bestemmingsplan Aerdt, Aerdtsedijk 49 2010

2.2 Ruimtelijke situatie

In 1879 is in opdracht van het toenmalige Polderdistrict Herwen, Aerdt en Pannerden een dijkmagazijn gebouwd aan de Aerdtsedijk 49 te Aerdt. Dit gebouw staat sinds 2000 geregistreerd als rijksmonument. Het pand bezit hoge architectuurhistorische, stedenbouwkundige en cultuurhistorische waarden. Het gebouw is het enige bewaard gebleven negentiende-eeuwse dijkmagazijn in de gemeente Rijnwaarden. In 2006 is de buitenkant van het gebouw gerestaureerd. Omdat de toekomstige bestemming van het pand toen nog niet bekend was, is de binnenkant bij die restauratie niet meegenomen.

De monumentale waarde van het dijkmagazijn is duidelijk verwoord in de redengevende beschrijving die de Rijksdienst voor de Monumentenzorg heeft gehanteerd bij de plaatsing van het gebouw op de rijksmonumentenlijst. Deze vormt dan ook een belangrijk uitgangspunt bij het zoeken van een geschikte nieuwe functie voor het dijkmagazijn. Het Gelders Genootschap heeft op basis hiervan een aantal aspecten opgesomd die bij de toekomstige plannen behouden moeten blijven. Dit zijn o.a. de eenduidige karakteristieke hoofdvorm van het gebouw, het sobere karakter van de inrichting en afwerking van het pand, de indeling van het interieur voor zover deze van belang is voor de herkenbaarheid van de oorspronkelijke functie en het oorspronkelijk gebruik, en de kapconstructie.

In de afgelopen periode hebben vijf partijen aangegeven belangstelling te hebben voor het gebruik van het gebouw. Het betreft: Buurtvereniging 'Onder Aerdt', Heemkundekring Rijnwaarden, Eduard Poodt, Camping 'De Rijnstrangen' en installatiebedrijf Kersten. Om de herbestemmingmogelijkheden en daarmee de meest geschikte huurder te kunnen bepalen is de hulp ingeroepen van het Gelders Genootschap.

Het dijkmagazijn, zijaanzicht gezien vanaf de dijk (foto door Econsultancy Bv)

Uit de door het Gelders Genootschap uitgevoerde herbestemmingsanalyse blijkt dat er enkele mogelijkheden afvallen, of alleen door drastische ingrepen kunnen worden gerealiseerd. Dit heeft vooral te maken het de ligging van het pand. Het gebouw ligt namelijk half in het talud van een dijk en bovendien vlak langs de openbare weg. Hierdoor is er nauwelijks functionele buitenruimte beschikbaar. Ook de status van rijksmonument legt beperkingen op aan het toekomstige gebruik.

Doorsnede dijkmagazijn

Hierdoor is voor drie van de vijf belangstellende partijen verhuur niet aan de orde. De activiteiten van de vierde gegadigde komen deels overeen met die van het even verderop gelegen bezoekerscentrum Gelderse Poort (Huis Aerdt). Vanwege de mogelijke concurrentiepositie is dit niet wenselijk.

De conclusie van het onderzoek is dat het pand het meest geschikt is voor hergebruik door de Heemkundekring Rijnwaarden. De heemkundekring is actief bezig met de geschiedenis van de streek. De vereniging zet zich in voor het behoud van het cultureel erfgoed en verleent haar medewerking bij culturele en toeristische evenementen. Deze werkzaamheden passen uitstekend in een cultuurhistorisch monument.

De Heemkundekring wil het pand in de eerste plaats gebruiken als kantoor- en werkruimte. Verder zal in het gebouw de bibliotheek/verzameling van de kring worden gehuisvest. Ook zullen er presentaties worden gegeven. De heemkundekring is voornemens om wisselende exposities in het gebouw te houden. Ook wil zij vaste openingstijden instellen voor leden van de kring, gasten en toeristen. De regelmatige openstelling van het centrum biedt dagjesmensen en toeristen de mogelijkheid om kennis te nemen van het cultuurhistorisch erfgoed van het waterschap. De buitenkant van het gebouw hoeft voor de nieuwe functie niet te worden aangepast en behoudt dan ook zijn oorspronkelijke karakter.

Wel zal het interieur enigszins moeten worden aangepast. Conform het advies van het Gelders Genootschap dienen hierbij de aspecten behouden te blijven die het pand zijn bijzondere monumentale waarde verlenen. Hierdoor behoudt het gebouw ook aan de binnenkant zoveel mogelijk het oorspronkelijke karakter.

Huidige situatie interieur (foto door Econsultancy Bv)