Bestemmingsplan Natuurbegraafplaats Heidepol

3.4 Gemeentelijk beleid

Bestemmingsplan buitengebied Arnhem Noord

Het bestemmingsplan Buitengebied Arnhem-Noord is in 2007 vastgesteld door de gemeenteraad van Arnhem en en goedgekeurd door Gedeputeerde Staten van de Provincie Gelderland. In het bestemmingsplan hebben de gronden in het plangebied de bestemming 'bos' en 'agrarisch'. De gronden met de bestemming 'agrarisch' hebben tevens de bestemming 'landschappelijke waarden'.

Gronden met de bestemming 'bos' zijn bestemd voor: behoud, herstel en ontwikkeling van het bos voor natuur, landschap en houtteelt; het behoud of herstel van de op deze gronden voorkomende, dan wel daaraan eigen natuurwaarden, ecologische waarden, landschappelijke waarden en cultuurhistorische waarden; vormen van extensieve recreatie, welke niet strijdig zijn met het behoud of herstel van bovengenoemde waarden; wildwissels; instandhouding van onverharde wegen; wegen ten behoeve van bestemmingsverkeer; alsmede voor daartoe als zodanig op de plankaart aangegeven gebied voor: onverharde parkeervoorzieningen; strooiveld; doelgroep kamperen; houtopslag.

Gronden met de bestemming 'agrarisch' zijn bestemd voor: grondgebonden agrarische bedrijven, waaronder niet wordt begrepen kwekerij of hoveniersbedrijf; onoverdekte voorzieningen ten behoeve van de paardensport; bedrijfswoning; wegen ten behoeve van bestemmingsverkeer; alsmede voor het daartoe als zodanig op de plankaart aangegeven gebied voor: onverharde parkeervoorzieningen.

Gronden met de bestemming “landschappelijke waarden” zijn bestemd voor het behoud of herstel van de op deze gronden voorkomende dan wel daaraan eigen cultuurhistorische- en landschapswaarden;

Voor het afgraven of verlagen van de bodem, en voor het vellen en rooien van houtgewassen is binnen de bestemming 'bos' een aanlegvergunning noodzakelijk. Binnen de bestemming 'agrarisch' is voor het afgraven of verlagen van de bodem een aanlegvergunning noodzakelijk indien het een grondwaterbeschermingsgebied betreft of voor zover het plangebied tevens bestemd is voor het behoud van landschappelijke waarden.

Bestemmingsplan Buitengebied Arnhem-Noord 2007

Bestemmingsplan buitengebied Ede

Het plangebied is gelegen binnen de bestemmingsplanherziening art 30 WRO Natuurgebied Veluwe. In het bestemmingsplan hebben de gronden binnen het plangebied de bestemming 'samengesteld natuurgebied'.

Gronden met de bestemming 'samengesteld natuurgebied' zijn bestemd voor:

behoud en herstel van de natuurwaarden als gevolg van de afwisseling en samenhang van uit meerdere terreintypen en levensgemeenschappen bestaande natuur.

En tevens voor: dagrecreatie, behoud van culturele, toeristisch-recreatieve en educatieve waarden, bescherming van archeologische waarden, wonen, recreatiewoonverblijven, bedrijven, maatschappelijke doeleinden, hoogspanningsleiding, brandstoftransportleiding, aardgastransportleiding.

Voor het verlagen of vergraven van de bodem en het vellen van houtopstanden is een aanlegvergunning noodzakelijk.

Bestemmingsplan Buitengebied Ede

Nota Koers voor het buitengebied Arnhem-Noord ( januari 2010)

In voorbereiding op de nieuwe stadsbrede structuurvisie is er door de gemeente Arnhem voor het Buitengebied Arnhem-Noord een koers voor de toekomst opgesteld. Deze notitie heeft het karakter van een verkenning, waarin uitgangspunten en kansen voor het gebied geformuleerd worden en is nog een ambtelijk concept. In de notitie worden een aantal belangrijke knelpunten genoemd, te weten:

- versnippering;

- matige verbindingen;

- zwak geprofileerde imago.

Op basis van deze knelpunten is gezocht naar en gesproken over de Koers voor de toekomst. Hierbij zijn een aantal doelstellingen genoemd:

1. Benutten en versterken van de bestaande kwaliteiten van het gebied.

Kansen voor het aanpakken van de knelpunten liggen vooral in het beter benutten, en waar mogelijk versterken van de bestaande kwaliteiten van het gebied.

2. Tegengaan van verrommeling

Ontwikkelingen in het gebied dienen de verrommeling en versnippering in het gebied te verminderen in plaats van hier aan bij te dragen. Het ontwikkelen van functies in gebieden waar die functie al sterk aanwezig is heeft daarom de voorkeur. Het Buitengebied is ingedeeld in een aantal zones waarbij de projectlocatie is gelegen in de zone “Natuur & Cultuur”. Dit cultuurlandschap kan intensiever benut worden dan het gebied erboven wat gelegen is in de zone “Natuur”.

3. Bij 'rood voor groen' het resultaat voorop stellen

Er kan in sommige gevallen 'rood' toegevoegd worden maar dit moet dan op landschappelijk en ecologisch gebied zodanig gecompenseerd worden dat de weegschaal doorbuigt richting de natuur.

4. Verbeteren toegankelijkheid voor mens en dier

Een groot deel van het buitengebied is afgesloten met hekken. Samen met de rijkswegen die het gebied doorsnijden vormen deze hekken barrières voor recreanten, maar ook voor dieren. De gemeente is zich ervan bewust dat hekwerken vaak nodig zijn om veiligheid te garanderen.

5. Verbeteren verbindingen
Het gebied beter toegankelijk maken voor wandelaars en fietsers en openstelling van gebieden bevorderen.

Kaart Zonering Buitengebied, uit Koers voor het buitengebied Arnhem-Noord

6. Sterk imago neerzetten

De aantrekkelijkheid van Arnhem als stad om te wonen, werken en recreëren wordt voor een belangrijk deel bepaald door de prachtige ligging aan de Veluwe, die via de grote stadsparken tot ver in de stad binnendringt. In het noorden ligt het groene kapitaal van Arnhem.

Door de gemeente Arnhem is de Natuurbegraafplaats Heidepol getoetst aan de doelstellingen uit de nota Koers voor het buitengebied Arnhem-Noord. De conclusie van de toets was dat uitgangspunten van de initiatiefnemers voor de natuurbegraafplaats aan sluiten bij de doelstellingen die zijn genoemd in de Koers voor het buitengebied Arnhem-Noord.

Waardering van lanen in het buitengebied Arnhem-Noord

De nota 'Waardering van lanen in het buitengebied Arnhem-Noord is in november 2005 opgesteld in opdracht van de gemeente Arnhem. In deze nota is een waardering van lanencomplexen en individuele lanen in het buitengebied Arnhem-Noord uitgewerkt.

Het lanencomplex Lange Hut - Grijsoord - Heidepol dat in het buitengebied Arnhem-Noord gelegen is wordt beoordeeld als van zeer geringe waarde door de sterke versnippering van het oorspronkelijke gebied als gevolg van de aanleg van de rijkswegen A12 en A50 en vanwege de nog slechts zeer plaatselijke aanwezigheid van enkele fragmenten van lanen.

Het gebied Lange Hut - Grijsoord - Heidepol werd omstreeks 1840 tot ontginning gebracht door de vestiging van een paardenrenbaan. Deze werd echter al spoedig opgeheven waarna de grond in 1853 werd gesplitst. Hieruit ontwikkelden zich de landgoederen/buitenplaatsen Heidepol en Grijsoord. Op een gedeelte van Grijsoord werd omstreeks 1914 landhuis Lange Hut gebouwd. Ter versiering en structurering waren alle terreinen voorzien van een rechtlijnig of gebogen lanenstelsel.

Na de vestiging van een instituut voor verstandelijk gehandicapten op het terrein van Heidepol (sinds het midden van de 20e eeuw 's Koonings Jaght geheten) werd rondom de veelheid aan nieuwe paviljoens een nieuwe terreininrichting gerealiseerd waarin een aantal oude lanen wel werden opgenomen, doch nauwelijks meer als zodanig herkenbaar zijn.

Uitsnede uit kaart plangebied Lange Hut-Grijsoord-Heidepol, nota 'Waardering lanen Buitengebied Arnhem-Noord

De huidige oprijlaan van de Harderwijkerweg naar het landhuis op Landgoed Heidepol (F2) wordt in de nota 'Waardering van lanen in het buitengebied Arnhem-Noord als volgt gewaardeerd:

• 1. Onderdeel van de landschappelijke parkaanleg op Heidepol die werd aangelegd in samenhang met de bouw van het nieuwe landhuis in 1939.
• 2. Oorspronkelijk een van de toegangswegen naar landgoed Heidepol. De slingerende laan voerde vanaf de Harderwijkerweg naar het eindpunt van de lange zichtlaan (F3-F4), waardoor het landhuis ook via deze route kon worden benaderd.
• 3. Functie van toegangsweg werd belangrijker in de 2e helft van de 20e eeuw, toen aan het eind van de laan een nieuw huis werd gebouwd.
• 4. Functie van ontsluiting is tot op heden behouden.
• 5. Bijzonder als laan door de toegepaste boomsoort Berk.
• 6. Thans is de laan compleet.

Conclusie: Behouden.

Boomsoort: Berk. Bij verjonging vervangen door dezelfde soort.

Groenplan
Het Groenplan Arnhem bevat een samenhangende visie op de ontwikkeling, inrichting en beheer van het groen in en om de stad Arnhem, voor de korte (2004-2007) en de middellange termijn (2015). Dit betekent dat het plan zowel een uitwerking van de 'groen'-ontwikkelingsvisie uit het structuurplan bevat als een kader voor het beheer van het groen in en om de stad. Het is een sectoraal plan, geschreven vanuit de wens om het groen in de stad te bewaren en te versterken. Visies op het gebied van ecologie, water, landschap en cultuurhistorie en gebruikswensen en beheer(on)mogelijkheden zijn daarbij input voor de geformuleerde streefbeelden en acties.

Integrale groenvisie
De gemeente Arnhem streeft ernaar om de landschappelijke, cultuurhistorische en ecologische waarden van het groen, door versterking en zonering, optimaal tot hun recht te laten komen, waarbij voldoende ruimte voor gebruikswensen moet zijn. De ontwikkelingsinitiatieven en het beheer in en om de stad worden afgestemd op dat streefbeeld.

Het Groenplan Arnhem bevat een samenhangende visie op ontwikkeling, inrichting en beheer van het groen in en om de stad Arnhem. Dit betekent dat:

• 1. het Groenplan een uitwerking geeft van het Structuurplan Arnhem 2010 voor wat betreft de daarin beschreven 'groene ambities';
• 2. het plan als toetsingskader dient voor het beoordelen van ruimtelijke plannen en projecten en tevens een goede basis vormt voor mogelijke toekomstige subsidies en voor koppeling aan projecten en programma's van andere partijen;
• 3. het plan de basis biedt voor de planologische bescherming van waardevolle gebieden en dat op basis van het plan randvoorwaarden kunnen worden meegegeven aan stedenbouwkundige projecten;
• 4. het plan helderheid biedt bij de prioritering en programmering van het groenbeheer door de gemeente;
• 5. het plan daarnaast de kaders biedt voor vergunningverlening en handhaving, voor de uitgifte van snippergroen en voor groencompensatie.

Uitgangspunten

Arnhem heeft veel waardevol groen. Dit is een groot goed voor de leefbaarheid van de stad.

Uitgangspunten van het groenplan zijn:

• 1. bewaren en versterken
• 2. zuinig omgaan met bestaande en potentiële kwaliteiten
• 3. groen blijft groen
• 4. kansen benutten
• 5. alles op zijn plaats
• 6. tegengaan van versnippering.
• 7. schoon en netjes
• 8. beheer afgestemd op streefbeeld

Het plangebied komt in het Groenplan vooral in beeld als onderdeel van het Stuwwallenlandschap. het Arnhemse buitengebied bestaat uit een stelsel van oorspronkelijke landgoederen, nu grotendeels in gebruik door instellingen of als stadspark.

Effecten op de groenbalans

• Het aanwezige cultuurland wordt omgevormd in natuur. Een klein oppervlak in het zuidelijk deel van het plangebied blijft bebouwd.
• Het plangebied wordt landschappelijk versterkt.
• Aan de Noord westzijde van het plangebied wordt het areaal heide vergroot.
• Het cultuurgrasland wordt omgevormd in natuurlijk grasland (op termijn heischraal grasland) en heide.
• De aanwezige bosranden worden versterkt en de variatie in de bosstructuur vergroot.

De groenbalans is positief.

Archeologiebeleid

Archeologie is een integraal onderdeel van het erfgoedbeleid en als zodanig opgenomen in de erfgoednota. In de nota wordt voortgeborduurd op de uitgangspunten van het Verdrag van Malta. Behoud van archeologische waarden is het uitgangspunt en als dat niet mogelijk is, volgt veiligstelling door archeologisch onderzoek. Om permanente aandacht voor deze vorm van erfgoed te krijgen, is ingezet op constante voorlichting en educatie. De cultuurhistorische dimensie van de stad moet, waar mogelijk, worden versterkt en beleefbaar gemaakt. Sinds 2008 beschikt de gemeente over een archeologische verwachtingenkaart voor heel Arnhem. De verwachtingenkaart geeft al in een vroeg stadium van planvorming globaal inzicht in de mate waarin archeologische resten in een gebied aangetroffen kunnen worden. De verwachtingskaart is doorvertaald naar een archeologische maatregelenkaart. Dit is een kaart waarop, voor de hele gemeente, inzichtelijk wordt gemaakt welke archeologische maatregelen per gebied gelden. De Monumentenwet geeft aan dat onderzoek noodzakelijk is bij grondroerende werkzaamheden van meer dan 100 m2. Hiervan kan worden afgeweken, mits gemotiveerd. De gemeente heeft voor het laatste gekozen en beslissingen onderbouwd. De onderscheiden gebieden en maatregelen zijn:

• Archeologisch waardevol gebied (rijksbeschermd): geen bodemingrepen zonder monumentenvergunning toegestaan. Bij rijksmonumenten beslist de minister van OC&W;
• Archeologisch waardevol gebied: (gemeentelijk beschermd): geen bodemingrepen zonder monumentenvergunning toegestaan;
• Archeologisch waardevol gebied: onderzoek noodzakelijk als de oppervlakte van het te verstoren gebied meer dan 30 m2 bedraagt en de diepte meer dan 40 cm;
• Hoge archeologische verwachting: onderzoek noodzakelijk als de oppervlakte van het te verstoren gebied meer dan 200 m2 bedraagt en de diepte meer dan 40 cm;
• Middelhoge archeologische verwachting: onderzoek noodzakelijk als de oppervlakte van het te verstoren gebied meer dan 500 m2 bedraagt en de diepte meer dan 40 cm;
• Lage archeologische verwachting: onderzoek noodzakelijk als de oppervlakte van het te verstoren gebied meer dan 2000 m2 bedraagt en de diepte meer dan 40 cm;
• Verstoringen/reeds onderzocht: geen onderzoek noodzakelijk.
  

Erfgoednota 'Panorama Arnhem'

In de Erfgoednota 2008-2012 wordt het accent verschoven van 'behoud door bescherming' naar 'behoud door ontwikkeling'. We gaan er vanuit dat de cultuurhistorie zo op een vroeg moment een actieve rol gaat spelen in veranderingsprocessen en ontwerpkeuzen. Het stadsbeeld van Arnhem verandert de komende twintig jaar in hoog tempo. Het nieuwe erfgoedbeleid wil de cultuurhistorische factor een zichtbare en samenhangende rol geven in deze stedelijke ontwikkelingen. Cultuurhistorie wordt ingezet als ontwikkelingskans en niet als belemmering.

Streven is om bij planontwikkelingen zo vroeg mogelijk onze kennis van de Arnhemse cultuurhistorie in te brengen. De kennis van het Arnhemse erfgoed moet goed toegankelijk zijn. Hiertoe worden nieuwe instrumenten ontwikkeld. De erfgoedkaart biedt een overzicht van alle cultuurhistorische elementen en structuren binnen de gemeente Arnhem. Daarnaast blijft het zichtbaar maken van de bouw- en ontwikkelgeschiedenis van onze stad uitgangspunt.

Om de doelstellingen van het erfgoedbeleid te realiseren zetten we een aantal strategieën in:

• Behouden door ontwikkelen

• Behouden door beschermen

• Adviseren, stimuleren en verleiden

• Kennis verwerven en verspreiden