Kanaalmond 2011

3.3 Cultuurhistorie en archeologie

3.3.1 Cultuurhistorie

De belangrijkste cultuurhistorische drager van het plangebied is het Woudagemaal. Het Woudagemaal is in 1920 in gebruik genomen. Het gemaal is het enige nog volledig werkende stoomgemaal in Nederland en is het grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld. Het gemaal wordt in werking gezet bij extreem hoge waterstanden. Sinds 1977 is het bouwkundig en technisch waardevolle Woudagemaal een beschermd monument. In 1998 is het gemaal geplaatst op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Het gemaal vertegenwoordigt het hoogtepunt van de bijdrage van de Nederlandse ingenieurs en architecten in de bescherming van de bevolking en het land tegen de natuurlijke krachten van het water. Door middel van de plaatsing van het gemaal op de UNESCO Werelderfgoedlijst wordt de cultuurhistorische waarde van het gemaal beschermd.

In het voorliggende bestemmingsplan worden geen ontwikkelingen mogelijk gemaakt die de monumentale bebouwing aantasten.

3.3.2 Archeologie

Ingevolge het "Verdrag van Malta/ Valetta" is het noodzakelijk om te bezien of in het plangebied sprake is van te verwachten oudheidkundige waarden. De Archeologische Monumentenkaart (AMK) geeft een overzicht van alle bekende behoudenswaardige archeologische terreinen in Nederland. Daarnaast geeft de Inventarisatiekaart Archeologische Waarden (IKAW) een globaal overzicht van de mate waarin archeologische resten in een gebied kunnen worden aangetroffen.

Op de IKAW betreft het plangebied grotendeels een gebied met een "lage trefkans", voor het deel van het IJsselmeer geldt de verwachtingswaarde "water hoge trefkans" en een deel van het plangebied is een niet gekarteerd gebied.

In de periode 2002-2004 is door Archeologisch Adviesbureau RAAP een inventariserend archeologisch en cultuurhistorisch onderzoek uitgevoerd in de gemeente Lemsterland. Het onderzoek heeft geleid tot een gedetailleerde archeologische verwachtingskaart, een archeologische kwetsbaarheidskaart en een historisch geografische overzichtskaart (cultuurhistorische relictenkaart).

Op de archeologische verwachtingskaart is het plangebied hoofdzakelijk aangemerkt als een gebied met een middelhoge archeologische verwachting.

In het kader van het realiseren van het bezoekerscentrum bij het Woudagemaal is een archeologisch vooronderzoek verricht (RAAP-NOTITIE 2561, Plangebied Woudagemaal te Lemmer. Gemeente Lemsterland. Archeologisch vooronderzoek: een bureau- en inventariserend veldonderzoek, januari 2008). Uit het onderzoek is gebleken dat de bodemopbouw bestaat uit een bouwvoor op klei op veen op dekzand. Er zijn geen archeologische indicatoren aangetroffen. Op basis van de resultaten van het onderzoek is voor de locatie van het bezoekerscentrum geen archeologisch vervolgonderzoek aanbevolen. Vanuit archeologisch oogpunt zijn er geen belemmeringen geweest voor de ontwikkeling van het bezoekerscentrum.

Het voorliggende bestemmingsplan maakt geen ontwikkelingen mogelijk die het verstoren van de ondergrond mogelijk maken. Om die reden is archeologisch onderzoek achterwege gebleven.