direct naar inhoud van 5.1 Bodem
Plan: Zuideropgaande 2011
Status: vastgesteld
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0118.BP20118023001-VG02

5.1 Bodem

Het Zuideropgaande bestaat uit lintbebouwing ten zuiden van Hollandscheveld. Binnen het gebied is een variatie van gebruik aanwezig, waaronder landbouw, bouwgrond, wonen, wegen etc. Het gebied was van oorsprong een hoogveengebied wat in de afgelopen eeuw is afgegraven.

Binnen het plangebied waren in het verleden watergangen (wijken) ten behoeve van de ontwatering van het veen aanwezig. In de loop der tijd zijn veel van deze watergangen gedempt. Vermoedelijk werd hier grond uit de directe omgeving voor gebruikt, maar daarover bestaat geen zekerheid. Vele wijken die rondom Elim liggen, zijn in de 60-er jaren plaatselijk gedempt met afvalstoffen (bouw- en sloopafval, grof afval, bedrijfs- en huisafval etc.). Gedempte watergangen krijgen daarom standaard een aanduiding potentieel ernstig verontreinigd. Alleen een milieuhygiënisch bodemonderzoek kan hierin duidelijkheid verschaffen.

In een dossieronderzoek is een inventarisatie gemaakt van alle potentiële bodemverontreinigende activiteiten (=PBVA). Hierbij zijn de volgende archieven geraadpleegd:

  • Kamer van koophandelregister;
  • Ondergrondse tankenbestand (op basis van actie tankslag I en II);
  • Archief van Stichting Bodem Sanering in gebruik zijnde Bedrijfsterreinen;
  • Hinderwetarchief;
  • Archief van de vigerende Wet Milieubeheer vergunningen.

In verband met de aanwezigheid van dempingen van watergangen, (voormalige) erfverhardingen, stortplaatsen en dergelijke is een luchtfoto onderzoek uitgevoerd.

Een onderscheid in potentie (spoedeisend of ernst (niet spoedeisend)) is aan te brengen op basis van de activiteiten en/of gebruikte producten. Als voorbeeld kan worden gegeven dat een benzineservicestation sneller tot een bodemverontreiniging leidt dan een autodetailhandel zonder reparatie. De activiteiten zijn landelijk in vier categorieën ingedeeld: Potentieel spoedeisend, Potentieel Ernstig (niet spoedeisend), Potentieel Verontreinigd en Niet Verontreinigd.

Potentieel spoedeisend: Uit de verzamelde historische gegevens blijkt dat er mogelijk een humaan, ecologisch of verspreidingsrisico is op de locatie. Indien dit in een uit te voeren bodemonderzoek bevestigd wordt dienen voor 2015 sanerende maatregelen getroffen te worden. Bij locaties met een humaan risico dient dit zelfs voor 2010 te gebeuren. Potentieel ernstig, niet spoedeisend: Op een locatie is als gevolg van uitgevoerde activiteiten mogelijk een ernstige bodemverontreiniging ontstaan die, indien bevestigd door een bodemonderzoek, op termijn gesaneerd dient te worden. Er is echter geen sprake van acute humane, ecologische of verspreidingsrisico's. Voor 2030, of bij de aanpak van de locatie in een ander kader, dient onderzoek uitgevoerd te worden en dienen eventueel sanerende maatregelen getroffen te worden. Potentieel verontreinigd: Op de locatie is mogelijk als gevolg van uitgevoerde activiteiten bodemverontreiniging ontstaan maar deze wordt niet als potentieel ernstig beoordeeld. Er hoeft daarom in het kader van het bodemsaneringstraject geen vervolgactie uitgevoerd te worden. Bij toekomstige bouwactiviteiten of grondverzet moet echter wel rekening worden gehouden met de mogelijke aanwezigheid van bodemverontreiniging op de locatie. Niet verontreinigd: Op basis van de gevonden informatie is er geen sprake geweest van bodembedreigende activiteiten op de locatie. Of de bodem op de locatie helemaal vrij is van verontreiniging kan echter alleen met een bodemonderzoek worden aangetoond.  

Grafisch zijn de posities van de locaties globaal weergegeven in specifieke kaarten bij onderstaande deellocaties. Zoals voorgaand al opgemerkt zijn de potentieel verontreinigde locaties afkomstig uit historische gegevens en bestaan vooral uit (voormalige) bedrijfsactiviteiten, ligging van (voormalige) huisbrandolietanks en/of gedempte watergangen.

Diverse percelen binnen het gebied zijn in het verleden milieuhygiënisch onderzocht. Het gaat hier om onderzoeken die bij de gemeente bekend zijn (bodemarchief gemeente). De meeste onderzoeken zijn niet meer als actueel te beschouwen, aangezien een houdbaarheid van gegevens van 5 jaar wordt aangehouden.

Op basis van de huidige situatie, gebruik en historische informatie, kan geconcludeerd worden dat er potentieel bodemverontreinigingen te verwachten zijn, die een belemmering kunnen gaan vormen voor een eventuele herontwikkeling van (een deel van) het gebied. Alvorens (een deel van) het gebied ontwikkeld gaat worden, dient hier bodemonderzoek plaats te vinden ter plaatse van alle geconstateerde potentiële bodemverontreinigende activiteiten. Gezien het feit dat de herziening van dit bestemmingsplan grotendeels conserverend van aard is, is onderzoek naar de bodemkwaliteit in dit geval achterwege gebleven.

Verder is het gebruikelijk dat bij bouwactiviteiten de kwaliteit van de bodem wordt onderzocht. In een beperkt aantal gevallen is onderzoek voorhanden. In vervolgonderzoek zal de beschikbare informatie worden meegewogen of eventuele verontreinigingen voldoende in beeld zijn gebracht en of een sanering dient te worden uitgevoerd. Te allen tijde dient verontreinigde bodem op een verantwoorde wijze te worden afgevoerd.

Voor de locaties, waar het gebruik gewijzigd kan worden in de functie 'wonen' is de volgende informatie bekend.

Deellocatie tussen Zuideropgaande 66 en 68 (zie Bijlage 1 Deellocatie tussen Zuideropgaande 66 en 68).

De deellocatie is onbebouwd en als weiland in gebruik. Ter hoogte van de noordelijke perceelsgrens ligt de gedempte Brouwerswijk. Op een deel van de nabij gelegen locatie Zuideropgaande 61 is in 2000 een bodemonderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek zijn in grond en grondwater geen verhoogde gehalten vastgesteld.

Deellocatie ter hoogte van Zuideropgaande 81 (zie Bijlage 2 Deellocatie tussen Zuideropgaande 81).

De deellocatie is onbebouwd en ligt in de directe nabijheid van een voormalig agrarisch bedrijf. Ter hoogte van de noordelijke perceelsgrens ligt de gedempte Jan Kielswijk. Op een deel van het nabij gelegen perceel Zuideropgaande 100 is in 2004 een bodemonderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek zijn in de bovengrond de gehalten aan kwik en EOX licht verhoogd aangetoond. In de ondergrond zijn de gehalten van de geanalyseerde parameters niet verhoogd vastgesteld. In het grondwater is het gehalte aan chroom licht verhoogd aangetoond.

Deellocaties aan de Carstensdijk

De deellocaties zijn onbebouwd en als weiland in gebruik. Het terrein aan de noordzijde van De Carstensdijk is in januari 2011 onderzocht (zie Bijlage 3 Bodemonderzoek Carstensdijk). In dit onderzoek zijn in grond en grondwater maximaal licht verhoogde gehalten aangetoond. Ter plaatse van de Carstensdijk is in het kader van reconstructiewerkzaamheden in 2006 een asfalt- en bodemonderzoek uitgevoerd. De ondergrond ter plaatse van de weg is indicatief beoordeeld als categorie-1 grond (indicatief kwaliteitsklasse industrie). Ter plaatse van het perceel Carstensdijk 38 was in het verleden een tankstation aanwezig. Op deze locatie is voor zover bekend geen bodemonderzoek uitgevoerd. Op het perceel Carstensdijk 60 is een rijwielzaak gevestigd. In het verleden was er tevens een tankstation gesitueerd. Op deze locatie is in 1999 op een deel van het terrein een bodemonderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek zijn in grond van de geanalyseerde parameters geen verhoogde gehalten vastgesteld. In het grondwater zijn de gehalten aan vluchtige aromaten, minerale olie en chroom licht verhoogd aangetoond. In 2008 is voor deze locatie een historisch onderzoek uitgevoerd. In het historisch onderzoek is geconcludeerd dat er op basis van de bestudeerde bronnen geen sprake is van een potentiële spoedlocatie. Op de locatie is nooit sprake geweest van de opslag van meer dan 25.000 liter aan vloeibare brandstoffen.

Deellocatie tussen Zuideropgaande 99 en 101 (zie Bijlage 4 Deellocatie tussen Zuideropgaande 99 en 101).

De deellocatie is onbebouwd en is als paardenwei in gebruik. Aan de overzijde van deze deellocatie bevindt zich een trailer-/aanhangwagenbouwbedrijf en ter plaatse van Zuideropgaande 118 bevindt zich een garagebedrijf met autoplaatwerkerij annex –spuiterij. Op een deel van de locatie Zuideropgaande 118 is in het verleden een oriënterend bodemonderzoek uitgevoerd.

Deellocatie tussen Zuideropgaande 112 en 114 (zie Bijlage 5 Deellocatie tussen Zuideropgaande 112 en 114).

De deellocatie is onbebouwd en als weiland in gebruik. In de omgeving ten noorden van Zuideropgaande 112 ligt de gedempte Carstenswijk. Deze wijk en andere wijken rondom Elim zijn in de 60-er jaren plaatselijk gedempt met afvalstoffen (bouw- en sloopafval, grof afval, bedrijfs- en huisafval etc.). Ter plaatse van diverse wijken (waaronder de Carstenswijk) zijn bodemonderzoeken uitgevoerd. Uit de resultaten van de onderzoeken blijkt dat de wijken plaatselijk sterk verontreinigd zijn met o.a. polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK), minerale olie en zware metalen. In het grondwater zijn plaatselijk licht tot sterk verhoogde gehalten aangetoond.

Op de locatie Zuideropgaande 93 (grenst aan de gedempte Carstenswijk) is in 2000 op een deel van het terrein een bodemonderzoek uitgevoerd. In de bovengrond zijn de gehalten PAK, zink, koper en nikkel licht verhoogd aangetoond. In de ondergrond zijn van de geanalyseerde parameters geen verhoogde gehalten vastgesteld. In het grondwater zijn de gehalten aan benzeen en tolueen licht verhoogd aangetoond.

Deellocatie tussen Zuideropgaande 127 en 129 (zie Bijlage 6 Deellocatie tussen Zuideropgaande 127 en 129).

De deellocatie is onbebouwd en als weiland in gebruik. De locatie wordt ten noorden begrensd door de gedempte Jeulenwijk. Ook hier geldt dat deze wijk in de 60-er jaren plaatselijk gedempt is met afvalstoffen (bouw- en sloopafval, grof afval, bedrijfs- en huisafval etc.). Ter plaatse van de Jeulenwijk is in het verleden bodemonderzoek uitgevoerd. Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat de wijk plaatselijk sterk verontreinigd is met o.a. polycyclische aromatische koolwaterstoffen (PAK), minerale olie en zware metalen. In het grondwater zijn plaatselijk licht tot sterk verhoogde gehalten aangetoond.

Deellocatie aan de Barsweg

De deellocatie is onbebouwd en als weiland in gebruik. Een deel van het terrein is in oktober 2010 onderzocht (zie Bijlage 7 Bodemonderzoek Barsweg). In dit onderzoek zijn in de grond geen verhoogde gehalten vastgesteld. In het grondwater zijn maximaal licht verhoogde gehalten vastgesteld. De huidige Barsweg was in het verleden de Barswijk. Hiervoor geldt ook weer dat deze wijk in de 60-er jaren plaatselijk gedempt is met afvalstoffen (bouw- en sloopafval, grof afval, bedrijfs- en huisafval etc.).

Ter plaatse van de gedempte Barswijk is in de periode 1999-2005 een grondwatermonitorings-onderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek zijn geen verontreinigingen in het grondwater vastgesteld. Ter plaatse van de Zuideropgaande 135a is in 2004 een bodemonderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek is in de bovengrond het gehalte aan EOX licht verhoogd aangetoond. In de ondergrond zijn geen verhoogde gehalten vastgesteld. In het grondwater is het gehalte aan chroom licht verhoogd aangetoond. Ter plaatse van een terreindeel gelegen ten noorden van Zuideropgaande 144 is in 2004 bodemonderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek is in de bovengrond het gehalte aan minerale olie licht verhoogd aangetoond. In de ondergrond zijn geen verhogingen aangetoond. In het grondwater is het gehalte aan chroom licht verhoogd aangetoond.

Deellocaties tussen Zuideropgaande 157 en 158

De deellocaties zijn onbebouwd en als weiland in gebruik. Ter plaatse van het perceel Zuideropgaande 157 is een garage-/autobedrijf gevestigd. Op het terrein is/was een bovengrondse tank met afgewerkte olie aanwezig. In 1999 is op een deel van het terrein bodemonderzoek uitgevoerd. In dit onderzoek zijn destijds in de bovengrond de gehalten aan minerale olie en PAK licht verhoogd aangetoond. De ondergrond is in dit onderzoek niet onderzocht. In het grondwater is het gehalte aan chroom licht verhoogd vastgesteld. Ten zuiden van de locatie is de gedempte Holtjeswijk gesitueerd. Het is onbekend waarmee de Holtjeswijk is gedempt. Het gebruik van verontreinigde dempingsmaterialen is niet uitgesloten, mede gezien de ervaringen van de overige gedempte wijken rondom Elim.

Deellocatie tegenover Zuideropgaande 157

De deellocatie is onbebouwd en als weiland in gebruik. Er zijn geen gegevens over de bodem bekend.

Grondverzet

Bij grondverzet dient men te streven naar een gesloten grondbalans. In situaties, waar grond vrij gaat komen, wordt sterk aanbevolen om de kwaliteit van de vrijkomende bodem analytisch vast te stellen. Uiteraard dient het onderzoek representatief te zijn voor de hele vrijkomende partij. Voor het toepassen van grond gelden de spelregels voor grondverzet die zijn vastgesteld in het Besluit bodemkwaliteit. Informatie over het toepassen van grond kunnen worden verkregen bij de afdeling Advies (team Bodem) van de gemeente Hoogeveen en VROM/Agentschap.nl.