Wielewaalstraat / Beethovenlaan

4.3 Monumenten en archeologie

4.3.1 Algemeen

In deze paragraaf wordt aan de hand van inventarisaties ingegaan op de in het plangebied aanwezige archeologische en cultuurhistorische waarden in het bestemmingsplangebied.

4.3.2 Archeologie; beleid

Voor een uitgebreide beschrijving van het archeologisch beleid van de gemeente, wordt verwezen naar paragraaf 3.3.2. Op de archeologische beleidskaart van de gemeente Hengelo staat aangegeven welke archeologische waarden aanwezig en te verwachten zijn. Een uitsnede van deze kaart is opgenomen in afbeelding 7.

De in 2007 aangepaste Monumentenwet, een wijziging op de Monumentenwet 1988, regelt de omgang met het archeologisch erfgoed. De gemeenten hebben een archeologische zorgplicht en initiatiefnemers van projecten waarbij de bodem wordt verstoord, zijn verplicht rekening te houden met de archeologische relicten die in het plangebied aanwezig (kunnen) zijn. Bij het opstellen van bestemmingsplannen dient rekening gehouden te worden met archeologische waarden in het plangebied.

Als blijkt dat in het plangebied behoudenswaardige archeologische vindplaatsen aanwezig zijn, dan kan de initiatiefnemer verplicht worden hiermee rekening te houden. Dit kan leiden tot een aanpassing van de plannen, waardoor de vindplaatsen behouden blijven, of tot een archeologische opgraving en publicatie van de resultaten.

Op de "Archeologische Archeologische waarden- en verwachtingskaart met AMZ-adviezen" van de gemeente Hengelo staat aangegeven welke archeologische waarden aanwezig en te verwachten zijn. Een uitsnede van deze kaart is opgenomen in figuur 1. Het beleid van de gemeente Hengelo ten aanzien van archeologie is in augustus 2010 vastgesteld.

Afbeelding 7: Uitsnede kaart archeologische verwachtingswaarde

4.3.3 Archeologie; het plangebied

4.3.3.1 Verwachtingswaarden

Het plangebied ligt op de verwachtingskaart in een zone met een grotendeels lage archeologische verwachtingswaarde, gebaseerd op beekdalen en overige laagten. In het noordelijke deel van het plangebied vinden we een hoge verwachtingswaarde. Deze verwachtingswaarde is gebaseerd op de aanwezigheid van een oud bouwland met plaggendek (esdek) op een dekzandrug. De rand daarvan ligt dan nog net in het noordelijke deel van het plangebied. Bij bestudering van de oude topografische kaart rond 1900 lag aan de zuidelijke rand van het bouwland een houtwal of houtsingel en ten zuiden daarvan een vermoedelijk wat lager liggend weiland in het beekdal van de Drienerbeek. Vergeleken met de verwachtingskaart ligt de zuidelijke grens van het bouwland en de daaronder liggende dekzandkop wat noordelijker en bijna net buiten het plangebied. In de jaren vijftig van de vorige eeuw is het gebied ontwikkeld voor woningbouw.

4.3.3.2 Bekende vindplaatsen en monumenten

Binnen het plangebied en de directe nabijheid ervan zijn geen archeologische waarnemingen geregistreerd in ARCHIS.

4.3.3.3 Uitgevoerde onderzoeken

Binnen het plangebied zijn geen archeologische onderzoeken geregistreerd in ARCHIS. In de directe omgeving, circa 100 meter zuidoostelijk is een booronderzoek uitgevoerd langs de Drienerbeek. Archeologische vindplaatsen zijn daarbij niet aangetroffen.

4.3.3.4 Archeologiebeleid

Op grond van bovenstaande gegevens kan worden geconcludeerd dat het plangebied zo goed als geheel ligt in het beekdal van de Drienerbeek en kan voor het gehele plangebied een lage archeologische verwachtingswaarde worden vastgesteld. Op grond van gemeentelijk beleid bij de Archeologische waarden- en verwachtingskaart geldt geen onderzoeksplicht voor gebieden met een lage archeologische verwachting.

4.3.4 Cultuurhistorie; beleid

Vanaf 1 januari 2012 is het verplicht om in ruimtelijke plannen rekening te houden met cultuurhistorische waarden. Om een stabiele en meer structurele basis te geven aan de borging van cultuurhistorie in de ruimtelijke ordening, is per 1 januari 2012 aan artikel 3.1.6 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) toegevoegd dat gemeenten bij het vaststellen van bestemmingsplannen niet alleen rekening moeten houden met cultuurhistorische waarden onder de grond (archeologische waarden), maar ook met waarden boven de grond. Dat betekent dat gemeenten een analyse moeten maken van de cultuurhistorie in een bestemmingsplangebied, en daar conclusies aan moeten verbinden die in het bestemmingsplan verankerd worden.

Cultuurhistorische waarden omvatten meer dan alleen bouwhistorische objecten en monumenten waarop tot voorheen vaak alleen de aandacht lag in bestemmingsplannen. Door middel van een historisch-geografische inventarisatie dienen ook cultuurlandschappellijke structuren en elementen in beeld gebracht moeten worden, zoals oude infrastructuur, verkavelingsstructuren en elementen daarin zoals houtwallen, beeklopen en essen, en moet ook gedacht worden aan het stedenbouwhistorische karakter van wijken en gebieden. Belangrijk is om na te gaan wat het 'eigene' van een gebied is en om dat met al zijn elementen en structuren in beeld te brengen.

De resultaten van de inventarisatie worden gewogen, om een antwoord te geven op de vraag welke ruimtelijke ontwikkelingen in een gebied toelaatbaar worden geacht. Dit wordt vervolgens uitgewerkt binnen het instrument dat de burgers bindt: het bestemmingsplan.

De gemeente Hengelo heeft nog geen specifiek beleid dat de aanpassing van de Bro regelt. In dit bestemmingsplan wordt met de inventarisatie van cultuurhistorische waarden echter voorzien in de eisen volgens het Bro.

4.3.5 Cultuurhistorie; het plangebied

4.3.5.1 Historische ontwikkeling van het plangebied

Rond 1900 lag het plangebied in een agrarisch gebied. Het bestaat overwegend uit weiland in het beekdal van de Drienerbeek. In de jaren vijftig van de vorige eeuw is er een woonwijk ontstaan.

Afbeelding 8: Landschappelijke situatie rond 1900

4.3.5.2 Historisch geografische kenmerken

Waardevolle structuren en objecten

Gezien de ontwikkeling van de omgeving van het plangebied zijn er geen cultuurlandschappelijke en oude historisch-geografische structuren aanwezig. In de huidige situatie is van de oude structuren niets herkenbaar.

4.3.5.3 Gebouwde objecten en monumenten

Er zijn binnen het plangebied geen oude gebouwde objecten en monumenten aanwezig.

4.3.5.4 Beleid en aanbevelingen cultuurhistorie

Vanwege de afwezigheid van cultuurhistorische waarden gelden geen aanbevelingen.