Medisch Spectrum Twente 2009

2.1 Historie MST

De ontstaansgeschiedenis van het MST gaat terug tot eind negentiende eeuw.

Enschede kende destijds geen goede voorzieningen om zieken op te vangen en te verzorgen, indien men het zich kon veroorloven werd men aan huis verzorgd, door de Zusters Franciscanessen te Noord-Deurningen bij Denekamp. Zodoende ontstond de gedachte om enkele zusters permanent naar Enschede te halen, om hier de katholieke ziekenverpleging te beoefenen. Tegelijkertijd had het rooms-katholieke kerkbestuur het aan de St. Jacobuskerk grenzende woonhuis kunnen aankopen. De pastorie van de St. Jacobuskerk werd overgebracht naar het woonhuis en de oude pastorie werd in 1889 in gebruik genomen door de zusters. In de volgende jaren nam de vraag naar verpleging toe, maar het ziekenhuis kon hierin niet voorzien. In 1907 besloot de inmiddels opgerichte Vereniging R.K. Ziekenverpleging, aan de Stadsweide een nieuw ziekenhuis te bouwen. Op 2 april 1914 werd het nieuwe St. Jozefziekenhuis geopend. Via her-, bij- of verbouwingen werd het ziekenhuis in de volgende jaren up-to-date gehouden.

Eind jaren '60 besloot het bestuur dat het St. Jozefziekenhuis, een meer aansprekende naam moest krijgen. Men schreef een prijsvraag uit onder de medewerkers en per 1 januari 1970 werd de naam veranderd in 'De Stadsmaten'. In de jaren '70 werd het ziekenhuis De Stadsmaten in verschillende, opeenvolgende fases ter plaatse 'herbouwd'.

Ziekenzorg

Reeds in 1892 werd een neutrale instelling voor ziekenverpleging opgericht onder de naam 'Vereniging Ziekenzorg'. Aanvankelijk verpleegden zij, wegens gebrek aan financiële middelen, patiënten aan huis. Na een schenking in 1895 besloot het bestuur aan de Veenstraat een klein ziekenhuisje te bouwen, op 26 juni 1897 werd het officieel in gebruik genomen. Binnen korte tijd bleek dat de capaciteit van het ziekenhuis te klein was om aan alle aanvragen te voldoen. In 1902 kon de eerste grote uitbreiding plaatsvinden, na schenkingen door de 'Vrienden van Ziekenzorg' (voornamelijk textielfabrikanten). Kort daarop werden in mei 1904 een kinderzaal en een ziekenzaal voor mannen en vrouwen bijgebouwd. In 1914 vond een grootse verbouwing plaats, maar ook deze bracht uiteindelijk te weinig ruimte. Het bestuur besloot een nieuw Ziekenzorg te bouwen aan De Ruyterlaan, in 1941 werd deze geopend.

De druk op Ziekenzorg bleef toenemen, waardoor het ziekenhuis steeds weer uitgebreid moest worden. Eind jaren '60 werd door het bestuur besloten om nieuwbouw te plegen.

Ongeveer gelijktijdig aan deze ontwikkeling stortte de Twentse textielindustrie in. Na het instorten van de markt besloot de gemeente Enschede de vrijgekomen terreinen te verwerven om zodoende de toekomstige ontwikkeling te kunnen sturen. Eén van de fabriekscomplexen, het zogenaamde Scholtencomplex, werd aangewezen voor de nieuwbouw van het ziekenhuis Ziekenzorg. De keuze viel op dat terrein omdat het groot genoeg werd geacht, maar bovendien zodanig in de buurt lag van het ziekenhuis Stadsmaten, dat een fysieke relatie daarmee tot de mogelijkheid zou behoren.

Doordat er haast geboden was bij de planontwikkeling besloot het bestuur van Ziekenzorg een reeds bestaand bouwplan te dupliceren. Het plan van het RKZ te Groningen bood perspectief, omdat tijdens het opstellen van dit plan gebruik gemaakt was van ideeën die in Ziekenzorg waren ontwikkeld.

In het voorjaar van 1977 begon men aan de sloop van het Scholtencomplex, waarna direct de grondwerkzaamheden van start konden gaan. Op 16 februari 1978 werd de eerste paal in de grond geslagen. Op 15 april 1981 werden de 212 patiënten vanuit de locatie aan de Ruyterlaan overgebracht naar de nieuwbouw aan de Haaksbergerstraat.

Fusie

In 1988 kwam de fusie met het ziekenhuis de Stadsmaten tot stand en was het Medisch Spectrum Twente, de nieuwe naam, een feit. In het nieuwe funktieverdelingsplan werden de verschillende specialismen zoveel mogelijk op één van beide locaties geconcentreerd. Een fysieke verbinding tussen de twee locaties werd daardoor eigenlijk noodzaak. Daartoe werd een haalbaarheidsstudie verricht naar een aantal mogelijkheden. Uiteindelijk viel de keuze op een overdekte loopbrug. Destijds werd het architectenbureau Leijh en Van Kempen uit Hengelo ingeschakeld voor het ontwerp van de brug. De totale kosten van het project werden geraamd op 6 miljoen gulden. De 275 meter lange brug kent acht grote steunpunten, die ieder zijn uitgerust met een dubbele vluchtweg (trap en lift).

Figuur 2: textiel complex Scholten uit de dertiger jaren

Figuur 3: MST-terrein (ca. 2005)