Dovenetel

TOELICHTING

behorende bij het bestemmingsplan Dovenetel

1 INLEIDING

1.1 Aanleiding

Woningbouwcorporatie De Woonmensen heeft plannen om de 43 verouderde sociale huurwoningen, "zogenaamde piramidewoningen" aan de Sluisoordlaan/Dovenetel te vervangen door 52 sociale huurwoningen. Dit project is in voorjaar 2017 ingediend. Herontwikkeling van deze locatie biedt de mogelijkheid om een enorme kwaliteitsslag te maken in deze buurt.

figuur 1: het voorgestelde plan van de woningcorporatie De Woonmensen (globaal blauw omcirkeld)

Hiermee wordt een langlopende wens, die zijn oorsprong al kent in het wijkontwikkelingsplan Zevenhuizen, gerealiseerd. De ingreep heeft een nauwe verweving met de buurt. De woningen staan verspreid tussen particuliere drive-inwoningen in hofjesvorm en vrijstaande woningen.

In het plan wordt meteen ook de bestaande openbare ruimte enigszins herinricht en zal na realisatie van de woningen weer worden aangeheeld aan de bestaande openbare ruimte. Dit momemtum en het overleg met de bewoners in de omgeving kan heel goed benut worden om ook meteen de omgeving up-to-date te maken en aansluiting te zoeken bij ambities als klimaatadaptatie, sociale versterking en energietransitie. Als deze kans nu niet gepakt wordt in combinatie met sloop en nieuwbouw, zal revitalisering van de bestaande buurt op zijn vroegst over 8 á 10 jaar plaats kunnen vinden. Daartoe is echter wel een herziening noodzakelijk van het geldende bestemmingsplan (zie ook paragraaf 1.3). Het voor u liggende bestemmingsplan omvat de bedoelde herziening.

1.2 Ligging en begrenzing

Het gebied is globaal gelegen tussen de Sluisoordlaan, in het oosten, de Ereprijs in het noorden, de Dovenetel en Akkerwinde in het westen en de Zonnedauw in het zuiden. Het plangebied plangebied ligt in het stadsdeel Noord-Oost. De omliggende percelen hebben veelal een woonfuntie. De navolgende figuur toont de ligging van het plangebied en de omliggende omgeving daarvan.

figuur 2: globale ligging plangebied (rood omcirkeld) binnen de omgeving

De exacte begrenzing van het plangebied is weergegeven op de verbeelding (kaart) die onderdeel uitmaakt van dit bestemmingsplan.

1.3 Geldend bestemmingsplan

Het plangebied ligt binnen de grenzen van het bestemmingsplan "Stadsdeel Noord-Oost" vigerend vanaf 9 maart 2011 en heeft de bestemmingen "Wonen", "Verblijfsgebied" en "Groen" met de dubbelbestemming "Waarde - Archeologie". De navolgende figuur toont een deel van de geldende bestemmingsplankaart, waarbij de locaties van de te bouwen woningen globaal zijn aangegeven. Op grond met deze bestemmingen is de vervanging van 43 door 52 sociale huurwoningen en revitalisatie van de openbare ruimte in strijd met het geldend bestemmingsplan.

figuur 3: deel geldende bestemmingsplankaart (planontwikkeling vindt plaats binnen de Sluisoordlaan, de Ereprijs, de Dovenetel/Akkerwinde en de Zonnedauw.

1.4 Werkwijze en opzet van de toelichting

De toelichting vangt aan met een analyse van de bestaande situatie en vervolgens een beschrijving van de planontwikkeling. In hoofdstuk 2 wordt het plan getoetst aan relevante beleidskaders. Vervolgens wordt in de hoofdstukken 3 en 4 de bestaande situatie en de ruimtelijke en functionele opzet in het plangebied beschreven, waarna vervolgens in hoofdstuk 5 de uitvoerbaarheid van dit plan wordt aangetoond. In hoofdstuk 6 wordt de juridische planopzet toegelicht. Tenslotte wordt in hoofdstuk 7 inspraak en overleg beschreven.

2 BELEIDSKADER

2.1 Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

In 2012 is de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte in werking getreden. In deze structuurvisie geeft het kabinet aan waar het naar streeft: Nederland concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig. Om dat te bereiken brengt het Rijk de ruimtelijke ordening zo dicht mogelijk bij degene die het aangaat (burgers en bedrijven), laat het meer over aan gemeenten en provincies ('decentraal, tenzij...') en komt de gebruiker centraal te staan. Het Rijk kiest voor een selectievere inzet van rijksbeleid op slechts 13 nationale belangen. Voor die belangen is het Rijk verantwoordelijk en wil het resultaten boeken. Buiten deze 13 belangen hebben decentrale overheden beleidsvrijheid. Het Rijk werkt aan eenvoudiger regelgeving en verwacht dat medeoverheden zich ook inzetten voor meer eenvoud en verdere integratie op het gebied van ruimtelijke regelgeving. In de structuurvisie formuleert het kabinet zijn ambities voor 2040.

Concurrentiekracht: in 2040 behoort Nederland tot de top 10 van meest concurrerende economieën van de wereld met een kwalitatief hoogwaardig vestigingsklimaat voor bedrijven en kenniswerkers door een goede ruimtelijk-economische structuur.

Bereikbaarheid: in 2040 beschikken gebruikers over optimale ketenmobiliteit door een goede verbinding van de verschillende mobiliteitsnetwerken via multimodale knooppunten (voor personen en goederen) en door een goede afstemming van infrastructuur en ruimtelijke ontwikkeling.

Leefbaarheid en veiligheid: in 2040 sluiten de woon- en werklocaties in steden en dorpen aan op de (kwalitatieve) vraag en locaties voor tranformatie en herstructurering worden zoveel mogelijk benut. In 2040 biedt Nederland zijn burgers een veilige en gezonde leefomgeving, met een goede milieukwaliteit, zowel in stedelijk als in landelijk gebied. Nederland is blijvend beschermd tegen extreme weersomstandigheden, mogelijke overstromingen als gevolg van de zeespiegelstijging en er is voldoende zoetwater in droge perioden; Nederland is een bepalende speler in de internationale transitie naar duurzame mobiliteit en Nederland heeft nog steeds de bestaande (inter)nationale unieke cultuurhistorische waarden en een natuurnetwerk dat de flora- en faunasoorten in stand houdt. Nederland kent in 2040 een robuust internationaal energienetwerk en de transitie naar duurzame energiebronnen is ver gevorderd.

Dit plan voorziet vanwege de kleinschaligheid niet in een stedelijke ontwikkeling van een woningbouwlocatie als bedoeld in het Bro. Verdere toetsing aan de ladder is daarom achterwege gebleven. Ten aanzien van het duurzaam ruimtegebruik wordt wel geconstateerd dat de behoefte aan de woningen beleidsmatig is onderbouwd in het woonprogramma dat regionale afstemming heeft (beschreven in paragraaf 5.4).

2.2 Omgevingsvisie provincie Gelderland 'Gaaf Gelderland'

De provinciale Omgevingsvisie (vastgesteld door provinciale staten op 19 december 2018, in werking per 1 maart 2019) gaat over 'Gaaf Gelderland'. 'Gaaf' is een woord met twee betekenissen. 'Gaaf' betekent 'mooi' en gaat over wat - historisch en landschappelijk gezien - heel en mooi en ongeschonden is; het beschermen waard. Maar 'Gaaf' verwijst ook naar dat wat 'cool' en nieuw en vernieuwend is, aantrekkelijk voor nieuwe generaties; het ontwikkelen waard. Beide kanten zijn van toepassing op Gelderland en onlosmakelijk verbonden met de Gelderlanders. Beide aspecten zijn dan ook opgenomen in de Gelderse Omgevingsvisie. Een gezond, veilig, schoon en welvarend Gelderland staat daarbij centraal.

De Omgevingsvisie 'Gaaf Gelderland' beschrijft de strategische hoofdopgaven voor de lange termijn. Deze zijn onderverdeeld in zeven thema's, te weten energietransitie, klimaatadaptatie, circulaire economie, biodiversiteit, bereikbaarheid, vestigingsklimaat en woon- en leefomgeving. Sinds 2014 is een vijftal wettelijk verplichte planfiguren voor ruimte, natuur, water, milieu en verkeer en vervoer opgenomen in de Omgevingsvisie.

Gezond en veilig is een gezonde leefomgeving, schone en frisse lucht, een schoon milieu, een niet vervuilde bodem, voldoende schoon en veilig (drink)water, bescherming van onze flora en fauna. Dat is voorbereid zijn op klimaatverandering, zoals hitte, droogte, bosbranden en overstromingen en aandacht hebben voor verkeersveiligheid en veilige bedrijvigheid. Schoon en welvarend is een dynamisch, duurzaam en aantrekkelijk woon-, werk- en ondernemersklimaat, goed bereikbaar en met een goed functionerende arbeidsmarkt en dito kennis- en onderwijsinstellingen. Maar dat is ook: het tegengaan van schadelijke uitstoot, afval en uitputting van grondstoffen. En: het investeren in nieuwe, alternatieve vormen van energie.

De visie geeft zeven ambities voor een duurzaam, verbonden en economisch krachtig Gelderland. De provincie streeft naar een duurzaam en divers woon- en leefklimaat, dat steeds weet te anticiperen op ontwikkelingen. Ambities vanuit dit streven zijn: Gelderland heeft een aanbod aan woningtypen en woonmilieus passend bij de diversiteit aan woningvraag; voor ieder een passende, duurzame woning. De bestaande bebouwde omgeving wordt optimaal benut met voldoende ruimte voor klimaatadaptieve maatregelen. Alle nieuwbouw wordt aardgasloos aangelegd en zoveel mogelijk circulair gebouwd. De provincie gaat, zo stelt de visie, in gesprek met de Gelderse regio's en maken regionale afspraken over een goede balans tussen de vraag en het aanbod van woningen.

Ook is vastgelegd hoe het grondwater(winning) beschermd moet worden tegen negatieve effecten (kwaliteit en kwantiteit) en hoe moet worden gehandeld wanneer er toch een (dreigende) verontreiniging van het grondwater optreedt. Ook zijn bepalingen opgenomen over het omgaan met natte landnatuur en oppervlaktewater. Op de kaarten zijn beschermingszones voor verschillende onderwerpen vastgelegd. Klimaatbestendig en waterrobuust inrichten is onderdeel van ruimtelijke plannen. Verandering van (gebruik van) een gebied mag geen negatief effect op het (grond)water of de waterafhankelijke natuur hebben.

Gelderse Ladder voor duurzaam ruimtegebruik

De provincie streeft er naar vraag en aanbod op de woningmarkt met elkaar in balans te brengen en te houden. Hoe kan de woningvoorraad kwantitatief en kwalitatief meegroeien met een veranderende vraag? De volgende opgaven worden gezien: focus van nieuwbouw naar het benutten van de bestaande voorraad en van aanbodgestuurd naar vraaggestuurd.

In een Regionale Woonagenda agenderen alle (relevante) partijen in een regio de regionale opgaven op het gebied van wonen. Zij maken afspraken over wat zij hieraan gaan doen. De opgaven kunnen per regio verschillen. De provincie is een van de partijen.

Voor een zorgvuldige en transparante motivering van woonlocaties dient de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik.

Het accent van stedelijke ontwikkelingen verschuift van nieuwbouw naar het vitaliseren van bestaande gebieden en gebouwen. Voor een goede afweging van keuzes voor locaties van nieuwe gebouwen staat de Gelderse ladder voor duurzaam ruimtegebruik centraal. Met deze ladder wordt een transparante besluitvorming en een zorgvuldige ruimtelijke afweging nagestreefd. Het gaat om het tijdig afwegen van kansen en mogelijkheden om bestaande gebouwen te benutten bij overwegingen van nieuwe bebouwing.

Een goede afweging volgens de ladder vraagt om kennis van de bestaande voorraad. Gekoppeld daaraan zijn er vragen over de opgaven en kwaliteiten in een gebied:

• past de ontwikkeling bij de doelen in Gelderland? Zo ja:
• hoe voegt de ontwikkeling extra kwaliteit toe aan een gebied?

Als juridische basis gebruikt de provincie de ladder voor duurzame verstedelijking die het Rijk heeft vastgelegd in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). In elk bestemmingsplan dat voorziet in een nieuwe stedelijke ontwikkeling dienen gemeenten volgens de rijksladder aan de hand van drie stappen de locatiekeuze te motiveren. Deze rijksladder is van provinciaal belang. Aangezien de juridische borging van de ladder al geregeld is in het Bro, heeft de provincie de onderstaande ladder niet nogmaals opgenomen in de provinciale omgevingsverordening.

De rijksladder heeft betrekking op stedelijke ontwikkelingen. De provincie wil onderzoeken of de ladder ook voor landelijke functies kan worden uitgewerkt. Vooruitlopend daarop spreekt de provincie nu al van de ladder voor duurzaam ruimtegebruik. Binnen bestaand stedelijk gebied heeft hergebruik, transformatie en revitalisering van de bestaande voorraad aan gebouwen prioriteit boven het benutten van nog open plekken in stedelijk gebied. Op de themakaarten bij de omgevingsvisie maakt het plangebied onderdeel uit van de stedelijke centra en agglomeratie (van de regio Stedendriehoek)

Toetsing

De toetsing aan de ladder voor duurzame verstedelijking uit het Bro vindt plaats in paragraaf 5.4. De toetsing aan de Omgevingsverordening vindt plaats in paragraaf 2.3.

De onderhavige ontwikkeling betreft de vervanging van 43 piramidewoningen door 52 sociale huurwoningen en revitalisatie van de openbare ruimte. Het plangebied zelf maakt onderdeel uit van stedelijke centra en agglomeratie en hier is sprake van het vitaliseren van bestaande gebieden en gebouwen voor een regionale behoefte.

Concluderend voldoet de beoogde ontwikkeling dan ook aan de uitgangspunten van de Omgevingsvisie.

2.3 Omgevingsverordening Gelderland

Op 19 december 2018 hebben Provinciale Staten van Gelderland het Actualisatieplan 6 tot wijziging van de Omgevingsverordening Gelderland vastgesteld. De verordening bevat regels over ruimtelijke ordening, milieu, natuur, water, verkeer en bodem. De verordening ziet erop toe dat het beleid uit de Omgevingsvisie Gelderland operationeel wordt. Deze 6e wijziging is veelal beleidsneutraal en gericht op het verduidelijken van regels, eht schrappen van overbodige teksten en zoveel mogelijk aanpassen in lijn met de komende Omgevingswet. Een aantal beleidswijzigingen zijn doorgevoerd over de onderwerpen: wonen, werklocaties, windenergie, natuur(compensatie), natuurbegraven, natuur brandgang, Natura2000, grondwater en luchthavens.

De verordening bevat de regel dat nieuwe woonlocaties alleen zijn toegestaan wanneer dit past in het door Gedeputeerde Staten (GS) vastgestelde Kwalitatief Woonprogramma (KWP) successievelijk de door GS vastgestelde kwantitatieve opgave wonen voor de betreffende regio.

De toelichting op deze regel stelt dat het de bedoeling is om voor alle regio's het KWP3 per 1 januari 2015 te vervangen door de kwantitatieve opgave wonen voor de periode 2015 t/m 2024. Op verzoek van een regio kan de vervanging voor die regio eerder plaatsvinden. Als het in een regio niet lukt om tijdig tot een kwantitatieve opgave wonen te komen, blijft het KWP3 van kracht totdat Gedeputeerde Staten alsnog een kwantitatieve opgave wonen hebben vastgesteld.

Intrekgebied (artikel 2.6.3.1)

In een bestemmingsplan krijgen Intrekgebieden geen bestemming die de winning van fossiele energie, zoals aardgas, aardolie, schaliegas en steenkoolgas, mogelijk maakt. (Intrekgebieden zijn beschermingsgebieden aangewezen op grond van artikel 1.2, tweede lid, onder a van de Wet Milieubeheer.)

Toetsing

Dit bestemmingsplan bevat geen bestemmingen die de winning van fossiele brandstof mogelijk maken en is in overeenstemming met de verordening.

2.4 Woonprogramma

Kwantitatieve Opgave Wonen 2015-2024 regio Stedendriehoek

Bij besluit van 6 maart 2018 hebben Gedeputeerde Staten het aantal te bouwen woningen voor Apeldoorn ten aanzien van de vastgestelde Kwantitatieve Opgave Wonen opgehoogd met 882 woningen.

Koers wonen: 'Ruimte voor goed wonen'

Op 17 april 2018 hebben Gedeputeerde Staten de koers “ruimte voor goed wonen” vastgesteld. In de koers leggen GS uit hoe zij willen zorgen dat er voor iedereen een goede geschikte en betaalbare woning op de juiste plek voorhanden is. Met alle regio's worden regionale woonagenda's gemaakt. Er zijn drie thema's benoemd die bijdragen aan een goed woonklimaat. Dat zijn duurzaamheid, bestaande woningen en flexibiliteit in bouwen. Hierover worden afspraken gemaakt met gemeenten die worden vastgelegd in de regionale woonagenda's. In de regionale woonagenda is uitgegaan van een toename van circa 5.500 woningen. Dit initiatief past binnen deze agenda.

Woonagenda Apeldoorn 2018-2021

De 'Woonagenda Apeldoorn 2018-2021, Iedereen een thuis' vormt de basis van het gemeentelijke woonbeleid. Het geeft een visie voor het wonen in de gemeente Apeldoorn. De visie op de toekomst van het wonen in Apeldoorn is ontleend aan de strategische doelstelling 'Comfortabele Gezinsstad'. Visie en feitelijke ontwikkelingen leiden tot de gemeentelijke ambitie voor de komende jaren. Voldoende beschikbaarheid, betaalbaarheid en kwaliteit van de woningvoorraad staan centraal. In de visie staan drie speerpunten:

• de basis op orde: voldoende woningen voor iedereen met name betaalbare voor huishoudens met een laag inkomen en verduurzamen van woningen;
• wonen en zorg: plek kunnen geven aan de steeds ouder wordende bevolking;
• comfortabele gezinsstad: bouw van voldoende nieuwbouwwoningen om trek naar de stad op te kunnen vangen.

Afwegingskader woningbouw 2018-2027

Het gemeentelijke woningbouwprogramma 'de juiste woonkwaliteit voor Apeldoorn' is een uitwerking van de Woonagenda. We willen de juiste woningen op de juiste plek bouwen. Kansrijke projecten worden bevorderd en krijgen prioriteit. Aan initiatiefnemers geven we duidelijkheid en richting aan inzake het gewenste programma. Voor bestaande woonwijken geldt dat de leefbaarheid, veiligheid en economische vitaliteit op peil moet blijven en waar mogelijk te versterken door wonen toe te voegen zodat dit een meerwaarde heeft. Kwantitatief is uit onderzoek gebleken (Companen 2018) dat er op korte termijn 500 sociale huurwoningen aan de bestaande woningvoorraad toegevoegd moeten worden.

Prestatieafspraken gemeente en corporaties 2019

Met deze afspraken is onder andere vastgelegd wat corporaties de komende jaren gaan bouwen aan sociale huurwoningen op basis van gemeentelijk beleid. Onder meer is afgesproken dat er de komende jaar 500 nieuwe sociale huurwoningen (onderzoek Companen 2018) aan de woningvoorraad toegevoegd moeten worden om te kunnen voorzien in de dringende behoefte.

Toets plan

Het voorliggende bestemmingsplan betekent een toevoeging van negen sociale, grondgebonden huurwoningen, waar in Apeldoorn dringend behoefte aan is. Het plan past hiermee in de hierboven genoemde kwantitatieve kaders voor woningbouw. Deze ontwikkeling is daarmee ook in overeenstemming met de hierboven genoemde kaders.

2.5 Structuurvisie Apeldoorn biedt ruimte

Op 30 mei 2013 heeft de raad de structuurvisie 'Apeldoorn biedt ruimte' vastgesteld. Deze structuurvisie geeft een doorkijk tot 2030 en is één structuurvisie voor zowel stad als land.

De structuurvisie is opgesteld op de overgang naar een echt andere tijd. De onzekerheid over de toekomst is groot. In de structuurvisie kiest de gemeente er voor om daarop niet te reageren met een dichtgetimmerd plan maar door zoveel mogelijk (beleids)ruimte te bieden aan het onvoorspelbare. Daarmee krijgt Apeldoorn de ruimte zich te ontwikkelen. De gemeente nodigt daarom iedereen uit die een bijdrage kan leveren aan de leefkwaliteit van huidige en toekomstige Apeldoorners. Ruimte bieden is niet vrijblijvend, de ruimte wordt geboden binnen kaders. Allereerst door voort te bouwen op de belangrijkste kwaliteiten van de gemeente. In het concept 'Apeldoorn Buitenstad' komen die kwaliteiten samen. Apeldoorn is zowel stad als groot dorp en biedt de leefkwaliteit van beide.

De kwaliteiten van de Buitenstad vormen samen het fundament van de structuurvisie. De gemeente wil het fundament van Apeldoorn koesteren en versterken. Want alleen daardoor blijft de leefkwaliteit op peil en blijft Apeldoorn aantrekkelijk voor bewoners, bezoekers en bedrijven. Beheer en vernieuwing van het fundament is de belangrijkste opgave van de structuurvisie. De gemeente stelt hoge kwaliteitseisen aan het fundament en wil er zelf in blijven investeren.

Om Buitenstad te blijven, zijn in de structuurvisie vier ambities geformuleerd die weergeven wat Apeldoorn grotendeels al is en waar Apeldoorn sterk in is: Apeldoorn is een comfortabele gezinsstad met een toeristisch toplandschap; heeft een veelzijdige economie en kent lokale duurzaamheid.. Aan deze ambities wil Apeldoorn samen met andere partijen bouwen.

De structuurvisie is een uitnodiging aan de samenleving om Apeldoorn mooier te maken. 'Apeldoorn biedt ruimte' staat voor ruimte bieden aan ideeën en initiatieven die passen bij de Buitenstad. De gemeente zal daarbij faciliteren en ondersteunen. Buiten het fundament van de Buitenstad biedt de gemeente hiervoor veel handelingsvrijheid, bijvoorbeeld door flexibel te bestemmen.

Niet alles gaat vanzelf. In sommige delen van Apeldoorn spelen ingewikkelde vernieuwingsopgaven. Opgaven die belangrijk zijn voor Apeldoorn als geheel, waarbij vaak hard gewerkt moet worden om iets van de grond te krijgen. In de structuurvisie worden die opgaven 'dynamo's' genoemd, elementen die eerst in beweging moeten komen voordat ze energie gaan opleveren. Het centrumgebied van Apeldoorn, de centrale delen van de Kanaalzone en kleinschalige herstructurering van wijken, buurten en dorpen zijn voorbeelden. De gemeente neemt in de dynamo's de regierol op zich. In de dynamo's ligt ook programmatisch de hoogste prioriteit. De verdere invulling ervan bepaalt de gemeente samen met initiatiefnemers.

2.6 De Groene Mal

Het gemeentelijk groenbeleid is neergelegd in het Groenplan (september 2018). Met dit Groenplan profileert Apeldoorn zich als groene stad waar het goed wonen, werken en recreëren is. Dit in evenwicht met natuur en biodiversiteit. Meer vulling, differentiatie en contrast in stad en ommeland is goed, maar dan wel met behoud van de groene identiteit. Dat maakt Apeldoorn tot een plek waar je graag wilt wonen. Die groene identiteit is kostbaar en tegelijk kwetsbaar: iets om zorgvuldig mee om te gaan. Daarom heeft de gemeente de belangrijkste groenstructuren vastgelegd in de Groenstructuurkaart.

 

figuur 4: kaart Groene Mal

Behoud en versterking van het groen in Apeldoorn heeft dus een hoge prioriteit. Uit onderzoek blijkt dat groen bijdraagt aan het oplossen van maatschappelijke problemen zoals klimaatverandering, gezondheidsproblemen en achteruitgang van soortenrijkdom. Daarom zetten we in op drie doelen:

• bijdragen aan het beperken van overlast door klimaatverandering door maatregelen tegen de effecten van grond- en regenwateroverlast, hitte en droogte;
• bijdragen aan de gezondheid van onze inwoners door groen meer uitnodigend te laten zijn. Groen betekent ruimte voor bewegen, spelen en ontmoeten;
• versterken van de ecologie en biodiversiteit door natuur te beschermen, bouwen, beheren en beleven. Daarbij vormt het Apeldoornse bodem- en het watersysteem de natuurlijke basis.

In Groenplan worden deze doelen in verschillende ruimtelijke opgaven gerealiseerd. Dat doen we zoveel mogelijk samen met de Apeldoorners en met betrokken organisaties.

De eerste opgave vormt het versterken van de groen-blauwe netwerk in en om de stad. Dit netwerk bestaat uit lanen, beken en sprengen, de kanaalzone, de parken, de grote groengebieden en de groene wiggen. Deze sluiten aan op het landschappelijk netwerk van weteringen, beken met beekdalen en de Veluwe. Samen vormt dit een natuurlijk en krachtig geheel. We bouwen daarmee voort aan de Groene Mal die de hoofdgroenstructuur vormt.

De tweede opgave bestaat uit het vergroenen en verblauwen van de binnenstad. Hier tref je straks meer bomen, groene parkjes en beken die voor een aangenaam leefklimaat zorgen.

De derde omvat het realiseren van meer groen in groenarme wijken en dorpen. Ook bieden we meer groen waar iets te beleven valt. Waar je kunt sporten, bewegen en elkaar kunt ontmoeten, midden in natuur.

De vierde opgave richt zich op het versterken van het landschap. We versterken de karakteristieken hiervan, wat zorgt voor een leesbaar cultuurhistorisch landschap en een verscheidenheid aan ecosystemen. De beekdalen die de Veluwe met de IJsselvallei verbinden zijn een sprekend voorbeeld hiervan.

Uit het Groenplan zijn voor het plangebied geen locatie specifieke eisen van toepassing en de ontwikkeling past binnen het beleid.

2.7 Verkeersvisie 2016 - 2030

Het gemeentelijk verkeersbeleid is vastgelegd in de Verkeersvisie 2016 – 2030 (vastgesteld juli 2016). De Verkeersvisie werkt de ambities voor Apeldoorn uit de structuurvisie 'Apeldoorn biedt ruimte' uit voor het onderdeel Mobiliteit.

Comfortabele gezinsstad: iedereen kan zich veilig verplaatsen en er is sprake van een bereikbare , leefbare en aantrekkelijke (binnen)stad. De fiets is het primaire vervoermiddel; ook het openbaar vervoer speelt een belangrijke rol in de verplaatsingen.

Toeristisch toplandschap: de attracties, bezienswaardigheden en evenementen zijn ook bij piekdrukte goed bereikbaar. Na een bezoek aan bijvoorbeeld de attractieparken aan de rand van de Veluwe weet men de weg naar de binnenstad te vinden.

Veelzijdige economie: winkels, kantoren en bedrijven zijn goed bereikbaar. Apeldoorn wordt goed ontsloten door de A1 en de A50 en een aantal provinciale wegen. De doorstroming op de hoofdwegen en met name op de Ring is essentieel. De binnenstad moet met alle vervoermiddelen goed toegankelijk blijven. Bij de bedrijventerreinen en werkgebieden kunnen zowel openbaar vervoer als de (e-)fiets naast de auto een steeds belangrijker rol spelen.

Lokale duurzaamheid: er moet een omslag worden gemaakt van het gebruik van fossiele brandstoffen naar het gebruik van elektriciteit en waterstof. Hierin spelen vooral marktpartijen en beslissingen op landelijk en Europees niveau een rol. De (e-)fiets kan eveneens aan de doelstellingen van energieneutraliteit en uitstootvrij en daarmee aan een gezonde en schone leefomgeving bijdragen. Op lokaal niveau zet Apeldoorn zich in voor een snelle overgang van het gebruik van fossiele brandstoffen naar het gebruik van duurzame energie.

De ambities uit de structuurvisie zijn vertaald in de volgende kernopgaven:

Kernopgave 1: Apeldoorn fietsstad: meer ruimte voor de fiets. Om deze opgave te realiseren wordt het gebruik van de fiets, ook in het voor- en natransport, gestimuleerd; worden de fietsroutes sneller en directer gemaakt en wordt het fietsgebruik veiliger gemaakt.

Kernopgave 2: Transitie van aanbodgericht naar vraaggericht en efficiënt openbaar vervoer. Om deze opgave te realiseren wordt een nieuw OV-netwerk ontwikkeld, wordt duurzaam en innovatief openbaar vervoer geïntroduceerd, worden de OV-knooppunten versterkt en worden nieuwe kansen die ontstaan door recreatie- en evenementenstromen benut.

Kernopgave 3: Beter en veilig gebruik van de infrastructuur. Om deze opgave te realiseren wordt de doorstroming op de hoofdwegen verbeterd, wordt bijgedragen aan de doorstroming op regionale en landelijke hoofdwegen, wordt (dynamische) informatie over parkeergelegenheden en over de drukte op wegen verstrekt, worden de parkeernormen geactualiseerd en wordt het parkeren gebruikersvriendelijker gemaakt.

In de Verkeersvisie worden deze (kern)opgaven vervolgens uitgewerkt in concrete voorgenomen maatregelen.

De geldende parkeernormen zijn vastgelegd in de Parkeernota (geactualiseerd oktober 2004). De gemeente stelt geen maximum aan het aantal parkeerplaatsen bij woningen, de parkeernorm geeft aan wat in ieder geval aangelegd moet worden.

De ontwikkeling past binnen de voormelde verkeersvisie en parkeernota. Ook past de ontwikkeling binnen de nog vast te stellen concept 'Beleidsregel Parkeren'.

2.8 Waterbeleid

2.8.1 Nationaal beleid

2.8.1.1 Nationaal Waterplan 2016-2020

Klimaatverandering heeft grote gevolgen in onze kwetsbare delta: hogere stormvloeden op zee, meer water door de rivieren, vaker stortbuien, hitte en droogte. In het Nationaal Waterplan heeft het Rijk voor de komende 6 jaar vastgelegd hoe Nederland zich verdedigt tegen het water, hoe ons water schoner wordt en hoe we Nederland klimaatbestendig en waterrobuust gaan inrichten. In het plan staan 5 ambities centraal:

• 1. Nederland moet de veiligste delta in de wereld blijven.
• 2. Een grotere inzet op verbetering van de waterkwaliteit (meststoffen, bestrijdingsmiddelen, medicijnresten, microplastics).
• 3. Een klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting
• 4. Nederland is en blijft het gidsland voor watermanagement en -innovaties.
• 5. Stimuleren dat Nederlanders waterbewust leven.

Ambitie 3 heeft directe raakvlakkensamenhang met de ruimtelijke inrichting van Nederland. Klimaatbestendig en waterrobuust inrichten zal daarom uiterlijk in 2020 onderdeel zijn van beleid en handelen.

Het Rijk zorgt ervoor dat de watertoets behouden blijft als wettelijk procesinstrument, om klimaatbestendig en waterrobuust inrichten vroeg in het ruimtelijk proces mee te laten wegen bij ruimtelijke ontwikkelingen.

2.8.1.2 Watertoets

De watertoets is het hele proces van vroegtijdig informeren, adviseren, afwegen en uiteindelijk beoordelen van waterhuishoudkundige aspecten van ruimtelijke plannen en besluiten. De watertoets wordt toegepast bij locatiekeuzen en bij inrichtingsplannen. De uitkomst van de watertoets is een advies van de waterbeheerder, dat door de initiatiefnemer wordt meegewogen met andere belangen en wordt vertaald in een waterparagraaf. Het Bro verplicht tot het opnemen van een beschrijving van de wijze waarop rekening is gehouden met de gevolgen van het plan voor de waterhuishouding in de toelichting van ruimtelijke plannen.

2.8.2 Provinciaal beleid

Het provinciale waterbeleid is vastgelegd in de Omgevingsvisie Gelderland en de Omgevingsverordening Gelderland. Daarin is onder andere vastgelegd hoe het grondwater(winning) beschermd moet worden tegen negatieve effecten (kwaliteit en kwantiteit) en hoe moet worden gehandeld wanneer er toch een (dreigende) verontreiniging van het grondwater optreedt. Ook zijn verschillende zaken vastgelegd over het omgaan met natte landnatuur en oppervlaktewater. Op de kaarten zijn beschermingszones voor verschillende onderwerpen vastgelegd.

Uitgangspunt bestemmingsplan

Klimaatbestendig en waterrobuust inrichten is onderdeel van ruimtelijke plannen. Verandering van (gebruik van) een gebied mag geen negatief effect op het (grond)water of de waterafhankelijke natuur hebben.

2.8.3 Waterschapsbeleid

In 2015 heeft Waterschap Vallei en Veluwe het Waterbeheerprogramma 2016-2021 vastgesteld. Hierin beschrijft het waterschap de ambities en doelen voor het waarborgen van de waterveiligheid, het zorgen voor voldoende én schoon oppervlaktewater, het zuiveren van afvalwater en het verder ontwikkelen van samenwerkings- en innovatiemogelijkheden. Op basis van nieuwe opgaven als klimaatverandering, zuivering van complexe stoffen en maatschappelijk ontwikkelingen zoals het streven naar een duurzaamheid en circulaire economie zijn zes ambities geformuleerd:

• 1. Beschermen tegen overstromingen
• 2. Zorgen voor de juiste hoeveelheid water
• 3. Zorgen voor de goede oppervlaktewaterkwaliteit
• 4. Schoon en vuil water worden zoveel mogelijk gescheiden
• 5. Afvalwaterketen en watersysteem samen met de partners als één geheel beheren

De ambities zijn voor de programma's waterveiligheid, watersysteem (voldoende en schoon) en waterketen vertaald in doelen en maatregelen voor 2021.

Uitgangspunt bestemmingsplan

Bij veranderingen op of rondom het oppervlaktewater en waterkeringen evenals bij de realisatie van voldoende waterberging voor nieuwe ontwikkelingen zijn de regels van de keur van het waterschap van toepassing.

2.8.4 Gemeentelijk beleid

2.8.4.1 Gemeentelijk Waterplan Apeldoorn

Om te anticiperen op (beleids)ontwikkelingen en om de leefkwaliteit van de stad te vergroten heeft Apeldoorn gezamenlijk met het waterschap Veluwe en Vitens in 2005 een gemeentelijk Waterplan opgesteld. Het Waterplan is door de gemeenteraad vastgesteld en gekozen is voor het ambitieniveau Actief Duurzamer. De belangrijkste opgaven met ruimtelijk consequenties zijn het afkoppelen en bergen van regenwater en het creëren van waterberging in beekzones.

Bij herontwikkeling, herinrichting en herstructurering zal het verhard oppervlak in het stedelijk gebied zoveel mogelijk afgekoppeld worden om het watersysteem op orde te krijgen. Ten westen van het Apeldoorns Kanaal wordt het regenwater in de bodem geïnfiltreerd of zoveel mogelijk vastgehouden in een groenzones, bijvoorbeeld naast beken en sprengen. Ten oosten van het kanaal wordt het regenwater in de vijvers geborgen.

Uitgangspunten bestemmingsplan

Bij het uitvoeren van de watertoets worden de effecten op de waterhuishouding in beeld gebracht en getoetst aan het beleid. Ontwikkelingen moeten voldoen aan de uitgangspunten uit het waterbeleid.

2.8.4.2 Gemeentelijk Rioleringsplan Apeldoorn

Het Gemeentelijk Rioleringsplan 2016 – 2020 (GRP) is in 2016 door de gemeenteraad vastgesteld. In het GRP is de gemeentelijke invulling van de zorgplichten voor afvalwater, regenwater en grondwater beschreven. De zorgplichten vormen het kader voor de ruimtelijke invulling van water en riolering en bestemmingsplannen. Het GRP is uitgewerkt in concrete opgaven, onderzoeken en maatregelen met een financiële dekking voor de planperiode.

Speerpunt in het GRP is het anticiperen op de effecten van klimaatverandering, zoals wateroverlast door extreme buien en verdroging door langere droge perioden. Effecten van verdroging zijn periodiek lagere grondwaterstanden en lagere beekafvoeren. Deze effecten kunnen worden tegengegaan door de inrichting van de openbare ruimte aan te passen en regenwater van verhardingen niet versneld af te voeren via de riolering, maar af te koppelen en lokaal te infiltreren in de bodem. Bewoners zal ook gevraagd worden zelf actief bij te dragen aan de klimaatopgave door de regenwaterafvoer van hun woningen af te koppelen van het vuilwaterriool en hun tuinen te vergroenen. Door deze afkoppelstrategie langjarig door te zetten ontstaat een klimaatrobuuste omgeving. Door het regenwater meer onderdeel te laten zijn van de openbare ruimte neemt tevens de belevingswaarde en ruimtelijke kwaliteit verder toe.

Uitgangspunten bestemmingsplan

• 1. Afkoppelen regenwater bij nieuwe ontwikkelingen, herinrichtingen en herstructureringen.
• 2. Ruimtelijke inrichting zodanig aanpassen dat hevige regenval niet leidt tot wateroverlast (verhardingen verminderen, maaiveldmorfologie optimaliseren etc.)
• 3. Ruimte creëren voor tijdelijke waterberging in de openbare ruimte met name in groenzones.
• 4. Grondwaterneutraal bouwen.

2.9 Beleidsnota Herijking uitgiftebeleid openbaar groen

In 2016 heeft de gemeenteraad de Beleidsnota 'Hereiking uitgiftebeleid openbaar groen' vastgesteld. De belangrijkste ambities op het gebied van de ruimtelijke leefomgeving daarbij zijn het vergroten van woongenot door uitgifte van openbaar groen mogelijk te maken en het behouden van de groenstructuur. Tevens wordt oneigenlijk gebruik van gemeentegrond aangepakt.

Aan de verkoop van dit zogenaamde snippergroen is een aantal voorwaarden verbonden. Groen dat onderdeel is van de hoofd- en wijkgroenstructuur wordt niet uitgegeven. Daarbuiten geldt een 'verkoop, tenzij'-principe. Bij verkoop mag bijvoorbeeld de veiligheid en bereikbaarheid van het omliggende gebied niet in gevaar komen en dienen de nieuwe grenzen logisch en goed te beheren te zijn. Grond waarop in de toekomst ruimtelijke ontwikkelingen zijn gepland komt ook niet in aanmerking voor uitgifte.

Bouw- en gebruiksmogelijkheden van een perceel zijn afhankelijk van de bestemming. De bestemming van de betreffende grond wordt bij de uitgifte niet gewijzigd. In principe wordt de bestemming van de grond gewijzigd bij de eerstvolgende reguliere herziening van het bestemmingsplan. Indien een wijziging van de bestemming op korte termijn gewenst is, kan de bewoner daartoe een verzoek bij de gemeente indienen.

Als er op de uit te geven strook grond een bijzondere boom staat, dan wordt in de koopovereenkomst een onderhoudsverplichting voor die boom opgenomen. Verandering van eigenaarschap leidt niet tot een wijziging in het bestemmingsplan en de APV aangaande de bijzondere boom. Deze ontwikkeling en verdere uitwerking is in overeenstemming met deze nota, waarbij gronden met de bestemming 'Groen' in principe niet worden verkocht.

2.10 Nota I-cultuur

De nota I-cultuur is door de gemeenteraad vastgesteld op 16 februari 2006. Kern van de nota is dat cultuurhistorie van essentieel belang is voor de identiteit van Apeldoorn. De kwaliteiten van de woonwijken, de binnenstad, de dorpen en het afwisselende buitengebied gelden als leidraad voor nieuwe ontwikkelingen. Cultuurhistorie levert bouwstenen aan om ruimtelijke projecten mogelijk te maken met behoud van identiteit. Hiervoor wordt een cultuurhistorische analyse van een gebied gemaakt. Daarmee ontstaat inzicht in de aanwezige (boven- en ondergrondse) cultuurhistorische waarden. Naast het vastleggen van kennis over landschap, geomorfologie, stedenbouw, archeologie en architectuur geeft de analyse aanbevelingen over de inzet van deze waarden in nieuwe ontwikkelingen. Bij de nota horen een archeologische en een cultuurhistorische beleidskaart. Deze worden beschreven in de paragrafen 5.5.1.2 respectievelijk 5.6.1.3.

2.11 Welstandsbeleid

Artikel 12a van de Woningwet verplicht iedere gemeente om een welstandsnota vast te stellen. Die welstandsnota moet, in de vorm van beleidsregels, criteria bevatten voor de welstandstoetsing. Om te voldoen aan deze verplichting heeft de gemeenteraad in juni 2017 de Welstandsnota 2017-2020 'Aantrekkelijk Apeldoorn' vastgesteld. De welstandsnota is het kader waaraan de onafhankelijke Commissie Ruimtelijke Kwaliteit toetst of aanvragen om omgevingsvergunning voor het bouwen voldoen aan redelijke eisen van welstand.

Doel van de welstandsnota is het zorgen voor een goede balans tussen het borgen van de basiskwaliteit van de ruimtelijke leefomgeving en het bieden van ruimte aan initiatiefnemers. Bij de welstandsnota hoort een website die het welstandsbeleid voor iedereen toegankelijk maakt.

De nota gaat uit van één welstandsniveau voor álle gebieden van de hele gemeente Apeldoorn en werkt vanuit een piramide:

• Vergunningvrije bouwwerken: geen welstandstoetsing
  Onder deze categorie valt het grootste deel van de bouwwerken.
• Veelvoorkomende bouwwerken:  eenduidige criteria die voor de hele gemeente gelijk zijn.
  Het grootste deel van de vergunningplichtige bouwwerken, zoals erkers en dakkapellen, valt onder deze categorie. In deze categorie is ook het reclamebeleid ondergebracht.
• Specifieke bouwwerken: welstandstoetsing op basis van gebiedsgerichte doelstellingen
  Onder deze categorie vallen de grotere bouwplannen. De gebiedsgerichte doelstellingen zijn per dorp, wijk, gebied of gebiedstype geformuleerd. Het werken met doelstellingen die de kernkwaliteiten van het gebied beschrijven in plaats van te werken met stringente criteria waaraan het bouwwerk moet voldoen, maakt verschillende ontwerpoplossingen mogelijk en biedt daarmee ruimte voor de initiatiefnemer.

De ontwikkeling is overeenkomstig dit beleid en de verdere uitwerking zal overeenkomstig dit beleid plaats vinden.

2.12 Beperking realisatieduur woningbouw private partijen

In juni 2014 heeft de gemeenteraad de beleidsnotitie 'Beperking realisatieduur woningbouw private partijen' vastgesteld. In het gemeentelijke woningbouwprogramma is nog maar beperkt ruimte voor nieuwe woningbouwinitiatieven, terwijl een deel van de beschikbare ruimte in het woningbouwprogramma is ingevuld met plannen waarvoor al meer dan een paar jaar een vastgesteld bestemmingsplan aanwezig is maar die niet tot uitvoering komen. Om dergelijke situaties in de toekomst te voorkomen en om alleen nog ruimte te bieden aan initiatieven die ook echt worden uitgevoerd, geldt op grond van de beleidsnotitie 'Beperking realisatieduur woningbouw private partijen' nu een realisatietermijn voor nieuwe woningbouwinitiatieven die in principe drie jaar bedraagt. Die termijn gaat lopen vanaf het moment dat het bestemmingsplan onherroepelijk is.

Ter uitvoering van de beleidsnotitie wordt in ieder bestemmingsplan dat de bouw van nieuwe woningen mogelijk maakt een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Daarmee kunnen burgemeester en wethouders het bestemmingsplan wijzigen door de bouwmogelijkheden voor nieuwe woningen te verwijderen als na de termijn de betreffende woningen niet zijn gerealiseerd en ook nog niet in aanbouw zijn. De programmatische ruimte die daardoor vrij komt, kan vervolgens worden aangewend voor een andere woningbouwontwikkeling. Voordat een bestemmingsplan voor een woningbouwontwikkeling in procedure wordt gebracht, wordt deze termijn ook privaatrechtelijk overeengekomen tussen initiatiefnemer en gemeente.

3 BESTAANDE SITUATIE PLANGEBIED EN OMGEVING

3.1 Historie

In het gebied ten oosten van het Apeldoorns kanaal gaat de stuwwalzone over in de laaggelegen IJsselvallei. Met de ontginning van het gebied kwamen de eerste ontwikkelingen op gang. Echter tot zeker halverwege de twintigste eeuw werd het gebied gekenmerkt door een kleine verkaveling ontsloten door een grillig patroon van onverharde wegen en verspreid in het gebied voorkomende bebouwing. De Trekweg vormde in die tijd de hoofdroute van Apeldoorn naar Deventer en verbond Apeldoorn met de noordelijk gelegen agrarische gronden van de Ordermark. In onderstaande figuur is een kaartfragment opgenomen waarop het dorp Apeldoorn en onder andere Zevenhuizen en het ten zuiden daarvan gelegen landgoed Welgelegen al te zien zijn.

figuur 5: fragment historische kaart Apeldoorn uit 1807

Wezenlijke veranderingen doen zich pas voor naar aanleiding van het Structuurplan 1962 en het Uitbreidingsplan in Hoofdzaak en Onderdelen van Zevenhuizen uit 1963 waarmee de ontwikkeling van de woonbuurten van start ging. De woonbuurten Sluisoord, waarbinnen het plangebied gelegen is, maakt deel uit van de naoorlogse uitbreidingswijk Zevenhuizen. Ten noordwesten van de Trekweg lag een oud pad, dat gedurende de 19de en eerste helft van de 20ste eeuw steeds verder werd bebouwd met vrijstaande boerderijtjes en woningen, tot een min of meer doorlopende lintbebouwing ontstond. Deze weg werd ook steeds verder verhard, en kreeg de naam Dovenetel.

figuur 6: topografische kaart van 1925: de weg door de naam Kopermolenveld is de Dovenetel

3.2 Ruimtelijke en functionele structuur

Het plangebied rondom de Dovenetel bestaat uit twee verschillende tijdslagen weergegeven in onderstaande figuur:

figuur 7: tijdslagen rondom de Dovenetel

• 1. De Dovenetel als een oude lintstructuur (in oranje aangegeven op de kaart). Aan deze straat zijn veelal riante kavels gesitueerd met individueel vormgegeven, vrijstaande woningen en twee-onder-een-kappers uit verschillende bouwperioden.
• 2. Grootschalige wijkontwikkeling van Zevenhuizen, het gebied ten noordoosten van Apeldoorn (in paars aangegeven op de kaart) . Dit deel van Zevenhuizen werd vanaf de jaren zeventig ontwikkeld rondom de nieuw aangelegde wijkontsluitingsweg Sluisoordlaan. De bebouwingsstructuur bestaat uit een 'strokenverkaveling' met een diversiteit aan typologieën: rijenwoningen in twee lagen met zadelkappen, drive-inn woningen in drie lagen met platdak en seniorenwoningen in één laag met piramidekappen.

De twee tijdslagen zijn met elkaar geïntegreerd, waarbij de oude tijdslaag rondom de Dovenetel naadloos is opgenomen in het latere stedebouwkundige plan voor Zevenhuizen, zonder dat dit ten koste is gegaan van de eigenheid van dit oude lintje.

De Sluisoordlaan, die in noord-zuidrichting tussen Kanaal Noord en de Anklaarseweg door Zevenhuizen loopt, is een wijkontsluitingsweg die, om de functie te onderstrepen, bestaat uit een breed profiel met aan beide zijden riante groenstructuren in de vorm van brede bermen, laanbeplanting en vrijliggende fietspaden. Deze monumentaliteit wordt echter niet door de aanliggende bebouwing ondersteund of versterkt. Geheel in de geest van de tijd keert de bebouwing zich af van de doorgaande weg en grenzen de achtertuinen aan deze weg. Vanaf de Sluisoordlaan gezien is er hierdoor zicht op tuinschuttingen en bergingen, onderbroken door LV-verbindingen haaks op de Sluisoordlaan.

De in totaal 13 blokjes met piramidewoningen vormen een bijzondere bebouwingsentiteit in deze buurt (gearceerd aangegeven op de kaart). De woningen verspringen onderling ten opzichte van elkaar en elke woning is afgedekt met een piramide-vormige kap. Door deze verspringingen komt elke individuele woning goed tot zijn recht en voegt het zich daarmee goed in de context van de individuele bebouwing aan de Dovenetel. De woningen staan rondom in het groen met monumentale bomen en boomgroepjes, wat ruimte en lucht geeft aan de buurt. De blokjes piramidewoningen vormen ruimtelijk gezien verbijzondering in de buurt. Niet alleen door de bijzondere architectuur met de karakteristieke kap, maar ook doordat de bebouwing is opgenomen in een semi-openbare groenstructuur.

3.3 Verkeer en vervoer

De hoofdontsluiting voor de wijk wordt gevormd door de Sluisoordlaan. Dit is een ruim opgezette weg die in de Verkeervisie 2016-2030 gecategoriseerd is als Gebiedsontsluitingsweg. Er geldt een snelheidsregime van 50 km/h en er zijn vrijliggende fiets- en voetpaden. De fietspaden maken deel uit van de Fietsdoorstroomas Zevenhuizen – Zuidbroek. Langs de Sluisoordlaan liggen bushaltes, waarmee de buurt door het openbaar vervoer ontsloten wordt.

Via de Zonnedauw en de Ereprijs kan het verkeer vanaf de Sluisoordlaan de Dovenetel bereiken. Voor het langzame verkeer bevinden zich daartussen bovendien een aantal smalle doorsteekjes, uitgevoerd in tegelverharding.

De Dovenetel is een erftoegangsweg met een 30 km/h regime. Er is een geasfalteerde rijbaan met gemengd profiel; motorvoertuigen, fietsers en parkerende voertuigen delen de ruimte. Aan weerszijden ligt een voetpad. Het 30 km/h regime wordt niet ondersteund met snelheidsremmende maatregelen.

In het gebied liggen bovendien vier doodlopende hofjes, drie ontsloten vanaf de Dovenetel en één vanaf de Zonnedauw. Deze hofjes hebben het aanzien van woonerven: klinkerverharding, meestal ontbreekt een voetpad, het profiel is smal (ca 4,5m) en ze sluiten aan op de 'doorgaande' Dovenetel door middel van een inritconstructie. Langs elk van deze hofjes bevinden zich twaalf drive-inwoningen. De piramidewoningen zijn niet direct aan een weg gekoppeld; sommige ontsluiten op een hofje, sommigen ontsluiten op de 'doorgaande' Dovenetel terwijl andere alleen te voet bereikbaar zijn: dit is dan aan een verbreed voetpad met een klappaal, zodat bijvoorbeeld een verhuiswagen of ambulance de woning wel kan bereiken. Door deze inpassing is een relatief groot deel van de openbare ruimte autovrij.

Parkeren

Het parkeren vindt plaats op vier manieren:

• vrijwel alle woningen hebben minimaal één parkeerplaats op eigen terrein. Uitgezonderd de piramidewoningen; waarvan de meeste geen eigen parkeervoorziening hebben.
• langs de 'doorgaande' Dovenetel wordt ook op de rijbaan geparkeerd
• in de hofjes liggen in totaal 34 parkeervakken. Deze zijn deels bestemd voor de drive-inwoningen en deels voor de piramidewoningen.
• in de hofjes wordt soms half op de rijbaan, half in de berm geparkeerd. Deze manier van parkeren is ongewenst.
• de eerste observaties hebben uitgewezen dat er in de huidige situatie voldoende parkeerruimte is. Lokaal kan de druk hoog zijn, maar iets verderop is er dan nog capaciteit beschikbaar. Daar waar de druk wel hoog is, is niet bekend in hoeverre die druk afkomstig is van de te slopen piramidewoningen.

Nader onderzoek

Op verzoek van de huidige bewoners van de Dovenetel is er een parkeeronderzoek uitgevoerd in de straat. De voornaamste functie is 'wonen'. Hiervoor geldt in zijn algemeenheid dat de meest representatieve parkeerbezetting laat op de avond / 's nachts gemeten kan worden, als (bijna) alle bewoners thuis zijn. De enige niet-woonfunctie hier betreft het pand Dovenetel 25 (pand De Pretentielozen), waar de grootste drukte overdag of vroeger in de avond is. Er is eenmaal later geteld (rond 22:30) en een keer wat vroeger (rond 21:30) geteld, waardoor er een telling zonder en een telling met invloed van de Pretentielozen is. Met de Pretentielozen loopt momenteel overigens een ander traject waarbij ook nadrukkelijk naar het parkeren gekeken wordt.

Onderzoeksgebied

Het onderzoeksgebied beslaat de gehele Dovenetel inclusief alle hofjes, Zonnedauw tussen Sluisoordlaan en Dovenetel inclusief het hofje, en de Ereprijs tussen de Sluisoordlaan en de Akkerwinde. De Akkerwinde zelf is niet meegenomen in de telling.

Dit gebied is vervolgens ingedeeld in 10 sectoren, te weten de vier hofjes en de wegvakken daartussen en eromheen.

Gehanteerde methode

Of er een parkeerprobleem bestaat, hangt af van de verhouding tussen capaciteit en vraag. De capaciteit is als volgt bepaald:

• Langsparkeren 6 m per auto;
• Niet parkeren voor een inrit of op een kruispunt;
• Parkeren aan één zijde van de rijbaan; de Ereprijs en de Zonnedauw zijn dusdanig breed (7 resp 9 m) dat daar aan beide zijden geparkeerd kan worden;
• In de hofjes alleen parkeren in de parkeervakken;
• Parkeren op eigen terrein is buiten beschouwing gelaten.

In de tabel hieronder is in sommige gevallen de telling hoger dan de capaciteit. In die gevallen staan er auto's juridisch gezien fout geparkeerd, bijvoorbeeld half op het trottoir of voor de (eigen) inrit.

	Locatie	Capaciteit	Telling 10 april 22:30	Telling 15 april 21:30
1	Zonnedauw tussen Sluisoordlaan en Dovenetel	15	4	2
2	Zonnedauw hofje 35-57	10	7	8
3	Dovenetel 2-14	9	1	1
4	Dovenetel hofje 16-50	10	8	8
5	Dovenetel 52-62	12	7	12
6	Dovenetel hofje 64-100	8	12	9
7	Dovenetel 104-134	16	14	11
8	Dovenetel hofje 136-158	6	9	6
9	Dovenetel tussen 57 en Akkerwinde	9	4	3
10	Ereprijs 1-25	24	1	0
	TOTAAL	119	67	60
	TOTAAL DOVENETEL EN ZONNEDAUW HOFJE 35-57	80	62	58

Conclusies

Uit de tabel blijkt dat de totale parkeercapaciteit in het gebied meer dan voldoende is, slechts iets meer dan de helft van de capaciteit wordt gebruikt. Omdat de meeste bewoners -met name zij die in het midden van de Dovenetel wonen- de Ereprijs en de Zonnedauw niet als een realistisch alternatief zullen beschouwen, is ook de laatste regel opgenomen waar deze twee locaties achterwege gelaten zijn. Alsnog is er dan in het gebied een bezettingsgraad van ongeveer 75% oftewel een ruime overmaat.

Dat bewoners toch aangeven dat er parkeerproblemen zijn, kan verklaard worden uit de lokale verschillen. In het middendeel (nrs 5-8) liggen capaciteit en bezetting dicht bij elkaar, in nr 6 en 8 zijn meer auto's geteld dan dat er capaciteit is.

Tellingen in relatie tot de nieuwbouwplannen

Hieronder is ook een tabel opgenomen met als laatste kolom de getallen die gehanteerd zijn voor de parkeernorm in dit bestemmingsplan. Dit betreft overigens alleen de hofjes.

	Locatie	Capaciteit	Telling 10 april 22:30	Telling 15 april 21:30	Berekening in p-norm
2	Zonnedauw hofje 35-57	10	7	8	6
4	Dovenetel hofje 16-50	10	8	8	6
6	Dovenetel hofje 64-100	8	12	9	6
8	Dovenetel hofje 136-158	6	9	6	6

Bij deze tabel dienen de volgende opmerkingen te worden gemaakt:

• Tijdens de tellingen waren de piramidewoningen nog bewoond. Het is niet na te gaan hoeveel parkeerders in de hofjes bewoners / bezoekers van de piramidewoningen zijn;
• Een parkeernorm is altijd een gemiddelde. Als er in één hofje toevallig twee gezinnen zijn met drie auto's, drijven die de parkeerbehoefte enorm op, terwijl elders er nog ruimte over zal zijn. Dat blijkt ook wel uit het feit dat over de straat als geheel de parkeercapaciteit ruim voldoende is. Juist in die hofjes gaan straks niet alleen de meeste woningen, maar ook de meeste parkeerplaatsen toegevoegd worden. Hoe meer woningen er staan, hoe dichter de daadwerkelijke parkeerbehoefte bij de theoretische behoefte (namelijk de parkeernorm) zal komen;
• Mocht het parkeren in de hofjes alsnog onvoldoende blijken, dan is de Dovenetel zelf, alsmede de Ereprijs en de Zonnedauw, altijd beschikbaar als overloopgebied. Dit zal vooral van toepassing zijn bij piekmomenten in bezoekersaantallen.

Op grond van bovenstaande overwegingen is het niet nodig om meer parkeerplaatsen aan te leggen dan nu is voorzien.

Speciale aandacht verdient nog het blokje tegenover Dovenetel 27-35. Hier worden vier piramidewoningen vervangen door vier nieuwe woningen, maar er zouden volgens de eerste tekeningen van de openbare ruimte géén parkeerplaatsen voor worden aangelegd (parkeren op de rijbaan). Echter omdat de parkeerdruk hier nu al erg hoog is, zijn de plannen nu zodanig aangepast dat hier toch enkele langsparkeervakken komen (overigens geheel binnen de vigerende verkeersbestemming van de rijbaan Dovenetel).

4 RUIMTELIJKE EN FUNCTIONELE OPZET

4.1 Stedenbouw

De verouderde wooncomplexen met 'piramidewoningen' ten behoeve van seniorenhuisvesting die verspreid liggen rondom de Dovenetel staan bij woningcoorporatie De Woonmensen op de nominatie om gesloopt te worden. In totaal gaat het hierbij om 43 piramidewoningen. In plaats hiervan worden 52 nieuwe grondgebonden woningen gebouwd, waarvan een deel in twee lagen met platdak en een deel in twee lagen met zadelkap. Hiermee wordt voldaan aan de huidige marktvraag van sociale huurwoningen voor een of tweepersoonshuishoudens.

Het plan voegt zich haast naadloos in deze context door enerzijds de bebouwingstypologie (rijtjes in twee lagen met zadelkap met de kopgevels naar de zijde van de Dovenetel gekeerd en rijtjes in twee lagen met platdak met voorzijde georiënteerd op de Sluisoordlaan). De woningen aan de Sluisoordlaan geven daarmee letterlijk een nieuw gezicht aan de laan. Niet alleen vanuit bewonersperspectief is het zicht op de groene laan prachtig maar ook vanuit de laan gezien vormen de voorzijdes een mooi beeld. Bovendien is het vanuit sociale veiligheid goed dat er 'ogen' gericht zijn op het fietspad.

Tussen de Sluisoordlaan en de Dovenetel zijn er een viertal verbindingen voor voetgangers en langzaam verkeer. Deze verbindingen worden begeleidt door groen en door de nieuwbouw. Hiermee ontstaat een informele routing door de buurt.

De architectuur van de woningen (weergegeven in figuur 8) sluit naadloos aan bij de bestaande bebouwing in de buurt. Zo zijn de plat afgedekte blokjes woningen aan de Sluisoordlaan afgeleid van de naastgelegen drielaagse, plat afgedekte drive-inn woningen. Op deze wijze ontstaat er aan de laan een afwisseling van twee- en drielaagse bebouwing, met daartussen ruimtes die verder de buurt in leiden. De met zadelkap afgedekte blokjes woningen sluiten direct aan op de bestaande bebouwing elders in de buurt.

 

figuur 8: stedebouwkundige structuur rondom de Dovenetel (nieuwbouw in oranje aangegeven)

Een bijzonder aandachtspunt zal hierbij zijn dat de koppen van woningen die grenzen aan de openbare ruimte een oriëntatie dienen te krijgen op die ruimte. 

Andere belangrijke ontwerpaspecten zijn de zij- en achtererfafscheidingen die vanaf de openbare ruimte zichtbaar zijn. Om 'verrommeling' met allemaal individueel aangebrachte schuttingen te voorkomen worden deze collectief vormgegeven en aangebracht. Verder worden er in het kader van verduurzaming zonnepanelen op de woningen aangebracht. Ook deze worden zo goed mogelijk geïntegreerd in de architectuur van de woningen.

Voor het plan is een bezonningsstudie gemaakt. Daaruit blijkt dat er geen onevenredige afname van zonlichttoetreding ten opzichte van de huidige woningen optreedt. Dit wordt ook bevestigd in de planschaderisicoanalyse.

4.2 Verkeersontsluiting en parkeren

Op hoofdlijnen verandert de ontsluiting van het gebied niet: de Sluisoordlaan blijft een gebiedsontsluitingsweg met bushaltes en vrijliggende fietspaden, en via de Zonnedauw en de Ereprijs kan de Dovenetel bereikt worden. Ook de tussenliggende voetpaden worden gehandhaafd.

De 'doorgaande' Dovenetel zal heringericht worden. Voorop staat daarbij dat de weg meer een verblijfsuitstraling zal krijgen. Het asfalt zal daartoe vervangen worden door klinkers. Hoe de inrichting van de weg er verder zal uitzien zal in overleg met de bewoners bepaald worden.

De hofjes blijven ook bestaan en in overleg met de bewoners zullen deze nader worden uitgewerkt. De verschijningsvorm van de hofjes zal 'woonerf' blijven, waar mogelijk zal dit karakter geformaliseerd en versterkt worden.

Parkeren

In het gebied worden 52 rijwoningen gebouwd zonder eigen parkeervoorziening. Hiervoor geldt een norm van 1,5 parkeerplaats per woning, oftewel 78 parkeerplaatsen. Aan de andere kant worden er echter 43 woningen gesloopt. De parkeerbehoefte van die woningen kan weer in mindering worden gebracht op die 78 plekken. Het is echter niet goed mogelijk om daar een waarde aan te koppelen. Daarom is hier een andere benadering gekozen. De volgende uitgangspunten zijn gehanteerd:

• Voor de nieuwe woningen worden de hierboven vermelde 78 parkeerplaatsen gerealiseerd. Daarvan bevinden zich 72 plekken in de hofjes en in een nieuwe parkeerhaven langs de Ereprijs. De parkeerbehoefte van de vier woningen die aan de westzijde worden gebouwd, zes plekken, wordt opgelost op de rijbaan van de 'doorgaande' Dovenetel.
• Voor de bestaande drive-inwoningen is ook met 1,5 parkeerplaats per woning gerekend, waarvan 1 op eigen terrein. Dit komt neer op 24 openbare parkeervakken. De parkeernorm zou hier 1,75 zijn (woning met garage en oprit), echter het betreft hier geen nieuwe woningen. In de wetenschap dat er nu 34 plekken zijn die ook deels voor de piramidewoningen bestemd zijn, benadert de norm van 1,5 goed de huidige situatie. Omdat bovendien geconstateerd is dat er nu geen parkeerproblemen zijn, is er ook geen directe noodzaak om meer parkeervakken aan te leggen ten behoeve van de drive-inwoningen.

In totaal zijn er nu 100 parkeerplaatsen ingetekend, waarvan zoals vermeld zes op de rijbaan van de Dovenetel. Dit komt neer op 72 plekken voor de nieuwe woningen en 28 voor de bestaande drive-inwoningen. Theoretisch is er daarmee een overschot van vier parkeerplaatsen. Voor deze ruimere verkeersbestemming is wederom gekozen ten behoeve van de flexibiliteit. Zie ook de onderbouwing in paragraaf 3.3.

4.3 Duurzaam bouwen

Het klimaat verandert en fossiele brandstoffen raken op. De overgang van fossiele naar duurzame energie is één van de grootste opgaven waar we voor staan. In Apeldoorn willen we de komende jaren doorwerken aan een klimaatbestendige gemeente en vol inzetten op duurzame energie. De gemeente Apeldoorn voelt de urgentie om een bijdrage te leveren aan een schone, betrouwbare en betaalbare energievoorziening en heeft een doelstelling vastgesteld die hoger ligt dan de landelijke energiedoelstellingen. Vooruitlopend op de nieuwe energiewetgeving in 2020 en energieneutraliteit in 2050, ziet de gemeente graag dat de woningen en bedrijven aardgasloos en energieneutraal worden gebouwd.

Per 1 juli 2018 krijgen nieuwbouwwoningen en andere gebouwen met een kleinverbruikaansluiting geen aardgasaansluiting meer. Dit staat in de Wet Voortgang Energietransitie (Wet VET). De Wet VET is een stap in de overgang van fossiele naar duurzame energie. Het gebruik van aardgas in de gebouwde omgeving wordt uitgefaseerd. 

figuur 9: impressie te bouwen types 52 sociale huurwoningen

De nieuwe woningen in het plan worden uitgevoerd met een laag temperatuurverwarmingssysteem (bijvoorbeeld, vloerverwarming), met een alternatieve verwarmingsbron te denken valt aan een bodem- of luchtwarmtepomp. Daarnaast is het de ambitie om de woningen te laten voldoen aan de nieuwe BENG eisen die vanaf 1-1-2020 gaan gelden. Een belangrijk uitgangspunt hierbij is dat de benodigde energie voor het verwarmen van de woningen wordt beperkt doormiddel van extra isolatie van de schil en duurzame ventilatie. De woningen zijn zo gesitueerd dat de daken van de woningen geschikt zijn voor het gebruik van zonne-energie.

5 UITVOERBAARHEID

5.1 Milieuaspecten

5.1.1 Inleiding

Op grond van artikel 3.1.6 van het Besluit ruimtelijke ordening (verder: Bro) moet de gemeente in de toelichting op het bestemmingsplan een beschrijving opnemen van de wijze waarop de milieukwaliteitseisen bij het plan zijn betrokken. Daarbij moet rekening gehouden worden met de geldende wet- en regelgeving en met de vastgestelde (boven)gemeentelijke beleidskaders. Bovendien is een bestemmingsplan vaak een belangrijk middel voor afstemming tussen de milieuaspecten en ruimtelijke ordening.

In dit hoofdstuk worden de resultaten van het onderzoek naar de milieukundige uitvoerbaarheid beschreven. Het betreft de thema's bodem, milieuzonering, geluid, luchtkwaliteit en externe veiligheid. Ook is een paragraaf gewijd aan het al dan niet noodzakelijk zijn van een milieueffectrapportage of milieueffectbeoordeling.

5.1.2 Bodem

Onderzocht moet worden of de bodem verontreinigd is en wat voor gevolgen een eventuele bodemverontreiniging heeft voor de uitvoerbaarheid van het plan. Een nieuwe bestemming mag pas worden opgenomen als is aangetoond dat de bodem geschikt (of geschikt te maken) is voor de nieuwe of aangepaste bestemming. Dit kan worden aangetoond met een actueel bodemonderzoek. Ook als de bodem niet verdacht is op bodemverontreiniging en er geen onoverkomelijke problemen te verwachten zijn bij de bestemmingsplanwijziging is daarmee de geschiktheid voldoende aangetoond. Wanneer (een deel van) de bodem in het plangebied verontreinigd is, moet worden aangetoond dat het bestemmingsplan, rekening houdend met de kosten van sanering, financieel uitvoerbaar is. Indien er sprake is van bouwactiviteiten, is ook in het kader van de omgevingsvergunning een actueel onderzoek naar de kwaliteit van de bodem nodig. Hiernaast geldt dat de gemeente Apeldoorn bevoegd gezag is in het kader van het Besluit bodemkwaliteit. In het Besluit bodemkwaliteit wordt hergebruik van licht verontreinigde grond mogelijk gemaakt. De gemeente Apeldoorn heeft hiervoor beleid opgesteld dat is vastgelegd in bodemkwaliteitskaarten en een bodembeheerplan.

Onderzoeksresultaten bodem

Op basis van het historisch bodembestand, het bedrijven-/tankenbestand en het bodeminformatiesysteem is de locatie onverdacht op het voorkomen van bodemverontreiniging. Er zijn daarom geen bezwaren voor een bestemmingsplanwijziging.

Op 16 januari 2019 is een vooronderzoek op basisniveau conform NEN 5725 uitgevoerd, met aandacht voor asbest (zie Bijlage 2). Uit het onderzoek blijkt dat:

• de grond licht verontreinigd is met zware metalen, minerale olie, PAK, PCB's, maar in geen van de gevallen wordt de tussenwaarde, de indicatie voor nader onderzoek, overschreden;
• het grondwater licht verontreinigd is met barium, chroom en dichlooretheen, maar in geen van de gevallen wordt de tussenwaarde, de indicatie voor nader onderzoek, overschreden;
• zintuiglijk geen asbestverdachte materialen zijn waargenomen; analytisch is asbest wel aangetoond, maar de interventiewaarde voor asbest wordt niet overschreden en er is geen noodzaak tot aanvullend onderzoek.

De bodem is, op basis van het uitgevoerde bodemonderzoek geschikt voor de toekomstige functie Wonen.

5.1.3 Milieuzonering

Zowel de ruimtelijke ordening als het milieubeleid stellen zich ten doel een goede kwaliteit van het leefmilieu te handhaven en te bevorderen. Dit gebeurt onder andere door milieuzonering. Onder milieuzonering verstaan we het aanbrengen van een voldoende ruimtelijke scheiding tussen milieubelastende bedrijven of inrichtingen enerzijds en milieugevoelige functies als wonen en recreëren anderzijds. De ruimtelijke scheiding bestaat doorgaans uit het aanhouden van een bepaalde afstand tussen milieubelastende en milieugevoelige functies. Die onderlinge afstand moet groter zijn naarmate de milieubelastende functie het milieu sterker belast.

Milieuzonering heeft twee doelen:

• het voorkomen of zoveel mogelijk beperken van hinder en gevaar bij woningen en andere gevoelige functies;
• het bieden van voldoende zekerheid aan bedrijven dat zij hun activiteiten duurzaam onder aanvaardbare voorwaarden kunnen uitoefenen.

Voor het bepalen van de aan te houden afstanden gebruikt de gemeente Apeldoorn de daarvoor algemeen aanvaarde VNG-uitgave 'Bedrijven en Milieuzonering' uit 2009. Deze uitgave bevat een lijst, waarin voor een hele reeks van milieubelastende activiteiten (naar SBI-code gerangschikt) richtafstanden zijn gegeven ten opzichte van milieugevoelige functies. De lijst geeft richtafstanden voor de ruimtelijk relevante milieuaspecten geur, stof, geluid en gevaar. De grootste van de vier richtafstanden is bepalend voor de indeling van een milieubelastende activiteit in een milieucategorie en daarmee ook voor de uiteindelijke richtafstand. De richtafstandenlijst gaat uit van gemiddeld moderne bedrijven. Indien bekend is welke activiteiten concreet zullen worden uitgeoefend, kan gemotiveerd worden uitgegaan van de daadwerkelijk te verwachten milieubelasting, in plaats van de richtafstanden. De afstanden worden normaliter bepaald tussen enerzijds de grens van de bestemming die de milieubelastende functie(s) toelaat en anderzijds de dichtst daarbij gelegen situering van de gevel van een milieugevoelige functie die op grond van het bestemmingsplan mogelijk is.

Hoe gevoelig een gebied is voor milieubelastende activiteiten is mede afhankelijk van het omgevingstype. De richtafstanden van de richtafstandenlijst gelden ten opzichte van het omgevingstype rustige woonwijk. Een rustige woonwijk is ingericht volgens het principe van de functiescheiding: afgezien van wijkgebonden voorzieningen komen vrijwel geen andere functies voor; langs de randen is weinig verstoring door verkeer. Vergelijkbaar met de rustige woonwijk zijn rustig buitengebied, stiltegebied en natuurgebied. Daarvoor gelden dan ook dezelfde richtafstanden.

Een ander omgevingstype is het gemengd gebied. Een gemengd gebied is een gebied met een variatie aan functies; direct naast woningen komen andere functies voor zoals winkels, horeca en kleine bedrijven. Ook gebieden die direct langs de hoofdinfrastructuur liggen behoren tot het omgevingstype gemengd gebied. Het gemengd gebied kent door de aanwezige variatie aan functies en situering al een hogere milieubelasting. Dit kan aanleiding zijn om gemotiveerd voor één of meer milieuaspecten een kleinere afstand aan te houden dan wordt geadviseerd voor een rustige woonwijk. Een geadviseerde afstand van 30 meter kan dan bijvoorbeeld worden gecorrigeerd tot 10 meter en een geadviseerde afstand van 100 meter tot 50 meter. Uitzondering op het verlagen van de richtafstanden vormt het aspect gevaar: de richtafstand voor dat milieuaspect wordt niet verlaagd.

De tabel geeft de relatie tussen milieucategorie, richtafstanden en omgevingstype weer.

milieucategorie		richtafstand tot omgevingstype rustige woonwijk	richtafstand tot omgevingstype gemengd gebied
1		10 m	0 m
2		30 m	10 m
3.1		50 m	30 m
3.2		100 m	50 m
4.1		200 m	100 m
4.2		300 m	200 m
5.1		500 m	300 m
5.2		700 m	500 m
5.3		1.000 m	700 m
6		1.500 m	1.000 m

Het systeem van richtafstanden gaat uit van het principe van scheiding van functies: de richtafstandenlijst geeft richtafstanden tussen bedrijfslocatie en omgevingstype rustige woonwijk respectievelijk gemengd gebied. Binnen (hiervoor aangewezen) gebieden met functiemenging zijn milieubelastende en milieugevoelige functies op korte afstand van elkaar gesitueerd. Bij gebieden met functiemenging kan gedacht worden aan stads- en wijkcentra, horecaconcentratiegebieden en woongebieden met kleinschalige c.q. ambachtelijke bedrijvigheid. Het kan gaan om bestaande gebieden met functiemenging en om gebieden waar bewust functiemenging wordt nagestreefd, bijvoorbeeld om een grotere levendigheid tot stand te brengen. Voor gebieden met functiemenging wordt een aparte afweging gemaakt ten aanzien van de aan te houden afstand en de te nemen maatregelen in relatie tot het gewenste woon- en leefklimaat. Voor de toelaatbaarheid van activiteiten binnen gebieden met functiemenging gelden randvoorwaarden. Het gaat om kleinschalige, meest ambachtelijke bedrijvigheid en de activiteiten vinden hoofdzakelijk inpandig en overdag plaats.

Naast de geadviseerde milieuzonering voor bedrijven op basis van de VNG-uitgave 'Bedrijven en milieuzonering', kunnen er ook nog afstandscriteria uit specifieke milieuwet- en regelgeving gelden. Denk hierbij aan de Wet milieubeheer, de agrarische geurwetgeving en de veiligheidsregelgeving. Deze regelgeving geldt uiteindelijk als toetsingskader voor de toegestane milieueffecten. Ook deze afstandscriteria worden meegenomen bij de beoordeling van nieuwe ontwikkelingen.

Onderzocht worden zowel de feitelijke invloed van de ter plaatse gevestigde en te vestigen milieubelastende functies als de invloed die kan uitgaan van milieubelastende functies die op grond van de geldende bestemming gevestigd kunnen worden.

Onderzoeksresultaten milieuzonering

Het plangebied kan worden aangemerkt als rustige woonwijk. Hierdoor kan geen afstandscorrectie worden toegepast. De meest nabijgelegen bedrijfsmatige bestemming betreft de bestemming Maatschappelijk van het perceel Dovenetel 21. Deze bestemming heeft een richtafstand van 30 meter. De feitelijke activiteiten hebben een richtafstand van 10 meter. De beoogde woningen zijn op grotere afstand dan 30 meter geprojecteerd en daarmee vormt het aspect milieuzonering geen belemmering.

5.1.4 Geluidhinder

Op basis van de Wet geluidhinder (Wgh) zijn er drie geluidsbronnen waarmee bij de vaststelling van bestemmingsplannen rekening gehouden dient te worden: wegverkeers-, railverkeers- en industrielawaai. Het plangebied met geluigevoelige woningen is gelegen binnen de invloedssfeer van verkeerswegen. Derhalve worden de gevolgen van verkeer over de nabijgelegen wegen beschouwd. Daarnaast moet in het kader van een goede ruimtelijke ordening ook inzicht te worden gegeven in de akoestische indirecte gevolgen van het plan bij omliggende bestaande woningen, zoals de akoestische gevolgen van eventuele verkeersaantrekkende werking.

Wegverkeerslawaai: geluidgevoelige bestemmingen nabij bestaande wegen

Artikel 76 Wgh verplicht ertoe om bij de vaststelling van een bestemmingsplan dat betrekking heeft op gronden binnen een geluidzone terzake van de geluidsbelasting van de gevel van geprojecteerde geluidsgevoelige bestemmingen (zoals woningen) de grenswaarden uit de Wgh in acht te nemen. Bij het voorbereiden van de vaststelling van zo'n bestemmingsplan moet akoestisch onderzoek worden gedaan naar die geluidsbelasting.

Op grond van artikel 74 Wgh heeft iedere weg van rechtswege een geluidzone, met uitzondering van:

• wegen die liggen binnen een tot woonerf bestemd gebied;
• wegen waarop een wettelijke snelheid geldt van ten hoogste 30 kilometer per uur.

De breedte van de zone is afhankelijk van het aantal rijstroken en van de ligging van de weg in binnen- of buitenstedelijk gebied.

Wanneer woningen worden geprojecteerd binnen een geluidzone moet akoestisch onderzoek worden uitgevoerd naar de geluidsbelasting op de gevels van die woningen. De voorkeursgrenswaarde bedraagt 48 dB. Bij een hogere geluidsbelasting moet worden gekeken of er maatregelen getroffen kunnen worden om de geluidsbelasting te reduceren. Indien maatregelen onvoldoende effect geven en/of onmogelijk zijn en de geluidsbelasting niet hoger is dan de maximale grenswaarde van 63 dB (Lden, inclusief aftrek ex artikel 110g Wgh) kunnen burgemeester en wethouders een hogere waarde vaststellen. De voorwaarde die de gemeente Apeldoorn daaraan stelt is dat daarvoor een grond aanwezig is. Die gronden zijn vastgelegd in de gemeentelijke beleidsregel Hogere waarden Wet geluidhinder gemeente Apeldoorn.

In het kader van een goede ruimtelijke ordening moeten in een akoestisch onderzoek ook de wegen zonder geluidzone worden beschouwd. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij de kaders van de Wgh.

Onderzoeksresultaten wegverkeerslawaai

De relevante wegen zijn de Sluisoordlaan en Ereprijs. Voor de Sluisoordlaan doet zich geen van de genoemde uitzonderingen voor zodat deze weg van rechtswege een geluidzone heeft. De overige wegen (alleen Ererpijs is gelet op de intensiteiten en ligging relevant) hebben geen geluidzone.

In de rapportage d.d. 22 november 2018, opgesteld door Adviesburo Vanderboom en opgenomen in Bijlage 3 , is de geluidsbelasting ten gevolge van de Sluisoordlaan en Ereprijs berekend. Hieruit blijkt dat de voorkeursgrenswaarde van 48 dB vanwege wegverkeer over de Sluisoordlaan bij de woningen direct aan de Sluisoordlaan wordt overschreden. Er wordt wel voldaan aan de maximaal toelaatbare grenswaarde van 63 dB. Bij de overige woningen (die wat verder van de weg af en/of afgeschermd zijn geprojecteerd) wordt wel voldaan. De geluidsbelasting vanwege de Ereprijs is eveneens lager dan 48 dB. Bronmaatregelen en/of overdrachtsmaatregelen om de geluidsbelasting te reduceren tot de voorkeursgrenswaarde zijn niet mogelijk of stuiten op stedenbouwkundige en financiële bezwaren. Het plan is derhalve alleen mogelijk na vaststelling van hogere waarden. De grond waarop het vaststellen van hogere waarden is gebaseerd, is vervangende nieuwbouw. De geluidsbelastingen zijn niet dusdanig hoog dat zeer ingrijpende maatregelen aan de gevel nodig zijn om een aanvaardbaar binnenniveau te halen. Op 16 april 2019 zijn de hogere waarden verleend voor in totaal 25 woningen.

Het plan waarbij bestaande woningen worden vervangen door nieuwe woningen (met 9 extra woningen) leidt niet tot een dusdanige verkeerstoename dat bij bestaande omliggende woningen sprake is van een hoorbare geluidstoename als gevolg van extra verkeer.

Op grond van het voorgaande kan worden geconcludeerd dat het plan niet leidt tot een onaanvaardbaar woon- en leefklimaat bij de nieuwe en bestaande geluidgevoelige bestemmingen.

5.1.5 Luchtkwaliteit

In de Wet milieubeheer (verder: Wm) zijn eisen opgenomen waaraan de luchtkwaliteit in de buitenlucht moet voldoen. Hierbij is onderscheid gemaakt in grenswaarden waaraan nu moet worden voldaan en grenswaarden waaraan in de toekomst moet worden voldaan. De meest kritische stoffen zijn stikstofdioxide en fijn stof. Aan de andere stoffen die in de Wet worden genoemd wordt in Nederland, behoudens bijzondere situaties, overal voldaan.

Op grond van artikel 5.16 Wm kan de gemeenteraad een bestemmingsplan met mogelijke gevolgen voor de luchtkwaliteit alleen vaststellen wanneer aannemelijk is gemaakt dat:

• a. het bestemmingsplan niet leidt tot het overschrijden van de in de wet genoemde grenswaarden, of
• b. de luchtkwaliteit als gevolg van het bestemmingsplan per saldo verbetert of ten minste gelijk blijft, of, bij een beperkte toename, door een met de ontwikkeling samenhangende maatregel of effect, per saldo verbetert, of
• c. het bestemmingsplan niet in betekenende mate bijdraagt aan de concentratie van een stof waarvoor in de wet grenswaarden zijn opgenomen, of
• d. de ontwikkeling is opgenomen of past in het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit.

Niet in betekenende mate bijdragen

In de 'Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)' zijn categorieën van gevallen aangewezen die in ieder geval niet in betekenende mate bijdragen aan de luchtverontreiniging. Een bijdrage is "niet in betekenende mate" als de toename maximaal drie procent van de jaargemiddelde grenswaarde van fijn stof of stikstofdioxide bedraagt. Wanneer een ontwikkeling valt onder één van die categorieën is het niet nodig een onderzoek naar de luchtkwaliteit uit te voeren. De categorieën van gevallen zijn:

• woningbouwlocaties met niet meer dan 1.500 nieuwe woningen en één ontsluitingsweg;
• woningbouwlocaties met niet meer dan 3.000 woningen en twee ontsluitingswegen;
• kantoorlocaties met een bruto vloeroppervlakte van niet meer dan 100.000 m2 en één ontsluitingsweg;
• kantoorlocaties met een bruto vloeroppervlakte van niet meer dan 200.000 m2 en twee ontsluitingswegen.

Verder is een bepaalde combinatie van woningen en kantoren zonder nader onderzoek mogelijk en is er voor sommige inrichtingen geen onderzoeksplicht.

Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit

In het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) staan enerzijds maatregelen die gemeenten, provincies en rijk nemen om de luchtkwaliteit te verbeteren en anderzijds grootschalige, "in betekenende mate" projecten die tot verslechtering kunnen leiden. Per saldo kan Nederland hiermee in 2011 overal aan de grenswaarden van fijn stof voldoen en in 2015 aan de grenswaarden voor stikstofdioxide. Nederland heeft op basis van het NSL van de Europese Commissie uitstel gekregen van de inwerkingtreding van de grenswaarden.

Toepasbaarheidsbeginsel

Op locaties die niet voor het publiek toegankelijk zijn, op het terrein van inrichtingen, op rijbanen van wegen en in de middenbermen van wegen hoeft de luchtkwaliteit niet te worden beoordeeld (het "toepasbaarheidsbeginsel"). Voor alle andere ontwikkelingen moet worden onderzocht wat het effect op de luchtkwaliteit is. Blijkt uit het onderzoek dat de ontwikkeling niet in betekenende mate bijdraagt aan de luchtverontreiniging, dan vormt het onderdeel luchtkwaliteit geen belemmering voor de voorgenomen ontwikkeling. Is de bijdrage wel in betekenende mate maar wordt er geen grenswaarde overschreden, dan is er evenmin een belemmering.

Onderzoeksresultaten luchtkwaliteit

Het bestemmingsplan beoogt de vervanging van bestaande woningen door nieuwe woningen waarbij 9 woningen worden toegevoegd. Daarmee staat vast dat de ontwikkeling valt onder de 'Regeling niet in betekenende mate bijdragen (luchtkwaliteitseisen)'. Hierdoor is het niet nodig luchtkwaliteitsonderzoek uit te voeren.

5.1.6 Externe veiligheid

Het beleid voor externe veiligheid is gericht op het verminderen en beheersen van risico's van zware ongevallen met gevaarlijke stoffen in inrichtingen en tijdens het transport ervan. Op basis van de criteria zoals onder andere gesteld in het Besluit externe veiligheid inrichtingen (verder: Bevi) worden bedrijven en activiteiten geselecteerd die een risico van zware ongevallen met zich mee (kunnen) brengen. Daarbij gaat het vooral om de grote chemische bedrijven, maar ook om kleinere bedrijven als LPG-tankstations en opslagen van bestrijdingsmiddelen. Daarnaast zijn (hoofd)transportassen voor gevaarlijke stoffen, zoals buisleidingen, spoor-, auto-, en waterwegen, ook als potentiële gevarenbron aangemerkt.

Het beleid voor externe veiligheid heeft tot doel zowel individuele burgers als groepen burgers een minimum beschermingsniveau te bieden tegen een ongeval met gevaarlijke stoffen. Om dit doel te bereiken zijn gemeenten en provincies verplicht om bij besluitvorming in het kader van de Wet milieubeheer en de Wet ruimtelijke ordening de invloed van een risicobron op zijn omgeving te beoordelen. Daartoe wordt in het externe veiligheidsbeleid het plaatsgebonden risico en het groepsrisico gehanteerd.

• Het plaatsgebonden risico is de kans dat een persoon die zich gedurende een jaar onafgebroken onbeschermd op een bepaalde plaats bevindt, overlijdt als gevolg van een ongeval met gevaarlijke stoffen. Dit risico wordt per bedrijf vastgelegd in contouren. Er geldt een contour waarbinnen die kans 10-6 (één op 1.000.000) bedraagt (verder: PR-contour).
• Het groepsrisico is een berekening van de kans dat een groep personen binnen een bepaald gebied overlijdt tengevolge van een ongeval met gevaarlijke stoffen. De oriëntatiewaarde geeft hierbij de indicatie van een aanvaardbaar groepsrisico. Indien een ontwikkeling is gepland in de nabijheid van een risicobron geldt afhankelijk van de ontwikkeling een verantwoordingsplicht voor het toelaten van gevoelige functies.

Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi)

Voor bepaalde risicovolle bedrijven geldt het Bevi. Hierin zijn de risiconormen voor externe veiligheid met betrekking tot bedrijven met gevaarlijke stoffen wettelijk vastgelegd.

Transport van gevaarlijke stoffen over water, spoor en weg

Voor de beoordeling van de risico's vanwege transport van gevaarlijke stoffen geldt het Besluit externe veiligheid transportroutes (Bevt), met als uitvloeisel het zogeheten Basisnet en de bijbehorende regeling Basisnet.

Transport van gevaarlijke stoffen door buisleidingen

Voor de beoordeling van de risico's van transport van gevaarlijke stoffen door buisleidingen geldt het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb). Naast de toetsing aan het plaatsgebonden risico en het groepsrisico is hierin vastgelegd dat aan weerszijden van een buisleiding een bebouwingsvrije afstand moet worden aangehouden voor beheer en onderhoud aan de buisleidingen.

Nota milieu-veiligheid Apeldoorn

In december 2011 is de Nota Milieuveiligheid vastgesteld. Uitgangspunt van deze nota is dat nieuwe risicobronnen alleen nog zijn toegestaan op de grote industrieterreinen, met uitzondering van propaantanks in het buitengebied. Nieuwe risicobedrijven die onder het Bevi vallen kunnen door middel van een afwijkingsbevoegdheid mogelijk worden gemaakt op de grote industrieterreinen. Als voorwaarde geldt wel dat de PR 10-6 contour (plaatsgebonden risico) zich niet buiten de inrichtinggrens van het nieuwe bedrijf mag bevinden en dat het invloedsgebied voor het groepsrisico niet verder reikt dan de grens van het industrieterrein. Daarnaast is in de beleidsvisie bepaald dat het groepsrisico ten gevolge van een risicobron niet groter mag zijn dan 1 maal de oriëntatiewaarde.

In de nota is tevens vastgelegd dat wanneer bijzonder kwetsbare objecten (objecten met verminderd zelfredzame personen zoals scholen en zorginstellingen) mogelijk worden gemaakt binnen het invloedsgebied van een risicobron de besluitvorming op dit punt expliciet bij de gemeenteraad en het college van B&W wordt voorgelegd.

Onderzoeksresultaten EV

In het plangebied en/of de directe omgeving van het perceel zijn geen risicobronnen aanwezig. Externe veiligheid is derhalve geen relevant milieuaspect.

5.1.7 Elektromagnetische velden

De minister van VROM heeft bij brief van 3 oktober 2005 en 28 mei 2013 geadviseerd om bij de vaststelling van nieuwe plannen, zo veel als redelijkerwijs mogelijk is, te vermijden dat er nieuwe situaties ontstaan waarbij kinderen langdurig verblijven in het gebied rond bovengrondse hoogspanningslijnen waarbinnen het jaargemiddelde magneetveld hoger is dan 0,4 microTesla (µT). De aanleiding voor dit advies is een Engels onderzoek waarbij een licht statistisch verband naar voren is gekomen tussen het langdurig aanwezig zijn van kinderen binnen de 0,4 µT magneetveldzone van bovengrondse hoogspanningslijnen en leukemie bij kinderen tussen 0 en 15 jaar. Het is nog niet duidelijk wat de achterliggende oorzaak hiervan is.

Gemeenten en provincies hebben een onderzoeksplicht om te bezien waar het betreffende magneetveld ligt. Het RIVM heeft daarvoor een netkaart opgesteld waarbij indicatieve magneetveldzones zichtbaar zijn. Gemeenten zijn dus niet gebonden aan een norm. Wel zijn zij verantwoordelijk voor een goede ruimtelijke ordening en aanspreekbaar op het door hen toepassen van het voorzorgbeleid. Er wordt daarom geadviseerd om in nieuwe situaties rekening te houden met deze 0,4 µT–magneetveldzone rondom hoogspanningslijnen. Gelet op de maatschappelijke kosten-baten afweging en ook gezien de huidige onzekerheden over de mogelijke gezondheidsrisico's adviseert VROM dat er geen directe aanleiding is om maatregelen te nemen in bestaande situaties. Daaronder worden ook geldende maar nog niet gerealiseerde gevoelige bestemmingen begrepen.

Nieuwe situaties zijn nieuwe bestemmingsplannen en/of wijziging van bestaande bestemmingsplannen en/of plaatsing van nieuwe hoogspanningslijnen dan wel wijzigingen aan bestaande hoogspanningslijnen. Gevoelige bestemmingen zijn locaties waar kinderen langdurig verblijven, zoals woningen, scholen en crèches.

Onderzoeksresultaten elektromagnetische velden

In de nabijheid van het plan bevinden zich geen bovengrondse of ondergrondse hoogspanningslijnen of zendmasten.

5.1.8 Milieueffectrapportage

Algemeen

Bepaalde activiteiten kunnen belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu hebben. Welke activiteiten dat zijn is vastgelegd in het Besluit milieueffectrapportage (verder: Besluit m.e.r.). De activiteiten zijn onderverdeeld in:

• 1. activiteiten die belangrijke nadelige gevolgen kunnen hebben voor het milieu (onderdeel C van de bijlage bij Besluit m.e.r.);
• 2. activiteiten ten aanzien waarvan het bevoegd gezag moet beoordelen of zij belangrijke nadelige gevolgen voor het milieu kunnen hebben milieu (onderdeel D van de bijlage bij Besluit m.e.r.).

Aan het merendeel van de activiteiten zijn drempelwaarden gekoppeld.

Wanneer het bestemmingsplan een activiteit mogelijk maakt die is opgenomen in onderdeel C van de bijlage bij het Besluit m.e.r. en de activiteit de drempelwaarde overschrijdt, geldt een m.e.r.-plicht. Wanneer het bestemmingsplan een activiteit mogelijk maakt die is opgenomen in onderdeel D van de bijlage bij het Besluit m.e.r. geldt een m.e.r.-beoordelingsplicht. Een m.e.r.-beoordeling is in ieder geval verplicht als de drempelwaarde wordt overschreden. De verplichting geldt (sinds 1 april 2011) ook als de drempelwaarde niet wordt overschreden maar toch niet kan worden uitgesloten dat de activiteit belangrijke nadelige gevolgen kan hebben voor het milieu.

Gevolg van dat laatste is dat in een bestemmingsplan voor een activiteit die voorkomt in onderdeel D maar waarbij de omvang onder de drempelwaarde ligt, gemotiveerd moet worden of een m.e.r.-beoordeling nodig is. Deze motivering moet zijn gebaseerd op een toets die qua inhoud aansluit bij de verplichte m.e.r.-beoordeling. Voor deze toets gelden geen vormvereisten en daarom wordt de term vormvrije m.e.r.-beoordeling gehanteerd.

Onderzoeksresultaten milieueffectrapportage

Het bestemmingsplan maakt geen activiteit mogelijk die is opgenomen in onderdeel C of D van de bijlage bij het Besluit m.e.r. De milieueffecten zijn onderzocht in het kader van de uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan. De resultaten daarvan zijn beschreven in de paragrafen 5.1.1 tot en met 5.1.7. Daaruit kan worden geconcludeerd dat kan worden uitgesloten dat het bestemmingsplan belangrijke nadelige gevolgen kan hebben voor het milieu. Er geldt daarom geen m.e.r-plicht, geen m.e.r.-beoordelingsplicht en ook is het niet noodzakelijk een vormvrije m.e.r.-beoordeling uit te voeren.

5.2 Waterhuishouding

5.2.1 Algemeen

Het bestemmingsplan Dovenetel ligt tussen de Ereprijs, Sluisoordlaan en Zonnedauw in Apeldoorn. Ter plaatse wordt op 5 locaties woningbouw gepland aan de Dovenetel. Deze gebieden liggen in het bestaand stedelijk gebied.

Het betreft hier een 5-tal locaties, welke worden getransformeerd. Het plangebied bevindt zich niet binnen enige Keurzone en niet binnen de zoekgebieden voor waterberging die de provincie Gelderland in de omgevingsvisie heeft aangegeven.

5.2.2 Grondwater

Het gebied ligt niet in de in het streekplan vastgelegde grondwaterfluctuatiezone.

Uit gegevens van peilbuizen in de omgeving blijkt dat het grondwaterpeil in het plangebied tussen NAP+ 9.20 m en NAP+ 10.40m kan variëren. Er is in en om het plangebied geen grondwateroverlast bekend.

Om grondwateroverlast te voorkomen dient bij de ontwikkeling van het plangebied rekening gehouden te worden met voldoende drooglegging en ontwateringsmogelijkheden. Grondwater mag hierbij niet structureel worden afgevoerd. Hierdoor zal het plan grondwaterneutraal worden ontwikkeld.

5.2.3 Oppervlaktewater en waterafhankelijke natuur

In het plangebied en de directe nabijheid is geen oppervlaktewater aanwezig. Door dit plan ontstaat geen extra oppervlaktewater. Er zal niet geloosd worden op het oppervlaktewater. Het plan heeft geen nadelige gevolgen voor het oppervlaktewatersysteem in de omgeving. In en om het plangebied komt geen waterafhankelijke natuur voor. Het plan heeft derhalve geen nadelige gevolgen voor de waterafhankelijke natuur.

5.2.4 Afvoer van regenwater

De gemeente hanteert bij nieuwbouwplannen, herstructureringsprojecten en ontwikkelingen het principe dat de afvoer van hemelwater niet op de bestaande gemengde riolering of drukriolering mag worden aangesloten.

Het gemeentelijk beleid is er op gericht om bij nieuwe stedelijke ontwikkelingen de afvoer van regenwater niet op de riolering aan te sluiten. In het gemeentelijke beleid is opgenomen dat het regenwater dat afkomstig is van daken en verhardingen in principe in de bodem moet worden geïnfiltreerd door middel van een infiltratievoorziening van voldoende capaciteit op eigen terrein.

Bij ontwikkeling van gebieden die voorheen onbebouwd of onverhard waren, dient de infiltratievoorziening een berging van minimaal 36 mm ten opzichte van het aangesloten verhard oppervlak te hebben. Bij herontwikkeling van bestaand verhard en/of bebouwd gebied is dit 20 mm. Bij extreme situaties moet voorkomen worden dat afstromend water binnen of buiten het plangebied schade veroorzaakt.

Het waterschap vereist voor nieuwe ontwikkelingen een bergingscapaciteit van 60 mm in het plangebied, hier mag de infiltratiecapaciteit naar de bodem (gedurende 24 uur) van afgetrokken worden. Deze berging mag zowel in als buiten de infiltratievoorzieningen plaatsvinden, waarbij het geen schade of ernstige overlast mag veroorzaken. Het waterhuishoudkundig ontwerp wordt getoetst door de gemeente Apeldoorn.

De materialen die in aanraking komen met het regenwater mogen niet uitlogen en dienen volgens Duurzaam Bouwen geselecteerd te zijn. Bij de infiltratie van regenwater mag de bodem niet verontreinigd raken door met het regenwater afgevoerde vervuilende stoffen.

5.2.5 Afvoer van afvalwater

De nieuwe gebouwen dienen te worden voorzien van gescheiden afvoeren voor vuil- en regenwater, zoals op grond van het Bouwbesluit verplicht is. De vuilwaterafvoer van de bebouwing wordt aangesloten op het gemeentelijke gemengde rioolstelsel. Het bestaande rioolstelsel in en om het plangebied heeft voldoende capaciteit voor deze extra vuilwaterafvoer van de nieuwbouw.

5.2.6 Watertoets

De watertoets is ingesteld om het aspect water in een vroeg stadium mee te nemen bij ruimtelijke plannen en besluiten. De watertoets is wettelijk verplicht en heeft als doel om gezamenlijk met de waterbeheerders de waterhuishoudkundige doelstellingen in een zo vroeg mogelijk stadium in ruimtelijke ontwikkelingen op te nemen. De gemaakte afspraken worden in de waterparagraaf van het bestemmingsplan opgenomen.

Het plan omvat weliswaar meer dan 10 woningen en/of 1.500 m² extra verhard oppervlak. Het plangebied ligt echter niet in een Keurzone of in een zoekgebied voor waterberging. Het plan betreft geen HEN-water (inclusief beschermingszone), landgoed, weg, spoorlijn, damwand, scherm, ontgronding et cetera. Bovendien zal niet geloosd gaan worden op het oppervlaktewater. Daarom is dit plan in het kader van de watertoets een postzegelplan als omschreven door Waterschap Vallei en Veluwe. Voor het plan geldt dan ook het standaard wateradvies. Afwijkingen van dit standaard wateradvies zijn gemotiveerd aangegeven. Bij negatieve gevolgen voor het watersysteem is aangegeven hoe deze gemitigeerd dan wel gecompenseerd worden.

Om deze redenen is het plegen van overleg met het waterschap als bedoeld in artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening achterwege gelaten, dit in overeenstemming met de richtlijn 'Watertoetsprocedureregels voor postzegelplannen' van het waterschap.

5.3 Natuurwaarden

5.3.1 Wettelijk kader en beleid

5.3.1.1 Europese regelgeving

De twee Europese richtlijnen Vogelrichtlijn (1979) en Habitatrichtlijn (1992) vormen samen de belangrijkste natuurbeschermingswetgeving op Europees niveau. De Vogelrichtlijn heeft tot doel in het wild levende vogelsoorten op het grondgebied van de EU te beschermen. De EU-lidstaten zijn verplicht voor alle vogelsoorten die in hun land leven leefgebieden van voldoende grootte en kwaliteit te beschermen. De Habitatrichtlijn waarborgt de biologische diversiteit door het in stand houden van natuurlijke leefgebieden en de wilde flora en fauna. De Habitatrichtlijn is gericht op de bescherming van soorten en van natuurlijke habitats. Beide richtlijnen verplichten de lidstaten tot het aanwijzen van te beschermen gebieden, zogeheten speciale beschermingszones. Het netwerk van speciale beschermingszones die op grond van de Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn zijn aangewezen wordt over het algemeen als Natura 2000 aangeduid. Een Natura 2000-gebied kan uit een Vogelrichtlijngebied, een Habitatrichtlijngebied of een combinatie van beide bestaan. Bij een gecombineerd Vogelrichtlijn- en Habitatrichtlijngebied kan elk onderdeel zijn eigen begrenzing hebben, afhankelijk van de aanwezige natuurwaarden.

5.3.1.2 Rijksbeleid en wetgeving

Wet natuurbescherming

Rijksregels over natuurbescherming staan in de Wet natuurbescherming (verder: Wnb). De wet kent een algemene zorgplicht voor iedereen in Nederland ten aanzien van Natura 2000-gebieden, bijzondere nationale natuurgebieden en in het wild levende dieren en planten.

De Wnb geeft de provincies de opdracht om gebieden aan te wijzen die behoren tot het 'natuurnetwerk Nederland', een samenhangend landelijk ecologisch netwerk. Andere gebieden kunnen de provincies aanwijzen als bijzondere provinciale natuurgebieden dan wel bijzondere provinciale landschappen.

De Wnb bevat –voor zover voor bestemmingsplannen relevant- regels voor de bescherming van gebieden, voor de bescherming van soorten en over houtopstanden.

Gebiedsbescherming

De minister van Economische Zaken wijst Natura 2000-gebieden aan, de speciale beschermingszones als bedoeld in de Vogel- en de Habitatrichtlijn. Het aanwijzingsbesluit bevat de instandhoudingsdoelstellingen voor het gebied. De provincie stelt voor het Natura 2000-gebied iedere 6 jaar een beheerplan vast.

Op grond van de artikelen 2.7 en 2.8 Wnb stelt een bestuursorgaan een plan dat significante gevolgen kan hebben voor een Natura 2000-gebied uitsluitend vast indien uit een passende beoordeling van de gevolgen voor het Natura 2000-gebied, waarin rekening is gehouden met de instandhoudingsdoelstellingen voor dat gebied, de zekerheid is verkregen dat het plan de natuurlijke kenmerken van het gebied niet zal aantasten. Als uit de passende beoordeling die vereiste zekerheid niet is verkregen kan het plan uitsluitend worden vastgesteld als is voldaan aan elk van de voorwaarden:

• a. er zijn geen alternatieve oplossingen;
• b. het plan is nodig om dwingende redenen van groot openbaar belang, en
• c. er worden de nodige compenserende maatregelen getroffen om te waarborgen dat de algehele samenhang van Natura 2000 bewaard blijft.

Als het plan significante gevolgen kan hebben voor een prioritair type natuurlijke habitat of een prioritaire soort in een Natura 2000-gebied geldt in plaats van de hiervoor genoemde voorwaarde b, de voorwaarde dat het plan nodig is vanwege:

• 1. argumenten die verband houden met de menselijke gezondheid, de openbare veiligheid of met voor het milieu wezenlijk gunstige effecten, of
• 2. andere dwingende redenen van openbaar belang, na advies van de Europese Commissie.

Als compenserende maatregelen nodig zijn, moeten deze onderdeel uitmaken van het plan.

Soortenbescherming

De Wnb kent drie verschillende beschermingsregimes voor soorten:

• a. een beschermingsregime voor Vogelrichtlijnsoorten;
  Op grond van dit regime is het verboden om opzettelijk in het wild levende vogels te doden of te vangen, om opzettelijk nesten, rustplaatsen en eieren te vernielen of te beschadigen, nesten van vogels weg te nemen en om vogels opzettelijk te storen.
• b. een beschermingsregime voor soorten van de Habitatrichtlijn en van de Verdragen van Bern en Bonn;
  Dit regime bevat de verboden om in het wild levende dieren van de bedoelde soorten in hun natuurlijk verspreidingsgebied opzettelijk te doden of te vangen, opzettelijk te verstoren, hun eieren opzettelijk te vernielen of te rapen, hun voortplantingsplaatsen of rustplaatsen te beschadigen of te vernielen en om bedoelde plantensoorten opzettelijk te plukken en te vernielen.
• c. een beschermingsregime voor andere, vanuit nationaal oogpunt beschermde soorten
  Op grond van dit regime is het verboden om de soorten die zijn opgenomen in de bijlage bij de wet van de bijlagen opzettelijk te doden of te vangen, de vaste voortplantingsplaatsen of rustplaatsen van de in de bijlage genoemde dieren opzettelijk te beschadigen of te vernielen en om bepaalde vaatplanten opzettelijk te plukken en te vernielen.

Van deze verboden kan de provincie ontheffing (in individuele gevallen) respectievelijk (bij verordening) vrijstelling verlenen. Dit kan alleen als aan drie criteria is voldaan:

• a. er is geen andere bevredigende oplossing voor de handeling mogelijk;
• b. de handeling is nodig vanwege een van de in de wet genoemde en per beschermingsregime verschillende belangen, zoals de volksgezondheid, de openbare veiligheid of (bij het beschermingsregime voor nationaal beschermde soorten) in het kader van de ruimtelijke inrichting of ontwikkeling van gebieden en het daarop volgende gebruik van het betreffende gebied;
• c. de ingreep doet geen afbreuk aan de staat van instandhouding van de betreffende soort.

Voor een deel van de andere, vanuit nationaal oogpunt beschermde soorten hebben provinciale staten in de Omgevingsverordening Gelderland vrijstelling verleend voor zover het gaat om handelingen in het kader van de ruimtelijke inrichting of ontwikkeling en het bestendig beheer en onderhoud.

Houtopstanden

Tot slot kent de Wnb het verbod om een houtopstand geheel of gedeeltelijk te (doen) vellen, zonder voorafgaande melding daarvan aan de provincie. Dit verbod geldt niet binnen de bebouwde kom en voor bepaalde typen bomen.

Besluit algemene regels ruimtelijke ordening

In het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening is bepaald dat de aanwijzing en begrenzing van de gebieden die behoren tot het 'natuurnetwerk Nederland' en de aanwijzing van de wezenlijke kenmerken en waarden van die gebieden bij provinciale verordening geschiedt. Ook is daarin bepaald dat bij provinciale verordening regels worden gesteld over bestemmingsplannen die betrekking hebben op een gebied behorend tot het natuurnetwerk Nederland.

5.3.2 Onderzoeksresultaten

Uit de resultaten van het verkennend onderzoek (quickscan) flora & fauna (van Proosdij, 2018), bijgevoegd als Bijlage 4, is geconcludeerd dat het projectgebied mogelijk een functie heeft voor vleermuizen. Op basis hiervan is besloten nader onderzoek naar deze soortgroep uit te voeren.

Uit nader onderzoek, bijgevoegd als Bijlage 5, blijkt dat in het projectgebied geen verblijfplaatsen van vleermuizen aanwezig zijn. Buiten het projectgebied zijn twee zomer- en paarverblijfplaatsen van een gewone dwergvleermuis aangetroffen in bebouwing langs de Sluisoordlaan. Deze verblijfplaatsen vallen buiten de invloedsfeer van de werkzaamheden. De ingreep leidt derhalve niet tot het vernielen of beschadigen van verblijfplaatsen van vleermuizen.

In het projectgebied zijn geen essentiële vliegroutes of essentiële foerageergebieden van vleermuizen aanwezig. Buiten het projectgebied is een vliegroute van de gewone dwergvleermuis aanwezig langs de bomen aan de Sluisoordlaan. Deze bomen blijven behouden en worden niet zodanig verstoord dat dit ten koste gaat van de functionaliteit van deze vliegroute. De ingreep leidt derhalve niet tot een aantasting van essentiële vliegroutes of foerageergebieden van vleermuizen.

De voorgenomen activiteit leidt niet tot een overtreding van de verbodsbepalingen uit de Wet natuurbescherming ten aanzien van vleermuizen. Voor de voorgenomen activiteit is derhalve geen ontheffing op grond van de Wet natuurbescherming noodzakelijk voor vleermuizen.

Uit de als Bijlage 6 bijgevoegde Rapportage aanvullend onderzoek huismus Wet natuurbescherming Dovenetel Apeldoorn d.d. 24 augustus 2018 blijkt, dat in de omgeving van de te slopen woningen circa 10-15 paartjes huismussen leven. Deze nestelen in huizen die behouden blijven. De te slopen woningen bevatten geen nestlocaties van huismussen. De voorgenomen werkzaamheden leiden niet tot een verlies van nestlocaties.

De waargenomen nestlocaties bevinden zich buiten de invloedsfeer van de voorgenomen werkzaamheden. De tuinen van de te kappen woningen maken onderdeel uit van een groter foerageergebied dat de gehele Dovenetel en aangrenzende straten omvat. Gezien de ruime aanwezigheid van tuinen en groenstroken die behouden blijven, is er bij de voorgenomen werkzaamheden geen sprake van significant verlies van essentieel foerageergebied.

Een ontheffing op de Wet natuurbescherming is voor uitvoering van de werkzaamheden niet nodig.

5.4 Duurzame verstedelijking

5.4.1 Wettelijk kader

Op grond van artikel 3.1.6, tweede lid, van het Besluit ruimtelijke ordening bevat de toelichting bij een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, een beschrijving van de behoefte aan die ontwikkeling, en, indien het bestemmingsplan die ontwikkeling mogelijk maakt buiten het bestaand stedelijk gebied, een motivering waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien.

De begrippen 'stedelijke ontwikkeling' en 'bestaand stedelijk gebied' zijn als volgt gedefinieerd (artikel 1.1.1 Bro):

• Stedelijke ontwikkeling: ruimtelijke ontwikkeling van een bedrijventerrein of zeehaventerrein, of van kantoren, detailhandel, woningbouwlocaties of andere stedelijke voorzieningen.
• Bestaand stedelijk gebied: bestaand stedenbouwkundig samenstel van bebouwing ten behoeve van wonen, dienstverlening, bedrijvigheid, detailhandel of horeca, alsmede de daarbij behorende openbare of sociaal culturele voorzieningen, stedelijk groen en infrastructuur.

In de praktijk wordt dit de ladder voor duurzame verstedelijking genoemd. De ladder voor duurzame verstedelijking is ingericht voor een zorgvuldige afweging en transparante besluitvorming bij alle ruimtelijke en infrastructurele besluiten waardoor de ruimte in stedelijke gebieden optimaal benut wordt.

5.4.2 Onderzoeksresultaten

Van een nieuwe stedelijke ontwikkeling is geen sprake, want het gaat om realisatie van 9 woningen en van een nieuwe stedelijke ontwikkeling is onder andere sprake als er meer dan 11 woningen gerealiseerd worden.

5.5 Archeologie

5.5.1 Beleid

5.5.1.1 Provinciaal beleid

In de Omgevingsvisie provincie Gelderland 'Gaaf Gelderland' hebben provinciale staten het provinciale beleid omtrent archeologie vastgelegd: De provincie streeft er naar archeologie expliciet te betrekken bij de integrale afweging bij planontwikkeling. Bij locatiekeuze en planuitwerking moet voldaan worden aan de basiskwaliteitseisen van de bodem, waaronder archeologie. Ruimtelijke plannen en projecten die archeologische gegevenheden in de bodem kunnen aantasten moeten zo veel mogelijk rekening houden met bekende en te verwachten archeologische waarden.

De Omgevingsverordening Gelderland bevat, voor zover voor dit plangebied relevant, geen regels over cultuurhistorie.

5.5.1.2 Gemeentelijk beleid

Als vervolg op de Nota I-cultuur heeft de gemeenteraad op 18 juni 2015 de Archeologische beleidskaart 2015 vastgesteld, die de Archeologische beleidskaart uit 2006 vervangt. De archeologische beleidskaart kent drie categorieën terreinen met archeologische waarden. Er is vastgesteld dat op deze terreinen archeologische waarden aanwezig zijn of dat het zeer waarschijnlijk is dat deze aanwezig zijn. Daarnaast zijn er drie zones met een archeologische verwachting. Deze zones geven de dichtheid weer waarop een archeologische vindplaats wordt verwacht. De kans op het aantreffen van een archeologische vindplaats is afhankelijk van de archeologische verwachting voor het gebied èn van de omvang van de graafwerkzaamheden. Daarom is aan de verschillende gebiedscategorieën specifiek beleid gekoppeld.

Categorie 1: Terrein met monumentale archeologische waarden

Het gaat hier om wettelijk beschermde monumenten en door de gemeente op basis van de Monumentenverordening aangewezen gemeentelijke monumenten. Op deze terreinen is het vrijwel zeker dat bij grondwerkzaamheden schade aan de archeologische vindplaats toegebracht wordt. De bescherming van deze terreinen is geregeld in de Erfgoedwet, de Monumentenwet en de Monumentenverordening.

Categorie 2: Terrein met vastgestelde archeologische waarden

Terreinen met vastgestelde archeologische waarden zijn die gebieden waarvan in het verleden is vastgesteld dat er zich een behoudenswaardige archeologische vindplaats bevindt. Bij verstoringen van de bodem groter dan 50 m2 is het verplicht archeologisch onderzoek uit te voeren.

Categorie 3: Terrein met archeologische waarden

Tot de terreinen met archeologische waarden behoren de enken, dorpskernen en historische locaties. In deze gebieden zijn archeologische waarden aanwezig, maar waar deze precies liggen is niet altijd bekend. Bij bodemingrepen is de kans dan ook zeer aannemelijk dat archeologische waarden worden aangetroffen. In deze gebieden moet bij verstoringen van de bodem groter dan 100 m2 archeologisch onderzoek uitgevoerd worden.

Categorie 4: Zone met (middel)hoge archeologische verwachting

In deze categorie vallen de terreinen die op de archeologische kenniskaart een middelhoge en hoge archeologische verwachting bezitten. In deze gebieden wordt verspreide begraving, bewoning en landgebruik voorafgaande aan de dorpsvorming in de Late Middeleeuwen verwacht. Pas bij grotere bodemingrepen wordt de kans groot dat zo'n vindplaats wordt aangetroffen. Daarom hoeft bij verstoringen van de bodem kleiner dan 500 m2 geen archeologisch onderzoek uitgevoerd te worden.

Categorie 5: Zone met lage archeologische verwachting

In gebieden met een lage archeologische verwachting is de dichtheid van archeologische vindplaatsen naar verwachting laag. Daarom hoeft er in deze gebieden alleen archeologisch onderzoek te worden gedaan als er meer dan 2.500 m2 van de bodem verstoord gaat worden.

Categorie 6: Zone met geen archeologische verwachting

In gebieden waar het bodemarchief door menselijk of natuurlijk toedoen is verdwenen of waar zeker is dat er geen archeologische waarden (meer) aanwezig zijn hoeft geen archeologisch onderzoek te worden uitgevoerd. Het gaat hier om grote verstoringen van de bodem: wegvlak A1, de spoorlijn ter hoogte van de stuwwal en niet-historisch water. Deze categorie zal in de loop van de tijd groter worden naarmate meer archeologisch onderzoek is uitgevoerd. Een actueel overzicht van overige gebieden in deze categorie wordt door middel van de archeologische kenniskaart bijgehouden.

Verstoringsdiepte waarvoor onderzoeksplicht geldt

De verplichting om archeologisch onderzoek uit te voeren geldt voor ieder van de genoemde gebiedscategorieën bij een verstoring dieper dan 35 cm onder het vastgestelde maaiveld. Een uitzondering op deze diepte wordt gemaakt voor natuurgebieden. Ervaring leert dat archeologische waarden in natuurgebieden relatief dicht aan het oppervlak kunnen liggen. Daarom is in natuurgebieden bij verstoringen van de bodem groter dan 10.000 m2 altijd een archeologisch onderzoek nodig, ongeacht de diepte van de verstoring.

5.5.2 Onderzoeksresultaten

Zoals in paragraaf 5.5.1.2 al is uiteengezet hebben burgemeester en wethouders op 18 juni 2015 de Archeologische beleidskaart 2015 vastgesteld. Op deze beleidskaart is voor het hele grondgebied van de gemeente Apeldoorn aangegeven hoe groot de kans op het aantreffen van archeologische sporen en vondsten is.

Het plangebied Dovenetel valt op de Archeologische beleidskaart 2015 onder beleidscategoriën 4 en 5 (respectievelijk zone met (middel)hoge archeologische verwachting en zone met lage archeologische verwachting). Dit houdt in dat bodemingrepen met een oppervlak groter dan 500/2.500 m2 en dieper dan 35 cm –Mv onderzoeksplichtig zijn wat betreft archeologie. Aangezien de toekomstige bodemingrepen die door het bestemmingsplan Dovenetel mogelijk worden gemaakt deze grenzen overschrijden, is in het kader van dit bestemmingsplan een archeologisch bureau- en verkennend booronderzoek uitgevoerd binnen het gehele bestemmingsplangebied (Holl en Sap, 2018).

Voor de periode vanaf het Neolithicum t/m de Vroege Middeleeuwen geldt voor het grootste deel van het plangebied een middelmatige verwachting. De bodem is in het grootste deel van het plangebied tot minstens 80 cm –Mv verstoord. Aangezien bij gooreerdgronden de C-horizont over het algemeen op 30 cm –Mv voorkomt, wordt verwacht dat minstens 50 cm van de C-horizont reeds verdwenen is. In enkele boringen in het uiterste zuiden en westen is de bodem tot 40 à 50 cm –Mv verstoord. Hier is vermoedelijk 10 à 20 cm van de oorspronkelijke C-horizont verdwenen. Op basis hiervan wordt verwacht dat een eventueel sporenniveau in het plangebied (vrijwel) geheel verdwenen zal zijn. Op grond van de resultaten van het bureau- en veldonderzoek, bijgevoegd als Bijlage 7, adviseert Econsultancy om het plangebied vrij te geven. De gemeente Apeldoorn onderschrijft dit advies.

Het plangebied Dovenetel is daarmee voldoende archeologisch onderzocht. Derhalve is voor het bestemmingsplan geen verder onderzoek noodzakelijk. Er hoeft geen archeologische dubbelbestemming of gebiedsaanduiding te worden opgenomen.

5.6 Cultuurhistorie

5.6.1 Wettelijk kader en beleid

5.6.1.1 Rijksbeleid en wetgeving

Op grond van artikel 3.1 van de Erfgoedwet kan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap een monument dat van algemeen belang is vanwege zijn schoonheid, betekenis voor de wetenschap of cultuurhistorische waarde aanwijzen als rijksmonument.

In het Besluit ruimtelijke ordening is bepaald dat in de toelichting op een bestemmingsplan een beschrijving moet worden gegeven van de wijze waarop met de in het gebied aanwezige cultuurhistorische waarden en in de grond aanwezige of te verwachten monumenten rekening is gehouden.

Aanvullend op de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte heeft het Rijk een visie op het cultureel erfgoed opgesteld, genaamd 'Kiezen voor karakter; visie erfgoed en ruimte'. Deze visie geeft aan hoe het Rijk het onroerend cultureel erfgoed borgt in de ruimtelijke ordening, welke prioriteiten het kabinet daarbij heeft en hoe het wil samenwerken met publieke en private partijen. Vanuit een brede erfgoedvisie wordt ingezoomd op de meest actuele en urgente opgaven van nationaal belang.

5.6.1.2 Provinciaal beleid

In de Omgevingsvisie provincie Gelderland 'Gaaf Gelderland' stelt de provincie over cultuur en erfgoed het volgende: De Gelderse steden kenmerken zich door een sterk historisch karakter, door een hoge ruimtelijke kwaliteit, een goed ontwikkelde culturele infrastructuur en huisvesten enkele topinstellingen. Al deze kwaliteiten dragen in belangrijke mate bij aan een aantrekkelijk woon-, werk- en vestigingsklimaat. Om deze redenen investeert de provincie in de verdere ontwikkeling van erfgoed en cultuur, kennisontwikkeling, cultureel ondernemerschap en innovatie. In alle regio's stimuleert de provincie samen met gemeenten kunst en cultuur die bijdragen aan een sterk vestigingsklimaat, regionale identiteit en vrijetijdseconomie.

De Omgevingsverordening Gelderland bevat, voor zover voor dit plangebied relevant, geen regels over cultuurhistorie.

5.6.1.3 Gemeentelijk beleid

Op de cultuurhistorische beleidskaart die hoort bij de gemeentelijke Nota I-cultuur, staat de mate waarin de cultuurhistorische waarden een rol zullen spelen bij ruimtelijke plannen. De attentiewaarde kent drie gradaties:

• Hoge attentiewaarde: bij ruimtelijke ontwikkelingen is cultuurhistorisch onderzoek verplicht. Gestreefd wordt naar behoud, herstel en versterking van de cultuurhistorische waarden.
• Gemiddelde attentiewaarde: bij ruimtelijke ontwikkelingen is cultuurhistorisch bureauonderzoek verplicht. Gestreefd wordt naar behoud, herstel en versterking van de cultuurhistorische waarden.
• Lage attentiewaarde: bij ruimtelijke ontwikkelingen is een cultuurhistorische quick-scan naar objecten verplicht. Aanbevolen wordt om cultuurhistorische waarden te behouden, herstellen en te versterken.

In de nota is vastgelegd dat gebieden met de hoogste cultuurhistorische waarden in het bestemmingsplan een beschermende regeling krijgen.

In 2012 heeft de gemeenteraad de Implementatienotitie modernisering monumentenzorg vastgesteld. In deze notitie is vastgelegd dat de iconen (monumenten, beeldbepalende panden en beschermde gezichten of gebieden) worden beschermd via sectorale regels, zoals de Erfgoedwet en de gemeentelijke monumentenverordening. Andere cultuurhistorische waardevolle kwaliteiten worden -waar nodig en mogelijk- door middel van het bestemmingsplan beschermd.

5.6.2 Onderzoeksresultaten

5.6.2.1 Cultuurhistorische analyse

Er zijn geen cultuurhistorische waarden, monumenten of karakteristieke panden in het geding bij de sloop en nieuwbouw van de sociale huurwoningen en revitalisering van de bestaande buurt.

5.7 Financieel-economische uitvoerbaarheid

Met de initiatiefnemer zal voor vaststelling van het bestemmingsplan een anterieure overeenkomst over grondexploitatie als bedoeld in artikel 6.24 lid 1 van de Wet ruimtelijke ordening worden gesloten. Hierin is geregeld dat de initiatiefnemer de kosten die de gemeente maakt ter uitvoering van zijn initiatief voor hun rekening komen. Al met deze planwijziging samenhangende kosten komen dus ten laste van de initiatiefnemer en de kosten voor herinrichting van het openbaar gebied komen ten laste van de gemeente. Er behoeft daarom geen exploitatieplan te worden vastgesteld.

Door adviesbureau Tog Nederland is op 21 november 2018 een planschaderisicoanalyse opgeleverd. Daaruit blijkt dat: 'het planologisch nadeel dat wordt veroorzaakt als gevolg van de beoogde planologische wijziging leidt, naar verwachting, voor geen enkel object in de nabije omgeving van het beoogde plangebied tot een waardevermindering welke op grond van artikel 6.1 Wro voor vergoeding in aanmerking komt, aangezien de waardevermindering volledig tot het normaal maatschappelijk risico behoort'. Gelet op dit rapport, waarvan de conclusie wordt overgenomen, is planschade als financieel risico niet aan de orde.

6 JURIDISCHE PLANOPZET

6.1 Inleiding

In hoofdstuk 4 is de voorgestane invulling van het plangebied beschreven. Hoofdstuk 5 toont aan dat deze invulling uitvoerbaar is. De volgende stap is het treffen van een juridische regeling die de invulling mogelijk maakt. Dit hoofdstuk beschrijft deze regeling. In paragraaf 6.2 wordt het karakter van dit bestemmingsplan beschreven. Paragraaf 6.3 beschrijft de gebruikte bestemmingen. Hier worden zowel de regels als de weergave van de bestemmingen op de plankaart beschreven. De beschrijving geeft aan hoe de regeling geïnterpreteerd moet worden. In paragraaf 6.4 tenslotte worden de algemene regels en de overgangs- en slotregels besproken.

6.2 Karakter bestemmingsplan

Bestemmingsplan Dovenetel is een ontwikkelingsplan, waarin de toekomstige situatie uitgangspunt is voor de wijze van bestemmen.

6.3 Bestemmingen

De bestemmingen zijn vastgelegd in de regels en op de plankaart. Samen geeft dit de regels voor gebruik en bebouwing van de grond. De bestemmingen worden hierna besproken.

Groen

Het structurele en structurerende openbare groen in het plangebied is onder de bestemming Groen gebracht. Hier zijn groenvoorzieningen, paden, hondenuitlaatplaatsen, nuts- en speelvoorzieningen toegestaan. Binnen deze bestemming zijn alleen bouwwerken, geen gebouwen zijnde toegelaten. De bouwhoogte van speel- en klimtoestellen mag bij recht niet meer dan 4 meter bedragen. Het bevoegd gezag kan onder voorwaarden bij omgevingsvergunning afwijken van de bouwregels voor speel- en klimtoestellen tot een hoogte van 6 meter.

Verkeer - Verblijfsgebied

De bestemming Verkeer - Verblijfsgebied is gegeven aan de gebieden die een verblijfsfunctie hebben. Dit betreft de wegen, straten, voet- en fietspaden, bermen en parkeervoorzieningen in de woongebieden. Ook het niet-structurerende groen is in deze bestemming ondergebracht.

Wonen

De woningen in het plangebied hebben de bestemming Wonen. Voor de woningen is op de plankaart een bouwvlak gegeven. In de meeste gevallen heeft dit bouwvlak de vorm van een bouwstrook waarin meerdere woningen zijn opgenomen.

Door middel van bouwaanduidingen is onderscheid gemaakt tussen de verschillende bouwwijzen van de woningen: vrijstaand, twee-onder-een-kap, aaneengebouwd en gestapeld. Bij de woningen zijn standaarddieptes voor de bouwvlakken gehanteerd: 10 meter voor aaneengesloten woningen, 12 meter voor halfvrijstaande en 15 meter voor vrijstaande woningen. De nog beschikbare uitbreidingsruimte hangt daarmee af van de diepte van de bestaande woning. In principe krijgt een rijtjeswoning minder uitbreidingsmogelijkheden dan een vrijstaande woning. De reden hiervoor is dat een achteraanbouw aan een vrijstaande woning in het algemeen minder van invloed is op het woongenot van de buren, dan wanneer het gaat om een rijtjeswoning.Voorwaarde bij het toekennen van de diepte van het bouwvlak is dat de tuinen diep genoeg zijn: in principe wordt een afstand van 16 meter tussen twee tegenover elkaar liggende (potentiële) achtergevels aangehouden.

Bijgebouwen, aan- en uitbouwen en overkappingen mogen worden gesitueerd in achtererfgebied. Hiermee is aansluiting gezocht met de regeling voor het vergunningvrij bouwen van bijbehorende bouwwerken. Er is een afwijkingsbevoegdheid opgenomen waarmee het situeren van bijgebouwen, aan- en uitbouwen en overkappingen in voorerfgebied mogelijk kan worden gemaakt. Toetsingscriterium voor deze bevoegdheid is de stedenbouwkundige kwaliteit die met het bestemmingsplan is beoogd. De definities van de begrippen achtererfgebied, voorerfgebied en openbaar toegankelijk gebied zijn uit artikel 2 lid 3 van Bijlage II bij het Besluit omgevingsrecht overgenomen.

De maximaal toegelaten oppervlakte aan bijgebouwen, aan- of uitbouwen en overkappingen is gerelateerd aan de oppervlakte van de kavel. Is de kavel kleiner dan 500 m2 dan is ten hoogste 50 m2 aan bijgebouwen, aan- of uitbouwen en overkappingen toegestaan, bij kavels tussen 500 en 750 m2 is die oppervlakte maximaal 65 m2 en is de kavel groter dan 750 m2 dan is ten hoogste 85 m2 aan erfbebouwing toegestaan. Daarbij geldt wel steeds de voorwaarde dat niet meer dan 60% van de kavel wordt bebouwd.

Beroeps- en bedrijfsuitoefening aan huis

Bij recht is het gebruik van een deel van de gebouwen voor beroepsuitoefening en niet-publieksgerichte bedrijfsmatige activiteiten aan huis toegestaan. Daarbij worden enige beperkingen gesteld, waaronder aan de daarvoor te gebruiken oppervlakte, om ervoor te zorgen dat het woonkarakter van de woning het beroeps- of bedrijfsmatige gebruik blijft overheersen. Voor de niet-publieksgerichte bedrijfsmatige activiteiten aan huis geldt dat alleen bedrijfsactiviteiten die voorkomen op de Lijst van toegelaten bedrijfsactiviteiten aan huis zijn toegestaan. Voor deze lijst is aansluiting gezocht bij de bedrijven die in de richtafstandenlijst van de VNG-uitgave 'Bedrijven en milieuzonering' als bedrijven van categorie 1 zijn aangemerkt. Omdat het gaat om activiteiten in een woning op een relatief klein oppervlak is het aantal bedrijfsactiviteiten dat is toegelaten zeer beperkt gehouden.

Bouwregels

Voor de maatvoering van gebouwen en bouwwerken, geen gebouwen zijnde is per bestemming een bebouwingsschema opgenomen. In de bebouwingsschema's staan de maatvoeringsaspecten die voor die specifieke bestemming gelden. Vaak wordt verwezen naar de maatvoeringsaanduidingen op de plankaart.

Parkeren

Door een wijziging van het Besluit omgevingsrecht (Bor) zijn op 29 november 2014 de stedenbouwkundige bepalingen uit de Bouwverordening, waaronder de parkeernormen, vervallen. Door het vervallen van deze bepalingen moet, daar waar het aanwezig zijn van voldoende ruimte voor het parkeren van auto's in het kader van een goede ruimtelijke ordening nodig is, in het bestemmingsplan een regeling voor het parkeren worden opgenomen. In dit bestemmingsplan is bij de bestemming 'wonen' in lid 5.5.3 een gebruiksregel parkeren opgenomen. Hierin is bepaald dat gebruik van gronden en bouwwerken voor woondoeleinden is toegestaan als voldaan wordt aan de in het bestemmingsplan opgenomen parkeernormen en het op grond van deze parkeernormen vereiste aantal parkeerplaatsen in stand wordt gehouden. Hiervan kan worden afgeweken wanneer het voldoen aan deze specifieke gebruiksregel door bijzondere omstandigheden op overwegende bezwaren stuit of als op andere wijze in de benodigde parkeerruimte wordt voorzien. In paragraaf 4.2 is onderbouwd hoe de parkeernormen in dit plan zijn toegepast en hoeveel parkeerplaatsen er aangelegd worden.

Bevoegd gezag

Waar dit bestemmingsplan de bevoegdheid in het leven roept om af te wijken van de regels, is die bevoegdheid toebedeeld aan het bevoegd gezag. Over het algemeen zal dat bevoegd gezag het college van burgemeester en wethouders zijn. In een enkel geval zijn op grond van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht gedeputeerde staten dan wel de minister bevoegd gezag voor het verlenen van de omgevingsvergunning en daarmee ook voor het bij die omgevingsvergunning afwijken van de regels van dit bestemmingsplan.

6.4 Algemene regels en overgangs- en slotregels

6.4.1 Algemene regels

In hoofdstuk 3 (Algemene regels) staan de regels die gelden voor alle bestemmingen. In artikel 7 zijn bouwregels opgenomen die voor alle bestemmingen gelden. Lid 7.1 bevat onder andere de bepaling over ondergronds bouwen. Hierin is bepaald dat ondergronds bouwen alleen daar is toegestaan waar ook bovengronds gebouwd mag worden, mits er een functionele relatie bestaat met de bovengronds toegelaten functie. Het laatste onderdeel van dit lid geeft een regeling voor legaal gebouwde (delen van) bouwwerken die niet voldoen aan de in het plan voorgeschreven maatvoering. De aanwezige maten zijn dan toegelaten, ook bij eventuele herbouw van het bouwwerk. Dit geldt alleen daar waar de afwijking voorkomt. Het laatste onderdeel van dit lid geeft een regeling voor legaal gebouwde (delen van) bouwwerken die niet voldoen aan de in het plan voorgeschreven maatvoering. De aanwezige maten zijn dan toegelaten, ook bij eventuele herbouw van het bouwwerk. Dit geldt alleen daar waar de afwijking voorkomt.

Lid 7.2 bevat de afdekbepaling. Hier is bepaald dat, wanneer in het plan een maximale goothoogte is aangegeven, het gebouw vanaf de aangegeven goothoogte dient te worden afgedekt met een kap. Deze bepaling impliceert dat een -al dan niet gedeeltelijke- platte afdekking is toegestaan, mits dat platte dak niet hoger is dan de op dat punt geldende maximaal toegelaten bouwhoogte.

In artikel 8 staan de algemene gebruiksregels. In lid 8.1 is beschreven welke vormen van gebruik in ieder geval gelden als gebruik in strijd met de bestemming. In lid 8.2 is het daadwerkelijke strijdig gebruik strafbaar gesteld. Deze strafbaarstelling is noodzakelijk voor vormen van gebruik die onwenselijk zijn en waarvoor het bestemmingsplan dus niet de mogelijkheid biedt daarvoor een omgevingsvergunning te verlenen; de strafbaarstelling van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht is derhalve niet van toepassing.

In artikel 12 staan de procedureregels die bij het stellen van nadere eisen moeten worden toegepast. Procedureregels voor het bij omgevingsvergunning afwijken van de regels van het bestemmingsplan zijn niet opgenomen omdat daarvoor de procedure uit de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht van toepassing is. De procedureregels voor uitwerkings- en wijzigingsplannen staan in de Wet ruimtelijke ordening. Artikel 13 tenslotte geeft aan welke regeling geldt wanneer wordt verwezen naar andere wettelijke regelingen en plannen. De overige artikelen bevatten bekende regels die geen nadere bespreking behoeven.

6.4.2 Wijzigingsbevoegdheid beperking realisatieduur woningbouw

Aan de nieuwe woonpercelen in dit bestemmingsplan is de gebiedsaanduiding 'wetgevingzone - wijzigingsgebied realisatietermijn woningbouw' toegekend. Hiermee wordt voorzien in een wijzigingsbevoegdheid. Conform het beleid dat in paragraaf 2.12 is beschreven, kunnen burgemeester en wethouders het plan wijzigen om de bouwmogelijkheden voor de nieuwe woningen te verwijderen als die na een periode van 3 jaar niet gebouwd zijn en ook niet in aanbouw zijn. De periode begint na het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan. Concreet houdt de bevoegdheid in dat de bouwvlakken voor de nieuwe woningen kunnen worden verwijderd. Voorwaarde voor het toepassing van deze wijzigingsbevoegdheid is, naast het verstreken zijn van de termijn van drie jaar, ook dat eventueel verleende omgevingsvergunningen voor het oprichten van woningen zijn ingetrokken.

6.4.3 Overgangs- en slotregels

Hoofdstuk 4 bevat tot slot het overgangsrecht voor bouwwerken en gebruik en de titel van het bestemmingsplan.

7 MAATSCHAPPELIJKE UITVOERBAARHEID

7.1 Inspraak en overleg

Op 5 juni 2018 heeft een eerste inloopmiddag/avond voor de revitaliseringsplannen voor de buurt plaatsgevonden. Omwonenden hebben kennis kunnen nemen van de plannen van de Woonmensen en hebben een nadere toelichting gekregen van medewerkers van de Woonmensen, de architect en onze gemeente. Tijdens deze bijeenkomst is aangegeven, dat er een herziening van het bestemmingsplan nodig is om de revitaliseringsplannen mogelijk te maken.

Voor de omwonenden is tijdens de tweede avond op 15 oktober 2018 een plenaire presentatie gegeven. Besproken zijn:

• 1. de sloop en nieuwbouw plannen van de woningen en de kansen voor het verbeteren van de kwaliteiten van de openbare ruimte;
• 2. het participatieproces voor de herinrichting van de openbare ruimte;
• 3. en de te volgen bestemmingsplanprocedure.

Na afloop van de presentatie hebben omwonenden gericht vragen kunnen stellen aan medewerkers van onze gemeente en van de Woonmensen. Een aantal van deze vragen heeft geleid tot aanpassingen in de revitaliseringsplannen.

De wijkraad wordt bij deze avonden en het participatieproces actief uitgenodigd en vooraf geïnformeerd.

Op 4 maart 2019 heeft een inloopavond plaatsgevonden in het kader van het ontwerp bestemmingsplan dat ter inzage lag. De belangstellenden zijn te woord gestaan en hebben de benodigde informatie gekregen. In totaal zijn 11 zienswijzen ingediend. Deze zijn beantwoord in de zienswijzennota.