Buitengebied 2009 herziening Landgoed Kamplanden

3.4 Gemeentelijk beleid

3.4.1 Structuurvisie

In de nieuwe Wet ruimtelijke ordening staat dat elke gemeente een structuurvisie moet maken. In zo'n visie staat wat de gemeente op lange termijn met de ruimte in haar gemeente wil doen (op het gebied van wonen, ondernemen, infrastructuur (wegen, verkeer e.d.) en recreëren). De structuurvisie van de gemeente Wierden is een integrale toekomstvisie op de ruimtelijke ontwikkelingen in de gemeente: vanaf nu tot 2030. Nieuwe initiatieven worden getoetst aan de structuurvisie. De structuurvisie is op 5 oktober 2010 vastgesteld door de gemeenteraad.

3.4.1.1 Ambitieniveau van de gemeente

In 2005 heeft de gemeenteraad een ontwikkelingsvisie voor de gemeente Wierden vastgesteld. In de structuurvisie wordt ingezet op een verdere ontwikkeling van de in de ontwikkelingsvisie vastgestelde lijnen. De ambitie is "een actieve en zelfbewuste gemeente zijn, die kwaliteit hoog in het vaandel heeft en die onderneemt". Nog meer dan nu zijn we over 20 jaar een groene, ondernemende, recreatieve gemeente met (deels) stedelijke trekjes en een hele mooie woon- en leefomgeving. Waar nodig werken we samen met andere gemeenten of overheden. In de toekomstplannen zoeken we aansluiting bij de Omgevingsvisie Overijssel. Hierin spelen duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit een belangrijke rol.

3.4.1.2 Centrale waarden

Wat zijn nu (ruimtelijk gezien) de sterke kanten van de gemeente Wierden? De gemeente Wierden ligt op het overgangsgebied tussen de Sallandse Heuvelrug en het Twentse landgoederenlandschap, dichtbij de natuur en vlakbij de Twentse steden. De gemeente is goed bereikbaar via diverse snelwegen en spoorlijnen. En ook water (De Regge) ontbreekt niet. Wierden is een gemeente die verbindt. De gemeente verbindt:

• Stad en land
• Wonen, werken en recreëren (kruispunt van snelwegen en spoorlijnen)
• Landschapstypen

Dit noemen we de identiteit van de gemeente. Dit kan ook nog wat verder worden verfijnt. In onderstaande figuur staan de sterke kanten van de gemeente (de kernkwaliteiten en centrale waarden).

Kernkwaliteiten en centrale waarden gemeente Wierden /de sterke kanten van de gemeente

In de structuurvisie kijken we vooruit naar 2030. Waar staan we in 2030? Voor landgoed Kamplanden kunnen er 2 centrale waarden worden uitgehaald.

Centrale waarde 4: Recreatief

In 2030 is onze gemeente nog aantrekkelijker voor toeristen. We hebben ervoor gezorgd dat onze gemeente op het gebied van het toerisme en recreatie op de kaart staat. Daarbij hebben we met name ingespeeld op het verblijven in onze groene en rustige omgeving. Mensen kunnen dan nog meer genieten van de natuur en cultuur(historie) in Wierden. De kern Wierden is een uitvalsbasis voor bezoekjes aan de nabij gelegen grote steden waar van alles te doen is. Wierden is ook geschikt voor het maken van tochten in de landschappelijk waardevolle omgeving. Het dorp is goed ontsloten met wandel-, fiets- en ruiterpaden. In Enter zijn veel toeristische activiteiten: je kunt een bezoek aan een museum bijvoorbeeld combineren met varen op de Regge. Of een bezoek brengen aan het dorp zelf met haar karakteristieke, oude gebouwen.

Centrale waarde 5: Groen en blauw

In 2030 heeft de gemeente een vitaal landelijk gebied. Lelijke agrarische bedrijfsgebouwen zijn gesloopt. Hiervoor in de plaats zijn er nieuwe woningen gebouwd. Het ziet er mooier uit en het landelijk gebied blijft op deze manier aantrekkelijk om er te wonen.

Het landschap is in 2030 nog mooier geworden. Wij hebben hiervoor gezorgd door allerlei regelingen, zoals de uitvoering van groene en blauwe diensten en het Spakenplan plus. Het landschap ten westen van Enter (de krans-es) blijft open. Aan de oostkant van de Entergraven tot aan de Regge is alleen ruimte voor landelijk wonen, zoals is vastgelegd in bestaand beleid (beleid Nieuwe landgoederen, Vrijkomende Agrarische Bebouwing en Rood voor rood). De gemeente heeft verschillende landschappen. In 2030 is deze diversiteit versterkt. De Regge is een natuurlijk meanderende rivier, die ook toegankelijk en bevaarbaar is voor de recreant (bijvoorbeeld met de Enterse Zomp). De gemeente Wierden heeft een gezond en veerkrachtig watersysteem en een duurzame waterketen.

3.4.1.3 Deelgebiedsvisie

In de structuurvisie is voor het landelijk gebied de volgende deelvisie gemaakt: Wierden heeft een vitaal platteland. De gemeente streeft naar goede ontwikkelingsmogelijkheden voor agrarische bedrijven en biedt daarnaast kansen voor verbrede landbouw. Ook is er ruimte voor functieverandering in vrijkomende agrarische bebouwing, natuurbeheer en de ontwikkeling van enkele nieuwe landgoederen. Verrommeling en verpaupering worden zoveel mogelijk tegengegaan. De Ecologische Hoofdstructuur is ontwikkeld en de wateropgaven in de verdroogde natuurgebieden met nog steeds grote natuurwaarden (TOP-gebieden) en voor de beken zijn uitgevoerd. Het landelijk gebied heeft zich nog meer ontwikkeld als aantrekkelijk recreatiegebied op regionaal niveau. De Regge is bevaarbaar. Er is ruimte voor landelijk wonen, waarbij de leefbaarheid in het landelijk gebied en de buurtschappen optimaal is gebleven.

De ontwikkeling van landgoed Kamplanden past binnen de uitgangspunten van de Structuurvisie.

3.4.2 Beleidsnotitie Nieuwe Landgoederen gemeente Wierden

Deze beleidsnotitie is in april 2009 vastgesteld door de gemeenteraad. Bij de vaststelling heeft de raad bepaald dat in Wierden maximaal 3 nieuwe landgoederen mogen worden gerealiseerd en dat per landgoed maximaal 3 woningen in het kader van het nieuwe landgoederenbeleid mogen worden toegevoegd. Verder worden de volgende voorwaarden aan een nieuw landgoed gesteld. Het nieuwe landgoed is minimaal 10 ha groot en bestaat uit grond die op 1 januari 2005 nog niet onder de NSW was gerangschikt. Tenminste 30% van het nieuwe landgoed bestaat uit nieuwe natuur en 90% van het terrein is openbaar toegankelijk. Bij voorkeur wordt de nieuwe bebouwing op een bestaande bouwlocatie gerealiseerd. Het landgoed bevat een landhuis van allure met een woonbestemming en een inhoud van 1000 m³ (bij meervoudige bewoning). Bij realisatie van 5 ha extra groen mag een extra woning worden gerealiseerd met een maximum van 3 woningen per landgoed. Daar bovenop is een combinatie met rood voor rood mogelijk. De woningen hebben onderlinge samenhang en zijn ondergeschikt aan het landhuis. Verder heeft het landgoed een maatschappelijke meerwaarde op het gebied van ecologie, landschap, recreatie en/of water. De maatschappelijke meerwaarde en het particulier voordeel dient met elkaar in evenwicht te zijn. De verplichte realisatie van nieuwe natuur moet met eigen middelen worden bekostigd. Omliggende agrarische bedrijven worden niet in hun bedrijfsvoering belemmerd door het nieuwe landgoed. Gronden die binnen de EHS vallen worden overeenkomstig de natuurdoelstellingen uit het natuurgebiedsplan gerealiseerd. Het plan is getoetst aan het nieuwe landgoederenbeleid en voldoet aan de voorwaarden uit deze notitie.

3.4.3 Rood voor roodbeleid met gesloten beurs gemeente Wierden

Doelstelling van het Rood voor Rood-beleid is het verbeteren van de ruimtelijke kwaliteit van het landelijk gebied door de sloop van landschapsontsierende agrarische bedrijfsgebouwen en door overige verbeteringen van de ruimtelijke kwaliteit. Bij sloop van minimaal 850 m² aan voormalige agrarische bebouwing kan een woning worden teruggebouwd. Op het voormalige agrarisch bouwperceel Klokkendijk 17 wordt in totaal ca 1391 m² aan oude bedrijfsgebouwen gesloopt.

Ingevolge de beleidsnotitie moet de aanvraag aan onderstaande voorwaarden voldoen:

• Verbeteren/investeren in de ruimtelijke kwaliteit door landschappelijke inpassing (erfbeplanting/natuurelementen), architectonische inpassing en/of herstel van cultuurhistorische elementen/karakteristieke bebouwing;
• Sloop landschapsontsierende agrarische bedrijfsgebouwen;
• Herbestemming agrarische dienstwoning tot burgerwoning of sloop en extra bouwkavel;
• Sloop van minimaal 850 m² vergunde bedrijfsgebouwen voor 1-1-2004 of 4500 m² kassen;
• Bouwkavel op plek zelf of elders bij kwaliteitswinst (aansluitend aan kern of buurtschap of aansluitend aan bestaande bebouwing);
• Sloop van het gehele complex, met uitzondering van sloop van karakteristieke en cultuurhistorisch waardevolle bebouwing;
• Agrarische en andere belangen in omgeving worden niet aangetast.

Uit het voorgaande blijkt dat de rood voor roodwoning binnen landgoed Kamplanden voldoet aan de uitgangspunten van het gemeentelijk rood voor roodbeleid.

3.4.4 Woonvisie en volkshuisvestingsbeleid

De gemeente Wierden kent aantrekkelijke dorpse woonmilieus. Ze biedt met deze woonmilieus een woonklimaat die bij veel groepen op de woningmarkt in trek is. De gemeente wil in de komende jaren die aantrekkelijkheid voor alle groepen behouden en waar mogelijk versterken. Recente demografische cijfers laten zien dat de bevolkingsgroei de komende jaren stagneert. Kwantitatieve groei is niet meer dé dominante richting; er zal meer moeten worden ingespeeld op kwaliteit. De bevolking- en huishoudensamenstelling verandert; de bevolking telt steeds minder jongeren en meer ouderen. Op deze ontwikkelingen wil de gemeente Wierden tijdig inspelen onder meer door het uitzetten van een duidelijke koers ten aanzien van woonkwaliteit en een gedifferentieerd woningaanbod voor verschillende groepen.

Om de daad bij het woord te voegen heeft de gemeente Wierden recent haar beleidskader wonen bijgesteld. Op 27 april 2010 heeft de gemeenteraad dit beleidskader in de vorm van de gemeentelijke Woonvisie "Nieuwe dynamiek in wonen" vastgesteld. Deze beleidsomslag is echter niet van vandaag op morgen realiteit. Vanuit het bestaande beleid zijn ontwikkelingen ingezet die nog tot bloei moeten komen. De gemeente wil haalbaar beleid neerzetten dat meer ruimte biedt voor de vraag van de woonconsument, en waarbij op een vloeiende wijze de omslag van beleid wordt gerealiseerd. Initiatieven vanuit het verleden krijgen dan ook de kans om tot ontwikkeling te komen, terwijl bij nieuwe ontwikkelingen het nieuwe beleid wordt ingezet. Zo wil de gemeente Wierden de dynamiek behouden en voorkomen dat wisselende inzichten leiden tot een situatie waarin elke ontwikkeling onmogelijk wordt.

3.4.5 Welstandsnota

Eén van de instrumenten die het gemeentebestuur heeft om een actief beleid te voeren om de kwaliteit van de leefomgeving te bevorderen, is het welstandstoezicht. Het welstandstoezicht gebeurt op basis van het door de gemeenteraad vastgestelde beleid. Via haar welstandsnota wil de gemeente de ruimtelijke kwaliteit van de dagelijkse leefomgeving duurzaam bevorderen. Hiervoor zijn verschillende criteria ontwikkeld die bij de welstandsbeoordeling van een bouwplan een rol spelen.

De Welstandsnota voorziet niet in nieuwe ontwikkelingen. De realisatie van de landgoedbebouwing past dan ook niet binnen het geldende welstandsbeleid. Er is daarom een apart beeldkwaliteitsplan ontwikkeld. Na vaststelling door de gemeenteraad treedt het beeldkwaliteitsplan in de plaats van de welstandsnota en wordt het bouwplan hieraan getoetst.

3.4.6 Beeldkwaliteitsplan

't Oversticht heeft een beeldkwaliteitsplan opgesteld. Dit beeldkwaliteitsplan is opgenomen in Bijlage 2. Na vaststelling door de gemeenteraad, treedt dit beeldkwaliteitsplan in de plaats van het geldende welstandsbeleid. De in het beeldkwaliteitsplan opgenomen welstandscriteria vormen dan de nieuwe toetsingscriteria voor het bouwplan en erfinrichting. Het beeldkwaliteitsplan richt zich op de ontwikkeling en vormgeving van het voormalige agrarische bouwperceel Klokkendijk 17, waar de nieuwe landgoedbebouwing zal worden gerealiseerd. De bebouwing wordt op een plint gerealiseerd: deze fungeert als podium voor het landhuis en de bijgebouwen. Bij zowel de stedenbouwkundige uitgangspunten als de welstandscriteria is uitgegaan van een principe-indeling van het plateau (gebied op de plint):

A. openbaar gebied bij entree
B. semi-openbaar gebied tussen de gebouwen
C. privégebied aan buitenzijde van de wooneenheden, verdeeld in kavels

Geadviseerd wordt de buitenruimte zoveel mogelijk als één geheel te ontwerpen. Ten aanzien van de bebouwing zijn voor het landhuis, de vier landgoedwoningen en het entreegebouw specifieke welstandscriteria opgesteld.

3.4.7 Landschapsontwikkelingsplan

De visie op het landschap in de gemeente Wierden is beschreven in het Landschapsontwikkelingsplan (LOP), dat op 10 februari 2009 door de gemeenteraad is vastgesteld. De algemene doelstellingen voor het LOP zijn:

• het behouden en versterken van de landschappelijke (kern)kwaliteiten van het gebied;
• het behouden en versterken van de diversiteit en herkenbaarheid van de verschillende landschappen;
• een ontwikkelingsgerichte benadering.

In het LOP is de gemeente Wierden onderverdeeld in verschillende deelgebieden, die

onderling een sterke samenhang hebben, maar die tegelijkertijd ruimtelijk, functioneel en qua ontwikkelingen en beleid van elkaar verschillen. Per deelgebied zijn de eigen kenmerken, kwaliteiten, ontwikkelingen, kansen en bedreigingen uiteengezet. Daarnaast zijn de verschillende specifieke opgaven voor de deelgebieden bepaald.

Het plangebied ligt gedeeltelijk in het deelgebied 'beekdalen van de Regge' en gedeeltelijk in het gebied 'Notter-Zuna'. In het deelgebied 'beekdalen van de Regge' is het beleid gericht op herstel van de veerkracht van het watersysteem (bergen, afvoeren), realisatie van ecologische verbindingszone, vergroten van de toegankelijkheid en beleving van het Reggedal en behouden en versterken van de beekdalranden. De Reggevisie wordt in dit verband als leidend beschouwd.

Voor het deelgebied 'Notter-Zuna' zijn als opgaven genoemd behoud en versterking van de identiteit van het kleinschalige oude cultuurlandschap, de buurtschappen en het landgoederenlandschap, behoud van de ruimtelijke variatie in open en besloten delen bij de bosgebiede/landgoederen, behoud van onverharde wegen en behoud en herstel van steilranden, stimuleren van recreatief medegebruik en recreatienetwerk en stimuleren van erfbeplantingen.

De uitvoering van het LOP krijgt vorm door het uitvoeren van projecten, regievoering door de gemeente bij particuliere aanvragen en samenwerking tussen de gemeente en diverse instanties. De ontwikkelingsvisie landgoed Kamplanden past binnen de uitgangspunten van het Landschapsontwikkelingsplan.

3.4.8 Archeologiebeleid

3.4.8.1 Archeologische verwachtingskaart gemeente Wierden

Verantwoord beheer van het cultuurhistorisch erfgoed in de gemeente Wierden begint met het inzichtelijk maken waar en wanneer met het bodemarchief rekening dient te worden gehouden. BAAC bv heeft in opdracht van de gemeente Wierden een archeologische verwachtings- en beleidsadvieskaart opgesteld. De kaart is in overleg met de provincie, Het Oversticht en de plaatselijke historische en archeologische verenigingen tot stand gekomen. De archeologische verwachtingskaart maakt voor het grondgebied van de gemeente Wierden duidelijk waar zich (mogelijke) archeologische resten kunnen bevinden. De kaart is hiervoor opgedeeld in drie zones:

• hoge archeologische verwachting;
• middelhoge archeologische verwachting;
• lage archeologische verwachting.

3.4.8.2 Beleidsnota Archeologie

Op basis van de archeologische verwachtingskaart is een beleidsadvies opgesteld. Aan de op de kaart voorkomende verwachtingszones zijn beleidsadviezen gekoppeld. De kaart is een visuele vertaling van het gemeentelijk archeologiebeleid. De beleidsadvieskaart kan worden gebruikt voor toetsing van ruimtelijke ontwikkelingsplannen. Doel van de beleidsadvieskaart is dat deze met bijbehorende bestemmingen en regels in de gemeentelijke structuurvisies en bestemmingsplannen wordt overgenomen.

In het buitengebied geldt een onderzoeksplicht in gebieden met:

• hoge archeologische verwachting (zie archeologische beleidsadvieskaart gemeente Wierden) bij plangebieden groter dan 2.500 m² en bij een verstoring dieper dan 50 cm;
• middelhoge archeologische verwachting (zie archeologische beleidsadvieskaart gemeente Wierden) bij plangebieden groter dan 5.000 m² en bij een verstoring dieper dan 50 cm;
• lage verwachting bij plangebieden groter dan 10 ha.

Archeologische waarde (AMK-terreinen). Bij terreinen waarvan de archeologische waarde bekend is, is het beleid behoud in situ, is dit niet mogelijk dan geldt altijd een onderzoeksplicht. Vooraf wordt advies gevraagd aan de regio-archeoloog. De gemeente Wierden telt terreinen van hoge tot zeer hoge waarde (niet wettelijk beschermd). In het plangebied ligt geen AMK-terrein.

Juridische bescherming in bestemmingsplannen

De juridische bescherming wordt blijkens de beleidsnota geregeld in de bestemmingsplanregels. Er zijn drie verschillende categorieën:

• Beschermd archeologisch monument

• 4. Deze terreinen zijn op grond van de Monumentenwet 1988 aangewezen als beschermd archeologisch monument. Het beschermingsregime voor deze terreinen staat geheel los van het bestemmingsplan. De gemeente Wierden heeft zes terreinen van zeer hoge archeologische waarde, beschermd.

• Archeologisch waardevol gebied

• 5. Dit zijn de terreinen die staan op de Archeologische Monumenten Kaart (AMK) van Overijssel. In deze terreinen zijn archeologische waarden vastgesteld. Deze terreinen hebben allemaal een hoge archeologische waarde. Voor de in het plangebied voorkomende terreinen geldt in dit bestemmingsplan de dubbelbestemming Waarde - Archeologisch waardevol gebied waarvan onder andere een omgevingsvergunning ten behoeve van het uitvoeren van werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden deel uitmaakt.

• Archeologisch onderzoeksgebied

Voor gebieden met een middelhoge en een hoge verwachtingswaarde zijn in het plan twee dubbelbestemmingen met omgevingsvergunning ten behoeve van het uitvoeren van werken, geen bouwwerken zijnde, en werkzaamheden opgenomen. In het bestemmingsplan zijn gebieden met een lage verwachtingswaarde niet opgenomen binnen de dubbelbestemming.

3.4.9 Geluidbeleid

De mate waarin het geluid het (woon)milieu mag belasten is geregeld in verschillende wetten en regelingen. Afhankelijk van de bron en regeling gelden er voorkeursgrenswaarden, streefwaarden of maximale grenswaarden voor geluidgevoelige functies. Bij plannen waarbij geluidgevoelige bestemmingen mogelijk worden gemaakt, is akoestisch onderzoek nodig indien het plangebied binnen de onderzoekszone van geluidsbronnen (weg, spoor, industrie) is gelegen.

3.4.10 Nota Recreatie en toerisme 2005

De gemeente Wierden heeft haar beleid ten aanzien van toerisme vastgelegd in de "Nota Recreatie en toerisme 2005". De belangrijkste reden het toerisme en de recreatie een impuls te geven komt voort uit het feit dat de wens bestaat de werkgelegenheid in de gemeente te bevorderen en de locale economie te versterken. Daarnaast biedt recreatie en toerisme een alternatief waar het gaat om de teruglopende werkgelegenheid in de agrarische sector. Er wordt nader gekeken welke activiteiten nader ontplooid moeten worden om het toerisme in de gemeente een impuls te geven.

3.4.11 Beleid beroep en bedrijf aan huis

In 2010 is het beleid beroep en bedrijf aan huis geactualiseerd. Ten opzichte van het voorheen geldende beleid, is het nu ook mogelijk een bedrijf aan huis te starten. Aan een beroep of bedrijf aan huis zijn voorwaarden gesteld. Er wordt onderscheid gemaakt in voorwaarden ten aanzien van het beroep/bedrijf, de woning en de woonomgeving.