Buitengracht-Oost

2.3 Ruimtelijke en functionele structuur

2.3.1 Ruimtelijke structuur

Het plangebied vormt als het ware een schakel tussen de oude binnenstad van Deventer en de 19e en 20e eeuwse woonwijken. Het gebied is ruimtelijk op te delen in een aantal deelgebieden:

Handelskade e.o.
Het gebied Handelskade e.o. vormt samen met de Pikeursbaan een onderdeel van het huidige werkgebied van Deventer. Vanwege de locatiekwaliteiten, zoals een goede ontsluiting, een goede openbaar vervoersbereikbaarheid en de nabijheid van de binnenstad hebben zich ter plaatse diverse kantoren en dienstverlenende bedrijven gevestigd. Dezelfde locatiekwaliteiten hebben, in combinatie met het streven van het rijk naar concentratie van (hogere) onderwijsvoorzieningen, geleid tot realisatie van het schoolgebouw van Saxion hogeschool en het ROC Aventus langs de Handelskade.

Raambuurt, Knutteldorp en Buitengracht
Vijftien jaar geleden was de Grachtengordel, waaronder de Raambuurt valt, een problematisch gebied. Er lag een allegaartje van bedrijven, afgewisseld met woningen uit het begin van de vorige eeuw. Grote delen van het gebied waren sterk vervuild.
Eind jaren '90 heeft in de Raambuurt een vergaande herstructurering plaatsgevonden in het kader van de aanpak van het gehele Grachtengordelgebied. De bedrijvigheid in het gebied is teruggedrongen en de woonfunctie is versterkt aansluitend op het Pothoofd en het Knutteldorp. Het gebied heeft een hoogstedelijke bebouwing gekregen met een duidelijke entree naar de binnenstad.

Knutteldorp is een buurt met een geheel eigen karakter. In stedenbouwkundig opzicht heeft Knutteldorp zijn eigen beslotenheid. Deze wordt gekenmerkt door vrij dichte bebouwing en betrekkelijk smalle straten. Het Knutteldorp is nagenoeg geheel gesloopt. Gebleven is (het grootste deel van) de stedenbouwkundige opzet van Knuttel. De uitzondering daarop is het appartementencomplex op de hoek van de Zutphenselaan en de Mr. de Boerlaan. Vermeldenswaardig is dat 70% van de oud-Knutteldorp bewoners weer is teruggekeerd.

Het wijkje Buitengracht ligt tussen de Raambuurt en het Knutteldorp in en wordt officieel gerekend tot het Knutteldorp. Hier zijn alleen rijen woningen gebouwd.

Pothoofd
Het gedeelte van het Pothoofd dat binnen het plangebied valt bestaat uit 7 hoge appartementengebouwen. De gebouwen hebben een markant karakter.

2.3.2 Functionele structuur

2.3.2.1 Het wonen

Het plangebied is op te delen in de woongebieden Raambuurt, Knutteldorp, Buitengracht en Pothoofd. De Raambuurt maakte deel uit van het stedelijke vernieuwingsproject de Grachtengordel. Oude en nieuwe woningen staan hier nog naast elkaar. De buurt is een mix van appartementen en rijwoningen. Knutteldorp en Buitengracht bestaan overwegend uit laagbouwwoningen. Het Pothoofd bestaat uit appartementen in het duurdere koopsegment.
Langs de Buitengracht bevinden zich binnen het plangebied drie woonschepen.
Aan de rand van het plangebied langs de Snipperlingsdijk en de Veenweg zijn een aantal dijkwoningen gelegen.

2.3.2.2 Bedrijven

In het plangebied is Senzora gevestigd. Senzora is een fabriek in was- en schoonmaakmiddelen suikerwerken en aanverwante producten. Aan de Ankersmitlaan is nog een (voormalig) bedrijfspand aanwezig. Daarnaast bevinden zich langs de Kazernestraat/Emmaplein een groot aantal dienstverlenende bedrijven, waaronder een aantal makelaars.

2.3.2.3 Kantoren

Aan de noordkant van het plangebied langs de Handelskade/Snipperlingsdijk bevinden zich een groot aantal kantoren. Een aantal van deze kantoorgebouwen huisvesten meerdere bedrijven.

2.3.2.4 Horeca en detailhandel

In het gebied bevindt zich slechts één horecazaak aan het begin van de Handelskade. Hier is een chinees-restaurant gevestigd. Daarnaast is er één winkel in het gebied. Aan de Kazernestraat bevindt zich een elektronicazaak.

2.3.2.5 Maatschappelijke en sociale voorzieningen

In het plangebied bevinden zich de belangrijkste onderwijsvoorzieningen van Deventer. Aan de Handelskade 75 is Saxion Hogescholen gevestigd. Aan de Snipperlingsdijk 1 is ROC Aventus gevestigd.

De overige maatschappelijke functies zijn verspreid over het plangebied aanwezig. In het Knutteldorp vervult de buurt- en speeltuinvereniging Wijk 16 aan de Zutphenselaan 18 een belangrijke functie. Een andere maatschappelijke functie in het Knutteldorp is het kinderdagverblijf aan het Bellendonkplein.
In de wijk Buitengracht is aan het begin van de Ankersmitlaan een Centrum voor Sport & Beweging gevestigd en aan het einde van de Ankersmitlaan zit een dierenarts.
Aan de rand van de Raambuurt is het Kunstenlab gelegen. Het Kunstenlab organiseert tentoonstellingen op het gebied van hedendaagse beeldende kunst en beschikt over een kunstuitleen. Aan het Laboratoriumplein is buurthuis van de Raambuurt gevestigd.

2.3.2.6 Groen

Deventer ligt op de rand van het rivierenlandschap van de IJssel en het Sallandse dekzandlandschap. De verschillen tussen deze landschappen werken door in de bodem, de stedenbouwkundige structuur, de waterstructuur, in de aard van de beplantingen en de specifieke natuurwaarden.

Het plangebied ligt deels in het rivierenlandschap en deels in het dekzandlandschap. De overgang tussen beide landschappen kan erg interessant zijn, ware het niet dat het gebied relatief dicht bebouwd is en weinig openbaar groen van Deventer bevat. Het groen dat aanwezig is, is kleinschalig en ongelijkmatig over de wijk verspreid. De bewoners van Buitengracht Oost zijn voor hun groenbeleving met name aangewezen op grotere groengebieden buiten de wijk: de uiterwaarden van de IJssel (met Worpplantsoen) en het Rijsterborgherpark. De speeltuin is het enige groen van enige omvang dat (semi-) openbaar toegankelijk is; het overige groen van enige omvang hoort bij bedrijven (zoals een bank en een adviesbureau). Het groen achter het ROC Aventus is van de gemeente Deventer. Het wordt gebruikt door bewoners van de Veenweg/Snipperlingsdijk en door de studenten van het ROC.

Het Pothoofd, de Meester H.F. de Boerlaan en de Handelskade maken deel uit van de stedelijke hoofdbomenstructuur. De bomen zorgen voor een geleding en dragen bij aan een natuurlijke verbinding tussen groengebieden in het buitengebied en de stad.

In het plangebied komen diverse bijzonder beschermwaardige bomen voor. De bekendste is wel de treurwilg op het Twentolplein; de herdenkingsboom voor het Twentol-drama uit 1945. Daarnaast betreft het een grote rij esdoorns langs de Buitengracht uit 1940 (diameter van ongeveer 60 cm) en twee wilgen, waarvan een uit 1930 met een diameter van 70 cm.

2.3.2.7 Verkeer

Gemotoriseerd verkeer
De woongebieden (Pothoofd, Buitengracht, Raambuurt, Knutteldorp) zijn grotendeels ingericht als 30 km-gebied. Het gebied Buitengracht Oost sluit via Pothoofd / Mr.de Boerlaan / Snipperlingsdijk /Handelskade en Kazernestraat / Emmastraat aan op de hoofdwegenstructuur van Deventer. Dit zijn gebiedsontsluitingswegen met een snelheidsregime van 50 km/uur. De wegen voorzien in een goede ontsluiting van de wijken richting het centrum en richting de A1. Auto's, bussen en vrachtverkeer kunnen alleen via Kazernestraat en Pothoofd de Buitengracht oversteken. Om fietsverkeer, voetgangers en auto (parkeren kantoren) veilig te combineren is de Verlengde Kazernestraat ingericht als een woonerf. Hiervoor geldt een maximumsnelheid van 15 km/uur.

Fiets verkeer
Het plangebied sluit aan op de sterroute uit Colmschate die over de Holterweg/Snipperlingsdijk loopt en uit Epse die over de Zutphenseweg en Mr. de Boerlaan loopt. Deze sterroutes vormen de verbinding vanuit de wijken naar een cluster van centrale voorzieningen zoals de binnenstad, het station en het Saxion/ROC. Vanuit de wijken zijn er fietsdoorsteken naar deze sterroutes. Overige hoofdfietsroutes lopen via Wilhelminabrug-Emmastraat-Houtmarkt en Pothoofd.

Openbaar vervoer
De noordkant (omgeving Handelskade) wordt ontsloten door stadsbuslijnen met een hoge frequentie vanuit Colmschate / Bathmen naar station CS en streekbuslijnen richting de Achterhoek. De westkant wordt bediend door de stationsbus tussen Twello-De Worp-Boreel en Station. Over de Mr.de Boerlaan gaat 1 lijn richting Achterhoek.

Parkeren
Binnen de wijken Buitengracht en Knutteldorp kan vrij worden geparkeerd. In de Raambuurt geldt een parkeerverbod voor de Bergpoortstraat, Bergsingel, Maalderijstraat, Hallenstraat en Laboratoriumplein. Voor de overige gebieden wordt het parkeren gereguleerd door middel van een parkeerbelastingregime (vergunninghouders of betaald parkeren). Tussen de Handelskade en het spoor ligt een P+R-terrein voor het Centraal Station.

In het gehele gebied kan afwisselend geparkeerd worden in parkeergarages, op parkeerterreinen, in parkeerhavens, of op de rijbaan.

2.3.2.8 Overige functies en voorzieningen

Naast Saxion bevindt zich een grondwaterzuiveringsinstallatie.