Sint Nicolaasdijk 2009

2.3 Kenschets van het plangebied

Het wonen is de overheersende functie binnen het plangebied. Het plangebied is op te delen in drie woongebieden met een eigen karakteristiek, te weten de gesloten lintbebouwing langs de historische Sint Nicolaasdijk, de projectwoningen uit de jaren '70 aan de Melmerhof-Henri Dunantstraat en het inbreidingsplan langs de Nijverheidsstraat. De structuur binnen het plangebied wordt met name bepaald door het tracé van de Sint Nicolaasdijk. Het wegprofiel is karakteristiek voor een oude zeedijk. Kenmerkend is de (agrarische) bebouwing bovenop de dijk met daarachter naar het lager gelegen land een (groot) open groen erf (- al dan niet met een hoogstamboomgaard). De woningen zijn grotendeels geörienteerd op de dijk.

Het merendeel van de woningen in het plangebied bestaat uit eengezinswoningen. De bouwkundige staat van de woningen in het plangebied is in het algemeen goed. De woningen in het gebied zijn in het algemeen vrijstaand en semi-vrijstaand en bestaan uit één tot twee bouwlagen en een kap. Het agrarische verleden is nog nauwelijks in de bebouwing terug te vinden; er is slechts een beperkt aantal (woonboerderijen bewaard gebleven. Op een paar plaatsen is het oude cultuurhistorische beeld van een (groot) open groen erf (al dan niet met hoogstamfruitbomen) aanwezig. De belangrijkste locaties zijn: achter St. Nicolaasdijk 72 en 74 (en Beneluxweg 134) en achter St. Nicolaasdijk 118 - 144 (met boomgaard) - beide gemeente-eigendom - en achter St. Nicolaasdijk (151 en) 153 en achter St. Nicolaasdijk 84 - privaat eigendom.

Het plangebied wordt omsloten door twee aantrekkelijk vormgegeven groenstroken. Aan de noordoostzijde vormt de groenzone langs de Nijverheidsstraat de begrenzing van het plangebied met het achterliggende bedrijventerrein. Aan de zuidzijde vormt de (cultuurhistorische) groenzone in combinatie met de watergang en de groenzone ten zuiden daarvan een ruimtelijk gezien aantrekkelijke overgang van de historische Sint Nicolaasdijk naar de nieuwbouwwijk Hagenbroek uit de jaren '80. Een bijzonder element in de genoemde groenzone van de St. Nicolaasdijk is de aldaar gelegen grote boomgaard. Deze boomgaard is één van de weinige nog overgebleven grote boomgaarden die vroeger veelvuldig aanwezig waren langs de stadswallen en dijken. Tegenwoordig herinneren vrijwel uitsluitend plaatsaanduidingen aan deze boomgaarden, zoals de Bongerd achter de 3e Ebbingestraat. Naast de cultuurhistorische waarde heeft de boomgaard ook nog een natuurhistorische waarde. In de boomgaard komen enkele zeer oude en voor deze omgeving zeldzame rassen voor. Voor het behoud van de boomgaard heeft de gemeente sinds eind jaren '80 van de 20e eeuw het beheer in eigen handen genomen. In het bestemmingsplan wordt de boomgaard binnen de bestemming "groenvoorziening" aangemerkt als "cultuurhistorisch waardevol gebied". Hetzelfde geldt voor het gebied achter de woningen 72 - 74. Het erf achter nr. 153 worden binnen de bestemming "tuin" eveneens aangemerkt als "cultuurhistorisch waardevol gebied". Dit met name vanwege het feit dat ook de bijbehorende woning (in combinatie met 155) wordt aangemerkt als cultuurhistorisch waardevolle bebouwing. Het bestaande deel van het plangebied wordt aan de noordoostzijde ontsloten vanaf de Beneluxweg/Haatlanderdijk en aan de zuidwestzijde vanaf de Nijverheidsstraat. Het nieuwe inbreidingsplan wordt aan de noordwestzijde van het gebied ontsloten vanaf de Nijverheidsstraat.

Cultuurhistorisch waardevolle bebouwing

In het woongebied aan de Sint Nicolaasdijk is, naast de bovengenoemde kenmerken van het plangebied, cultuurhistorisch waardevolle bebouwing aanwezig. Dit betreft een tweetal panden aan de Sint Nicolaasdijk, respectievelijk de nummers 72 en 153/155. De woningen geven het voormalige agrarische karakter van de dijk weer.

In de bijlage "Historische kaart" is een overzicht terug te vinden van de karakteristieken binnen het plangebied.