Parapluplan grondwaterbescherming Oldenzaal

Toelichting

Hoofdstuk 1 Inleiding

1.1 Algemeen

Ter bescherming van het grondwater hebben in 2013 de Overijsselse gemeenten, de provincie Overijssel, Vitens, Rijkswaterstaat en de waterschappen de bestuursovereenkomst 'maatregelprogramma gebiedsdossiers drinkwaterwinningen 2013-215' gesloten. Inmiddels wordt gewerkt aan het programma voor de periode 2018-2022. De programma's hebben tot doel om te komen tot een duurzame veiligstelling van de drinkwatervoorzieningen in Overijssel. Alle drinkwaterwinningen in Overijssel zijn hiervoor in kaart gebracht. Per drinkwaterwinning zijn maatregelen voorgesteld om risico's te beperken en/of op te heffen. Voor de gemeente Oldenzaal is de drinkwaterwinning Weerselo van belang. Het intrekgebied van deze winning ligt namelijk voor een deel op het grondgebied van Oldenzaal.

In het maatregelprogramma wordt onder andere voorgesteld om in bestemmingsplannen een beschermingsregeling voor grondwaterbeschermingsgebieden op te nemen conform de omgevingsverordening van de Provincie Overijssel. In de meest actuele bestemmingsplannen in Oldenzaal is wel zo'n beschermingsregeling opgenomen doch in de wat oudere bestemmingsplannen niet. Om in dat hiaat te voorzien is het voorliggende bestemmingsplan 'Parapluplan grondwaterbescherming Oldenzaal' opgesteld.

Voor een eenduidige regeling voor de grondwaterbescherming zijn zowel de oudere als de recente bestemmingsplannen in het paraplubestemmingsplan opgenomen. Het 'Parapluplan grondwaterbescherming Oldenzaal' past en/of vult op slechts één aspect (de grondwaterbeschermingsregeling) diverse bestemmingsplannen aan. Voor het overige blijven de desbetreffende bestemmingsplannen van kracht.

1.2 De bij het plan behorende stukken

Het bestemmingsplan 'Parapluplan grondwaterbescherming Oldenzaal' bestaat uit de volgende stukken:

• toelichting;
• planregels;
• verbeelding.

Op de verbeelding is te zien op welk gebied dit bestemmingsplan betrekking heeft. De regels bevatten de juridische voorschriften. De toelichting bevat de uitgangspunten van het plan en geeft een verantwoording van de in de regels opgenomen voorschriften, behandelt het wettelijk vooroverleg, beschrijft de manier waarop burgers en maatschappelijke organisaties bij de voorbereiding van het bestemmingsplan zijn betrokken en geeft inzicht in de uitvoerbaarheid van het bestemmingsplan.

1.3 Situering van het plangebied

Het plangebied van het bestemmingsplan 'Parapluplan grondwaterbescherming Oldenzaal' bevat het gemeentelijk grondgebied aan de noordwestgrens van de gemeente. Het plangebied omvat zowel delen van het landelijk buitengebied als delen van de stedelijke bebouwing van de wijken aan de noordzijde van Oldenzaal. Op onderstaande afbeelding is de situering van het plangebied als rode contour weergegeven.

afbeelding 1.1 ligging plangebied

1.4 Geldende planologische regeling

Binnen het plangebied gelden de bestemmingsplannen zoals genoemd in de onderstaande tabel.

bestemmingsplan	vastgesteld	planidentificatie
Graven Es gebied 9 vlekken A en F	27-03-2017	NL.IMRO.0173.BP10024-va01
Wieldraaierlaan 101, 103, en 105	09-11-2017	NL.IMRO.0173.BP10022-va01
De Graven Es gebied 9 - 2013	10-03-2014	NL.IMRO.0173.BP10021-va01
De Thij	02-01-2013	NL.IMRO.0173.BP08027-va01
De Graven Es	28-11-2011	NL.IMRO.0173.BP10018-va01
De Essen	30-05-2011	NL.IMRO.0173.BP09029-va01
Wolbertdijk 6	20-09-2010	NL.IMRO.0173.BP16031-va01
Buitengebied (voormalige gemeente Weerselo)	22-08-1989	------
Buitengebied 2007	05-03-2009	------
Weerselosestraat 89	13-11-2017	NL.IMRO.0173.BP10025-va01
Ootmarsumsedijk - N343	26-09-2017	NL.IMRO.0173.BP09035-va01
Wolbertdijk 6	20-09-2010	NL.IMRO.0173.BP16031-va01
Oude Oldenzaalsestraat 1a	19-09-2016	NL.IMRO.0173.BP09033-va01
Oude Weerseloseweg 16-18	27-10-2014	NL.IMRO.0173.BP10020-va01

Het bestemmingsplan 'Parapluplan grondwaterbescherming Oldenzaal' past een deel van deze ruimtelijke plannen aan voor wat betreft de in die plannen opgenomen regeling voor grondwaterbescherming. Een ander deel van de genoemde ruimtelijke plannen bevat daarvoor nog geen regeling. Dit bestemmingsplan vult die ruimtelijke plannen aan, uitsluitend voor wat betreft een regeling voor grondwaterbescherming. Voor het overige blijven de genoemde ruimtelijke plannen van kracht.

Hoofdstuk 2 Het Plan

2.1 Planbeschrijving

De drinkwaterwinning Weerselo ligt ten noordwesten van de kern Oldenzaal. Ter bescherming van de winning zijn er drie ruimtelijke zones ingesteld die gebaseerd zijn op de reistijden van het grondwater naar de winning. Het beschermingsgebied van de drinkwaterwinning Weerselo bestaat aldus uit de drie beschermingszone's:

• het waterwingebied
• het grondwaterbeschermingsgebied
• het intrekgebied

Het waterwingebied omvat de percelen waar de pompputten staan, het blauw ingetekende gebiedje in de onderstaande afbeelding. De reistijd van het grondwater van af de grens van het waterwingebied naar de winput is minimaal 60 dagen. Het grondwaterbeschermingsgebied ligt rondom het waterwingebied. Het grondwater heeft minimaal een periode nodig van 25 jaar om de pompput te bereiken. De begrenzing van het waterwingebied en het grondwaterbeschermingsgebied is zoveel mogelijk vertaald naar herkenbare grenzen zoals eigendomsgrenzen of infrastructuur. Het intrekgebied is gebaseerd op stroomlijnen naar de winning die berekend zijn met grondwatermodelberekeningen; het gebied met een berekende maximale reistijd van 100 jaar tot de pompput. De onderstaande afbeelding toont de ligging van de beschermingszone's.

afbeelding 2.1 (bron: Atlas van Overijssel)

Uit de afbeelding blijkt dat het intrekgebied (blauwe arcering) grotendeels van toepassing is op het noordwestelijke Oldenzaalse grondgebied (rode contour gemeentegrens). Het grondwaterbeschermingsgebied (oranje contour) ligt voor een heel klein deel op het Oldenzaalse grondgebied namelijk ter plaatse van een klein erfbosje op de hoek Kalderweg-Wolbertdijk.

Op de verbeelding zijn de twee beschermingszones weergegeven middels de aanduidingen milieuzone-intrekgebied en milieuzone-grondwaterbeschermingsgebied. Binnen de beschermingszones gelden restricties voor de functies die wel of niet zijn toegestaan. Harmoniërende functies (zoals extensieve recreatie en natuur) gaan goed samen met de functie drinkwaterwinning in tegensteling tot een grootschalige industriële functie.

Hoofdstuk 3 Wijze van bestemmen

3.1 Opzet van het plan

De Wro en het Bro bepalen uit welke onderdelen een bestemmingsplan in ieder geval moet bestaan. Het gaat om een verbeelding met regels en een toelichting daarop. De juridische bindende onderdelen van het bestemmingsplan zijn de verbeelding en de regels.

Er is één landelijke voorziening waar alle ruimtelijke plannen voor iedereen volledig toegankelijk en raadpleegbaar zijn. Daarvoor moeten alle bestemmingsplannen voldoen aan landelijk vastgestelde standaarden. Dit zijn de 'Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen 2012 (SVB2012)'

In de Wet ruimtelijke ordening (Wro) is de verplichting opgenomen om ruimtelijke plannen en besluiten digitaal vast te stellen. In de ministeriële Regeling standaarden ruimtelijke ordening is vastgelegd dat de Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP) de norm is voor de vergelijkbaarheid van bestemmingsplannen. Naast de SVBP zijn ook het Informatiemodel Ruimtelijke Ordening en de Standaard Toegankelijkheid Ruimtelijke Instrumenten normerend bij het vastleggen en beschikbaar stellen van bestemmingsplannen.

De SVBP geeft normen voor de opbouw van de planregels en voor de digitale verbeelding van het bestemmingsplan. Dit bestemmingsplan is opgesteld conform de normen van de SVBP2012.

Het juridisch bindend gedeelte van het bestemmingsplan bestaat uit planregels en bijbehorende verbeelding waarop de bestemmingen zijn aangegeven. Deze verbeelding kan zowel digitaal als analoog worden verbeeld. De verbeelding en de planregels dienen in samenhang te worden bekeken.

De geldende verbeeldingen van de diverse bestemmingsplannen waarop dit parapluplan betrekking heeft blijven onverminderd van krachten behoeft geen verdere toelichting.

De regels zijn onderverdeeld in vier hoofdstukken:

1. Inleidende regels;

2. Bestemmingsregels;

3. Algemene regels;

4. Overgangs- en slotregels;

3.2 Inleidende regels

Artikel 1 Begrippen definieert de in de regels gehanteerde begrippen. Dit voorkomt dat verschillende interpretaties van de begrippen tot verschillen van mening over de regelgeving zouden kunnen leiden. Bij toetsing aan het bestemmingsplan wordt uitgegaan van de in dit artikel aan begrippen toegekende betekenis. Voor zover er geen begrippen zijn gedefinieerd wordt aangesloten bij het normale spraakgebruik.

3.3 Bestemmingsregels

Dit bestemmingsplan voorziet niet in nieuwe bestemmingen. In dit hoofdstuk wordt verwezen naar artikel 5.1 (Reikwijdte en toepassing). In dat artikel is bepaald dat de overige regels uit de bestemmingsplannen die eerder in werking zijn getreden dat dit plan, dus ook de in die plannen opgenomen bestemmingsregels onverkort van toepassing blijven.

3.4 Algemene regels

De anti-dubbeltelregel (artikel 2) voorkomt dat er meer wordt gebouwd dan het bestemmingsplan beoogd.

De algemene aanduidingsregels (artikel 3 en 4) bevatten de regelingen ter bescherming van het aanwezige grondwaterbeschermingsgebied en het intrekgebied respectievelijk de aanduiding 'milieuzone - grondwaterbeschermingsgebied 'en 'milieuzone - intrekgebied'.

Onder artikel 5 (Overige regels) is de reikwijdte en toepassing van dit bestemmingsplan benoemd. Alle ruimtelijke plannen waar dit bestemmingsplan betrekking op heeft zijn genoemd in bijlage 1 van de regels.

3.5 Overgangs- en slotregels

Artikel 4 bevat het overgangsrecht en is verplicht op grond van de artikel 3.2.1 en 3.2.2 van het Bro.

Het laatste artikel 5 de slotregel betreft de citeertitel van het onderliggende bestemmingsplan.

Hoofdstuk 4 Beleidskader

4.1 Provinciaal beleid

4.1.1 Provinciale Omgevingsvisie

Binnen de omgevingsvisie is onderscheid gemaakt naar de ligging van het te beschermen gebied; ligging in een gebied met stedelijke functie of in een gebied zonder stedelijke functie. Voor Oldenzaal is het grondwaterbeschermingsgebied gelegen in het gebied zonder stedelijke functie. Het intrekgebied is eveneens aangeduid als gebied zonder stedelijke functie.

Grondwaterbeschermingsgebied (zonder stedelijke functie)

Het provinciaal beleid met betrekking tot het grondwaterbeschermingsgebied richt zich op het de ruimtelijke en milieutechnische bescherming. Uitgangspunt van het beschermingsbeleid is het voorkomen van risicovolle activiteiten. Een ander uitgangspunt is het voorzorgsprincipe: nieuwe risicovolle activiteiten worden uit voorzorg verboden of slechts onder voorwaarden toegestaan. Het ruimtelijk beleid richt zich daarom op het weren of regelen (aan voorwaarden verbinden) van strijdige functies en op het bevorderen van harmoniërende functies.

Bij functies die goed samengaan met de drinkwaterwinning kan gedacht worden aan:

• extensieve land- en tuinbouw, waaronder beheerslandbouw en biologische land- en tuinbouw;
• extensieve recreatie;
• landschaps-, natuur- en bosbouw;
• nieuwe landgoederen en buitenplaatsen.

De milieutechnische bescherming richt zich op het voorkomen dan wel reguleren van (risicovolle activiteiten. Risicovolle inrichtingen, zoals bodemenergiesystemen, zijn verboden. Het belang van het water is kaderstellend.

Intrekgebied (zonder stedelijke functie)

Evenals bij het grondwaterbeschermingsgebied richt het beleid zich op de bescherming van het drinkwater. Gestreefd wordt naar een duurzame functieverweving van de waterwinning met harmoniërende functies als:

• extensieve land- en tuinbouw, waaronder beheerslandbouw en biologische land- en tuinbouw;
• extensieve recreatie;
• landschaps, natuur- en bosbouw;
• nieuwe landgoederen en buitenplaatsen.

In intrekgebieden zijn functies met risico op grondwaterverontreiniging niet toegestaan, tenzij de beschermingssituatie verbetert, het stap-vooruit-principe.

4.1.2 Provinciale Omgevingsverordening

Op 1 mei 2017 is de Omgevingsverordening Overijssel 2017 van de provincie Overijssel in werking getreden. In deze omgevingsverordening zijn verschillende regels met betrekking op drinkwatervoorzieningen, grondwaterbeschermingsgebieden en intrekgebieden opgenomen.

Bestemmingsplannen voorzien in een aanduiding voor grondwaterbeschermingsgebieden en intrekgebieden waarbij alleen functies worden toegstaan die harmonierën met de functie voor drinkwatervoorziening. In grondwaterbeschermingsgebieden en in intrekgebieden kunnen ook nieuwe niet-risicovolle functies worden toegestaan, mits daarbij wordt voldaan aan het stand still-principe. Daarnaast kunnen ook nieuwe grote of grootschalige risicovolle functies worden toegstaan als dit noodzakelijk is vanuit een zwaarwegend maatschappelijk belang, waarvoor redelijke alternatieven ontbreken en mits voldaan wordt aan het stap vooruit-principe.

Onder grote of grootschalige risicovolle functies worden in elk geval verstaan grote en grootschalige vormen van:

• (Dag- en verblijfs-)recreatie
• Woningbouw (meer dan 10 respectievelijk 100 woningen)
• Stedenbouw (winkelcentra, bedrijven voor horeca, handel en dienstverlening)
• Autowegen, spoorwegen, en waterwegen
• Bedrijventerreinen
• Buisleidingen voor gas, olie of chemicaliën
• Nieuwe rioolwaterzuiveringsinstallaties en diepteontgrondingen

Onder niet-risicovolle functies worden die functies verstaan die niet gerekend worden tot harmoniërende functies en niet tot grote of grootschalige risicovolle functies.

Hoofdstuk 5 Economische uitvoerbaarheid

Op grond van artikel 6.12 lid 1 Wet ruimtelijk ordening (Wro) in samenhang met artikel 6.12 lid 4 Wro is de gemeenteraad verplicht om de kosten te verhalen en een exploitatieplan vast te stellen gelijktijdig met het besluit (het bestemmingsplan) waarop het exploitatieplan betrekking heeft. Niet in alle gevallen is de gemeenteraad verplicht om een exploitatieplan vast te stellen. op grond van artikel 6.12 lid 2 kan de gemeenteraad besluiten geen exploitatieplan vast te stellen als cumulatieve bepalingen van artikel 6.12 lid 2 sub a, b, en c is voldaan.

De door de gemeente te maken kosten bestaan in dit geval uit plan- en proceskosten samenhangende met dit bestemmingsplan. Deze kosten komen ten laste van de algemene middelen van de gemeente. Met dit bestemmingsplan wordt niet voorzien in een bouwplan als bedoeld in artikel 6.2.1 Bro waardoor geen exploitatieplan vastgesteld hoeft te worden.

.

Hoofdstuk 6 Inspraak en overleg

6.1 Overleg

Op grond van artikel 3.1.1. van het Besluit ruimtelijke ordening wordt vooroverleg gevoerd met de besturen van betrokken gemeenten en waterschappen en met die diensten van provincie en Rijk die betrokken zijn bij de zorg voor de ruimtelijke ordening of belast zijn met de behartiging van belangen welke in het plan in het geding zijn.

Het voorliggende bestemmingsplan is ter vooroverleg verzonden naar de provincie Overijssel en naar Vitens.

Naar aanleiding van de reactie van de provincie is in de toelichting de paragaaf 4.1 Provinciaal Beleid aangepast.

6.2 Zienswijzen

Gedurende de periode van zes weken is een ieder in de gelegenheid gesteld om te reageren op het ontwerpbestemmingsplan. Gedurended die periode zijn er geen zienswijzen ingediend.