direct naar inhoud van 4.1 Archeologie
vastgesteld
NL.IMRO.0114.2013012-0701

4.1 Archeologie

4.1.1 Toetsingskader

Met de ondertekening van het Verdrag van Valletta (Malta) in 1992 is in Nederland de beleidsmatige zorg voor het archeologisch bodemarchief aanzienlijk toegenomen. In het verdrag staat: Archeologische waarden dienen als onvervangbaar onderdeel van het culturele erfgoed te worden meegenomen en te worden ontzien bij de ontwikkeling en besluitvorming van ruimtelijke plannen.

Met het in werking treden van de Wet op de archeologische monumentenzorg in september 2007 is het verdrag wettelijk verankerd en is de Monumentenwet 1988 herzien. Het belangrijkste doel van deze wet is het behoud van het archeologisch erfgoed ter plekke. Het is verplicht om in het proces van ruimtelijke ordening tijdig rekening te houden met de mogelijke aanwezigheid van archeologische waarden en een afweging te maken. Vroegtijdig onderzoek maakt ruimte voor de overweging om archeologievriendelijke alternatieven toe te passen. Wie dan ondanks de aanwezigheid van archeologische waarden toch de grond in wil, moet archeologisch (voor)onderzoek doen en de kosten daarvan op zich nemen. Ook als het onderzoek uiteindelijk tot een opgraving leidt.

De gemeente Emmen heeft aangegeven dat aan het plangebied een middelhoge archeologische verwachting wordt toegekend. In het vigerende bestemmingsplan is aan het plangebied en de omgeving daarvan de dubbelbestemming „Waarde – Archeologie 3. toegekend. Hiervoor geldt dat het oprichten van bouwwerken van in totaal meer dan 1.000 m2 uitsluitend is toegestaan indien uit archeologisch onderzoek is gebleken wat de archeologische waarden zijn en op welke wijze deze eventueel kunnen worden veiliggesteld.

Gelet hierop is een inventariserend bureau- en veldonderzoek ter plaatse uitgevoerd.

4.1.2 Toetsing plangebied

Uit het bureauonderzoek blijkt dat het plangebied een middelhoge verwachting heeft voor archeologische waarden uit het Laat-Paleolithicum B (18.000 – 8800 voor Chr.) tot en met de IJzertijd/Romeinse tijd (800 voor Chr. – 450 na Chr.). Dit heeft te maken met de ligging van het plangebied op de rand van het keileemplateau van de Hondsrug, in de directe nabijheid van het Hunzedal. Dergelijke landschappelijk gedifferentieerde gebieden vormden aantrekkelijke vestigingslocaties voor prehistorische samenlevingen. Dit blijkt ook uit de directe omgeving van het plangebied, waar meerdere prehistorische nederzettingsresten en grafvelden zijn gevonden.

Hoewel in 2006 al een archeologisch booronderzoek in het plangebied heeft plaatsgevonden (als onderdeel van een groter onderzoeksgebied; Emmerhout-Noord) en toen werd geconcludeerd dat de bodem nagenoeg verstoord zou zijn, blijkt uit het recent uitgevoerde booronderzoek dat dit niet het geval is. De oostelijke helft van het plangebied bestaat uit een met dekzand en löss-achtige afzettingen opgevuld droogdal. Hierin zijn haarpodzolen herkend. Ook ligt hier een begraven akkerlaag, die waarschijnlijk uit de 19e/20ste eeuw dateert, toen het gebied voor het eerst in cultuur werd gebracht. De westelijke helft bestaat uit relatief ondiep gelegen keizand en keileem.

Er zijn echter geen archeologische indicatoren aangetroffen, anders dan de begraven akkerlaag, maar deze is op basis van historische kaarten te oordelen relatief recent (19e-20ste eeuw).

In het hele plangebied is sprake van een ophogings-/egalisatiepakket, dat daar is aangelegd, tot in de zestiger jaren van de vorige eeuw de wijk Emmerhout werd aangelegd.

Geconcludeerd kan worden dat in de oostelijke helft van het plangebied mogelijk archeologische waarden kunnen voorkomen. Tijdens het booronderzoek zijn hier echter geen concrete aanwijzingen voor gevonden, anders dan een relatief recente akkerlaag.

4.1.3 Conclusie

Gezien het feit dat er geen concrete archeologische indicatoren zijn aangetroffen en gezien de geringe omvang van de zone waarin intacte en gedeeltelijk intacte haarpodzolen zijn aangetroffen worden geen archeologische vervolgmaatregelen geadviseerd.

Het gehele archeologische onderzoek is als Bijlage 1 Archeologisch onderzoek opgenomen.