Landelijk gebied, Onderduikerspad 4 te Espel

Toelichting

Hoofdstuk 1 Inleiding

1.1 Aanleiding

Aan de Onderduikerspad te Espel werd voorheen een agrarisch bedrijf geëxploiteerd, met daarbij een bedrijfswoning. Inmiddels zijn de bedrijfsmatige activiteiten beëindigd en is het perceel in gebruik ten behoeve regulier wonen. Het voornemen is om op de locatie van de oorspronkelijke, losstaande kapschuur een tweede woning te realiseren. De bestaande schuur wordt hierbij gesloopt.

Om verval van vrijkomende agrarische erven te voorkomen en een vitaal platteland te behouden heeft de gemeente Noordoostpolder de regeling 'Extra woningen op vrijkomende erven' vastgesteld. Initiatiefnemer is voornemens om aan deze regeling deel te nemen. Het plan bestaat uit het mogelijk maken van twee woningen in het plangebied.

Deze ontwikkeling past niet binnen de mogelijkheden van de geldende beheersverordening 'Landelijk Gebied'. De gemeente wil in principe medewerking verlenen aan het initiatief. Om de ontwikkeling mogelijk te maken is een nieuw juridisch-planologisch kader noodzakelijk. Dit bestemmingsplan dient hiervoor.

1.2 Ligging

Het plangebied betreft het perceel Onderduikerspad 4 te Espel. De begrenzing is afgestemd op de kadastrale perceelsgrenzen. De ligging van het plangebied is weergegeven in figuur 1.

Figuur 1. De ligging van het plangebied (bron: Kadaster)

1.3 Planologische regeling

Het plangebied is nu geregeld in de beheersverordening 'Landelijk gebied'. In de beheersverordening wordt voor het plangebied het bestemmingsplan 'Landelijk gebied 2004' van toepassing verklaard. Dat bestemmingsplan is op 11 januari 2008 onherroepelijk geworden. Het plangebied heeft nu de bestemming 'Agrarisch' (zie uitsnede figuur 2). Binnen deze bestemming is één bedrijfswoning toegestaan ten behoeve van een grondgebonden agrarisch bedrijf.

Strijdigheid

Het in gebruik van de voormalige bedrijfswoning als reguliere woning is niet mogelijk op basis van het geldende bestemmingsplan. Ook is het niet toegestaan om een tweede reguliere woning te realiseren. Om die reden dient het bestemmingsplan te worden gewijzigd. Met dit voorliggend bestemmingsplan wordt voorzien in de gewenste juridisch-planologisch kader.

Figuur 2. Fragment geldend bestemmingsplan Landelijk gebied 2004

1.4 Leeswijzer

Na deze inleiding wordt in hoofdstuk 2 een beschrijving gegeven van de huidige situatie, de gewenste ontwikkelingen en ruimtelijke inpassing daarvan en de vertaling naar uitgangspunten voor het bestemmingsplan. In hoofdstuk 3 worden de uitgangspunten getoetst aan het, voor het plan relevante, beleid op de verschillende niveaus. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de omgevingsaspecten. In hoofdstuk 5 wordt het juridische systeem toegelicht. Ten slotte worden in hoofdstuk 6 de maatschappelijk en economische uitvoerbaarheid van het plan besproken.

Hoofdstuk 2 Huidige situatie en beschrijving ontwikkeling

2.1 Huidige situatie

Het voorliggend bestemmingsplan heeft betrekking op het perceel van een voormalig agrarisch bedrijf ten noorden van de kern Espel. Het perceel maakt deel uit van een cluster van een zes erven. Het perceel ligt aan de Onderduikerspad 4 en bestaat uit een bebouwingslint van afwisselend grondgebonden (agrarische) bedrijven en woonfuncties.

2.1.1 De omgeving

Het plangebied is gelegen in een open agrarisch gebied. De bebouwing in het buitengebied van de Noordoostpolder bestaat uit een herkenbaar en helder ritme. De agrarische percelen in de omgeving hebben afwisselend een solitair- en een geclusterd dubbel erf karakter. Tussen de langs de weg gelegen bebouwingsclusters bevindt zich open ruimte.

De erven van de boerderijen liggen vrijwel altijd aan de weg en in een hoek van de kavel. Het meestal rechthoekige erf wordt altijd omgeven door erfbeplanting, die zich opent naar de weg. De inritten naar het erf werden gemarkeerd door witte dampalen.

Ten westen van het perceel bevindt zich een twee-onder-een kapwoning.

2.1.2 Het plangebied

Op het perceel was in het verleden een agrarisch bedrijf gevestigd. De bedrijfsvoering is beëindigd. Het perceel wordt nu gebruikt ten behoeve van reguliere bewoning. Op het erf staat een bestaande woning met daarachter de bedrijfsgebouwen. Het gaat om een tweetal bedrijfsgebouwen. Het betreft een dubbele schuur die aan de bestaande woning verbonden is en een losstaande kapschuur. De bedrijfswoning heeft een goothoogte van 5,4 meter en een bouwhoogte van 8,6 meter. Een luchtfoto van de actuele situatie van het plangebied is weergegeven in figuur 3.

Het perceel is ingepast door middel van (hoog)opgaande erfbeplanting aan de noord-, oost- en westkant welke kenmerkend is voor de planmatig opgezette verkaveling in de omgeving. Een foto van het vooraanzicht van het perceel is weergeven in figuur 4.

Figuur 3. Luchtfoto bestaande situatie (Bron: www.ruimtelijkeplannen.nl)

Figuur 4. Vooraanzicht vanaf de Onderduikerspad (Bron: Street View Google Maps)

2.2 De gewenste situatie

2.2.1 De ontwikkeling

Concreet behelst de ontwikkeling het inpandig verbouwen van de aan de bestaande woning verbonden schuur tot een woning en het slopen van de losstaande, bestaande kapschuur. De extra woning wordt gerealiseerd binnen het volume en op de voetprint van de deze kapschuur. De naar het Onderduikerspad gekeerde zijde van de woning wordt gezien als voorkant. De nieuwe woning krijgt een goothoogte van 2,9 meter en een bouwhoogte van 5,4 meter.

De bestaande woning is verbonden met een bestaand bedrijfsgebouw. Het te verbouwen bedrijfsgebouw wordt vervolgens gesplitst. De ene helft word in gebruik genomen ten behoeve van de bestaande woning en andere helft wordt in gebruik genomen ten behoeve van de nieuwe woning.

Bij beide woningen wordt met dit bestemmingsplan de mogelijkheid gegeven om maximaal 150 m2 aan bijbehorende bouwwerken te plaatsen. Dit is exclusief de oppervlakte van de bestaande bijbehorende bouwwerken.

Om verval van vrijkomende agrarische erven te voorkomen en een vitaal platteland te behouden heeft de gemeente Noordoostpolder de regeling 'Extra woningen op vrijkomende erven' vastgesteld. Initiatiefnemer is voornemens om aan deze regeling deel te nemen. Het plan bestaat uit het mogelijk maken van twee woningen in het plangebied.

2.2.2 Landschappelijke inpassing

Van belang is dat nieuwe functies en bebouwing op een goede manier worden ingepast bij de landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten van het gebied. Voor de inpassing van de nieuwe woning wordt aangesloten bij de bestaande landschappelijke elementen. Hierbij is onder andere rekening gehouden met de landschappelijke kenmerken zoals genoemd bijlage 2'Historische singels'.

De gemeente heeft ten aanzien van de landschappelijke inpassing aangegeven dat de erfsingel op de oorspronkelijke plek moeten staan. Voor de bestaande landschappelijke elementen is een beplantingsplan opgesteld (zie figuur 5 en bijlage 1). Op deze manier is in de toekomstige situatie sprake van een continuering en versterking van de landschappelijke en cultuurhistorische kwaliteiten van de omgeving. De geschiedenis van de agrarische erven blijft met de beoogde ontwikkeling afleesbaar.

In het bestemmingsplan wordt een 12 meter brede bestemming 'Groen - Erfsingel' opgenomen. Voor de handhaving van de landschappelijke inpassing wordt in de regels een voorwaardelijke verplichting verbonden aan het in gebruik nemen van de woningen. Het beplantingsplan (inclusief type beplanting) wordt opgenomen als bijlage bij de planregels.

Figuur 5. Beplantingsplan

2.2.3 Beeldkwaliteitseisen

Regeling extra woningen op erven

De regeling 'extra woningen op erven' kent een dubbele doelstelling. Namelijk een kwaliteitsverbetering van voorheen agrarische erven door verwijdering van voormalige niet-oorspronkelijke bedrijfsbebouwing (minimaal 700 m²) èn behoud van de oorspronkelijke bebouwing door hierin extra wonen toe te staan. Hiermee willen we de vitaliteit van het landelijk gebied bevorderen.

De uitwerking van deze regeling kan per erf verschillen en is afhankelijk van de kenmerken van het oorspronkelijke erf, het karakter van de omgeving waar het erf ligt en uiteraard de wensen van de initiatiefnemer. Kortom, het is maatwerk.

Met dit maatwerk willen we bijdragen aan de kwaliteit van het erf en willen we samen met de eigenaren op zoek naar een vorm en inrichting die gebruik maakt van oorspronkelijke ontwerpprincipes van deze erven. Op deze manier willen we de unieke cultuurhistorie van Noordoostpolder 'levend houden'.

De vorm waarin dit gedaan wordt kan per erf verschillen. Hier is geen blauwdruk voor. Wel denkt de gemeente in de richting van een schuurachtige woning waarbij gebruik wordt gemaakt van de kenmerken van de oorspronkelijke bebouwing. Daarbij wordt gedacht aan de situering, de nokrichting, het volume, de vorm en/of maatverhoudingen, kleurgebruik en/of details. Hiermee wil de gemeente eigentijds zijn en tegelijk voorkomen dat woningen een architectuur hebben die teveel afwijkt van het eigene van Noordoostpolder, waardoor het onderscheidend vermogen van de polder vervaagt.

Initiatief en de historie van het erf

De nieuwe eigenaar wil met behulp van de regeling 'extra woningen op erven' een extra woning realiseren ter plaatse van de voormalige kapschuur. Daarnaast blijft ook de oorspronkelijke bedrijfswoning beschikbaar voor bewoning. Verder blijft de bestaande schokbetonschuur behouden. Deze wordt omgebouwd ten behoeve van beide woningen.

Met het toevoegen een woning wordt een extra economische drager gevonden voor behoud van het erf. De oorspronkelijke inrichting van het erf is nog altijd goed herkenbaar – er is geen niet-oorspronkelijke bebouwing aanwezig op het erf.

De eerste serie boerderijen die in de Noordoostpolder gebouwd werden, waren bedoeld voor de boeren die de Polder zouden 'ontginnen en in cultuur brengen'. Deze boerderijen kregen in eerste instantie een groot gebied toegewezen om in cultuur te brengen, ca. 500 hectare (500 bunder). Toch werd bij de bouw al rekening gehouden met aanpassingen die nodig zouden zijn om de boerderij later te kunnen verpachten.

Door de nieuwe woning te realiseren ter hoogte van de bestaande kapschuur blijft de oorspronkelijke inrichting intact. Het plan draagt daarmee bij aan het beleefbaar houden van het verhaal van de inpoldering van Noordoostpolder. Door de inrichting grotendeels te behouden (schokbetonschuur met (oorspronkelijk) een pachterswoning, erfsingel, schuur en entree) blijft het oorspronkelijke beeld van erf herkenbaar.

Daarbij is het belangrijk dat het erf ook in de toekomst als één erf ervaren wordt. De nieuwe woning in eist bij voorkeur niet alle aandacht op maar de nadruk ligt juist op het samenspel van bedrijfswoning en schuurgedeelte. Zo blijft het oorspronkelijke 'ensemble' intact. Verder is het wenselijk dat het erf gevrijwaard blijft van bouwwerken (lees: erfafscheidingen) die het erf ongewild opsplitsen.

De initiatiefnemer heeft aangegeven de nieuwe woning zoveel mogelijk in de stijl van de oorspronkelijke schuur uit te willen voeren. Dat doet recht aan de historie van erf. Wat betreft de gemeente is het ook mogelijk om vernieuwende ontwerpen toe te passen op voorwaarde dat het in afstemming is met de oorspronkelijke bebouwing. Dit kan met behulp van de vormgeving maar ook in materiaal, kleur en detaillering. In voorliggende geval zal de oorspronkelijk nokrichting van zowel de bedrijfswoning als de schuur gerespecteerd moeten worden.

Beeldkwaliteitsparagraaf - de criteria

Voor de verdere uitwerking bestaat geen blauwdruk. Wel benoemen we beeldkwaliteitscriteria die bij kunnen dragen aan het gewenste beeld. Deze criteria zijn of worden vastgesteld door de gemeenteraad. Daarmee wordt het een formeel toetsingskader voor Welstand. Voor zover het geldende welstandsbeleid iets noemt over nieuwbouw op erven, zijn die criteria overgenomen in deze beeldkwaliteitsparagraaf.

Voor de oorspronkelijke bedrijfswoning volstaan de beeldkwaliteitseisen uit de welstandsnota. Voor de nieuwe woning moeten op basis van maatwerk nieuwe beeldkwaliteitseisen geformuleerd worden. Het huidige welstandsbeleid voorziet voor de nieuwe woning namelijk niet in criteria voor deze situatie. Uiteraard sluiten de specifieke criteria voor de nieuwe woning wel zoveel mogelijk aan op de algemene welstandscriteria. De specifieke beeldkwaliteitseisen zullen tegelijkertijd met het bestemmingsplan worden vastgesteld door de gemeenteraad en deel uit gaan maken van de gemeentelijke welstandsnota.

Stedenbouwkundige kaders zoals bouwhoogte, goothoogte, maximaal volume, dakhelling en plaatsing van de voetprint worden vastgelegd in de regels en de verbeelding van het bestemmingsplan.

De beeldkwaliteitscriteria voor nieuwbouw zijn ingedeeld naar criteria voor plaatsing, vormgeving en detail/kleur/materiaal.

2.2.3.1 Beeldkwaliteitseisen oorspronkelijke bedrijfswoning

Voor het vervangen van de oorspronkelijke bedrijfswoning gelden de bestaande criteria uit de Welstandsnota van 2016:

Plaatsing

• 1. De bebouwing is asymmetrisch gesitueerd op de kavel.
• 2. De nok-richting is gelijk aan die van de oorspronkelijke bebouwing.

Vormgeving

• 3. De bebouwing heeft een heldere hoofdvorm die qua breedte, hoogte en diepteverhouding refereert aan de oorspronkelijke bebouwing en voorzien is van een zadeldak of schilddak.
• 4. Bij een aangekapte dakkapel is de omvang ondergeschikt aan het dakvlak.

Detaillering, kleuren en materialen

• 5. Glimmende dakbedekking is niet toegestaan, met uitzondering van zonnepanelen.
• 6. Gebruik of refereer aan de stijlkenmerken van de oorspronkelijke bebouwing.

2.2.3.2 Beeldkwaliteitseisen nieuwe woning

Voor de realisatie van een extra woning in de bestaande kapschuur nemen we de volgende criteria op:

Volume en compositie

Het volume van de oorspronkelijke schuur moet exact terugkomen. Dit heeft betrekking op de locatie, het oppervlak, de hoogte, de dakhellingen, de hoogte, positie en richting (haaks op het Onderduikerspad) van de nok. Er kan niet meer worden gebouwd dan dit volume en ook niet minder. De naar het Onderduikerspad gekeerde zijde van de woning, de noordgevel, wordt gezien als voorkant.

 

• 1. Eenduidig hoofdvolume conform vorm en maatvoering oorspronkelijke schuur.
• 2. Eenvoudige asymmetrische kapvorm: zadeldak, flauwe dakhelling conform oorspronkelijke schuur.
• 3. nokrichting: haaks op het Onderduikerspad.
• 4. Alle gevels als zichtgevels behandelen.
• 5. Geen aanbouwen toegestaan.

Architectuur en materialisatie

De architectuur verwijst naar de oorspronkelijke schuur.

Gevels

• 6. Zuidelijke gevel: baksteen.
• 7. Overige gevels: vrij te kiezen..
• 8. Dakvlakken: geen dakkapellen, geen uitbouwen.
• 9. Daklichten en dakramen zijn toegestaan.

Een deel van het volume kan indien gewenst als veranda worden aangewend.

Hoofdstuk 3 Beleidskader

3.1 Rijksbeleid

Nationale Omgevingsvisie (NOVI)

Op 11 september 2020 is de Nationale Omgevingsvisie (hierna: NOVI) vastgesteld. De NOVI is de langetermijnvisie van het Rijk op de toekomstige inrichting en ontwikkeling van de leefomgeving in Nederland. De NOVI geeft richting en helpt om keuzes te maken, te kiezen voor slimme combinaties van functies en uit te gaan van de specifieke kenmerken en kwaliteiten van gebieden. En er nu mee aan de slag te gaan en beslissingen niet uit te stellen of door te schuiven. Het versterken van de omgevingskwaliteit staat in de NOVI centraal. Dat wil zeggen dat alle plannen met oog voor de natuur, gezondheid, milieu en duurzaamheid gemaakt moeten worden. Bij de NOVI hoort een Uitvoeringsagenda. Hierin staat hoe uitvoering wordt gegeven aan de NOVI.

Binnen de NOVI zijn 8 voorlopige aandachtsgebieden geformuleerd als zogeheten NOVI-gebied. In een NOVI-gebied krijgt een aantal concrete vraagstukken extra prioriteit. Dit helpt om grote veranderingen en ruimtelijke opgaven in een regio beter te realiseren.

Opgaven

Er is in Nederland sprake van een aantal dringende maatschappelijke opgaven. Deze opgaven kunnen niet apart van elkaar worden opgelost. Ze moeten in samenhang bekeken worden. Ze grijpen in elkaar en vragen meer ruimte dan beschikbaar is in Nederland. Niet alles kan, niet alles kan overal. Op het niveau van nationale belangen wil het Rijk sturen en richting geven aan de omgeving in Nederland, verwoord in vier opgaven:

• 1. ruimte maken voor klimaatverandering en energietransitie;
• 2. de economie van Nederland verduurzamen en het groeipotentieel behouden;
• 3. steden en regio's sterker en leefbaarder maken;
• 4. een toekomstbestendige ontwikkeling van het landelijk gebied.

Realiseren opgaven

In de NOVI is een tweetal instrumenten opgenomen om de opgaven te realiseren:

• 1. De Omgevingsagenda.
  In de Omgevingsagenda agenderen het Rijk en regio de gezamenlijke vraagstukken en de gewenste aanpak daarvan. De Omgevingsagenda biedt een basis voor uitvoeringsafspraken en inzet van programma's en projectbesluiten van Rijk en regio.
• 2. De NOVI-gebieden.
  Een NOVI-gebied is een instrument waarbij Rijk en regio meerdere jaren verbonden zijn aan de gezamenlijke uitwerking van de verschillende opgaven in het ruimtelijke domein. Vaak wordt voortgebouwd op bestaande samenwerkingstrajecten. Denk aan een Regio Deal en een verstedelijkingsstrategie.

Conclusie

Gelet op de te realiseren opgaven uit de NOVI kan de conclusie worden getrokken dat de voorgenomen ontwikkeling geen rijksbelangen raakt als opgenomen in de NOVI.

Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

De Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) is op 13 maart 2012 door de minister vastgesteld. Met de Structuurvisie zet het kabinet het roer om in het nationale ruimtelijke beleid. Om de verantwoordelijkheden te leggen waar deze het beste passen, brengt het Rijk de ruimtelijke ordening meer over aan gemeenten en provincies. Het Rijk kiest voor een selectievere inzet van rijksbeleid op slechts 14 nationale belangen. Voor deze belangen is het Rijk verantwoordelijk en wil het resultaten boeken. Buiten deze 14 belangen hebben decentrale overheden beleidsruimte voor het faciliteren van ontwikkelingen.

Besluit algemene regels ruimtelijke ordening

Het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) stelt regels omtrent de 14 aangewezen nationale belangen zoals genoemd in de SVIR. Dit plan raakt geen rijksbelangen uit het Barro.

Ladder voor duurzame verstedelijking

In het Bro (artikel 3.1.6) is geregeld dat een toelichting bij een ruimtelijk plan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, moet voorzien in duurzame verstedelijking. Dit houdt in dat bij de toelichting bij een bestemmingsplan dat een nieuwe stedelijke ontwikkeling mogelijk maakt, een beschrijving van de behoefte aan die ontwikkeling moet bevatten. Indien het bestemmingsplan die ontwikkeling mogelijk maakt buiten het bestaand stedelijk gebied, moet er tevens gemotiveerd worden waarom niet binnen het bestaand stedelijk gebied in die behoefte kan worden voorzien.

Een plan om een extra woning te realiseren wordt, vanwege de relatieve kleinschaligheid, niet gezien als een nieuwe stedelijke ontwikkeling als bedoeld in artikel 1.1.1, eerste lid, aanhef en onder i, van het Bro gezien (Raad van State, 27 augustus 2014, 201311233/1/R4, r.o. 3.3). Toetsing aan de ladder voor duurzame verstedelijking is daarom niet aan de orde.

3.2 Provinciaal beleid

Omgevingsprogramma Provincie Flevoland

Op 27 februari 2019 is het omgevingsprogramma Provincie Flevoland vastgesteld. In dit (eerste) Omgevingsprogramma Flevoland is er voor gekozen al het bestaande beleid voor de ontwikkeling, het gebruik, het beheer, de bescherming of het behoud van de fysieke leefomgeving te bundelen in één programma dat digitaal beschikbaar is. Op deze wijze zijn de provinciale beleidskeuzes compact beschreven en is de samenhang tussen de verschillende beleidsterreinen het beste gewaarborgd.

De provincie wil de vitaliteit van het landelijk gebied vergroten en de gebruiksmogelijkheden ervan meer afstemmen op de maatschappelijke behoeften. De komende jaren wordt een forse leegstand van agrarische bedrijfslocaties verwacht. Door de schaalvergroting in de landbouw komen veel agrarische bouwpercelen vrij. In Flevoland is tussen nu en 2030 sprake van 400 tot 600 bedrijfsbeëindigingen. Recente berekeningen van Alterra laten zien dat er tot 2030 naar verwachting in Flevoland zo’n 1,3 miljoen vierkante meter agrarische bebouwing beschikbaar komt: in totaal een grotere oppervlakte dan de nu leegstaande kantoren. Zo’n 70% hiervan bevindt zich in de gemeente Noordoostpolder. Door ruimte te bieden voor invulling van vrijkomende agrarische bebouwing wil de provincie de unieke structuur van Flevoland behouden.

De vrijgekomen boerderijwoningen kunnen worden gebruikt voor algemene bewoning, waarbij wordt uitgegaan van één woning per (voormalig) agrarisch bouwperceel. In het experimentenkader ‘Extra woningen op erven’ is een uitzondering gemaakt voor de toevoeging van 26 woningen in het landelijk gebied op erven in de gemeente Noordoostpolder (max. vier woningen per erf). Nieuwe (agrarische) bouwpercelen worden in principe niet toegestaan.

De ontwikkelingen die dit bestemmingsplan mogelijk maakt valt onder het experimentenkader ‘Extra woningen op erven’. Paragraaf 3.3 gaat hier nader op in.

Kleinschalige ontwikkelingen in het landelijk gebied

De beleidsregel 'kleinschalige ontwikkelingen in het landelijk gebied' biedt het kader voor verschillende ontwikkelingen in het landelijk gebied. Indien het beleidskader van het Omgevingsplan en deze beleidsregel te beperkend blijken voor ontwikkelingen die bijdragen aan de vitaliteit van het landelijk gebied, dan is de provincie bereid dat kader op experimentele basis te verruimen.

Voor dit plan is de beleidsregel te beperkend. Per (voormalig) agrarisch bouwperceel wordt namelijk uitgegaan van één woning en is splitsing van het erf niet toegestaan. Het planologisch regime wordt daarom op experimentele basis verruimd. Voorwaarde is dan wel dat hieraan een tussen gebiedspartners overeengekomen integraal plan voor dat gebied ten grondslag ligt, waarin een kwaliteitsimpuls voor het gebied wordt aangetoond. Dit plan moet inzicht bieden in:

• de ambities voor het versterken van de vitaliteit van het landelijk gebied;
• het waarborgen en verbeteren van de kwaliteit van het landelijk gebied (natuur, landschap, cultuurhistorie, aardkundige waarden, extensieve vormen van recreatie), bijvoorbeeld door eisen van verevening en randvoorwaarden voor nieuwe functies te stellen;
• de wijze waarop met de bestaande situatie en functies in het gebied wordt omgegaan;
• de wijze waarop hierbij omgegaan wordt met natuurwaarden (saldobenadering);
• de wijze waarop het experiment past binnen de ontwikkelingsvisie 2030 en bijdraagt aan de provinciale opgaven voor de speerpunten.

De ambitie voor het onderhavige gebied is helder, namelijk een herontwikkeling van een voormalig agrarisch, maar huidig woonperceel, zonder afbreuk te doen aan het karakter van het landelijk gebied. Dit volgt zowel uit het Omgevingsplan als uit het beleid van de gemeente Noordoostpolder (zie paragraaf 3.3).

De kwaliteit van het landelijk gebied wordt verbeterd/ blijft behouden door een herstructureringslocatie een nieuwe invulling te geven die qua aard en schaal past in de omgeving en bovendien op een goede manier landschappelijk wordt ingepast. Het erf behoud in de toekomstige situatie zijn oorspronkelijke omvang.

Bestaande functies worden niet benadeeld door de ontwikkeling. Agrarische bedrijven liggen op voldoende afstand van de woonfunctie. Ook wordt er geen afbreuk gedaan aan natuurwaarden in de omgeving. Dit wordt in paragraaf 4.8 beschreven.

De gemeente Noordoostpolder heeft, door toepassing van het experimentenkader van het Omgevingsplan Flevoland 2006 waarbij afgeweken kan worden van het provinciale omgevingsbeleid, in 2016 een verzoek bij de provincie ingediend om met haar beleidsuitwerking voor extra woningen op vrijkomende agrarische erven mee te werken.

Het college van Gedeputeerde Staten heeft besloten om onder voorwaarden een positieve grondhouding aan te nemen ten aanzien van het verzoek. Deze voorwaarden zijn vervolgens uitgewerkt in de beleidsuitwerking 'Mogelijkheden voor extra wonen op vrijkomende erven' (zie paragraaf 3.3). De ontwikkeling die met dit bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt is passend binnen de voorwaarden zoals zijn opgenomen in de beleidsuitwerking. Hier wordt in paragraaf 3.3 nader ingegaan.

Omgevingsvisie FlevolandStraks

De Omgevingsvisie FlevolandStraks (vastgesteld door Provinciale Staten op 8 november 2017) geeft de visie van de provincie Flevoland op de toekomst van dit gebied. De visie gaat over de periode tot 2030 en verder. Het geeft aan welke kansen en opgaven er voor Flevoland liggen en welke ambities we hebben voor de toekomst.

Flevoland is gemaakt voor ontwikkeling. De ontwikkelingsgerichtheid is onderdeel van onze identiteit. Hier grijpt de provincie met lef de kansen van nieuwe ontwikkelingen. En de ontwikkelingen blijven doorgaan. Denk aan opgaven zoals woningbouw, bedrijvigheid, herontwikkelingen, nieuwe voorzieningen, klimaatverandering, bodemdaling, waterveiligheid, transformatie in landbouw, duurzame energie. Alle opgaven - klein of groot - omarmt de provincie op een wijze, waarbij ze de kenmerkende elementen van de polder koesteren. Binnen deze kenmerken geven ze ruimte aan ontwikkelingen. De overheden hebben de polders aangelegd en ingericht. Het is een plek waar inwoners, organisaties en ondernemers hun idealen kunnen realiseren. Hierdoor krijgt de provincie meer verrassing, spontaniteit en variatie. Mensen maken Flevoland.

3.3 Gemeentelijk beleid

Structuurvisie Noordoostpolder 2025

De structuurvisie 2025, die is vastgesteld op 9 december 2013, beschrijft de huidige en gewenste waarden en kwaliteiten van de gemeente en kijkt daarbij vooruit naar 2025. Noordoostpolder is van oudsher een agrarische gemeente en ook vandaag de dag is de landbouw - en dan vooral de akkerbouw - belangrijk. De agrarische sector vormt een belangrijk onderdeel van de economie en is beeldbepalend voor het landschap. De landelijke trend van verdergaande schaalvergroting, verbreding en verduurzaming is ook in de gemeente Noordoostpolder zichtbaar.

Jaarlijks komen er tien tot twintig agrarische erven vrij door schaalvergroting (grond wordt verkocht, maar het erf blijft bestaan). Om de erven een andere invulling te kunnen geven, wil de gemeente de woonfunctie toestaan ondereen aantal voorwaarden. Onder het kopje 'Beleidsuitwerking 'Mogelijkheden voor extra wonen op vrijkomende erven' wordt nader op deze voorwaarden ingegaan.

Het hergebruiken van een vrijgekomen agrarisch bouwperceel inclusief de realisatie van een extra woning past binnen de voorwaarden om de woonfunctie toe te staan. Hieronder wordt op de voorwaarden ingegaan.

Beleidsuitwerking 'Mogelijkheden voor extra wonen op vrijkomende erven'

Als reactie op de toenemende leegstand van agrarische erven heeft de gemeente Noordoostpolder in haar 'Structuurvisie Noordoostpolder 2025' aangegeven ruimte te willen bieden aan extra wonen op erven. De regels hiervoor zijn uitgewerkt in de beleidsregel 'Mogelijkheden voor extra wonen op vrijkomende erven'. Op grond van deze uitwerking gelden er zes voorwaarden voor het realiseren van nieuwe woningen:

• 1. Het woonerf wordt teruggebracht naar de oorspronkelijke omvang en schuren buiten het erf worden gesloopt.
• 2. De erfsingel wordt behouden, of wel opnieuw aangeplant.
• 3. In totaal zijn maximaal vier woningen per erf toegestaan, in maximaal drie bouwvolumes. Dit kan door te wonen in de huidige bebouwing maar ook door 'rood voor rood' (nieuwbouw in ruil voor sloop van bestaande gebouwen). In de beleidsuitwerking is dat nader uitgewerkt:
  • a. Streven naar behoud van de oorspronkelijke erven met hun oorspronkelijke bebouwing, waar in deze oorspronkelijke bebouwing een tweede of derde woning mogelijk is. Ook sloop en nieuwbouw van de oorspronkelijke woning en/of (schokbeton)schuur is mogelijk. Hiervoor zal maatwerk worden geboden.
  • b. In ruil voor het slopen van minimaal 700 m2 niet-oorspronkelijke bebouwing op het eigen erf wordt de bouw van een extra woning mogelijk gemaakt.
  • c. Voor het realiseren van nieuwe bebouwing (onder a. en b.) wordt via welstandbeleid en/of een maatwerk-beeldkwaliteitsplan voorwaarden gesteld aan de situering, vormgeving, materiaal en kleurgebruik. Hierbij moet een duidelijke link met de oorspronkelijke bebouwing worden gelegd.
• 4. Het woonmilieu/woningtype mag niet concurreren met woningen in dorpen.
• 5. Er mogen geen negatieve effecten optreden voor omliggende bedrijven. Bedrijven mogen niet in hun bedrijfsvoering worden beperkt.
• 6. De gemeente houdt een overzicht bij van de lopende aanvragen. Er geldt voor de periode tot 2022 dat er maximaal 26 extra woningen op erven in Noordoostpolder mogen komen. Van belang is om te toetsen of het plan concreet genoeg is.

Hieronder wordt op de regels ingegaan:

• 1. Dit bestemmingsplan richt zich uitsluitend op het oorspronkelijk agrarische erf. Er staan geen schuren buiten het oorspronkelijke erf;
• 2. In het kader van de ontwikkelingen die dit bestemmingsplan mogelijk maakt is een erfinrichtingsplan opgesteld (zie paragraaf 2.2.2 en bijlage 1). Hierin is te zien en tevens beschreven dat de bestaande erfsingel behouden blijft. Voor de handhaving van de landschappelijke inpassing wordt in de regels een voorwaardelijke verplichting verbonden aan het in gebruik nemen van de woningen.
• 3. Dit bestemmingsplan voorziet in maximaal 2 woningen en vindt plaats te hoogte van de oorspronkelijke, huidige bebouwing. Aan de gestelde voorwaarde, onder 3a wordt daarmee voldaan.
• 4. In de kernen is het niet mogelijk een vergelijkbare woning (volume woning, oppervlakte hobbyruimte, erfgrootte) te realiseren. Daarmee concurreert het woonmilieu en het woningtype niet met woningen in dorpen.
• 5. In paragraaf 4.2 wordt beschreven dat bedrijven in de omgeving niet worden gehinderd. Hiermee voldoet het plan aan dit criterium.
• 6. Het quotum voor extra woningen is nog toereikend voor de woningen die in dit bestemmingsplan mogelijk wordt gemaakt. De gemeente heeft aangegeven dat het plan concreet genoeg is om 'een woning van het quotum te reserveren.

Hoofdstuk 4 Omgevingsaspecten

Naast het feit dat de ontwikkelingen in het plangebied binnen het overheidsbeleid tot stand moet komen, moet ook rekening gehouden worden met de aanwezige functies in en rond het gebied. Het uitgangspunt voor de ontwikkeling is dat er een goede omgevingssituatie ontstaat. In dit hoofdstuk zijn de randvoorwaarden, die voortvloeien uit de omgevingsaspecten, beschreven.

4.1 Vormvrije m.e.r.-beoordeling

Bij het doorlopen van een ruimtelijke procedure moet rekening worden gehouden met mogelijke verplichtingen op grond van het Besluit milieueffectrapportage (Besluit m.e.r.). Daarin is vastgelegd wanneer een milieueffectrapport (MER) of een mer-beoordelingsnotitie moet worden opgesteld. In bijlage C en D van het Besluit m.e.r. is aangegeven welke activiteiten in het kader van het ruimtelijke plan planmer-plichtig (bijlage C en D), projectmer-plichtig (bijlage C) of mer-beoordelingsplichtig (bijlage D) zijn. Voor deze activiteiten zijn in het Besluit m.e.r. drempelwaarden opgenomen.

In bijlage D van het Besluit m.e.r. (D11.2) is de aanleg, wijziging of uitbreiding van een stedelijk ontwikkelingsproject opgenomen. Qua oppervlakte ligt de drempelwaarde op 100 hectare. Ten aanzien van woningen ligt de drempelwaarde op een aaneengesloten gebied met 2.000 of meer woningen.

Met dit bestemmingsplan wordt ten opzichte van de huidige planologische regeling een extra woning mogelijk gemaakt. Deze worden ontsloten op de bestaande weg. Hiervoor hoeven geen andere ontwikkelingen plaats te vinden, zoals de aanleg van nieuwe infrastructuur. Daarnaast is slechts sprake van een perceelsgebonden ontwikkeling die geen relatie heeft met andere percelen of andere functies in de omgeving, waarbij geen sprake is van een complex project, waar meerdere woningen, winkels of bedrijven worden gevestigd dan wel op stedelijke voorzieningen die een betekenis hebben voor de hele stad of een stadswijk. Er is dan ook geen sprake van een stedelijke ontwikkelingsproject.

Daarnaast blijkt uit de beoordeling in de hierna beschreven paragrafen dat gelet op de kenmerken van het project, de plaats van het project en de kenmerken van de potentiële effecten geen belangrijke negatieve milieugevolgen zullen optreden. Er is dan ook geen aanleiding voor het doorlopen van een m.e.r.-procedure.

4.2 Milieuzonering

Toetsingskader

Met het oog op het voorkomen van overmatige milieuhinder moet ervoor worden gezorgd dat voldoende afstand wordt aangehouden tussen milieubelastende activiteiten (zoals bedrijven) en milieugevoelige functies (zoals woningen) in ruimtelijke plannen.

Bij het omzetten van een agrarische bestemming naar een gevoelige functie (zoals burgerbewoning) moet in het kader van milieuzonering gekeken worden naar de afstand tussen de woning en de naastgelegen belastende bestemmingen. Hierbij moet in eerste instantie niet uitgegaan worden van de feitelijke situatie maar van de planologische mogelijkheden op de naastgelegen percelen. Milieuzonering werkt twee kanten op. Aan de ene kan mag het plan naastgelegen bedrijven niet onevenredig beperken in de bedrijfsvoering. Aan de andere kant moet het goede woon- en leefklimaat in de nieuwe woningen in voldoende mate aangetoond worden.

De VNG heeft in haar publicatie 'Bedrijven en Milieuzonering' (editie 2009) richtafstanden opgenomen, waarbij de aan te houden afstand afhankelijk is van de aard en omvang van het bedrijf, de omgeving waarin de hindergevoelige functie zich bevindt (rustige woonomgeving of gebied waarin meerdere - ook milieubelastende - functies naast elkaar bestaan) en van de daarbij over het algemeen voorkomende milieueffecten. Wanneer deze richtafstanden worden toegepast in een ruimtelijk plan wordt in de meeste gevallen voldoende afstand tussen de hindergevoelige en de hinderbron aangehouden.

Voor een scala aan milieubelastende activiteiten zijn richtafstanden aangegeven ten opzichte van een rustige wijk. In de VNG-publicatie wordt onderscheid gemaakt voor de ruimtelijk relevante milieuaspecten geur, stof, geluid en gevaar. De grootste van deze vier richtafstanden is bepalend voor de indeling van een activiteit in een milieucategorie. Indien de aard van de omgeving dit rechtvaardigt, kan gemotiveerd een kleinere afstand worden aangehouden.

Beoordeling

Het plangebied bevindt zich in het buitengebied. Ten oosten en ten zuiden bevinden zich drie actieve akkerbouwbedrijven (Onderduikerspad 1, 2 en 3). Op deze percelen rust een agrarische bestemming. Hier is als hoofdfunctie een grondgebonden agrarisch bedrijf (bv. akkerbouw, melkveehouderij) toegestaan (hoogste milieucategorie 3.2, richtafstand 100 meter). Als ondergeschikte nevenfunctie is hier ook intensieve veehouderij (bv. legkippen en varkensfokkerij) toegestaan (milieucategorie 4.1, richtafstand 200 meter).

Omdat functiemenging (blokjes arbeiderswoningen naast agrarische bedrijven) al vanaf het allereerste ontwerp van de Noordoostpolder plaatsvindt kan het gehele landelijke gebied aan als 'gemengd' gebied beschouwd worden. Dit betekent dat de richtafstanden met één stap teruggebracht kunnen worden naar respectievelijk 50 meter en 100 meter. Aan deze richtafstanden wordt voldaan. Alle agrarische percelen bevinden zich op een afstand groter dan 50 meter. Het goede woon- en leefklimaat in de nieuwe woning en de bestaande woning is daarmee voldoende aannemelijk gemaakt.

4.3 Geluid

Voor geluidshinder is de Wet geluidhinder (Wgh) van kracht. Doel van deze wet is het terugdringen van hinder als gevolg van geluid en het voorkomen van een toename van geluidshinder in de toekomst. Voor dit plan is alleen geluidshinder als gevolg van wegverkeerslawaai van belang. In de wet is bepaald dat elke weg in principe een zone heeft, waar aandacht aan geluidhinder moet worden besteed. De Wgh onderscheidt geluidsgevoelige objecten enerzijds en niet-geluidsgevoelige objecten anderzijds. De Wgh stelt dat op de gevels van geluidsgevoelige objecten voldaan moet worden aan de voorkeursgrenswaarde van 48 dB.

Het plangebied ligt in de geluidszone van de Onderduikerspad. Dit betreft een 60 km per uur weg die voornamelijk door bestemmingsverkeer gebruikt wordt en heeft dan ook geen belangrijke ontsluitende functie.

Omdat de woning in een geluidszone is gelegen, is een onderzoek uitgevoerd. Dit onderzoek is als bijlage 3toegevoegd. Uit het onderzoek blijkt dat de nieuwe woningen een geluidbelasting ondervindt vanwege het Onderduikerspad van ten hoogste Lden = 45 dB. Daarmee wordt voldaan aan de voorkeursgrenswaarde. Een en ander betekent dat de Wet geluidhinder de uitvoering van het plan niet in de weg staat; een hogere waarde procedure is niet aan de orde.

4.4 Water

Sinds 1 november 2003 is de toepassing van de watertoets wettelijk verplicht door de verankering in het Besluit op de ruimtelijke ordening.

Deze 'waterparagraaf' gaat in op relevante waterhuishoudkundige aspecten. Hierin wordt beoordeeld wat de effecten van het bestemmingsplan op de waterhuishouding zijn en of er waterschapsbelangen spelen. De belangrijkste thema's zijn waterveiligheid, wateroverlast, de afvoer van schoon hemelwater en afvalwater en de waterkwaliteit.

Wet- en regelgeving en beleid

De belangrijkste wet- en regelgeving en beleid op het gebied van water is hier opgenomen.

KRW

De Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) is in 2000 ingevoerd en heeft als doelstelling het bereiken van een goede ecologische en chemische toestand voor alle oppervlaktewaterlichamen en het beschermen en herstellen van alle grondwaterlichamen. Door de inrichting van watergangen af te stemmen op de ecologie kan de ecologische toestand verbeterd worden. De KRW heeft het streven om emissies naar oppervlakte- en grondwater terug te dringen. Daarnaast zal de onttrekking van grondwater in evenwicht worden gebracht met de aanvulling van het grondwater.

Waterbeleid voor de 21e eeuw

De Commissie Waterbeheer 21ste eeuw heeft in augustus 2000 advies uitgebracht over het toekomstige waterbeleid in Nederland. Een andere aanpak in het licht van verwachte ontwikkelingen inzake zeespiegelstijging, toenemende neerslag en rivierwaterafvoer en verdergaande bodemdaling is noodzakelijk. De adviezen van de commissie staan in het rapport Anders omgaan met water, Waterbeleid voor de 21ste eeuw(WB21). De kern van het rapport WB21 is dat water de ruimte moet krijgen, voordat het die ruimte zelf neemt. In het Waterbeleid voor de 21e eeuw worden twee principes(drietrapsstrategieën) voor duurzaam waterbeheer geïntroduceerd:

• vasthouden, bergen en afvoeren;
• schoonhouden, scheiden en zuiveren.

Waterwet

De Waterwet is op 22 december 2009 in werking getreden. Deze Waterwet bestaat uit een achttal wetten die zijn samengevoegd tot één wet. De Waterwet stelt integraal waterbeheer op basis van de watersysteembenadering' centraal. De verantwoordelijkheden in het oppervlaktewater- en grondwaterbeheer van Rijk, provincie, waterschappen en gemeenten zijn in de Waterwet helderder vastgelegd. De voornaamste veranderingen zijn de invoering van de watervergunning en een verbeterde doorwerking van water in andere beleidsterreinen, met name het ruimtelijke domein.

Op grond van o.m. de Waterwet is voor gemeenten, naast het inzamelen en transporteren van vrijkomend stedelijk afvalwater een formele taak weggelegd voor het afvoeren van overtollig regenwater. In zoverre het inzamelen en transporteren van relatief schoon regenwater buiten de afvalwaterstroom doelmatig kan worden uitgevoerd, vindt deze gescheiden van de afvoer van het stedelijk afvalwater plaats. Het gebiedseigen water wordt op plaatsen waarvoor mogelijkheden aanwezig zijn, vastgehouden en geborgen in aanwezig stedelijk water en/of retentiestroken. Het bergen en vasthouden van regenwater op locatie mag niet leiden tot (water)overlast voor de woonomgeving. Tot slot heeft de gemeente een watertaak waterhuishoudkundige maatregelen te treffen om structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand voor de aan de grond gegeven bestemming(en) zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken. In de Keur van het waterschap Zuiderzeeland, onderdeel uitmakend van de Waterwet, is aangegeven wat wel en niet mag bij waterkeringen en wateren (de zogenaamde waterstaatswerken).

Nationaal Waterplan

Het Nationaal Waterplan is vastgesteld op basis van de Waterwet en de Wet Ruimtelijke ordening (Wro). Het Nationaal Waterplan geeft op hoofdlijnen aan welk beleid het Rijk in de periode 2016 - 2021 voert om te komen tot een duurzaam waterbeheer. Het Nationaal Waterplan richt zich op bescherming tegen overstromingen, beschikbaarheid van voldoende en schoon water en de diverse vormen van gebruik van water. Belangrijke ambities hierin zijn het klimaatbestendig en waterrobuust inrichten van de ruimte. Het geeft maatregelen die in de periode 2016 - 2021 genomen moeten worden om Nederland ook voor toekomstige generaties veilig en leefbaar te houden en de kansen die water biedt te benutten. Nederland voldoet met dit plan aan de Europese eisen beschreven in de KRW, de Richtlijn Overstromingsrisico`s (ROR) en de Kaderrichtlijn Mariene Strategie (KMS), het plan geldt als structuurvisie voor de ruimtelijke aspecten.

Waterbeheerplan Waterschap Zuiderzeeland

Het Waterbeheerplan 2016-2021 (WPB3) bevat langetermijndoelen (zichtjaar 2050), doelen voor de planperiode (2016-2021) en maatregelen die het waterschap (samen met gebiedspartners) uit gaat voeren. De doelen en maatregelen hebben betrekking op de kerntaken van het waterschap (waterveiligheid, schoon water, voldoende water) en het thema water en ruimte. Hierbij gaat het om reguliere werkzaamheden, zoals peilbeheer, onderhoud aan dijken en het zuiveren van afvalwater en om nieuwe ontwikkelingen. In 2022 vervangt het Waterbeheerprogramma het waterbeheerplan.

Proces van de watertoets

De ontwikkeling is met een digitale watertoets kenbaar gemaakt bij het waterschap, in dit geval het waterschap Zuiderzeeland. Op basis van deze toets heeft het waterschap aangegeven dat de korte procedure gevolgd wordt. De watertoets is als bijlage 2 opgenomen.

Waterveiligheid

Het plan ligt niet buitendijks of in een beschermingszone van een waterkering. Op basis van de ingevoerde gegevens over het plangebied zijn er geen uitgangspunten voor het thema veiligheid van toepassing.

Wateroverlast

Voor de ontwikkeling geldt het principe 'waterneutraal bouwen' als uitgangspunt. Dat wil zeggen dat, wanneer het verhard oppervlak toeneemt, compenserende maatregelen worden genomen om de piekafvoeren op te vangen. Het plangebied is gelegen in het landelijk gebied. Binnen het plangebied is geen sprake van een toename in verhard oppervlak, of deze is gering (minder dan 750 m² in stedelijk gebied of minder dan 2.500 m² in landelijk gebied). Daarom is geen compensatie noodzakelijk voor dit plan. In het bestemmingsplan is bepaald dat de nieuw te bouwen woning binnen de bestaande wagenberging gerealiseerd dient te worden, dan wel, als de bouwkundige staat dat niet toelaat, de bouwenveloppe ongewijzigd blijft. Hierbij hoort de kanttekening dat een ondergeschikt wijziging in de contour mogelijk is in het kader van het aanbrengen van een verbeterde thermische schil. De erfverhardingen blijven grotendeels ongewijzigd. Nabij de wagenberging wordt circa 20 m2 verharding weggehaald om als tuin bij de woning te kunnen worden ingericht. Aan de achterzijde van de woning komt daar een terras van minder dan 50 m2 voor terug.

Schoon water

Goede oppervlaktewaterkwaliteit

Streefbeeld: Het grond- en oppervlaktewater biedt leef-, verblijf-, en voortplantingsmogelijkheden voor de (aquatische) flora en fauna in het beheergebied. De chemische toestand van deze wateren vormt hier geen belemmering voor.

Afvalwater

Veel menselijke activiteiten hebben een negatief effect op de kwaliteit van het water doordat ze water verontreinigen. Het waterschap zorgt met de behandeling of regulering van afvalwater dat zo veel mogelijk van deze effecten teniet worden gedaan.

In de nabije omgeving is geen openbare riolering aanwezig. Ter plaatse is sprake van niet kwetsbaar oppervlaktewater. Op grond van het Besluit lozing afvalwater huishoudens, het gebiedsgerichte IBA-beleid en de beleidsregel 'Directe lozingen van afvalwater van huishoudelijke aard in het buitengebied' is voor de nieuwe lozing (van de nieuwe extra woning) van huishoudelijk afvalwater een separate zuiveringsvoorziening nodig (tenminste klasse II). Het waterschap adviseert om vóór melding en aanleg afstemming te hebben met het waterschap over de beoogde zuiveringsvoorziening. De initiatiefnemer is op de hoogte van het advies en neemt vóór melding en aanleg contact op met het waterschap.

Hemelwater

In tegenstelling tot huishoudelijk of bedrijfsafvalwater is het niet nodig om schoon hemelwater naar een centrale waterzuivering af te voeren. Het regenwater afkomstig van schone oppervlakken kan worden geïnfiltreerd of direct afgevoerd worden naar het oppervlaktewater.

Schoon hemelwater wordt afgevoerd naar de kavelsloten rondom het plangebied. Het hemelwater van het dak van de nieuwe woning wordt evenals dat van het dak van de bestaande berging afgevoerd naar de kavelsloot rondom het erf. Het terras vloeit af op de omliggende tuin. Het dak van de woning wordt is ontworpen in geprepatineerd zink met een minimale uitloging.

Het verdient de voorkeur om bij de inrichting van nieuwe terreinen preventieve maatregelen te nemen die onkruidbestrijding met behulp van chemische bestrijdingsmiddelen zoveel mogelijk voorkomen. Daarbij geldt als uitgangspunt dat het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen op straatverharding uitsluitend volgens wettelijke gebruiksvoorschriften en met wettelijk verplichte DOB-methode wordt toegepast. Bij de DOB-methode wordt minder bestrijdingsmiddel gebruikt met als resultaat dat er minder verontreinigingen naar het oppervlaktewater afstromen.

4.5 Bodem

Voor het bestemmingsplan geldt als uitgangspunt dat de grond geschikt is voor de toekomstige functie. Verdachte plekken dienen te worden gesignaleerd vanuit een goede ruimtelijke ordening. Waar nodig moeten saneringsmaatregelen worden aangegeven. Bij nieuwbouw waarborgt de Wet bodembescherming dat er geen risico's voor de volksgezondheid aanwezig zijn.

Voor de ontwikkeling is een verkennend bodemonderzoek uitgevoerd. Deze is als bijlage 5 toegevoegd. Er is geen bodemverontreiniging aangetoond die een belemmering

zou kunnen vormen bij de voorgenomen aanvraag omgevingsvergunning activiteit bouwen

(nieuwbouwlocatie). De achtergrondwaarde overschrijdingen aan zink, kwik, som PCB's, som drins en minerale olie in de grond en streefwaarde overschrijdingen aan barium en molybdeen in het grondwater hebben geen actuele risico's in zich die een belemmering zouden kunnen vormen bij de aanvraag omgevingsvergunning activiteit bouwen.

In het grondwater (Pb1, Pb2 en PB20) worden lichte verhogingen aan barium en molybdeen aangetoond. Ter plaatse van PB24 (voormalige bovengrondse dieseltank) worden geen overschrijdingen aangetroffen.

Opgemerkt wordt dat eventueel vrijkomende grond (bijvoorbeeld bij graafwerkzaamheden), bij afvoer hiervan, niet vrij toepasbaar is. Hergebruik van deze grond is aan bepaalde, door de gemeente gestelde, voorwaarden gebonden. De grond kan echter zonder voorwaarden hergebruikt worden in een dezelfde bodemlaag op het eigen terrein. Het huidige gebruik heeft geen grondverontreiniging veroorzaakt welke nader onderzoek noodzakelijk maakt.

4.6 Cultuurhistorie

In het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) is bepaald dat in een ruimtelijk plan een beschrijving opgenomen moet worden van de manier waarop met de aanwezige cultuurhistorische waarden rekening is gehouden.

Binnen het plangebied zijn specifieke cultuurhistorische waarden aanwezig en zijn de karakteristieke structuren en kenmerken in de omgeving aanwezig, zoals de laanbeplantingen en verkavelingspatronen van cultuurhistorische waarde. In dit geval worden de cultuurhistorische waarden gerespecteerd. Zie hiervoor paragraaf 2.2.2 en 2.2.3. De aanwezige karakteristieken worden gerespecteerd. Het is niet noodzakelijk om nadere eisen ten aanzien van de bescherming van cultuurhistorische waarden te stellen.

4.7 Archeologie

In de Erfgoedwet zijn archeologische resten beschermd. Wanneer de bodem wordt verstoord moeten archeologische resten intact blijven. Als dit niet mogelijk is, is opgraving een optie. Om inzicht te krijgen in de kans op het aantreffen van archeologische resten in bepaalde gebieden zijn op basis van historisch onderzoek archeologische verwachtingskaarten opgesteld.

De Archeologische basis- en beleidsadvieskaart voor het grondgebied van Noordoostpolder, vastgesteld door B&W/gemeenteraad in 2018 en de Erfgoedverordening, vastgesteld in 2012 geven inzicht in de te verwachten archeologische waarden. De archeologische waarden zijn in de geldende beheersverordening beschermd middels dubbelbestemmingen.

Het plangebied is op de archeologische waarden- en verwachtingskaart aangemerkt als beleidscategorie 'geen'. Deze beleidscategorie betekent dat er geen sprake is van archeologische verwachtingen. Het aspect archeologie vormt geen belemmering voor de uitvoering van dit plan. Indien bij de uitvoering van de werkzaamheden onverwacht archeologische resten worden aangetroffen, dan is conform de Erfgoedwet, het verplicht om dit bij de minister te vermelden.

figuur 7 Uitsnede archeologische beleidsadvieskaart

4.8 Ecologie

Bij ruimtelijke ontwikkelingen moet rekening gehouden worden met de natuurwaarden van de omgeving en met beschermde plant- en diersoorten. Deze zijn geregeld in de Wet natuurbescherming (Wnb). Met de Wnb zijn alle bepalingen met betrekking tot de bescherming van natuurgebieden en dier- en plantensoorten samengebracht in één wet. De Wnb implementeert diverse Europeesrechtelijke regelgeving, zoals de Vogelrichtlijn en de Habitatrichtlijn in de Nederlandse wetgeving.

Gebiedsbescherming

Het plangebied maakt geen deel uit van Natura 2000-gebieden en NNN-gebieden. Het dichtstbijzijnde Natura 2000 gebied de IJsselmeer ligt op circa 3,1 kilometer. Binnen dit Natura 2000 gebied zijn geen stikstofgevoelige habitats aanwezig. Gezien de aard en omvang van de voorgestelde ontwikkelingen kan worden gesteld dat dit project geen (significante) effecten op de natuurwaarden in de omgeving heeft.

Soortenbescherming

De soortenbescherming vindt primair plaats via de Wet natuurbescherming. Op grond van deze wet mogen geen beschermde planten en dieren (en hun verblijfsplaatsen), die in de wet zijn aangewezen, worden verstoord. Voor soorten die vermeld staan op bijlage IV, zoals vleermuizen, van de Habitatrichtlijn en een aantal Rode Lijst soorten is een zware bescherming opgenomen. De verblijfplaatsen van beschermde soorten mogen niet negatief worden beïnvloed door bouwactiviteiten.

De gewenste situatie die de initiatiefnemers voor ogen hebben voorziet niet in het kappen van bomen, en/of het dempen van sloten. De bestaande bebouwing op het perceel wordt uitsluitend gesloopt. Daarom is een ecologisch onderzoek nodig. Dit onderzoek is als bijlage 6 toegevoegd. Uit het onderzoek is gebleken dat er mogelijk jaarrond beschermde nesten van huismus en gierzwaluw, algemene broedvogels, verblijfplaatsen en vliegroutes van vleermuizen en voortplantingswater en landhabitat voor de rugstreeppad binnen de invloedsfeer van de werkzaamheden aanwezig zijn.

Om overtredingen op de Wet natuurbescherming te voorkomen, dienen voor algemene broedvogels en verblijfsplaatsen en vliegroutes van vleermuizen enkele mitigerende maatregelen genomen te worden. Deze staan in hoofdstuk 5 van het onderzoek beschreven.

Voor algemene broedvogels heeft het de voorkeur om buiten het vogelbroedseizoen te werken. Indien toch gestart wordt met de werkzaamheden aan het begin van het vogelbroedseizoen, dan dient het plangebied ruim voor aanvang van het broedseizoen preventief ongeschikt gemaakt te worden. Indien gestart wordt te midden van het vogelbroedseizoen, dient er eerst een controle plaats te vinden door een ter zake kundige ecoloog.

Voor vleermuizen die mogelijk een verblijfplaats in omliggende woningen hebben en een potentiële vliegroute, dient er verstoring door bouwverlichting voorkomen te worden.

Voor mogelijk aanwezige jaarrond beschermde nesten van huismus en gierzwaluw zijn geen vervolgstappen nodig, aangezien deze mogelijke nestlocaties niet worden aangetast en deze soorten gewend zijn aan verstoring door menselijke activiteiten. Voor rugstreeppad zijn tevens geen maatregelen nodig, aangezien de watergang en het in de omgeving aanwezige geschikte landhabitat niet wordt aangetast.

4.9 Luchtkwaliteit

In de Wet milieubeheer zijn normen voor luchtkwaliteit opgenomen. Deze normen zijn bedoeld om de negatieve effecten op de volksgezondheid, als gevolg van te hoge niveaus van luchtverontreiniging, tegen te gaan. Als maatgevend voor de luchtkwaliteit worden de gehalten fijn stof (PM10) en stikstofdioxide (NO2) gehanteerd.

Volgens de Grootschalige Concentratie- en Depositiekaarten Nederland (2025) geldt in de directe omgeving van het plangebied een gemiddelde fijn stof concentratie (PM10) van minder dan 15 µg/m3 en een gemiddelde concentratie stikstofdioxide (NO2) van minder dan 8 µg/m3. De norm voor beide stoffen ligt op 40 µg/m3 (jaargemiddelde concentratie vanaf 2015). In de huidige situatie is dus sprake van een goede luchtkwaliteit.

Voor bepaalde initiatieven is bepaald dat deze 'niet in betekende mate' bijdragen aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. Woningbouwlocaties (tot 1.500 woningen) komen hiervoor in aanmerking. Het toevoegen van een woning draagt dus zeker niet in betekende mate bij aan een verslechtering van de luchtkwaliteit. Het aspect luchtkwaliteit vormt dan ook geen belemmeringen voor dit bestemmingsplan. Dit aspect heeft geen gevolgen voor het bestemmingsplan.

4.10 Externe veiligheid

Externe veiligheid gaat over het beheersen van de risico's voor de omgeving bij gebruik, opslag en vervoer van gevaarlijke stoffen. De normen voor externe veiligheid zijn vastgelegd in onder andere het Besluit externe veiligheid inrichtingen (Bevi), het Besluit externe veiligheid transportroutes en het Besluit externe veiligheid buisleidingen (Bevb).

Het plaatsgebonden risico (PR) is de berekende kans per jaar, dat een persoon overlijdt als rechtstreeks gevolg van een ongeval bij een risicobron, aangenomen dat hij op die plaats permanent en onbeschermd verblijft. Het groepsrisico is de kans dat een groep mensen overlijdt door een ongeval met gevaarlijke stoffen. Het groepsrisico (GR) moet worden gezien als een maat voor maatschappelijke ontwrichting.

Voor het groepsrisico is een oriënterende waarde bepaald. Dit betreft geen harde norm, maar vormt een onderdeel bij de beoordeling van de aanvaardbaarheid van het risico. In algemene zin geldt dat wanneer het groepsrisico onder de oriënterende waarde blijft, er sprake is van een acceptabel risiconiveau.

Uit de risicokaart blijkt dat er in de directe omgeving van het plangebied geen risicobronnen aanwezig zijn die invloed hebben op het plangebied. Ook ligt het plangebied niet in het invloedsgebied van risicobronnen die op grotere afstand liggen. Vanuit het aspect externe veiligheid bestaan geen belemmeringen voor het bestemmingsplan.

4.11 Kabels, leidingen en zoneringen

Bij de uitvoering van ruimtelijke ontwikkelingen moet rekening worden gehouden met de aanwezigheid van elektriciteit- en communicatiekabels en nutsleidingen in de grond. Hier gelden beperkingen voor ingrepen in de bodem. Daarnaast zijn zones, bijvoorbeeld rondom hoogspanningsverbindingen, straalpaden en radarsystemen van belang. Deze vragen vaak om het beperken van gevoelige functies of van de hoogte van bouwwerken. Voor ruimtelijke plannen zijn alleen de hoofdleidingen van belang. De kleinere, lokale leidingen worden bij de uitvoering door middel van een Klic-melding in kaart gebracht.

In of nabij het plangebied lopen geen hoofd kabels. Ook liggen er geen relevante zones over het plangebied.

4.12 Verkeer en parkeren

Een ruimtelijke ontwikkeling mag niet leiden tot knelpunten, verkeersonveilige situaties of een gebrek aan parkeerruimte. Voor de verkeersbewegingen en parkeerplaatsen worden de CROW-kencijfers gehanteerd.

Verkeersafwikkeling

De ontwikkeling mag niet leiden tot knelpunten of tot onveilige situaties in de verkeersafwikkeling. Het plangebied is direct ontsloten op de Onderduikerspad. Deze heeft ruim voldoende capaciteit voor het toekomstig gebruik. De verkeerssituatie ter plaatse is overzichtelijk. Er is namelijk sprake van een rechte 60 km-weg. Vanuit de inrit is zowel in oostelijke- als westelijke richting voldoende zicht op de weg.

Parkeren

Op het terrein is voldoende ruimte om te voorzien in voldoende parkeergelegenheid. Volgens het gemeente parkeerbeleid wordt bij het opstellen van bestemmingsplannen in de regels verankerd dat voldaan moet worden aan de parkeernormen van de gemeente. In dit bestemmingsplan is dit geregeld in artikel 7. De gemeentelijke Nota Parkeernormen Noordoostpolder vormt daarbij het toetsingskader. Op deze manier is gewaarborgd dat er in de toekomst geen parkeerknelpunten ontstaan.

Voor de woningen moet in het plangebied vijf parkeerplaatsen gerealiseerd worden. Uitgangspunt is parkeren op eigen erf. Voor vrijstaande woningen geldt een norm van 2,4. Deze parkeernorm geldt voor het plangebied, omdat hier sprake is van 'buitengebied'. Op het terrein is voldoende ruimte om te voorzien in voldoende parkeergelegenheid.

Hoofdstuk 5 Juridische vormgeving

5.1 Algemeen

Het bestemmingsplan voldoet aan alle vereisten die zijn opgenomen in de Wet ruimtelijke ordening (Wro), het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). Het voldoet aan de Standaard Vergelijkbare Bestemmingsplannen (SVBP) 2012.

Het bestemmingsplan regelt de gebruiks- en bebouwingsmogelijkheden van de gronden in het plangebied. De juridische regeling is vervat in een verbeelding en bijbehorende regels. Op de verbeelding zijn de verschillende bestemmingen vastgelegd, in de regels (per bestemming) de bouw- en gebruiksmogelijkheden.

5.2 Toelichting op de bestemmingen

Groen – Erfsingel

Om de bestaande erfbeplanting op het perceel te beschermen is de bestemming 'Groen – Erfsingel' op deze gronden van toepassing. Het betreft een zone van 12 meter vanuit de erfgrens. Deze strook is bestemd voor de instandhouding en ontwikkeling van de erfsingel. Binnen deze strook is bebouwing niet toegestaan.

Tot slot behoord dit gebied nadrukkelijk niet tot het achtererfgebied. Het is derhalve niet toegestaan om hier vergunningvrij te bouwen.

Wonen – Voormalige agrarische erven

Het nieuwe woonperceel krijgt de bestemming 'Wonen – Voormalige agrarische erven'. Woningen dienen ter plaatse van het bouwvlak gebouwd te worden. Per woning is 150 m2 aan bijbehorende bouwwerken toegestaan. Dit is inclusief de bestaande bebouwing. Deze oppervlakte telt mee in de toegestane 150 m2 aan bijbehorende bouwwerken. Per bouwvlak is één woning toegestaan.

Voor het nieuwe woongedeelte in de bestaande (dubbele) schuur geldt een goot- en bouwhoogte van respectievelijk van 8,5 - en 11 meter conform de bestaande maatvoering van de schuur. Voor de bestaande woning geldt een goot- en bouwhoogte van respectievelijk van 6 -en 10 meter conform de bestaande maatvoering van de woning. Voor de nieuwe woning ter plaatse van de bestaande kapschuur geldt een goot- en bouwhoogte van 3 -en 6 meter.

Daarnaast wordt middels een voorwaardelijke verplichting de uitvoering en het in stand houden van de landschappelijke inpassing gewaarborgd.

Hoofdstuk 6 Uitvoerbaarheid

Wettelijk bestaat de verplichting om inzicht te geven in de uitvoerbaarheid van een bestemmingsplan. In dat verband wordt een onderscheid gemaakt tussen de maatschappelijke en de economische uitvoerbaarheid.

6.1 Maatschappelijke uitvoerbaarheid

Het ontwerpbestemmingsplan heeft voor zes weken ter inzage gelegen. Tijdens deze periode kon een ieder zienswijzen tegen het bestemmingsplan kenbaar maken. Van deze gelegenheid is geen gebruik gemaakt. Er zijn geen zienswijzen ingediend.

Het bestemmingsplan is vervolgens vastgesteld op 10 oktober 2022. Uiteindelijk is tegen het vaststellingsbesluit beroep mogelijk bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State.

6.2 Economische uitvoerbaarheid

De economische uitvoerbaarheid van een plan wordt in eerste instantie bepaald door de financiële haalbaarheid ervan. Daarnaast is de grondexploitatieregeling uit de Wro van belang voor de economische uitvoerbaarheid. Deze regeling bepaalt dat de gemeente de door haar gemaakte kosten kan verhalen. Het kostenverhaal heeft dus ook invloed op de haalbaarheid van het plan.

Financiële haalbaarheid

De ontwikkeling betreft een particulier initiatief, waarmee de gemeente geen directe financiële bemoeienis heeft. Aangenomen wordt dat deze over de financiële middelen beschikt om het plan uit te kunnen voeren en alle kosten voor de uitvoering voor rekening neemt.

Grondexploitatie

Doel van de in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) opgenomen grondexploitatieregeling is het bieden van ruimere mogelijkheden voor het kostenverhaal en het creëren van meer sturingsmogelijkheden. Daarbij wordt onderscheid gemaakt tussen de publiekrechtelijke weg via een exploitatieplan en de privaatrechtelijke weg in de vorm van overeenkomsten. In het geval van een exploitatieplan kan de gemeente eisen en regels stellen voor de desbetreffende gronden, woningbouwcategorieën en fasering. Bij de privaatrechtelijke weg worden dergelijke afspraken in een (anterieure) overeenkomst vastgelegd.

De gemeente moet, volgens de grondexploitatieregeling in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en het Besluit ruimtelijke ordening (Bro), de gemaakte gemeentelijke kosten verhalen op de initiatiefnemers van de ontwikkeling. Dit geldt overigens alleen wanneer sprake is van bouwplannen, zoals opgenomen in het Bro.

Het bouwplan dat dit bestemmingsplan mogelijk maakt is niet aangemerkt als een bouwplan in de zin van het Bro. Het opstellen van een exploitatieplan is derhalve niet nodig. Wel wordt met de initiatiefnemer een planschadeverhaalsovereenkomst afgesloten.