3.2.1.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR)     

De SVIR schetst het ruimtelijke en mobiliteitsbeleid van het rijk in het perspectief van 2028 en 2040. De SVIR markeert een trendbreuk waarbij sterk wordt ingezet op decentralisatie van het ruimtelijk beleid naar provincies en gemeenten. In de nationale ruimtelijke hoofdstructuur maakt Arnhem deel uit van één van de negen 'stedelijke regio's met een concentratie van topsectoren'; expliciet wordt 'Health Valley' in en rond Arnhem-Nijmegen genoemd en 'mode en design' in Arnhem als onderdeel van de aanwezige topsector ' Creatieve industrie'. Een 'aantrekkelijk vestigingsklimaat in en een goede internationale bereikbaarheid van de stedelijke regio's met een concentratie van topsectoren' wordt in de SVIR gemarkeerd als een nationaal belang.

Het plangebied ligt buiten de stad in een gebied dat op nationaal en Europees niveau bescherming geniet vanwege zijn landschappelijke en ecologische kwaliteiten. Het gebied maakt deel uit van een Natura 2000 gebied (beschermd op basis van Europese richtlijnen), van Natuurnetwerk Nederland en het gebied ligt in het Nationaal Landschap Veluwe. Voorkomen dient te worden dat een ruimtelijke ontwikkeling in deze beleidsgebieden leidt tot een aantasting van de te beschermen waarden van deze gebieden. De provincie heeft de taak gekregen om deze kwaliteiten in het ruimtelijke beleid te verankeren.

3.2.1.2 Ladder voor duurzame verstedelijking     

De ladder voor duurzame verstedelijking is sinds 2012 als motiveringseis in het Besluit ruimtelijke ordening (hierna: Bro), artikel 3.1.6, lid 2, opgenomen.

Op 1 juli 2017 is de Ladder in het Bro gewijzigd. Aanleiding voor de wijziging waren de in de praktijk gesignaleerde knelpunten bij de uitvoering van de Ladder en de wens om te komen tot een vereenvoudigd en geoptimaliseerd instrument.

Doel van de ladder voor duurzame verstedelijking is om te komen tot een goede ruimtelijke ordening door een optimale benutting van de ruimte in stedelijke gebieden. Hierbij geldt een motiveringsvereiste voor het bevoegd gezag wanneer nieuwe stedelijke ontwikkelingen planologisch mogelijk worden gemaakt. In paragraaf 4.5 wordt het bestemmingsplan hieraan getoetst.

3.2.2.1 Omgevingsvisie Gelderland     

De Omgevingsvisie beschrijft de lange termijn ambities en beleidsdoelen voor de fysieke leefomgeving.

De wereld verandert ingrijpend en er komt veel op de inwoners van Gelderland af. Het energievraagstuk, klimaatverandering, uitputting van grondstoffen, kwetsbare biodiversiteit, verdere verstedelijking in combinatie met krimp, toenemende mobiliteit op de weg en in de lucht, digitalisering, internationalisering.

Om Gelderland voor mensen en bedrijven aantrekkelijk te houden, is de kwaliteit van de leefomgeving van groot belang, zoals goed bereikbare voorzieningen, aansprekende evenementen, unieke cultuurhistorie, inspirerende culturele voorzieningen en een mooie natuur. Door zeven met elkaar samenhangende ambities na te streven wordt gezorgd voor een schoon, gezond, veilig en welvarend Gelderland.

In de Gelderse Omgevingsvisie wordt aangegeven dat Gelderland een rijke natuur heeft, waaronder de Veluwe met haar bossen, heide, stuifzand en haar specifieke dier- en plantensoorten. In het Gelders natuurnetwerk zijn allerlei verbindingszones - ecologische poorten, ecoducten, uiterwaarden- dat voor de biodiversiteit belangrijke gebieden in en buiten Gelderland verbindt.

De provincie spant zich in voor een compact en hoogwaardig stelsel van onderling verbonden natuurgebieden en behoud en versterking van de kwaliteit van het landschap. Het Gelders Natuurnetwerk (GNN) en de Groene Ontwikkelingszone (GO) worden beschermd tegen aantasting van de kern-kwaliteiten. Het GNN is een samenhangend netwerk van bestaande en te ontwikkelen natuur van internationaal, nationaal en provinciaal belang. Het uitgangspunt is dat in het GNN geen nieuwe initiatieven plaatvinden, behalve ontwikkelingen voor een groot algemeen of provinciaal belang of waarvoor geen alternatieven bestaan. In de GO is ruimte voor economische ontwikkeling in combinatie met een (substantiële) versterking van de samenhang tussen aangrenzende en inliggende natuurgebieden. Voor de landschappen met bovenregionale waarde geldt een beschermingsregime met kernkwaliteiten en met een juridisch vangnet in de verordening, zodat de provincie in gesprek kan komen indien het provinciaal belang in het geding raakt.

3.2.2.2 Omgevingsverordening Gelderland     

De Omgevingsverordening Gelderland wordt ingezet voor die onderwerpen waarvoor de provincie eraan hecht dat de doorwerking van het beleid van de Omgevingsvisie juridisch gewaarborgd is.

De inzet van de verordening als juridisch instrument om de doorwerking van het provinciaal beleid af te dwingen is beperkt tot die onderdelen van het beleid waarvoor de inzet van algemene regels noodzakelijk is om provinciale belangen veilig te stellen of om uitvoering te geven aan wettelijke verplichtingen. De verordening voorziet ten opzichte van de Omgevingsvisie niet in nieuw beleid en is daarmee dus beleidsneutraal.

De Omgevingsverordening richt zich net zo breed als de Omgevingsvisie op de fysieke leefomgeving in de provincie Gelderland. Dit betekent dat vrijwel alle regels die betrekking hebben op de fysieke leefomgeving opgenomen zijn in de Omgevingsverordening. Het gaat hierbij om regels op het gebied van ruimtelijke ordening, milieu, water, mobiliteit en bodem.

Uitsnede geconsolideerde Omgevingsverordening (december 2019), Afdeling 2.6 Natuur en Landschap.

Dit bestemmingsplan voorziet in een ontwikkeling in de Groene Ontwikkelingszone

Het plangebied ligt in de 'Groene Ontwikkelingszone' (hierna: GO). Dit betekent dat het beschermingsregime GO van toepassing is. Dat houdt in dat geen nieuwe grootschalige ontwikkelingen mogelijk worden gemaakt die leiden tot een significante aantasting van de kernkwaliteiten van het betreffende gebied, tenzij:

1. geen reële alternatieven aanwezig zijn;
2. sprake is van redenen van groot openbaar belang;
3. de negatieve effecten op de kernkwaliteiten, de oppervlakte en de samenhang zoveel mogelijk worden beperkt; en
4. de overblijvende negatieve effecten op de kernkwaliteiten, de oppervlakte en de samenhang gelijkwaardig worden gecompenseerd.

In een bestemmingsplan dat betrekking heeft op gronden gelegen binnen de GO kunnen nieuwe kleinschalige ontwikkelingen mogelijk worden gemaakt, mits:

1. in de toelichting bij het bestemmingsplan wordt aangetoond dat de kernkwaliteiten van het betreffende gebied, in hun onderlinge samenhang bezien, per saldo substantieel worden versterkt; en
2. deze versterking planologisch is verankerd in hetzelfde dan wel een ander, gelijktijdig vast te stellen bestemmingsplan.

Toets bestemmingsplan

De transformatie van de boerderij naar een zorglocatie voor dementerende ouderen betreft een kleinschalige ontwikkeling. In paragraaf 5.2.5.5 wordt nader onderbouwd waarom de ontwikkeling in overeenstemming is het met zowel het provinciaal als het gemeentelijk beleid als het gaat om het versterken van de kwaliteiten van het buitengebied c.q. het natuurgebied de Veluwe.

3.2.3.1 Structuurvisie Arnhem 2020 - 2040     

Algemeen

De gemeentelijke structuurvisie is een belangrijk kader voor het beoordelen en entameren van ruimtelijke initiatieven en plannen in de stad. Het gebruik van de ruimte in een stad verandert voortdurend. In december 2012 is de Structuurvisie Arnhem 2020 met doorkijk 2040 vastgesteld door de gemeenteraad.

De structuurvisie benoemt de belangrijkste principes voor het ruimtelijk ontwikkelingsperspectief van de stad en geeft een uitwerking van dit perspectief zowel naar een aantal thema's als naar gebieden in de stad, de zogenaamde 'koersgebieden'.

Buitengebied Noord, van achtererf naar voortuin

Het plangebied ligt in het ruimtelijke milieu 'Veluws landschap' en maakt deel uit van het koersgebied 'Buitengebied Noord, van achtererf naar voortuin'. Het buitengebied van Arnhem-Noord maakt deel uit van de Veluwe. Het gebied is te karakteriseren als één groot natuurgebied met daarin een aantal min of meer stedelijke functies. In het buitengebied is ook een aantal agrarische bedrijven gelegen.

De kwaliteit van het gebied is allereerst de hoge natuur- en landschappelijke waarde. Het is dé groene voortuin van Arnhem. Daarnaast moet de cultuurhistorische waarde van het gebied worden genoemd, met name de grafheuvels, landgoederen, lanen en het militaire verleden. Ook de bijzonder gunstige ligging van het gebied in de nabijheid van de stad is een kwaliteit. Het is door dit alles een bijzonder aantrekkelijk gebied om te wonen, te werken en te recreëren. Het noordelijke buitengebied is bovendien van groot economisch belang voor Arnhem. Zo herbergt het grote recreatieve publieksmagneten, zijn er grote werkgevers gevestigd en vindt er waterwinning plaats.

Belangrijkste knelpunt in het gebied is de sterke versnippering, zowel van het groen als van de verschillende functies. Het gebied is ruimtelijk gefragmenteerd en nogal ontoegankelijk door de vele met hekken afgesloten terreinen en de grootschalige infrastructuur (A12 en A50). Het noordelijke buitengebied is hierdoor eerder de besloten achtertuin van Arnhem, dan een representatieve en uitnodigende voortuin van de stad. Om de toegankelijkheid voor mens en dier te verbeteren wordt momenteel een aantal projecten uitgevoerd, waaronder de aanleg van ecoducten over de snelwegen.

In de voorzienbare toekomst zal er geen sprake zijn van grootschalige ontwikkelingen of verandering van functies in het gebied. Kleinschalige ontwikkelingen zullen echter nodig blijven om het gebied in economisch en recreatief opzicht vitaal te houden. Het gebied moet niet 'op slot worden gezet'. Daarbij moet wel voorkomen worden dat een veelheid aan kleine ontwikkelingen sluipenderwijs leidt tot verdere verromeling en versnippering. Om dit te bereiken dienen ontwikkelingen altijd samen te hangen met bestaande functies en bovendien plaats te vinden op plekken waar de betreffende functie nu al sterk aanwezig is.

Ten noorden van de Koningsweg geldt de zone 'Natuur', waar het verbeteren van de natuurwaarde en de mogelijkheid om natuur te beleven voorop staat. Nieuwe woonfuncties en bedrijvigheid zijn hier in beginsel niet gewenst, tenzij de ligging hier een bijzondere aanleiding toe geeft. Als er sprake is van het toevoegen van rood, dan moet daar compensatie tegenover staan.

Het bestemmingsplan voorziet in een functiewijziging van een bestaand pand waarvan de woonfunctie verdwijnt en plaatsmaakt voor een maatschappelijke functie. Juist de ligging van de Rijzenburg in een rustige natuuromgeving maakt het zo geschikt voor een zorglocatie voor dementerende ouderen.

Streefbeeld milieukwaliteit 2040

De kaart streefbeeld milieukwaliteit 2040 (p. 55, Structuurvisie Arnhem 2020, doorkijk 2040)

onderscheidt acht gebiedstypen: centrum, stedelijke zone/knooppunt, HOV knooppunt, stadswijk, bedrijventerrein, stedelijk groen, gemengde groene zone en natuur. Ieder gebiedstype kent zijn eigen ruimtelijke kenmerken en milieukwaliteiten. De typologie geeft richting aan de toekomstige invulling van de ruimte, maar is er ook een afspiegeling van. Zo zal de toekomstige verstedelijking zich zoveel mogelijk toespitsen op plaatsen die door het hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) worden ontsloten (gebiedstype: stedelijke zone/knooppunt). De kaart streefbeeld milieukwaliteit 2040 is mede richtinggevend voor de verdere verstedelijking.

Op grond van de kaart streefbeeld mileukwaliteit geldt voor het plangebied het gebiedstype natuur en water. Voor natuur wordt aangestuurd op een maximale milieukwaliteit. Beleidsinzet is om altijd minimaal te voldoen aan de wettelijke vereisten (de grenswaarden) voor alle milieuthema's

3.3.1.1 Algemeen     

De Arnhemse Welstandsnota is in 2015 vastgesteld. Arnhem is een aantrekkelijke stad om te wonen en te verblijven. Het uiterlijk van de stad draagt daar aan bij. De gemeente wil dat zo houden. Vanuit het oogpunt dat nieuwe bouwwerken in zijn algemeenheid moeten passen in hun omgeving vormt de bestaande stad het referentie- en inspiratiekader. Voor de meest voorkomende bouwwerken zijn in deze nota gebiedsgerichte criteria opgenomen. Deze criteria zijn per gebied ('géén toets', 'lichte toets' en 'zware toets') anders. Hierna is een kaart met de onderverdeling van de gebieden opgenomen en worden de gebieden nader toegelicht.

Welstandskaart 2015

Gebieden zonder welstandstoets

In wijken met veel variatie in bouwstijl, in type woningen, oriëntatie van gebouwen op de openbare ruimte en dergelijke, worden aanvragen voor omgevingsvergunning voor het bouwen niet meer vooraf getoetst. Als een vergunning nodig is voor (ver)bouw dan blijven altijd de regels gelden die in het bestemmingsplan staan, zoals regels over grootte, bouwhoogte e.d. Maar de keuze voor materiaal, vorm en kleur is in deze gebieden vrij. De verantwoordelijkheid voor de invulling ligt bij de bewoners en eigenaren.

3.3.1.2 Toetsing aan de Welstandsnota 2015     

Gelet op de welstandskaart geldt voor dit plangebied geen welstandstoets. Het voormalige restaurant de Rijzenburg behoort als bebouwing in het kader van gemeentelijke welstandsbeleid tot de zogenaamde 'Verspreide bebouwing in het groen' en meer in het bijzonder 'Losse en verspreide bebouwing te midden van de Veluwse bossen en heide'. Het gebouw ligt niet in een gebied waarvoor in het recente verleden een masterplan is ontwikkeld waarin het welstandaspect aan de orde komt. Voor de Rijzenburg en omgeving is geen aparte welstandstoets noodzakelijk.

5.2.1.1 Wet- en regelgeving en beleid     

De Wet geluidhinder heeft als doel de mens te beschermen tegen geluidhinder. Dit is in de wet uitgewerkt in een normenstelsel voor de toelaatbare geluidbelasting in de woonomgeving. Alleen planologisch nieuwe situaties worden getoetst aan de wet. Daarbij moet er akoestisch onderzoek plaatsvinden naar de gevolgen daarvan voor geluidgevoelige objecten. Naast woningen zijn er nog een aantal andere geluidgevoelige objecten aangewezen zoals scholen en zorginstellingen.

In de wet staan regels voor weg- en railverkeerslawaai en voor gezoneerde industrieterreinen. De wet werkt verder met zones: dit zijn aandachtsgebieden rond geluidbronnen waarbinnen regels en normen gelden om de negatieve gevolgen van geluidhinder te beperken.

Het wettelijk normenstelsel kent voorts voorkeurswaarden en grenswaarden. Als de geluidbelasting beneden de voorkeurswaarde blijft dan zijn er wettelijk geen belemmeringen voor nieuwe geluidgevoelige situaties. Bij een geluidbelasting tussen de voorkeurswaarde en de grenswaarde moet er een gemotiveerd besluit genomen worden om nieuwe geluidgevoelige ontwikkelingen mogelijk te maken (hogere waarde).

Voor het verlenen van een hogere waarde is de nota “uitvoeringsbeleid hogere grenswaarde” van de gemeente Arnhem van toepassing.

Beleidsplan Geluid

Het beleidsplan Geluid heeft tot doel geluidsnormen voor nieuwe situaties af te stemmen op de aard en de functie van een gebied. Hierdoor kan beter rekening gehouden worden met ontwikkelingen en verwachting van de gebruikers van een gebied. In het centrum en dichtbij goed openbaar vervoer wil de gemeente Arnhem veel functies mogelijk maken. Als gebieden intensiever gebruikt worden neemt de kans op geluidhinder ook toe. Andere gebieden zoals de parken worden juist gewaardeerd om hun relatieve rust. Deze uitgangspunten hebben geleid tot een gebiedsgerichte invulling van geluidskwaliteiten binnen Arnhem. Naarmate de geluidbelasting hoger is neemt het belang van een zorgvuldige invulling van de totale leefomgevingskwaliteit toe. In opdracht van Stichting Het Nationale Park de Hoge Veluwe is een onderzoek ingesteld naar de geluidbelasting door wegverkeer op een woonzorgvoorziening voor dementerende ouderen (Geluidbelasting wegverkeer, woonzorgvoorziening, Koningsweg 17 te Arnhem, Adviesburo Van der Boom bv Zutphen, 13 september 2018, Bijlage 1 Akoestisch onderzoek).

 

5.2.1.2 Planspecifiek     

De woonzorgbestemming wordt deels gerealiseerd in een pand met een woonbestemming voor 2 woningen en wordt gedeeltelijk nieuw gebouwd. De locatie is gelegen buiten de bebouwde kom van Arnhem binnen de geluidzone van de A12, de Koningsweg en de Kemperbergerweg. De geplande woonzorgvoorziening ligt op 42 meter uit de as van de Koningsweg, op 175 meter uit de as van de Kemperbergerweg en op 550 meter uit de as van de A12.

De geluidbelasting door wegverkeer op de Koningsweg bedraagt ten hoogste 50 dB na aftrek van 5 dB ex artikel 110g Wgh. De voorkeurswaarde van 48 dB wordt met 2 dB overschreden in rekenpunt 1 op 4,5 meter hoogte .De maximale hogere waarde van 53 dB voor de Wgh wordt niet overschreden. De geluidbelasting door wegverkeer op de A12 bedraagt ten hoogste 53 dB na aftrek van 2 dB ex. artikel 110g Wgh. De voorkeursgrenswaarde van 48 dB wordt daarmee op de hoogst belaste gevel met 5 dB overschreden. De maximale hogere waarde van 53 dB wordt niet overschreden. De voorkeurswaarde van 48 dB wordt niet overschreden door wegverkeer op de Deelenseweg en de Kemperbergerweg.

Het treffen van maatregelen aan de weg is niet mogelijk omdat de weg reeds is voorzien van stil asfalt. Maatregelen in de overdracht (geluidwerende maatregelen) zijn langs de A12 financieel niet haalbaar en langs de Koningsweg landschappelijk niet inpasbaar gezien de benodigde hoogte en in verband met het verloren gaan van bestaande zichtlijnen op het karakteristieke pand.

Dit besluit ligt tegelijkertijd met het bestemmingsplan ter inzage. De procedure voor de hogere waarden loopt naast de bestemmingsplanprocedure. Ten behoeve van het bestemmingsplan Rijzenburg uit 2014 heeft de gemeenteraad besloten dat voor deze locatie mag worden afgeweken van het gemeentelijk beleid. Dit betekent dat de hogere waarden kunnen worden verleend.

5.2.2.1 Beleid     

De Europese richtlijnen voor luchtkwaliteit zijn geïmplementeerd in titel 5.2 van de Wet Milieubeheer. Het doel van deze wetgeving is het beschermen van mens en milieu tegen de negatieve effecten van luchtverontreiniging. De wet is primair gericht op het voorkomen van negatieve effecten op de gezondheid van de mens. Daarnaast zijn er voor de stoffen zwaveldioxide en stikstofoxiden ook normen opgenomen ter bescherming van ecosystemen.

Voor het toetsen van ruimtelijke plannen zijn de volgende grenswaarden het meest relevant:

• PM₁₀ (fijnstof)
  1. de jaargemiddelde concentratie van 40 µg PM₁₀/m3 mag niet worden overschreden;
  2. de 24 uursgemiddelde concentratie van 50 µg PM₁₀/m³ mag niet vaker dan 35 keer per jaar worden overschreden;
• NO₂ (stikstofdioxide)
  1. de jaargemiddelde concentratie van 40 µg NO₂/m³ mag niet worden overschreden;
  2. de uurgemiddelde concentratie van 200 µg NO₂/m³ mag niet vaker dan 18 keer per jaar worden overschreden.

Voor de overige stoffen worden in Nederland geen overschrijdingen gerapporteerd.

In de op de Wet milieubeheer gebaseerde algemene maatregel van bestuur 'Niet in betekenende mate' (Besluit NIBM) zijn regels vastgelegd waaronder projecten (inrichtingen, kantoor- en woningbouwlocaties) die niet in betekenende mate bijdragen aan verslechtering van de luchtkwaliteit, zonder toetsing aan de grenswaarden voor het aspect luchtkwaliteit, toch doorgang kunnen vinden. De grens ligt bij een toename van maximaal 3%. Om te voorkomen dat in gebieden waar (nog) grenswaarden worden overschreden of dreigen overschreden te worden, een verslechtering van de luchtkwaliteit plaatsvindt, kunnen bij ministeriële regeling bepaalde gebieden en bepaalde broncategorieën worden aangewezen waarbinnen geen gebruik kan worden gemaakt van de NIBM-regeling.

5.2.2.2 Planspecifiek     

Dit kleinschalige project is niet opgenomen in het NSL (Nationaal Samenwerkingsprogramma  Luchtkwaliteit). Redelijker wijs kan ervan uit worden gegaan dat dit project niet bijdraagt aan een verslechtering van de luchtkwaliteit van meer dan 3%.

Het bestemmingsplan betreft slechts een functiewijziging met een vergroting van het bouwvolume. Daarom kan geconcludeerd worden dat door de ontwikkeling die in het onderhavige bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt de luchtkwaliteit “niet in betekenende mate” zal verslechteren.

Conclusie

De luchtkwaliteit levert geen beperkingen op voor de uitvoering van het bestemmingsplan.

5.2.3.1 Wet- en regelgeving en beleid     

In het kader van bedrijven en milieuzonering dienen de effecten van inrichtingen op hun omgeving (gevoelige bestemmingen, waaronder eventueel nieuw te ontwikkelen woningen) in beeld gebracht te worden. Voorbeelden van hinder zijn geluid, geur, stof of gevaar. In de VNG-publicatie 'Bedrijven en milieuzonering 2009' is een lijst van inrichtingen opgenomen waarbij de inrichtingen op grond van de hinder die zij veroorzaken, zijn opgedeeld in 6 categorieën. Hierbij wordt er vanuit gegaan dat een inrichting uit categorie 1 relatief weinig hinder veroorzaakt en een inrichting uit categorie 6 bijzonder veel hinder veroorzaakt.

Geurhinder van industriële bedrijven

Het beleidsplan Geur uit 2010 gaat in op geur afkomstig van industriële bedrijven waarvoor de gemeente Arnhem het bevoegde gezag is. Milieubeleid kan een positieve bijdrage leveren aan maatschappelijke thema's als gezondheid, veiligheid, leefbaarheid, duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit. Geur is een milieuaspect dat een belangrijke bijdrage levert aan de leefbaarheid. Het geurbeleid van de gemeente Arnhem sluit, voor zover dat mogelijk is, aan op het geurbeleid van de provincie Gelderland. Het doel van het geurbeleid is dat inwoners van Arnhem nu en in de toekomst niet worden blootgesteld aan geuroverlast door industriële bedrijven.

5.2.3.2 Planspecifiek     

In het plangebied is gekozen voor de bestemmingen maatschappelijk met waarden, agrarisch met waarden, groen landschap park, bos en verkeer met waarden. De nieuwe bestemming binnen het plangebied is 'maatschappelijk' met waarde. In de omgeving van het plangebied komen geen bedrijfsmatige functies of activiteiten voor die vallen onder de werking van de Wet milieubeheer.

Conclusie

Een en ander betekent dat er in de toekomst vanuit het plangebied geen hinder zal zijn voor bewoners en de gebruikers van de gronden buiten het plangebied. Omgekeerd zijn er in de directe omgeving van het plangebied ook geen functies die onaanvaardbare milieuhinder kunnen veroorzaken voor de bewoners van de nieuwe functie.

5.2.4.1 Wet- en regelgeving en beleid     

Met externe veiligheid wordt bedoeld de kans op overlijden van mensen buiten de grenzen van een bedrijf of transportmedium, als rechtstreeks gevolg van een ongeval met (gevaarlijke) stoffen binnen de grenzen van het bedrijf dan wel het transportmedium. In de externe veiligheid worden twee risicobegrippen gehanteerd het PR (Plaatsgebonden Risico) en het GR (Groepsrisico).

Landelijk regelgeving

Voor bedrijven geldt het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi). In het Bevi worden milieukwaliteitseisen vastgelegd die in de ruimtelijke planvorming moeten doorwerken. In het Bevi wordt een onderscheid gemaakt tussen kwetsbare en beperkt kwetsbare objecten. De 10^-6 PR contour geldt ten opzichte van kwetsbare objecten als grenswaarde en ten opzichte van beperkt kwetsbare objecten als richtwaarde. Het beoordelingskader voor het GR is een oriënterende waarde.

Voor ondergrondse (aardgas)leidingen is er het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb) en voor de transportroutes (weg, water, spoor) het Besluit transportroutes externe veiligheid (Btev). In het Btev en Bevb zijn de milieukwaliteitseisen vastgelegd die in de ruimtelijke planvorming moeten doorwerken.

Gemeentelijk beleid

Het gemeentelijk beleidsplan Externe Veiligheid beschrijft de mate van gewenste externe veiligheid in Arnhem. Uitgangspunt hierbij zijn de landelijke normen voor het PR en het GR. In een groot gedeelte van de stad streven we naar het niet doen oenemen van de risico's. Op sommige plekken in de stad, op bedrijventerreinen voor zware industrie en stedelijke zones accepteren we een hoger risico dan op andere plaatsen. Wel moet daar extra aandacht zijn voor de beschikbare mogelijkheden voor rampenbestrijding, de zelfredzaamheid van mensen en de hulpverlening.

5.2.4.2 Planspecifiek     

Binnen het plangebied vinden geen risicovolle activiteiten plaats. Ten oosten van het plangebied ligt een buisleiding. Deze leiding heeft een aftakking in noordelijke richting. Deze aftakking ligt in het plangebied en loopt parallel aan de Kemperbergerweg langs de oostrand van het plangebied. Door beide leidingen kunnen K2 en K3-vloeistoffen (kerosine) worden vervoerd. De leiding wordt benut voor defensiedoeleinden. Om veiligheidsredenen geldt er voor een zone van 5 meter aan weerszijden van de as beide leidingen een bouwbeperking. Verder mogen in deze stroken geen woningen en andere objecten voorkomen waar mensen verblijf houden.

Conclusie

Het externe veiligheidsaspect is van enige betekenis binnen het plangebied omdat er in het kader van dit bestemmingsplan de mogelijkheid wordt gecreëerd om een in/uitrit aan te leggen, die de buisleiding zal kruisen. Andere grondwerkzaamheden zijn niet gepland binnen de belemmeringenstroken van beide buisleidingen.

Het bouwperceel met het toekomstige woongebouw De Rijzenburg ligt buiten de belemmeringenstrook van beide buisleidingen.

5.2.5.1 Wet- en regelgeving en beleid     

Wet natuurbescherming (Regels ter bescherming van de natuur)

De Wet natuurbescherming (Wnb) vervangt sinds 2017 het wettelijke stelsel voor de natuurbescherming zoals dat was neergelegd in de Natuurbeschermingswet 1998, de Flora- en faunawet en de Boswet, door één integraal en vereenvoudigd kader. De Wnb neemt de Europese regelgeving als uitgangspunt. Waar dat noodzakelijk is voor een adequate bescherming van natuurwaarden waarvoor geen specifieke bescherming is voorzien in Europese regelgeving worden aanvullende nationale beschermingsvoorschriften verankerd. De wet gaat over de bescherming van de kernnatuurwaarden en de houtopstanden, als onderdeel van een groter maatregelenpakket gericht op de bescherming van natuurwaarden en het tegengaan van biodiversiteitsverlies. De taken en verantwoordelijkheden worden zoveel mogelijk bij de provincies neergelegd.

Bescherming van gebieden

Voor de instandhouding van gebieden die zijn aangewezen ter uitvoering van de Vogelrichtlijn en de Habitat-richtlijn (Natura 2000-gebieden) stelt de Wnb specifieke kaders. De Natura 2000-gebieden in Arnhem zijn Veluwe en Rijntakken.

Het is verboden om zonder vergunning een project te realiseren of andere handelingen te verrichten die gelet op de instandhoudingsdoelstelling voor een Natura 2000-gebied de kwaliteit van de natuurlijke habitats of de habitats van soorten in dat gebied kunnen verslechteren of een significant verstorend effect kunnen hebben op de soorten waarvoor dat gebied is aangewezen. Indien het project afzonderlijk of in combinatie met andere plannen of projecten significante gevolgen kan hebben voor een Natura 2000-gebied, dan moet een passende beoordeling worden gemaakt van de gevolgen voor het gebied, rekening houdend met de instandhoudingsdoelstellingen. Alleen indien daaruit met zekerheid blijkt dat het plan of project de natuurlijke kenmerken van het gebied niet aantast, wordt de vergunning verleend. Als de zekerheid niet kan worden verkregen, dan kan een vergunning alleen worden verleend als er geen alternatieve oplossingen zijn, er sprake is van een dwingende reden van groot openbaar belang en de nodige compenserende maatregelen worden getroffen (de zgn. “ADC-toets“)

Op het moment dat een passende beoordeling nodig is, moet voor het kaderstellend plan (zoals een bestemmingsplan) een plan-MER worden gemaakt.

De beheerplannen – waarin de uitwerking in omvang, ruimte en tijd van de instandhoudingsdoelstellingen voor Natura 2000-gebieden plaatsvindt en waarin de voor die gebieden te treffen maatregelen in samenhang worden beschreven – zijn kaderstellende instrumenten. Ingeval overeenkomstig het beheerplan wordt gehandeld is verzekerd dat de realisatie van de instandhoudingsdoelstellingen niet in het geding is.

Bescherming van soorten

De Wnb sluit aan bij het specifieke beschermingsregime uit de Vogelrichtlijn, de Habitatrichtlijn en de natuurbeschermingsverdragen. Er wordt voorzien in concrete verboden ten aanzien van onder meer het vangen en doden van in die bronnen genoemde diersoorten, de verstoring van deze soorten en aantasting van hun rust- en voortplantingsplaatsen, alsmede in een verbod op het plukken en vernielen van bepaalde planten. Voorts wordt voorzien in limitatief opgesomde gronden voor ontheffing van deze verboden. Alleen opzettelijk verrichte handelingen zijn strafbaar. Bij vogels zijn bovendien verstoringen niet strafbaar als de staat van instandhouding van die vogelsoorten niet in gevaar komt. Gedeputeerde staten kunnen onder voorwaarden ontheffing verlenen van de verboden.

Daarnaast geldt als beschermingsregime voor (nationale) soorten:

3. een zorgplicht die van toepassing is op alle natuurwaarden in Nederland;
4. een verbod op het opzettelijk doden van de in de bijlage van de wet genoemde dieren, met een ontheffingsregime dat ruimer is dan dat voor internationaal en Europees beschermde soorten (zoogdieren, reptielen, amfibieën en thans op een rode lijst staande vissen, dagvlinders, libellen en kevers) (82 soorten);
5. een verbod op het vangen van dieren genoemd in de bijlage en het opzettelijk beschadigen van hun vaste voortplantings-plaatsen of rustplaatsen (zoals de dassenburcht); en
6. een verbod op het plukken of opzettelijk vernielen van in de bijlage genoemde vaatplanten (63 soorten, waaronder orchideeën).

Er wordt voorzien in ruimere ontheffingsmogelijkheden dan voor de strikt beschermde soorten gelden (artikel 3.10 lid 2).

Voorts wordt het aantal bejaagbare soorten uitgebreid, worden door gedeputeerde staten goedgekeurde faunabeheerplannen sturend bij de schadebestrijding, populatiebeheer en jacht en is de verantwoordelijkheid voor de uitvoering van het stelsel van soortenbescherming, met inbegrip van de taken van het (op te heffen) Faunafonds, bij de provincies komen te liggen.

Gelders Natuurnetwerk (GNN)

Het NNN is in Gelderland is uitgewerkt in het Gelders Natuurnetwerk (GNN) en is vastgesteld in de Omgevingsvisie Gelderland. De provincie wil de natuur van het Gelders Natuurnetwerk beschermen tegen aantasting en heeft daarom regels opgenomen in de Omgevingsverordening. Centraal staat de bescherming van de kernkwaliteiten van Gelderse Nationale Landschappen. De kernkwaliteiten zijn beschreven in bijlage 5 van de Omgevingsverordening.

Groenvisie 2017-2035 (gemeentelijk beleid)

De Groenvisie gaat over het groen-blauw raamwerk, de stedelijke hoofdgroenstructuur, vertaald in doelen, ambities en ontwikkelopgaven. Dit groen-blauw raamwerk van de stad bepaalt het gezicht van de stad en de aantrekkelijkheid van uiteenlopende woon- en recreatiemilieus. Het gaat daarbij om de waarden vanuit landschap, cultuurhistorie, ecologie, water en recreatief gebruik op gemeente en op particuliere terreinen.

Aan groen worden de laatste jaren steeds meer waarden en kwaliteiten toegekend. Zo ook aan het Arnhemse groen. Daarbij valt te denken aan gezondheid, klimaat (verminderen van hitte en van wateroverlast), milieu (verbeteren luchtkwaliteit), stadslandbouw, dierenwelzijn, toerisme en sport en bewegen. Het groen biedt ruimte voor een gezonde, leefbare, aantrekkelijke en daarmee ook toekomstbestendige woon- en werkomgeving. De Groenvisie legt niet alleen het groen-blauw raamwerk vast, dus de stedelijke hoofdgroenstructuur, maar geeft ook richting aan het belang van groen in de wijken, zodat initiatieven de waarden van het groen (landschap, biodiversiteit, gezondheid, waterbuffering, koelte) niet aantasten maar juist versterken.

Zij vormt daarmee een basis voor de vertaling naar de (planologische) bescherming van waardevolle gebieden en waardevolle bomen in de bestemmingsplannen.

De visie zorgt voor een actualisatie van de Arnhemse regels met betrekking tot groencompensatie.

In de Groenvisie zijn nu de actuele Arnhemse regels groencompensatie 2017 opgenomen. Uitgangspunt blijft dat de totale groenbalans in de stad neutraal moet blijven of toeneemt. Moet er toch groen verdwijnen, dan wordt dat gecompenseerd. Eerst kwantitatief, dan kwalitatief en als laatste financieel. Bij financiële compensatie wordt de waarde van het groen en de boomopstanden gestort in het Groenfonds. In paragraaf 5.2.5 wordt hier nader op ingegaan in het kader van deze specifieke ontwikkeling.

Het provinciale beleid met betrekking tot groencompensatie heeft betrekking op bos binnen het Gelderse Natuurnetwerk. Daar waar de provinciale compensatieregels gelden treden de gemeentelijke terug.

Bescherming van bomen

Arnhem heeft een uniek groen karakter. Groen vormt één van de kernwaarden van Arnhem. Bomen zijn belangrijk voor Arnhem en steeds meer mensen zijn daarvan doordrongen.

In 2014 is de toenmalige kapvergunning op grond van de APV grotendeels gedereguleerd. Alleen voor bomen op de waardevolle bomenlijst gold nog een kapvergunning. In de eerder vastgestelde bestemmingsplannen is er bij het toekennen van bestemmingen vanuit gegaan dat alle bomen en houtige gewassen waren beschermd middels de kapvergunning. Dat is door het aanpassen van de APV niet meer zo en dat betekent dat er 'witte vlekken' zijn ontstaan. Dat zijn gebieden waar nu bomen zonder kapvergunning kunnen worden gekapt en landschappelijke waarden kunnen worden verstoord terwijl dat niet de bedoeling is. Deze waardevolle gebieden en structuren zijn opgenomen in de Structuurvisie Arnhem 2020-2040 en het Groenplan Arnhem. Daarmee wordt de bescherming van groen op erven en particulieren terreinen in het buitengebied op een gelijke wijze beschermd als het groen op grote particuliere terreinen in het stedelijk gebied. Daarmee wordt rechtsongelijkheid opgeheven. Groene structuurdragers, vlakken en lijnen worden geregeld via het bestemmingsplan. De rest via waardevolle bomen en eventueel de Algemene Plaatselijke Verordening.

In februari 2020 heeft de gemeenteraad een nieuw bomenplan vastgesteld. Voor bomen op kavels tot 1000m² wordt niets gewijzigd ten opzichte van de huidige situatie. Voor bomen op kavels vanaf 1000m² gelden nieuwe beleidsregels voor bomenkap. Deze beleidsregels komen te gelden via een aanpassing van de APV, zodat een kapvergunning vereist is.

5.2.5.2 Ecologisch onderzoek     

De Wet natuurbescherming beschermt Nederlandse natuurgebieden en planten- en diersoorten. De locatie ligt in een Natura 2000-gebied. Bij nieuwe ontwikkelingen moet zijn uitgesloten dat ze een negatief effect hebben op de instandhoudingsdoelstellingen. Daarnaast zijn op grond van de Wet natuurbescherming een aantal soorten wettelijk beschermd. Het plan mag geen negatieve gevolgen hebben voor deze soorten.

Econsultancy heeft op de onderzoekslocatie in 2013 ecologisch onderzoek (een quickscan flora en fauna en aanvullend vleermuisonderzoek) uitgevoerd. De geldigheid van deze onderzoeken is inmiddels verlopen. Voor de functiewijziging en het vergrootten van het bouwvlak zijn recentelijk actuele onderzoeken uitgevoerd. Het gaat om een Quickscan Flora en Fauna (Quickscan Flora en Fauna, Koningsweg 17 te Arnhem, Econsultancy, rapportnummer: 6382.001, 5 oktober 2018, Bijlage 2 Quickscan Flora en Fauna) en een aanvullend vleermuisonderzoek (Vleermuisonderzoek, Koningsweg 17, te Arnhem, Econsultancy, raportnummer: 6382.005, 8 november 2018, Bijlage 3 Vleermuisonderzoek).

5.2.5.3 Beschermde soorten     

Hieronder volgt een overzicht van de inventarisatie van de wettelijk beschermde soorten in het plangebied en de gevolgen voor deze soorten door de planologische ontwikkeling.

Vogels

Broedvogels (nesten jaarrond beschermd)

Er zijn broedvogels waarvan de nesten ook beschermd zijn op het moment dat ze niet voor de voortplanting in gebruik zijn. Voor het omliggende bebost gebied kunnen dit zijn: buizerd, havik, ransuil, sperwer en wespendief. Voor de te kappen bomen op de onderzoekslocatie geldt dat deze potentieel geschikt kunnen zijn voor de buizerd en de sperwer.

Tijdens het veldonderzoek zijn er geen nesten waargenomen van deze soort op de onderzoekslocatie. Uit de gegevens van de NDFF blijkt dat regelmatig een buizerd foeragerend wordt waargenomen op de weides van de onderzoekslocatie. De sperwer is regelmatig overvliegend waargenomen. Op de onderzoekslocatie zijn tijdens het veldbezoek geen nesten waargenomen van deze soorten. Ten opzichte van het toekomstig gebruik en activiteit als zorgcomplex zal er geen toename van verstoring optreden voor de buizerd en de sperwer.

Voor de soorten als de huismus en de gierzwaluw kan op voorhand worden uitgesloten dat de onderzoekslocatie gebruikt wordt als broedlocatie, de daken zijn afgewerkt met houten betimmering en in de opening tussen de dakgoot en de dakpannen is vogelschroot aangebracht. Uit de gegevens van de NDFF blijkt dat er in de laatste vijf jaar geen waarnemingen zijn van de overvliegende gierzwaluwen en enkele huismussen aan de noordzijde van de onderzoekslocatie. De laatste waarneming van de huismus op de onderzoekslocatie dateert uit 2015. Tijdens het veldbezoek werden geen huismussen waargenomen. In combinatie met deze drukbezochte locatie kan er redelijkerwijs worden uitgesloten dat er nog huismussen op de onderzoekslocatie aanwezig zijn.

Uit het onderzoek volgt dat ten aanzien van algemene broedvogels bij kap van de bomen rekening moet worden gehouden met het broedseizoen. Gedurende deze periode kunnen de bomen dienen als nestlocatie. In de Wet natuurbescherming wordt geen vaste periode gehanteerd voor het broedseizoen. Globaal kan voor het broedseizoen de periode maart tot half augustus worden aangehouden. Geldend is echter de aanwezigheid van een broedgeval op het moment van ingrijpen.

Overige broedvogels

Door de aanwezigheid van struiken, heggen en bomen zijn er op de onderzoekslocatie geschikte nestlocaties aanwezig voor algemene vogels als merel, heggenmus, winterkoning, roodborst en houtduif. De nesten van deze soorten zijn alleen beschermd op het moment dat ze als zodanig in gebruik zijn. De bomen op de onderzoekslocatie zijn, voor zover mogelijk, gecontroleerd op aanwezigheid van holtes. De bomen die door de voorgenomen uitbreiding van de bebouwing moeten wijken hebben holtes. De holtes zijn potentieel geschikt als broedgelegenheid voor de koolmees, pimpelmees en grauwe vliegenvanger. Het gaat hierbij om algemene voorkomende soorten, die ook in de directe omgeving voldoende broedgelegenheid hebben. Er zijn derhalve geen bijzondere ecologische omstandigheden die rechtvaardigen dat de nesten van de genoemde soorten op de onderzoekslocatie een jaarrond beschermde status zouden moeten hebben. Het werken buiten het broedseizoen is voldoende om overtreding van de Wnb te voorkomen.

Vleermuis

Uit het onderzoek in, combinatie met het vleermuisonderzoek uit 2013, blijkt dat gebouwbewonende vleermuissoorten op voorhand zijn uit te sluiten.

Wel zijn binnen het plangebied eventuele verblijfsplaatsen in bomen aanwezig. Enkele boomholtes zijn in principe geschikt als verblijfplaats voor boombewonende soorten als watervleermuis, rosse vleermuis en franjestaart. Om de ingreep volledig te kunnen toetsen aan de Wet natuurbescherming is er ten aanzien van boombewonende vleermuizen nader onderzoek benodigd.

Het nader onderzoek naar de vleermuizen is uitgevoerd in de periode juni tot oktober 2018. Er zijn in totaal vijf veldonderzoeken uitgevoerd. Met behulp van een endoscoop zijn de aanwezige holtes geïnspecteerd op de aanwezigheid van vleermuizen.

Tijdens geen van de bezoeken zijn vleermuizen waargenomen. Met de geleverde onderzoeksinspanning is met voldoende zekerheid vastgesteld dat de te kappen bomen en de bomen binnen de invloedsfeer van de ingreep geen functie hebben voor boombewonende vleermuizen.

De omgeving vormt wel een foerageergebied voor de lokale populatie laatvliegers en rosse vleermuizen. Verstoring, en daarmee mogelijke overtreding van de Wet Natuurbescherming is te voorkomen door geen verlichting te plaatsen bij de weides en de omliggende bomen.

Overige zoogdieren

Alle zoogdieren in Nederland zijn beschermd. Voor sommige algemeen voorkomende soorten geldt een provinciale vrijstelling bij ruimtelijke ontwikkeling. Op deze wijze is er onderscheid te maken in streng beschermde en minder streng beschermde soorten.

Volgens verspreidingsgegevens van de NDFF ligt de onderzoekslocatie binnen het verspreidingsgebied van de volgende streng beschermde grondgebonden zoogdieren: boommarter, steenmarter en das.

Steenmarter

De onderzoekslocatie vormt geschikt habitat voor de steenmarter. Steenmarters gebruiken hooizolders, loze ruimtes onder het dak, schuurtjes en dergelijke, als verblijfplaats. Een steenmarter heeft binnen zijn territorium verscheidene verblijfsplaatsen. Tijdens het veldbezoek zijn geen sporen, zoals uitwerpselen of prooiresten, aangetroffen die duiden op het gebruik van de onderzoekslocatie als vaste rust- of verblijfsplaats door deze soort. Bij intensief gebruik van een locatie kan worden gesteld dat de onderzoekslocatie niet in gebruik is door de steenmarter. Uit het quickscan rapport uit 2013 blijkt dat ook destijds geen sporen of aanwijzingen van gebruik van de bebouwing door steenmarter zijn waargenomen.

Boommarter

Van boommarter zijn in de omgeving enkele waarnemingen bekend. In de bebouwing zijn tijdens het veldbezoek geen aanwijzingen gevonden die duiden op het gebruik als vaste rust- of verblijfsplaats door de boommarter. De holtes in de bomen die gekapt moeten worden voor de geplande werkzaamheden bieden geen geschikte verblijfplaats omdat de openingen te klein zijn voor deze soort.

Eekhoorn

De onderzoekslocatie vormt een geschikt habitat voor de eekhoorn. De bomen op de onderzoekslocatie konden door het ontbreken van bladerdek goed worden onderzocht op de aanwezigheid van nesten. Er zijn geen nesten van eekhoorns aangetroffen, zodat de aanwezigheid van een vaste- rust of verblijfplaats van de eekhoorn kan worden uitgesloten.

Das

De das komt volgens de verspreidingsgegevens voor in de omgeving. De onderzoekslocatie is door het ontbreken van reliëf en/of schuilmogelijkheden ongeschikt als vaste rust- en of verblijfsplaats door dassen. Tijdens het veldbezoek zijn op de onderzoekslocatie en de directe omgeving eveneens geen loop- of eetsporen, latrines en/of wissels aangetroffen die duiden op de aanwezigheid en/of het gebruik van de onderzoekslocatie door de das. Verstoring ten aanzien van de das als gevolg van de voorgenomen ingreep is niet aan de orde. Uit de gegevens van de NDFF blijkt dat er in de afgelopen vijf jaar geen waarnemingen van individuen of sporen van deze soort zijn aangetroffen.

Wild zwijn en edelhert

Soorten als edelhert en wild zwijn zijn in hoofdzaak te verwachten in het omheinde Nationaal Park ten noorden van de onderzoekslocatie. Waarnemingen van deze soorten op de onderzoekslocatie zijn niet bekend. De voorgenomen bouwplannen hebben geen effect op deze soorten.

Door het minimale verlies van foerageerhabitat door de voorgenomen werkzaamheden zullen voor alle te verwachten streng beschermde soorten geen nadelige effecten optreden.

Licht beschermde diersoorten

De onderzoekslocatie vormt geschikt habitat voor een aantal soorten grondgebonden zoogdieren vanwege de lage begroeiing en struiken aan de randen van het perceel. Het gaat daarbij om algemene soorten als egel, mol en rosse woelmuis. Bij onzorgvuldig handelen bestaat de kans dat tijdens de voorgenomen werkzaamheden deze zoogdieren worden verwond of gedood.

Reptielen, amfibieën en vissen

Reptielen

Reptielen stellen geen specifieke eisen aan het habitat die betrekking hebben op verschillende factoren. Op de onderzoekslocatie is geen specifiek habitat voor reptielen aanwezig. In de omgeving zijn volgens de NDFF de hazelworm, levendbarende hagedis en de zandhagedis waargenomen. Het is mogelijk dat een hazelworm of levendbarende hagedis incidenteel langs de perceelsranden voorkomt. Door de plannen op de onderzoekslocatie zijn echter geen negatieve effecten op reptielen te verwachten.

Amfibieën en vissen

Doordat wateroppervlakten als poelen, sloten en vijvers op de onderzoekslocatie ontbreken, zijn voortplantingsmogelijkheden voor amfibieën en het voorkomen van vissen op de onderzoekslocatie uitgesloten. In de omgeving zijn geen waarnemingen van strikt beschermde amfibieën bekend.

De onderzoekslocatie vormt geschikt landhabitat voor algemene amfibieënsoorten als de bruine kikker en gewone pad. Op de onderzoekslocatie kunnen deze soorten beschutting vinden tussen de ruigte en onder takkenhopen. Voor de mogelijk (incidenteel) te verachten soorten, zoals bruine kikker en gewone pad geldt een algehele vrijstelling van de Wnb.

Ongewervelden

Libellen

Voor libellen geldt dat water nodig is ter voortplanting. Gezien het ontbreken hiervan kan gesteld worden dat deze soortgroep niet in staat is zich in de huidige situatie te vestigen.

Dagvlinders

Beschermde dagvlinders stellen specifieke eisen aan het voortplantingshabitat. Bij het habitat is het belangrijk dat aan de eisen van alle stadia van de vlindersoort wordt voldaan. Voor de beschermde soorten in Nederland geldt dat deze veelal gebonden zijn aan zeldzame waardplanten, die vaak alleen in natuurterreinen zijn te vinden. Geschikte waardplanten voor beschermde vlindersoorten als sleedoornpage (sleedoorn), iepenpage (iep) en kleine ijsvogelvlinder (kamperfoelie) zijn op de onderzoekslocatie niet aanwezig. Het is uitgesloten dat er binnen de onderzoekslocatie geschikt habitat aanwezig is voor een (deel)populatie van een beschermde vlindersoort.

Vaatplanten

Aangezien de locatie geheel bestaat uit bebouwing, verharding, tuin, erf en begraasd weiland is het niet te verwachten dat er beschermde of zeldzame plantensoorten op de locatie te vinden zijn. De aanwezigheid van water, de zuurgraad van de bodem, de beschikbare hoeveelheid voedingsstoffen, de hoeveelheid zonlicht en de antropogene beïnvloeding bepalen in hoeverre een groeiplaats voor een bepaalde plant geschikt is. Vanwege specifieke eisen die de meeste beschermde soorten stellen aan de groeiomstandigheden zijn beschermde vaatplanten op de onderzoekslocatie niet te verwachten.

5.2.5.4 Effecten Natura 2000-gebied     

Het leefgebied van de wespendief zal in geringe mate afnemen. Vanwege de grote territoria van de soort zijn op voorhand significant negatieve effecten uit te sluiten. Door de verevening, waarbij een groot oppervlak verhard parkeerterrein wordt omgezet naar boomgaard en weide met verspreid liggende bosschages zal per saldo sprake zijn van toename van leefgebied. Doordat verevening vanuit de regelgeving omtrent de Groene Ontwikkelzone plaatsvindt is het niet met zekerheid te stellen of er sprake is van een maatregel. Juridisch gezien kan er sprake zijn van de noodzaak om een vergunning aan te vragen vanwege het geringe oppervlakteverlies, waarbij de verevening als maatregel geldt om negatieve effecten teniet te doen. Aangezien de groene inrichting niet als primair doel heeft om het leefgebied van beide soorten te verbeteren kan ook worden gesteld dat er geen sprake is van een maatregel en dat het plan als geheel geen negatief effect heeft. In een dergelijk geval is geen noodzaak voor een vergunningsaanvraag.

Uit de toetsing van het beoogde gebruik aan de mogelijke effecten, genoemd in de effectenindicator blijkt dat een toename van verzuring middels stikstofuitstoot op voorhand niet is uit te sluiten. Dit hangt met name samen met de strenge normering. Middels een AERIUS berekening kan worden aangetoond of er per saldo een toename van stikstofdepositie zal plaatsvinden op stikstofgevoelige habitats in de omgeving. Gelet op de afstand tot deze gebieden zal het vooral gaan om de uitstoot door verwarming en in mindere mate de verkeersbewegingen. Ten behoeve van deze ontwikkeling is door SAB 'Onderzoek stikstofdepositie, Zorglocatie Rijzenburg Koningsweg 17 te Arnhem, nr. 190564, 13 december 2019 (zie Bijlage 4 Rapport Stikstofdepositie) uitgevoerd. Uit de verschilberekening volgt dat het plan zowel in de gebruiks- als in de bouwfase geen bijdrage heeft op de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden in de omgeving. De berekende depositie voldoet voor beide situaties aan de afgeronde grenswaarde van 0,00 mol/ha/jaar. De nieuwbouw krijgt geen gasaansluiting. Dit zorgt ervoor dat in de gebruiksfase een verbetering optreedt ten opzichte van de huidige situatie.

5.2.5.5 Gelders Natuurwerk en Groene Ontwikkelingszone     

De onderzoekslocatie valt deels in het Gelders Natuurnetwerk en deels in de Groene Ontwikelingszone. Binnen de GO zijn kleinschalige ontwikkelingen toegestaan, mits er sprake is van substantiële versterking van de kernkwaliteiten. Een initiatiefnemer die iets wil ontwikkelen in de Groene Ontwikkelingszone, zoals in het onderhavige geval, dient aan te tonen dat de kernkwaliteiten (dat wil zeggen de natuurwaarden, de potentiële natuurwaarden en de omgevingscondities) van het betreffende deel van het Gelders Natuurnetwerk niet worden aangetast. Omdat het plangebied ook deel uitmaakt van het Nationaal Landschap moeten de kernkwaliteiten van het gebied in het kader van het plan zelfs vergroot worden.

Uitsnede geconsolideerde Omgevingsverordening (december 2019), Afdeling 2.6 Natuur en Landschap.

Onderdeel van dit bestemmingsplan is een plan voor verevening. Dit is uitgewerkt in 'Herinrichting en verevening t.b.v. functieverandering Rijzenburg. Door diverse manieren worden door het plan de kernkwaliteiten van het gebied versterkt. Dit wordt gedaan door afbakening van functies in het bestemmingsplan. Het deel van de parkeerplaats dichtbij de Rijzenburg wordt verwijderd. Wat eerder als agrarische grond was bestemd wordt bestemd tot 'Groen-landschap en park'. Dit betreft ongeveer 3000 m². De tuin rondom de Rijzenburg wordt kleiner gemaakt en deze grond wordt ook ingezet als 'Groen - landschap en park'. Daarnaast wordt aan de bestemming 'Maatschappelijk' de dubbelbestemming 'Waarde - natuur en landschap' toegevoegd. De ontwikkeling zorgt voor een stevigere groene inbedding. Door middel van de verankering van het vereveningsplan in een voorwaardelijke verplichting wordt juridisch bescherming voor het gehele gebied geborgd. Inheemse bomen worden geplant zodat de kwaliteiten van het natura-2000 gebied versterkt worden.

5.2.5.6 Groenbalans en compensatie     

Uitgangspunten van het Arnhemse groenbeleid zijn dat het bestaande groen zoveel mogelijk behouden blijft, zo zuinig mogelijk wordt omgegaan met bestaande en potentiële kwaliteiten, op kansrijke plekken groen wordt aangeplant en versnippering wordt voorkomen. Bij veranderingen dient in beginsel een groenbalans te worden opgesteld, waarin is aangegeven hoe de groencompensatieregels zijn toegepast. De groenbalans bestaat uit twee onderdelen namelijk de planologische effecten van het voornemen (juridische vergelijking) en de feitelijke situatie.

Juridische vergelijking

De gronden van het plangebied zijn in 2014 in het bestemmingsplan 'Rijzenburg' bestemd als 'Agrarisch' met dubbelbestemming 'Waarde - Natuur en landschap' en 'Groen- Landschap en Park' . In het bestemmingsplan 'Rijzenburg 2020' zal een gedeelte van de bestemming 'Agrarisch' worden herbestemd tot 'Groen - Landschap Park'. Ook een gedeelte van de woonbestemming die als tuin was aangewezen wordt zwaarder bestemd als 'Groen Landschap - Park'. De nieuwe maatschappelijke bestemming krijgt extra bescherming door middel van de dubbelbestemming 'Waarde - Landschap'.

Planologisch gezien wordt er dus groen toegevoegd met deze ontwikkeling en wordt het groen planologisch beter/zwaarder verankerd.

Feitelijke vergelijking

Het parkeerterrein van het voormalige restaurant verdwijnt. Deze gronden worden vervolgens ingezet voor grasland. Voor het bouwinitiatief moeten 4 bomen worden gekapt. De bestaande haagbeplanting wordt vervangen door nieuwe beukenhagen. Het cultuurgrasland blijft in gebruik als weiland. Ingevolge het Inrichtingsplan Bijlage 1 worden deze bomen ruimschoots herplant. De feitelijke groenbalans komt derhalve ook positief uit.

5.2.6.1 Wet- en regelgeving en beleid     

Rijksbeleid

Het Rijksbeleid op het gebied van het waterbeheer is vastgelegd in het Nationaal Waterplan (NWP) 2016-2021 uit 2015. Het plan geeft op hoofdlijnen de ambities weer van het Rijk ten aanzien van het nationale waterbeleid en het daaraan gerelateerde ruimtelijke beleid. De belangrijkste ambities richten zich op waterveiligheid, zoetwater en waterkwaliteit. Maar ook de Deltabeslissingen en enkele waterafhankelijke thema's als natuur en duurzame energie hebben in het plan een plek gekregen.

In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte uit 2012 is water een onderwerp. Het gaat om de bescherming van de grondwaterkwaliteit en –kwantiteit, de bescherming en verbetering van de waterkwaliteit, een goede zoetwatervoorziening en voldoende ruimte voor waterveiligheid. Verder is klimaatbestendige (her)ontwikkelingen, met water als belangrijk aspect, een belangrijk onderwerp.

In april 2011 hebben Rijk, provincies, gemeente, waterschappen, en drinkwaterbedrijven afgesproken om gezamenlijk maatregelen te nemen voor een doelmatiger waterbeheer; het Bestuursakkoord Water. De inzet ligt bij mooi, veilig, schoon, gezond en duurzaam beheer van watersysteem en waterketen. De kwaliteit moet omhoog tegen zo laag mogelijke maatschappelijke kosten.

In de Waterwet uit 2009 zijn onder meer de gemeentelijke watertaken opgenomen: de zorgplicht voor hemelwater indien de eigenaar van het terrein het hemelwater in alle redelijkheid niet op eigen terrein kan verwerken en de regierol van gemeenten bij de grondwaterzorgplicht.

Beleidslijn grote rivieren

Het uitgangspunt van de Beleidslijn grote rivieren is het waarborgen van een veilige afvoer en berging van rivierwater onder normale en onder maatgevende hoogwaterstanden. Tevens geldt dat het bieden van mogelijkheden voor ruimtelijke ontwikkelingen, binnen de randvoorwaarden die de veiligheid stelt, van belang is voor het behoud en de versterking van de ruimtelijke kwaliteit van het rivierbed. Voor de Beleidslijn grote rivieren gelden twee concrete doelstellingen:

• de beschikbare afvoer- en bergingscapaciteit van het rivierbed behouden;
• ontwikkelingen tegen gaan die de mogelijkheid tot rivierverruiming door verbreding en verlaging nu en in de toekomst feitelijk onmogelijk maken.

Provinciaal en regionaal beleid

Op provinciaal niveau zijn alle beleidsplannen geïntegreerd in één plan: de Omgevingsvisie Gelderland uit 2014. Water is opgenomen in twee centrale doelstellingen, te weten het borgen van de kwaliteit en de veiligheid van de leefomgeving. Realisatie van deze doelstellingen betekent onder meer:

• ontwikkelen van kwaliteit met respect voor ruimtelijke, landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten;
• een robuust en toekomstbestendig water- en bodemsysteem voor alle functies; bij droogte, hitte en waterovervloed;
• een gezonde en veilige leefomgeving
• een gezonde vrijetijdseconomie en aandacht voor beleving, bereikbaarheid en toegankelijkheid van cultuur, natuur en landschap.

Verder is de provincie het aanspreekpunt voor drie watergerelateerde zaken:

• onttrekkingen voor drinkwaterwinning;
• onttrekkingen ten behoeve van bodemenergiesystemen zoals koude- en warmte opslag (KWO);
• industriële onttrekkingen meer dan 150.000 m³ per jaar.

Beleid waterschap en gemeente

De verantwoordelijkheid voor het stedelijk waterbeheer in Arnhem-Noord ligt bij het Waterschap Rijn en IJssel. Relevant beleid is opgenomen in het Waterbeheerplan (2016-2021) en de Keur en legger van het waterschap.

Het waterbeleid van de gemeente Arnhem is vastgelegd in de volgende beleidsplannen:

• Gemeentelijk RioleringsPlan (2014-2018) november 2015; dit plan richt zich op een verbetering van de kwaliteit van het rioleringsstelsel, op de vermindering van de vuiluitworp naar het oppervlaktewater, de bodem en het grondwater, op het voorkomen van overlast en op het vasthouden van schoon hemelwater in stedelijk gebied;
• Waterplan Arnhem (2009-2015). Door de gemeente Arnhem en haar waterpartners is dit Tweede Waterplan Arnhem opgesteld. De gemeenteraad heeft in 2009 het waterplan vastgesteld. Het waterplan is gebaseerd op 4 hoofddoelstellingen:
  1. Arnhem aantrekkelijke waterstad;
  2. Klimaatbestendig watersysteem en waterketen;
  3. Goede kwaliteit water en waterbodem;
  4. Bewustwording;
• Aanpak wateroverlast Arnhem-Noord (2015). Het plan heeft tot doel om Arnhem en vooral Arnhem-Noord, beter bestendig te maken tegen zware regenbuien. Hiervoor worden tijdens werkzaamheden in de openbare ruimte maatregelen genomen die wateroverlast verminderen dan wel beperken. Over alle plannen in de openbare ruimte wordt een waterscan gelegd.

Resumé

Uitgangspunt in het huidige beleid van gemeente, waterschap en provincie is dat planontwikkeling moet aansluiten bij een duurzaam integraal waterbeheer. Dit betekent dat:

• negatieve verstoring van de grondwaterstanden en –stromingen niet toegestaan zijn om grondwateroverlast en/of verdroging op de locatie en het boven- en benedenstrooms gelegen gebied te voorkomen;
• maatregelen getroffen moeten worden ter voorkoming van (grond)watervervuiling;
• bij nieuwbouw het regenwater binnen het plangebied afgekoppeld moet worden van de riolering en worden verwerkt op eigen terrein;
• voldoende oppervlaktewater aanwezig is en op de goede locatie;
• het verhard oppervlak zoveel mogelijk beperkt wordt;
• het gebruik van uitloogbare materialen en chemische bestrijdingsmiddelen niet is toegestaan;
• ontwikkelingen moeten bijdragen aan het verminderen of beperken van wateroverlast;
• geen ontwikkelingen mogen plaatsvinden die het functioneren van de waterkering beperken;
• de aanwezige ruimte in het winterbed van de rivieren beschikbaar blijft voor het primaire doel; waterberging en waterafvoer.

5.2.6.2 Planspecifiek     

De huidige situatie:

Oppervlaktewater

In het plangebied is geen oppervlaktewater aanwezig.

Grondwater

Het diepe grondwater in het plangebied bevindt zich op een diepte van ca. 20,5 m. + N.A.P waardoor het grondwater zich op ± 18 m -mv zou bevinden. Het water van het eerste watervoerend pakket stroomt volgens gegevens van de digitale wateratlas van provincie Gelderland, in westelijke richting.

De bodem bestaat uit een haarpodzol, die voornamelijk is opgebouwd uit grof zand.

Het plangebied bevindt zich binnen de Koude-warmteopslagvrije zone en de Boringsvrije zone van de drinkwaterwinning La Cabine.

Afvalwatersysteem

De boerderij is aangesloten op een drukriolering of kent een zogenaamd vrijverval. De riolering takt aan op de riolering bij de kruising Kemperbergerweg/Koningsweg. Dit houdt in dat er geen aparte riolering voor de hemelwaterafvoer voor het woongebouw aanwezig is. Het hemelwater wordt op eigen terrein geïnfiltreerd

Watersystemen in de toekomstige situatie:

Oppervlaktewater

Ook in de nieuwe situatie is geen oppervlaktewater aanwezig.

Grondwater

Ontwikkelingen mogen geen negatieve gevolgen op de grondwaterstroming hebben. Het bestemmingsplan voorziet primair in een functiewijziging. Daarnaast vinden enkele beperkte bodemingrepen plaats door het verwijderen van het parkeerterrein, de bouw van een bijgebouw en de aanleg van een (semi) verharde karrenspoor voor de ontsluiting van de boerderij. De bouw van het bijgebouw kan alleen plaatsvinden als het past binnen de regels van de Omgevingsverordening van de provincie.

Afvalwatersysteem

Ten behoeve van de afvoer van het afvalwater van het zorgwooncomplex zullen twee nieuwe aansluitingen worden gemaakt op het bestaande afvalwaterriool van het pand.

Hemelwaterafvoer

Het regenwater dat op particulier terrein valt moet op eigen terrein verwerkt worden. Hiervoor is in de directe nabijheid van de boerderij voldoende infiltratiecapaciteit aanwezig. De bestaande hemelwaterafvoer van het dak van het hoofdgebouw blijft ongewijzigd. Ook het hemelwater van het nieuwe bijgebouw kan zonder problemen geïnfiltreerd worden in de directe omgeving van het gebouw.

De verharding van het oude parkeerterrein zal worden verwijderd. De aanleg van een (semi)verharde karrenspoor voor de ontsluiting van de voormalige boerderij heeft geen gevolgen voor de afvoer van hemelwater. Door de verwijdering van de verharding en de aanleg van het (semi)verharde/halfverharde karrenspoor neemt het verharde oppervlak niet toe.

Afbeelding. ligging plangebied (rood) ten opzichte van grondwaterbeschermingsgebied (blauw)

5.2.7.1 Wet- en regelgeving en beleid     

Voor deze ontwikkellocatie is getoetst of de bodemkwaliteit (inclusief grondwater) de gewenste ruimtelijke ontwikkelingen toelaat. Ook is getoetst of een eventuele bodemverontreiniging gevolgen heeft voor de financiële uitvoerbaarheid van de ontwikkeling.

Als toetskader wordt gebruik gemaakt van de volgende bodemregelgeving:

• Wet Bodembescherming;
• Beleidsnota bodem 2012, Provincie Gelderland, gemeente Arnhem en gemeente Nijmegen, 1 december 2012;
• Besluit Bodemkwaliteit (2008);
• Nota Bodembeheer, september 2011 (actualisaties 2017 en 2018).

5.2.7.2 Planspecifiek     

In het kader van de partiële herziening van het bestemmingsplan Buitengebied Arnhem Noord 2007 ten behoeve van het bestemmingsplan Rijzenburg is op de locatie een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd, te weten: Verkennend bodemonderzoek Rijzenburg-Koningsweg 17 te Schaarsbergen, gemeente Arnhem, Econsultancy, rapportnummer 13055623, 28 juni 2013 (zie Bijlage 5 Bodemonderzoek).

Uit het historisch onderzoek blijkt dat op 30 maart 1992 'De Rijzenburg' door brand in de as is gelegd. In 1993 is een ondergrondse tank door Chemclean verwijderd. Ter plaatse van de portiersloge is in 1994 een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd. De bovengrond bleek licht verontreinigd te zijn met PAK en de ondergrond was licht verontreinigd met aromaten.

Op basis van de hierboven vermelde gegevens is de onderzoeksstrategie bepaald voor de volgende drie deellocaties:

• voormalige ondergrondse HBO-tank (3.000 l.);
• directe omgeving van het voormalige restaurant (brandlocatie);
• overige terreindeel (inclusief mogelijk tracé olietransportleiding)

Uit de resultaten van het onderzoek blijkt voor de drie deellocaties:

1. in de boven- en ondergrond zijn geen verontreinigingen met minerale oliën aangetroffen;
2. zintuiglijk geen verontreinigingen zijn waargenomen. De baksteen houdende bodem is licht verontreinigd met enkele metalen en PAK. De zintuiglijke schone bodem is enkel licht verontreinigd met PAK.
3. zintuiglijk geen verontreinigingen zijn waargenomen. De bovengrond van het noordelijke terreindeel is licht verontreinigd met lood en PAK. De bovengrond van het zuidelijke terreindeel is enkel licht verontreinigd met enkele metalen en PAK. In de ondergrond zijn geen verontreinigingen aangetoond.

Conclusie

De geïnventariseerde en getoetste bodemgegevens geven voldoende inzicht in de bodemkwaliteit van het plangebied. Er zijn licht verhoogde gehalten aan verontreinigde stoffen in de bodem aangetroffen. Er zijn geen (mogelijke) gevallen van ernstige bodemverontreiniging aanwezig. Voor de ontwikkeling van het terrein zijn geen sanerende maatregelen nodig. De kwaliteit van de bodem (inclusief grondwater) vormt geen belemmering voor de planontwikkeling en voor de financiële uitvoerbaarheid daarvan.

Voor een uitgebreide beschrijving van de resultaten van het bodemonderzoek wordt verwezen naar de bijlage.

Bij aanvraag van een (bouw)vergunning kan om een actualisatie van het bodemonderzoek worden gevraagd.

5.2.8.1 Wet- en regelgeving en beleid     

Rijksbeleid

Erfgoedwet

Cultuurhistorische objecten die zeldzaam of schaars zijn en die voor mensen in hoge mate het beeld van Nederland bepalen, worden aangewezen als monumenten. In de Erfgoedwet (de opvolger van de Monumentenwet 1988) is vastgelegd hoe monumenten van bouwkunst en archeologie en stads- en dorpsgezichten moeten worden beschermd. Deze wet is het belangrijkste instrument voor de bescherming van het cultuurhistorisch erfgoed in Nederland.

Besluit ruimtelijke ordening

Cultuurhistorie moet op basis van de gewijzigde Bro (art 3.1.6 ) goed in bestemmingsplannen verankerd worden. Dit behelst niet alleen een beschrijving van de aanwezige en te verwachten cultuurhistorische waarden, maar ook een waardering ervan en een advies over toekomstige omgang ermee, gelet op de ruimtelijke opgave die in het bestemmingsplan aan de orde is. Aangegeven moet worden hoe met de cultuurhistorische waarden rekening is gehouden in het bestemmingsplan.

Verdrag van Valletta en de Wet op de archeologische monumentenzorg

De bescherming van het archeologische erfgoed in de bodem en de inbedding ervan in de ruimtelijke ontwikkeling is het onderwerp van het Europese Verdrag van Valletta (Malta). In 1992 ondertekenden twintig Europese staten, waaronder Nederland, dit verdrag. De belangrijkste uitgangspunten van het verdrag zijn:

• archeologische waarden dienen zoveel mogelijk (in situ) in de bodem bewaard te blijven en beheermaatregelen dienen genomen te worden om dit te bewerkstelligen;
• vroeg in de ruimtelijke ordening dient al rekening gehouden te worden met archeologie;
• bodemverstoorders betalen het archeologisch (voor)onderzoek wanneer behoud in situ niet mogelijk is.

In 2007 is het verdrag vertaald in de Monumentenwet 1988 en maakt thans deel uit van de Erfgoedwet.

Provinciaal beleid

'Beleef het mee!' (2017-2020)

In juli 2016 is het Beleidsprogramma Cultuur en Erfgoed 2017 - 2020 'Beleef het mee!' vastgesteld. In dit programma ligt het accent op de beleving van mensen. Daarnaast zoekt de provincie de balans tussen de maatschappelijke, economische en intrinsieke waarde van cultuur en erfgoed. Cultureel ondernemerschap blijft onverminderd van belang en komt terug in de economische waarde van cultuur en erfgoed. Voor wat betreft erfgoed krijgt vooral het functioneel gebruik ervan aandacht. Daarnaast zoekt de provincie nieuwe manieren van samenwerking waardoor de uitvoeringskwaliteit van restauraties en archeologie wordt vergroot.

Gemeentelijk beleid

Erfgoednota 'Panorama Arnhem'

In de Erfgoednota 'Panorama Arnhem' wordt het accent verschoven van 'behoud door bescherming' naar 'behoud door ontwikkeling'. We gaan er vanuit dat de cultuurhistorie zo op een vroeg moment een actieve rol gaat spelen in veranderingsprocessen en ontwerpkeuzen. Het stadsbeeld van Arnhem verandert in hoog tempo. Het erfgoedbeleid wil de cultuurhistorische factor een zichtbare en samenhangende rol geven in deze stedelijke ontwikkelingen. Cultuurhistorie wordt ingezet als ontwikkelingskans en niet als belemmering.

Streven is om bij planontwikkelingen zo vroeg mogelijk onze kennis van de Arnhemse cultuurhistorie in te brengen. De kennis van het Arnhemse erfgoed moet goed toegankelijk zijn. Hiertoe worden nieuwe instrumenten ontwikkeld. De erfgoedkaart biedt een overzicht van alle cultuurhistorische elementen en structuren binnen de gemeente Arnhem. Daarnaast blijft het zichtbaar maken van de bouw- en ontwikkelgeschiedenis van onze stad uitgangspunt. De cultuurhistorische dimensie van de stad moet, waar mogelijk, worden versterkt en beleefbaar gemaakt.

Om de doelstellingen van het erfgoedbeleid te realiseren zetten we een aantal strategieën in:

• Behouden door ontwikkelen
• Behouden door beschermen
• Adviseren, stimuleren en verleiden
• Kennis verwerven en verspreiden

Archeologische verwachtingenkaart

Archeologie is een integraal onderdeel van het erfgoedbeleid en als zodanig opgenomen in de erfgoednota. In de nota wordt voortgeborduurd op de uitgangspunten van het Verdrag van Malta. Behoud van archeologische waarden is het uitgangspunt en als dat niet mogelijk is, volgt veiligstelling door archeologisch onderzoek. Om permanente aandacht voor deze vorm van erfgoed te krijgen, is ingezet op constante voorlichting en educatie. Sinds 2008 beschikt de gemeente over een archeologische verwachtingenkaart voor heel Arnhem. De verwachtingenkaart geeft al in een vroeg stadium van planvorming globaal inzicht in de mate waarin archeologische resten in een gebied aangetroffen kunnen worden.

Conform de Erfgoedverordening geldt dat archeologisch onderzoek uitgevoerd moet worden als grondroerende werkzaamheden:

• in archeologisch waardevolle gebieden (buiten monumenten) dieper dan 40 cm-maaiveld reiken en groter zijn dan 30 m²;
• in gebieden met een hoge archeologische verwachting dieper dan 40 cm-maaiveld reiken en groter zijn dan 200 m²;
• in gebieden met een middelhoge archeologische verwachting dieper dan 40 cm-maaiveld reiken en groter zijn dan 500 m²;
• in gebieden met een lage archeologische verwachting dieper dan 40 cm-maaiveld reiken en groter zijn dan 2000 m².

Voor archeologisch waardevolle gebieden zijnde beschermde gemeentelijke of rijksmonumenten, geldt maatwerk. Voor rijksmonumenten beslist de Minister van OC&W. Gebieden die reeds onderzocht zijn en/of zijn vrijgegeven, zijn vrijgesteld van onderzoek. Aan het archeologische beleid dat in de verordening is verankerd, ligt de archeologische maatregelenkaart aan de basis.

Structuurvisie

De Structuurvisie Arnhem (2011) biedt een strategisch kader voor ruimtelijke planning op stedelijk niveau voor de lange termijn. Uitgangspunt is het voortbouwen op de karakteristieken van de historisch gegroeide stad. In de cultuurhistorische hoofdstructuur zijn de ruimtelijke, historische elementen weergegeven, die essentieel zijn voor Arnhem als geheel. Per landschappelijke karakteristiek zijn de ambities weergegeven. Vervolgens is een selectie gemaakt van die cultuurhistorische belangen en structuren die kansen bieden bij nieuwe gebiedsontwikkelingen in de stad: de 'Cultuurhistorische Kansenkaart'. De rijkdom van de Arnhemse cultuurhistorie is kader en inspiratiebron bij ruimtelijke ontwikkelingen in de stad.

5.2.8.2 Planspecifiek     

De boerderij is niet aangewezen als rijksmonument of gemeentelijk monument. Er zijn geen cultuurhistorische waarden aanwezig.

Econsultancy heeft in opdracht van NPDHV een archeologisch onderzoek uitgevoerd voor het plangebied gelegen aan de Koningsweg 17 (Archeologisch bureauonderzoek en verkennend booronderzoek, Rijzenburg-Koningsweg 17, te Arnhem in de gemeente Arnhem, rapportnummer 13055624, 15 augustus 2013, Bijlage 6 Archeologisch onderzoek)

In het plangebied kunnen archeologische resten voorkomen van Jager-Verzamelaars (Laat-Paleolithicum t/m Midden-Neolithicum). De kans op het voorkomen van resten uit deze perioden wordt middelhoog geacht. Voor archeologische resten van Landbouwers wordt de kans laag geacht. Een uitzondering vormt de hoge trefkans op het voorkomen van grafheuvels en vlakgraven uit de perioden Laat- Neolithicum t/m IJzertijd, mogelijk ook nog uit de Romeinse tijd. Archeologische resten worden in en/of direct onder de bouwvoor (eerste 30 cm) verwacht; in de top van de ijssmeltwaterafzettingen, waarin zich in het verleden een haarpodzolprofiel heeft gevormd. Archeologische sporen (uitgezonderd diepe paalsporen en waterputten) worden binnen 50 cm beneden het maaiveld verwacht. De eventueel aanwezige archeologische resten bestaan hoofdzakelijk uit aardewerk- en/of vuursteenstrooiïngen en inhumatie-/crematieresten.

De ontginningsboerderij de Rijzenburg is tussen 1852 en 1874 gebouwd. Resten die te relateren zijn aan dit boerenerf kunnen binnen het plangebied worden verwacht, vooral aan en direct onder het maaiveld, in de huidige bouwvoor. Belangrijker is dat er archeologische resten in de vorm van militaria worden verwacht uit de Tweede Wereldoorlog, specifiek voor de perioden juli 1943 tot en met september 1944, toen de ten westen gelegen Diogenesbunker gebruikt werd als zenuwcentrum van de Duitse luchtverdediging van een deel van Noordwest Europa. Hierbij kan het gaan om kleinschalige structuren, zoals verbindingsloopgraven en afvalkuilen, maar ook om persoonlijke uitrusting van soldaten en dergelijke.

Conclusie

De verwachte landschappelijke ligging en bodemopbouw, zoals die is weergegeven tijdens het bureauonderzoek, wordt door het verkennend booronderzoek bevestigd.

Selectieadvies

Op grond van de resultaten van het inventariserend veldonderzoek (verkennende fase) wordt de aanbeveling gedaan om bodemingrepen archeologisch te laten begeleiden.

De gemeente neemt het advies voor een archeologische begeleiding ter hoogte van de locaties zoals omschreven in het rapport over. In de planregels wordt dit verankerd door de dubbelbestemming 'Waarde archeologie - Hoge verwachting'.

4.4.1 Uitzonderingen omgevingsvergunningsplicht     

Het in lid 4.4 vervatte verbod geldt niet voor het uitvoeren van werken of werkzaamheden:

1. die op het tijdstip waarop het plan rechtskracht verkrijgt, in uitvoering zijn;
2. die van geringe omvang zijn, dan wel het normale onderhoud betreffen.

4.4.2 Toelaatbaarheid van werken en werkzaamheden     

Werken of werkzaamheden als bedoeld in lid 4.4 onder a. zijn slechts toelaatbaar, indien:

1. deze verband houden met de doeleinden, die aan het desbetreffende bestemming zijn toegekend, en;
2. hierdoor dan wel, door daarvan hetzij direct, hetzij indirect te verwachten gevolgen de landschappelijke waarden en kwaliteiten van de gronden onevenredig worden of kunnen worden verkleind.

6.6.1 Uitzonderingen omgevingsvergunningsplicht     

Het in lid 6.6 vervatte verbod geldt niet voor het uitvoeren van:

1. werken of werkzaamheden, welke op het tijdstip waarop het plan rechtskracht verkrijgt, in uitvoering zijn;
2. werken of werkzaamheden die van geringe omvang zijn, dan wel het normale onderhoud betreffen;
3. werken of werkzaamheden die overeenkomen met en/of voortvloeien uit het Inrichtingsplan ten behoeve van de versterking van de kernkwaliteiten zoals benoemd in bijlage 1.

6.6.2 Toelaatbaarheid van werken en werkzaamheden     

Werken of werkzaamheden als bedoeld in lid 6.6 zijn slechts toelaatbaar, indien:

1. deze verband houden met de doeleinden, die aan de desbetreffende bestemming zijn toegekend;
2. hierdoor dan wel, door daarvan hetzij direct, hetzij indirect te verwachten gevolgen de landschappelijke-, cultuurhistorische- en natuurwaarden en kwaliteiten van de gronden niet onevenredig worden of kunnen worden aangetast;

8.4.1 Uitzonderingen omgevingsvergunningsplicht     

Het in lid 8.4 vervatte verbod geldt niet voor het uitvoeren van de volgende werken en

werkzaamheden:

1. werken en werkzaamheden in het kader van het normale beheer en onderhoud;
2. werken en werkzaamheden, waarmee is of mag worden begonnen ten tijde van het onherroepelijk worden van de goedkeuring van het plan.

8.4.2 Toelaatbaarheid werken en werkzaamheden     

Werken en werkzaamheden als bedoeld in lid 8.4 zijn slechts toelaatbaar, indien door de

uitvoering daarvan, dan wel de daarvan hetzij direct, hetzij indirect te verwachten gevolgen:

1. geen blijvend onevenredige afbreuk wordt gedaan aan de belangen van en de veiligheidssituatie rond de betreffende leiding en
2. ter zake daarvan vooraf advies van de leidingbeheerder is ingewonnen.

9.4.1 Verboden werkzaamheden     

Het is verboden op of in de gronden met de dubbelbestemming 'Waarde - Archeologie (hoge archeologische verwachting)' zonder of in afwijking van een schriftelijke vergunning van burgemeester en wethouders (omgevingsvergunning) de volgende werken, geen bouwwerken zijnde, of werkzaamheden uit te voeren:

1. grondwerkzaamheden dieper dan 40 centimeter, waartoe worden gerekend het afgraven, woelen, mengen, diepploegen, egaliseren en ontginnen van gronden, alsmede het vergraven, verruimen of dempen van sloten, vijvers en andere wateren, het verwijderen van funderingen en het aanleggen van drainage;
2. het verlagen of verhogen van het waterpeil;
3. het aanleggen of rooien van bos of boomgaard waarbij stobben worden verwijderd;
4. het aanleggen van ondergrondse transport-, energie- of telecommunicatieleidingen en daarmee verband houdende constructies, installaties of apparatuur.

9.4.2 Toelaatbaarheid     

De werken of werkzaamheden, waarvoor het verbod van lid 9.4.1 geldt, zijn slechts toelaatbaar, indien op basis van archeologisch onderzoek of naar het oordeel van een archeologisch deskundige is aangetoond dat de archeologische waarden niet onevenredig worden of kunnen worden geschaad of mogelijk schade kan worden voorkomen door aan de vergunning regels te verbinden gericht op:

1. het treffen van maatregelen, waardoor archeologische resten in de bodem kunnen worden behouden;
2. het doen van opgravingen;
3. begeleiding van de aanlegwerkzaamheden door een archeologisch deskundige.

9.4.3 Uitzonderingen     

Het verbod, als bedoeld in lid 9.4.1 sub a, is niet van toepassing indien:

1. de werken die, voor zover deze zijn gelegen binnen deze bestemming, een oppervlakte hebben tot ten hoogste 200 m² of een omvang van 200 m2;
2. de werken of werkzaamheden mogen worden uitgevoerd krachtens een reeds verleende omgevingsvergunning voor het bouwen, omgevingsvergunning voor het uitvoeren van een werk, geen bouwwerk zijnde, of van werkzaamheden of een ontgrondingvergunning;
3. reeds in uitvoering zijn op het tijdstip van in werking treden van het plan;
4. behoren tot het normale onderhoud en beheer van de gronden;
5. ten dienste van archeologisch onderzoek worden uitgevoerd.

10.4.1 Uitzonderingen omgevingsvergunningsplicht     

De in lid 10.4 vervatte verboden gelden niet voor het uitvoeren van werken of werkzaamheden:

1. werken en werkzaamheden die van geringe omvang zijn, dan wel het normale onderhoud en beheer betreffen;
2. welke op het tijdstip waarop het plan rechtskracht verkrijgt, in uitvoering zijn;
3. werken of werkzaamheden als vermeld in lid 10.4 sub a, b, f en g op de gronden met de aanduiding 'tuin'.
4. werken of werkzaamheden die overeenkomen met en/of voortvloeien uit het Inrichtingsplan ten behoeve van de versterking van de kernkwaliteiten zoals benoemd in bijlage 1.

10.4.2 Toelaatbaarheid werken en werkzaamheden     

Werken of werkzaamheden als bedoeld in lid 10.4 zijn slechts toelaatbaar, indien:

1. deze verband houden met de doeleinden, die aan de desbetreffende bestemmingen zijn toegekend en
2. hierdoor dan wel, door daarvan hetzij direct, hetzij indirect te verwachten gevolgen de landschappelijke waarden en kwaliteiten van de gronden onevenredig worden of kunnen worden verkleind.

15.1.1 Overgangsbepaling     

Een bouwwerk dat op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan aanwezig of in uitvoering is, dan wel gebouwd kan worden krachtens een omgevingsvergunning voor het bouwen, en afwijkt van het plan, mag, mits deze afwijking naar aard en omvang niet wordt vergroot,

1. gedeeltelijk worden vernieuwd of veranderd;
2. na het teniet gaan ten gevolge van een calamiteit geheel worden vernieuwd of veranderd, mits de aanvraag van de omgevingsvergunning voor het bouwen wordt gedaan binnen twee jaar na de dag waarop het bouwwerk is teniet gegaan.

15.1.2 Afwijken     

Het bevoegd gezag kan eenmalig in afwijking van sublid 15.1.1 een omgevingsvergunning verlenen voor het vergroten van de inhoud van een bouwwerk als bedoeld in sublid 15.1.1 met maximaal 5%.

15.1.3 Uitzondering op het overgangsrecht bouwwerken     

Het bepaalde in lid 15.1.1 is niet van toepassing op bouwwerken die weliswaar bestaan op het tijdstip van inwerkingtreding van het plan, maar zijn gebouwd zonder vergunning en in strijd met het daarvoor

geldende plan, daaronder begrepen de overgangsbepaling van dat plan.

15.2.1 Overgangsbepaling     

Het gebruik van grond en bouwwerken dat bestond op het tijdstip van inwerkingtreding van het bestemmingsplan en hiermee in strijd is, mag worden voortgezet.

15.2.2 Strijdig gebruik     

Het is verboden het met het bestemmingsplan strijdige gebruik, bedoeld in lid 15.2.1 te veranderen of te laten veranderen in een ander met dat plan strijdig gebruik, tenzij door deze verandering de afwijking naar aard en omvang wordt verkleind.

15.2.3 Verbod hervatten strijdig gebruik     

Indien het gebruik, bedoeld in lid 15.2.1 na de inwerkingtreding van het plan voor een periode langer dan een jaar wordt onderbroken, is het verboden dit gebruik daarna te hervatten of te laten hervatten.

15.2.4 Uitzondering op het overgangsrecht gebruik     

Het bepaalde in lid 15.2.1 is niet van toepassing op het gebruik dat reeds in strijd was met het voorheen geldende bestemmingsplan, daaronder begrepen de overgangsbepalingen van dat plan.