Bergweide, Kloosterlanden - Hanzepark, Veenoord

5.5 Geluid

5.5.1 Wegverkeers- en spoorweglawaai

Wegverkeerslawaai
In de Wet geluidhinder is bepaald dat iedere weg een geluidszone heeft met uitzondering van woonerven en 30 km/uur wegen. Een zone is in feite een akoestisch aandachtsgebied. De breedte van de zone wordt bepaald door het aantal rijstroken en de ligging van de weg in stedelijk of buitenstedelijk gebied. Verschillende wegen in of in de nabijheid van het plangebied hebben een geluidszone van 200 meter of meer.

Indien via een bestemmingsplan de bouw van nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen mogelijk gemaakt wordt, is er sprake van een "nieuwe situatie" in de zin van de Wet geluidhinder. Indien deze nieuwe geluidsgevoelige bestemming, zoals een woning of woonschip, binnen de geluidszone wordt geprojecteerd, moet een akoestisch onderzoek worden uitgevoerd naar de geluidsbelasting afkomstig van de betreffende weg.

Spoorweglawaai
Aan de oostzijde van het plangebied bevindt zich de spoorlijn Deventer - Zutphen. Op soortgelijke wijze als voor het wegverkeer zijn krachtens de Wet geluidhinder ook voor het railverkeerslawaai grenswaarden aangegeven ter beperking van de geluidhinder. Bij de nieuwbouw van geluidsgevoelige objecten moet een akoestisch onderzoek aantonen dat de gevelbelasting in de nieuwe situatie niet hoger is dan de grenswaarde.

Situatie woonfuncties binnen het plangebied

Bedrijfswoningen op het industrieterrein
Op dit moment zijn er meerdere bedrijfswoningen op het gezoneerde industrieterrein gelegen. Binnen het nieuwe bestemmingsplan worden er geen nieuwe locaties voor bedrijfswoningen aangewezen. Aangezien er geen sprake is van een nieuwe situatie hoeft er geen toetsing aan de Wet geluidhinder plaats te vinden.

Indien er nieuwe woonbestemmingen (bedrijfswoningen) op het gezoneerde industrieterrein geprojecteerd gaan worden, dient er een toetsing aan een goede ruimtelijke ordening plaats te vinden. De Wet geluidhinder voorziet niet in een normenstelsel voor woningen op het industrieterrein in de zin van de Wet geluidhinder. Zowel het woon- en leefklimaat als de belangen van omliggende bedrijven zijn dan niet optimaal beschermd. Om deze reden kunnen er in principe geen nieuwe woonbestemmingen (bedrijfswoningen) op het gezoneerde bedrijventerrein toegestaan worden.

Nieuwe bedrijfswoningen zijn uitsluitend op basis van een in de planregels opgenomen wijzigingsbevoegdheid mogelijk en onder de voorwaarde dat ze geen belemmering vormen voor het bedrijventerrein. Het is wel mogelijk om woningen toe te staan binnen de geluidzone van het industrieterrein, mits de geluidbelasting ten gevolge van industrielawaai niet hoger is dan 55 dB(A). Indien de geluidbelasting tussen de 50 en 55 dB(A) ligt, dient er een hogere grenswaarde voor industrielawaai gevolgd te worden.

Woonschepen binnen bestemmingsplan
In het Overijssels Kanaal tussen de Mr. De Boerlaan en Filippo BouwCenter aan de Snipperlingsdijk zijn woonschepen gelegen. Deze woonschepen liggen hier reeds jaren zonder te zijn opgenomen in het bestemmingsplan. Formeel hoeven woonschepen niet getoetst te worden aan de Wet geluidhinder en is er dus geen wettelijke bescherming voor de woonschepen. In het kader van een goede ruimtelijke ordening dient de geluidssituatie echter wel beoordeeld te worden.

Uit inventarisatie is gebleken dat er bij deze woonschepen sprake is van een geluidssituatie die te bestempelen is als 'tamelijk slecht' of 'slecht'. De geluidbelasting op de woonschepen is afkomstig van de bedrijven op het industrieterrein en het verkeer op de Snipperlingsdijk. Hierbij is bij de meeste woonschepen het wegverkeerslawaai maatgevend. Door het plaatsen van schermen met een hoogte van 3 meter tussen de woonschepen en de Snipperlingsdijk zou de geluidssituatie voor de meeste woonschepen verbeterd kunnen worden van 'tamelijk slecht' tot 'slecht' naar 'matig'. Het woon- en leefklimaat in en rond woonschepen op deze locatie hebben echter een eigen karakter en zijn niet direct te vergelijken met regulieren woonbestemmingen. Een deel van de aantrekkelijkheid van deze woonvorm is gelegen in het feit dat woonschepen zijn gelegen op een geïsoleerde positie tussen de bedrijveninfrastructuur en de verkeersinfrastructuur. De matig tot slechte geluidskwaliteit is door de ligging een inherent onderdeel van deze woon- en leefomgeving. Bijzondere maatregelen zoals een scherm zijn daarom minder gewenst en doen mogelijk zelfs afbreuk aan het vrije en ongebonden karakter van deze woonvorm.

5.5.2 Industrielawaai

Inleiding 

Voor het Industrieterrein Bergweide, Kloosterlanden, Hanzepark, Veenoord is bij Koninklijk Besluit d.d. 11 juni 1993 een geluidzone vastgesteld.

Op grond van artikel 53 van de Wet geluidhinder moet voor industrieterreinen waarop grote lawaaimakers' aanwezig of planologisch mogelijk zijn, een zone zijn vastgesteld. Welke bedrijven gerekend worden tot de grote lawaaimakers is opgenomen in het 'Besluit omgevingsrecht' (artikel 2.1.3 Bor).

De geluidzone (het aandachtsgebied) ligt rond het industrieterrein. Buiten de geluidzone mag de geluidbelasting van alle bedrijven tezamen niet meer dan 50 dB(A) bedragen. In de zone gelden grenswaarden voor de geluidbelasting van woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen (maximaal ontheffingswaarde 55 dB(A)). Op het Industrieterrein zelf wordt er vanuit gegaan dat er in principe geen woningen aanwezig zijn. De geluidzone en zonegrens zijn onderdeel van het bestemmingsplan waarin de geluidzone gelegen is. Een wijziging van de geluidzone kan daarom alleen plaatsvinden door de betreffende (omliggende) bestemmingsplannen te wijzigen.

In het kader van het zonebeheer worden milieuvergunningen en meldingen getoetst op inpasbaarheid binnen de geluidzone. In de huidige situatie wordt rekening gehouden met alle aanwezige bedrijven dus ook de 'kleine lawaaimakers'.

In juli 2009 heeft het kabinet de Crisis- en herstelwet vastgesteld en deze is in werking getreden. In de Crisis- en herstelwet is een bepaling opgenomen die het mogelijk maakt om alle categorieën van bedrijven te betrekken bij het zonebeheer. Aangezien bij de huidige geluidzonering rekening is gehouden met het gehele bedrijventerrein (dus ook gebieden met lichtere bedrijfscategorieën) is er om pragmatische redenen voor gekozen om, met toepassing van de Crisis- en herstelwet, het gehele industrieterrein aan te wijzen als gezoneerd bedrijventerrein.

Huidige situatie 

Op dit moment is er een aantal gebieden die formeel (nog) geen onderdeel uitmaken van het geluidgezoneerde industrieterrein. Deze gebieden liggen rondom het formeel gezoneerde industrieterrein, maar wel binnen de geluidzone van het industrieterrein. Het gaat hierbij om de deelgebieden de Kieften, Bergweidedijk, Munsterstraat, Deventerweg 121, Noorwegenstraat 12, Osnabruckstraat, het nieuw te ontwikkelen terrein aan de Westfalenstraat en het Runshoppingcenter. In de praktijk liggen in deze gebieden bedrijven cq kunnen hier bedrijven komen die ook geluid produceren en die dus ook waarneembaar kunnen zijn op de zone. Om deze reden is er voor gekozen om het gehele plangebied aan te wijzen als industrieterrein in de zin van de Wet geluidhinder (artikel 1 Wet geluidhinder).

Aangezien er sprake is van een bestaande situatie kan de ligging van de zone getoetst worden aan de werkelijke situatie. Daarnaast is er sprake van een bepaalde milieuverkaveling zoals deze vastgelegd wordt in het bestemmingsplan. Voor beide situaties is de ligging van de 50 dB(A)-contour (de maximaal toelaatbare waarde op de zonegrens) bekeken.

Milieuverkavelingsmodel
Aan de hand van de verdeling van de kavels in de verschillende milieucategorieën is een verkavelingsmodel opgesteld. Met dit verkavelingsmodel is de ligging van de 50 dB(A)-contour bepaald. (voor een toelichting op de berekeningen zie bijlage 1 Akoestisch onderzoek bestemmingsplan Bergweide, Kloosterlanden-Hanzepark, Veenoord). Uit deze berekening blijkt dat op een aantal plaatsen een overschrijding van de zone plaatsvindt waar deze moeilijk aan te passen is. Aan de zuidwestzijde wordt de gemeentegrens gepasseerd en aan de noordwestzijde vindt ook een overschrijding plaats. Om deze reden is ter plaatse van een aantal kavels de milieucategorie voor het onderdeel geluid naar beneden bijgesteld. In figuur 1 is de 50 dB(A)-contour weergegeven uitgaande van de milieuverkaveling. Uit deze figuur blijkt dat met deze aangepaste milieuverkaveling voor het onderdeel geluid de 50 dB(A)-contour nagenoeg gelijk loopt met de contouren in de werkelijke situatie.

Huidige zonemodel

Naast het milieuverkavelingsmodel is ook de werkelijke situatie in beschouwing genomen. Er is immers sprake van een bestaande situatie. De werkelijke situatie pakt gunstiger uit dan het milieuverkavelingsmodel. De bestaande situatie is voor het zonebeheer maatgevend en de vergunde geluidruimte is in principe voor bedrijven gegarandeerd. Deze vergunde geluidruimte kan niet zomaar verminderd worden, maar ook niet verruimd, omdat de zone nagenoeg vol is. Op een aantal plaatsen waar sprake is van een overschrijding van de bestaande zonegrens, maar waar geen geluidgevoelige objecten gelegen zijn, kan een verruiming van de zone toegestaan worden. Bij de werkelijke situatie zijn ook de gebieden Kieften, Bergweidedijk, Munsterstraat, Deventerweg 121, Noorwegenstraat 12, Osnabruckstraat, het nieuw te ontwikkelen terrein aan de Westfalenstraat en het Runshoppingcenter in beschouwing genomen.

Uit de berekening van de 50 dB(A)-etmaalwaardecontour blijkt dat er een overschrijding van de vigerende zone plaatsvindt aan de zuidwestzijde van het terrein en aan de westzijde. Op deze locaties zijn echter geen geluidgevoelige bestemmingen gelegen. Daarom is het mogelijk om hier een aanpassing van de zone te laten plaatsvinden. Daarnaast vindt er een overschrijding aan de noordoostzijde, ter hoogte van het woongebied de Snipperling plaats. Deze overschrijding wordt met name veroorzaakt door het Runshoppingcenter, dat op dit moment nog geen onderdeel uitmaakt van het formeel gezoneerde industrieterrein. In het akoestisch onderzoek is vastgesteld voor welke woningen een hogere grenswaarde noodzakelijk is;

Samenvatting

Indien gekeken wordt naar de huidige vergunningssituatie wordt de bestaande zone aan de zuidwest-, west- en noordoostzijde overschreden. Aan de zuidwest- en westzijde zijn geen geluidgevoelige bestemmingen gelegen, waardoor het mogelijk is om hier de zone aan te passen.

Aan de noordoostzijde zijn in het gebied Snipperling woningen gelegen. Gezien de grote hoeveelheid bronnen, die gezamenlijk het geluidsniveau bij de woningen bepalen is het niet mogelijk om doeltreffende bron- of overdrachtsmaatregelen te treffen. Daarnaast is bij de vergunningverlening voor de afzonderlijke bedrijven reeds gekeken naar de mogelijk te treffen maatregelen en zijn deze reeds toegepast. Daarom dient aan de noordoostzijde de zone aangepast te worden en dient er voor een aantal woningen gelegen in de wijk Snipperling een hogere grenswaarde aangevraagd te worden.

Het milieuverkavelingmodel met daarin de milieucategorieën voor het onderdeel geluid, zoals weergegeven in figuur 1, komt redelijk overeen met de werkelijke situatie conform het huidige zonemodel (zie figuur 2). Gezien het voorgaande is het van belang om de ligging van de zone aan te passen zoals weergegeven in figuur 3. Deze wijziging zal plaatsvinden door de voorgestelde zoneaanpassing op te nemen in de bestemmingsplannen waarin de geluidzone gelegen is.

Hoewel het lijkt dat hier sprake is van een verruiming van de geluidemissie, is dit in de praktijk niet het geval. De feitelijke geluidbelasting op de omliggende woningen blijft gelijk. De verruiming van de zone is noodzakelijk, om de bedrijven die nu nog buiten het gezoneerde terrein liggen, maar die wel binnen de geluidzonegrens liggen, onderdeel uit te laten maken van het geluid-gezoneerde industrieterrein. Voordeel voor de omwonenden is dat de Gemeente Deventer op deze manier meer mogelijkheden krijgt om de totale geluidbelasting van alle bedrijven samen beter te beheren. Daarnaast is het in het belang van de bedrijven dat ruimtelijke ontwikkelingen die de totale geluidruimte van het industrieterrein kan beperken gebonden is aan de regels van de Wet geluidhinder.

figuur 1, geluidcontouren op grond van het milieuverkavelingsmodel

figuur 2, ligging huidige geluidzonegrens

figuur 3, voorstel ligging nieuwe geluidzonegrens

Het onderzoek en de resultaten zijn opgenomen in bijlage 1 Akoestisch onderzoek bestemmingsplan Bergweide, Kloosterlanden-Hanzepark, Veenoord.