2.3 Ontstaansgeschiedenis
Garderen is ontstaan op een stuwwalplateau, dat zo'n 20-30 meter uitsteekt boven het omringend gebied ten zuiden en oosten van de nederzetting. Ondanks de hoge ligging is akkerbouw hier mogelijk omdat Garderen op de grens van een waterscheiding ligt. Het water van de stuwwalzone ten westen van Garderen stroomt in oostelijke richting af naar het Uddelermeer, gelegen in een (smeltwater-)dal omgeven door twee stuwwaltongen.
Het plangebied is gelegen op een stuwwal met grindhoudend zand. Tijdens de koude periode (Weichselien) van ca. 70.000 - 10.000 v. Chr. daalde de zeespiegel. In het Laat-Weichselien werden dekzandruggen afgezet. In de omgeving van Garderen vormde dit een dik pakket van hoog dekzand dat tegen de stuwwal werd afgezet.