Koninginnelaan 40 en 42

4.2 Beeldkwaliteit

4.2.1 Rijksbeschermd stadsgezicht de Parken

Het plangebied maakt deel uit van het Rijksbeschermd stadsgezicht De Parken. Doel van de aanwijzing als beschermd stadsgezicht is de karakteristieke, met de historische ontwikkeling samenhangende structuur en ruimtelijke kwaliteit van het gebied, te onderkennen als zwaarwegend belang bij de toekomstige ontwikkelingen binnen het gebied. De aanwijzing beoogt op die wijze een basis te bieden voor een ruimtelijke ontwikkeling die inspeelt op de aanwezige kwaliteiten, daarvan gebruik maakt en daarop voortbouwt.

De Deventerstraat, Koninginnelaan en de Laan van Kerschoten zijn voorbeelden van oudere wegen aan de rand van het gebied die in het huidige stratenpatroon (soms in licht gewijzigd verloop) nog herkenbaar zijn. De Koninginnelaan maakte vroeger onderdeel uit van de 'grintweg' naar Hattem en Zwolle. De grote percelen aan weerszijden van de Koninginnelaan werden merendeels in het tweede en derde kwart van de 19de eeuw in kleinere kavels verdeeld en vervolgens geleidelijk bebouwd. De panden aan de Koninginnelaan dateren uit verschillende perioden waarbij het zuidelijke deel en het middendeel het eerst werden bebouwd. De oudste panden dateren uit het derde kwart van de 19ste eeuw. Het noordelijke deel ontwikkelde zich tot een gebied met zowel winkels als woningen, in een relatief hoge dichtheid.

4.2.2 Uitgangspunten voor welstandsbeoordeling

Voor de locatie is een aantal doelstellingen geformuleerd ten aanzien van de ruimtelijke kwaliteit. Uitgangspunt hierbij is de tweedeling die bestaat tussen het gedeelte dat ligt aan de Koninginnelaan en het binnenterrein.

4.2.2.1 Lintbebouwing

Voor de panden die aan de Koninginnelaan liggen, geldt het welstandsthema 'lintbebouwing'. In de Kadernota 'Over welstand geschreven' staan de welstandscriteria die gelden voor dit thema. De lintbebouwing bestaat uit een optelsom van individuele panden die in maat en schaal met elkaar verwant zijn, maar in de uitwerking juist heel verschillend zijn. Het behoud van deze kleinschalige en gevarieerde pandsgewijze opbouw is een belangrijke doelstelling. Dit uit zich in:

• Oriëntatie: Een bebouwingsbeeld van kleinschalige, losstaande gebouwen, die primair georiënteerd zijn op de Koninginnelaan.
• Vorm en massa: In bebouwingslinten is geen sprake van samenhangende bebouwing maar meer van vrijstaande en individueel vormgegeven woningen van gelijke bouwmassa met een eenvoudige hoofdvorm.
• Geleding: Past bij het gevarieerde bebouwingsbeeld. De herkenbaarheid van het pand als geheel staat voorop.
• Detaillering, kleur en materiaalgebruik: Sluit aan bij bestaande materiaalgebruik (baksteen, stucwerk) en ondersteunt het gevarieerde bebouwingsbeeld in het lint. Afwisseling is hierbij belangrijk.
• Openbare ruimte: Overgang privé-openbaar: gezien de winkelfunctie van het pand, sluit de straat direct aan op de gevel.
• Erfafscheidingen: Er zijn geen erfafscheidingen aan de voorzijde, aan de zijkant en achterzijde wordt aangesloten op het binnenterrein.
• Parkeren: Vindt plaats op het binnenterrein.
• Hekwerken: Er is één hek, bij de entree van het binnenterrein. Dit hekwerk ligt terug ten opzichte van de lintbebouwing aan de Koninginnelaan en is hoogwaardig vormgegeven.
• een groene uitbreiding van de erfafscheiding ten opzichte van Koninginnelaan 38, waarbij voor de voorgevel sprake is van een greenwall van maximaal 1 meter, gebaseerd op het advies van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK).

4.2.2.2 Binnenterrein

Voor het binnenterrein geldt formeel gezien het welstandsthema 'villagebieden'. Dit thema is hier geen realistische optie, aangezien de aard van het binnenterrein (parkeerterrein en supermarkt) in niets lijkt op een villagebied. Insteek is daarom de in Apeldoorn veel voorkomende industriële bebouwing op binnenterreinen als ruimtelijke uitgangspunt te hanteren voor het ontwerp.

De doelstelling is om het karakter van het binnenterrein als een afwijkende ruimte te behouden en waar mogelijk te vergroenen. De bebouwing op het binnenterrein onderscheidt zich van de lintbebouwing door zijn grotere maat en schaal, maar is bescheiden ten opzichte van en dienstbaar aan deze lintbebouwing. Dit uit zich in:

• Oriëntatie: De bebouwing is gericht op het binnenterrein. De entree is zichtbaar vanaf de Koninginnelaan.
• Vorm en massa: De bebouwing is relatief grootschalig, maar laag, de vormgeving in geïnspireerd op de Apeldoornse industriële bebouwing eind 19e/begin van de 20e eeuw. Enkelvoudige vorm, rechte rooilijnen.
• kapvorm en – richting: Overwegend plat of met sheddaken.
• Hoogte: Beperkte hoogte, geen hoogteaccenten
• Gevelindeling: Geleding: Horizontale geleding, geïnspireerd door het industriële verleden Indeling: Grote functionele openingen (bijvoorbeeld laad- en losingang), omlijstingen, geïnspireerd door het industriële verleden. Plasticiteit: Industriële vlakke gevel.
• Detaillering, kleur- en materiaalgebruik: Een stoer en robuust industrieel uiterlijk kunnen krijgen. Passende materialen zijn baksteen, hout, zink, staal, beton. Weinig materiaalverschillen binnen dezelfde loods.
• Openbare ruimte: Overgang privé-openbaar: Koude overgang openbaar/privé (typisch industrieel), stenig karakter met functionele zones voor parkeren, laden en lossen, winkelwagens, op enkele strategische plaatsen is ruimte voor volwassen bomen en groen.
• Erfafscheidingen: Groene erfafscheidingen om een goede overgang te kunnen maken naar de bestaande tuinen. Parkeren: Op het binnenterrein, uit het zicht vanaf de straat.
• Hekwerken: Terugliggend ten opzichte van de lintbebouwing aan de Koninginnelaan.

De plannen voor de Koninginnelaan 40/42 (supermarkt) zijn voorbesproken met een delegatie van de CRK. Er is gekeken naar: het bouwplan, de relatie met het bestemmingsplan en het beschermde stadsgezicht. Er zijn toen aandachtspunten meegegeven en deze zijn vervolgens vertaald in een verbeterd initiatief. Vervolgens zijn de stedenbouwkundige en architectonische uitgangspunten behandeld in de CRK (vooroverleg welstand en monumenten). De commissie gaf in haar advies aan grote waardering te hebben voor de ontwikkeling. De suggesties die de commissie nog meegaf zullen, voor zover mogelijk, in het kader van de defintieve bouwaanvraag zijn vertaling vinden.