprojecteerde kwetsbare objecten aanwezig. Het plan voldoet aan de grenswaarde voor het plaatsgebonden risico van 10-6/jaar.

Binnen de risicoafstanden van het vulpunt en het reservoir zijnwel (geprojecteerde) beperkt kwetsbare objecten aanwezig. Voor beperkt kwetsbare objecten geldt een richtwaarde. Het plan voldoet niet aan de richtwaarde voor het plaatsgebonden risico van 10-6/jaar. Het gaat om een bestaande stituatie waar het nieuwe plan niets aan wijzigt, het plan staat geen nieuwe beperkt kwetsbare objecten binnen de afstanden voor de grenswaarde toe.

De grens- en richtwaarden leveren geen beperkingen op voor de uitvoering van het plan.

Uit de risicoberekeningen blijkt dat zowel met als zonder hittewerende coating van de LPG-tankauto de oriëntatiewaarde wordt overschreden als gerekend wordt met een standaard personendichtheid van 80 personen/ha. De huidige personendichtheid op Lorentz I is ongeveer 20 personen/ha op Lorentz I in 2012.

Aardgastransportleiding

In de risicoberekeningen van 2012 is geconstateerd dat een contour van 10-6/j voor de grenswaarde van het plaatsgebonden risico niet aanwezig is. Dezelfde berekeningen laten ook zien dat er geen sprake is van een significant groepsrisico. Het plaatsgebonden risico en het groepsrisico leveren geen beperkingen op voor de uitvoering van het plan.

Conclusie plaatsgebonden risico

Het plaatsgebonden risico levert geen beperkingen op voor de uitvoering van het bestemmingsplan.

Verantwoording groepsrisico

Aantal personen

Voor het aantal personen dat aanwezig is en op grond van het besluit te verwachten is, is het groepsrisico verantwoord in de rapportages over de risicoanalyses. Voor de N302 is het aantal personen door de gemeente geïnventariseerd. Voor het tankstation is gebruik gemaakt van de Handreiking verantwoordingsplicht groepsrisico van het ministerie van VROM. Voor de buisleiding is gebruik gemaakt van het populatiebestand Groepsrisicoberekeningen van het ministerie van VROM.

Hoogte van het groepsrisico

Conform het Besluit externe veiligheid is in de risicoanalyses het groepsrisico en de bijdrage van het plan aan het groepsrisico vergeleken met de oriëntatiewaarde. Het berekende groepsrisico voor het LPG-tankstation overschrijdt de oriëntatiewaarde. Het groepsrisico voor de N302 en de buisleiding overschrijdt de oriëntatiewaarde niet.

Maatregelen en zelfredzaamheid

Met maatregelen moet zoveel als mogelijk het groepsrisico worden verlaagd. Het bestemmingsplan Lorentz is overwegend een consoliderend plan. Een aantal functies die onder het overgangsrecht vallen, krijgen met het nieuwe plan een formele bestemming die overeenkomt met het huidige gebruik. Het feitelijke groepsrisico neemt hierdoor niet toe. Maatregelen om het groepsrisico te verlagen, zijn in een bestaande situatie moeilijk in te passen. De meest zinvolle maatregelen liggen op het vlak van zelfredzaamheid waarin het plan kan voorzien.

Het plan voorziet niet in functies die specifiek bedoeld zijn voor personen die niet zelfredzaam zijn, bijvoorbeeld de zorgsector, opvang voor minder validen en (basis)scholen, maar sluit voor deze groep ook niet alle mogelijkheden uit. Gezien de functie van het plangebied ligt een toekomstige vestiging van functies voor (grote) groepen minder zelfredzame personen niet voor de hand.

Voor alle risicobronnen biedt de bestaande infrastructuur voldoende mogelijkheden om te vluchten.

Beheersbaarheid en bestrijdbaarheid

Voor de hulpverleningsdiensten is het bedrijventerrein goed bereikbaar en er is voldoende ruimte voor het opstellen van hulpverleningsvoertuigen. Ook de mogelijkheden voor waterwinning zijn in ruime mate aanwezig.

Milieubeleid/externe veiligheidsbeleid

Het plan, met name de wijzigingen ten opzichte van het hiervoor geldende plan, voldoet aan de uitgangspunten van het Milieubeleidsplan Harderwijk 2009-2012 die zijn opgenomen in het deel Bronnen (D aardgastransportleiding, E Lorentz) voor zover van toepassing op dit plan.