Zandwinning Strandheem te Opende

Ruimtelijke onderbouwing

Ruimtelijke onderbouwing

Tijdelijk dempen van een deel van de plas Strandheem te Opende

NL.IMRO.0015.TOSH10HERS10-VA01

december 2010

Inhoud

Inleiding ............................................................................................................................1

Voornemen ............................................................................................................................1

Eerdere werkwijze ............................................................................................................................1

Verzoek ............................................................................................................................2

Bestemmingsplan ............................................................................................................................2

Tijdelijke Ontheffing ............................................................................................................................2

Inspraak en overleg ............................................................................................................................2

Zienswijzen ............................................................................................................................2

Bijlage I ............................................................................................................................3

Bijlage II ............................................................................................................................4

Bijlage III ............................................................................................................................5

Bijlage IV ............................................................................................................................6

Inleiding

Afgelopen jaar is zand afkomstig uit een zandwinning bij Ureterp opgeslagen in een onderwaterdepot in de plas Strandheem nabij Opende. De activiteiten van het vervoeren van het zand naar de plas hebben plaatsgevonden in de winterperiode, opdat de recreatie geen hinder zou ondervinden van de activiteiten. De verplaatsing van circa 1.000.000 m3 zand in de voorgenomen periode van 1 oktober 2009 tot 1 april 2010 heeft geen doorgang kunnen vinden vanwege het feit dat de werkzaamheden zijn komen stil te liggen door een schorsing van de Raad van State van 22 oktober 2009 tot 8 maart 2010. De Raad van State heeft in het voordeel beslist, echter het verplaatsen van de laatste hoeveelheid zand, nog voor 1 april 2010 naar de plas Strandheem, is niet gelukt.

Voornemen

Het is de bedoeling dat in de komende winterperiode de overgebleven hoeveelheid zand verplaatst wordt naar de plas Strandheem te Opende. Door het college van burgemeester en wethouders is reeds een verlenging van de op 22 september 2009 verleende tijdelijke reguliere bouwvergunning en tijdelijke ontheffing ex artikel 3.22 Wet ruimtelijke ordening (Wro) toegestaan bij besluit van 29 juni 2010 voor de spuitleiding om het zand te verplaatsen van Ureterp naar de plas Strandheem en de brug over de Parksterdwarsweg ten behoeve van de spuitleiding.

Eerdere werkwijze

In de winterperiode 2009/2010 is het zand vanuit Ureterp rechtstreeks in de plas Strandheem ingebracht middels een spuitsysteem onder water. Hierdoor is het doorzicht in de plas Strandheem ernstig verslechterd en is de blauwe kleur verandert in een minder aantrekkelijk grijs. Niet alleen konden de deeltjes uit het water niet goed bezinken, ook werd de bodem omgewoeld vanwege de grote kracht waarmee het zand/watermengsel in de plas werd gespoten. Het is wenselijk om een herhaling van de effecten op het doorzicht van het water in de plas te voorkomen.

Verzoek

Op 1 september 2010 is dan ook een verzoek om tijdelijke ontheffing gedaan voor het gedeeltelijk dempen van de plas Strandheem. Er is in overleg met verschillende partijen gebleken dat de effecten op het doorzicht in de plas aanmerkelijk verminderen, indien het zand/watermengsel niet direct in de plas wordt gebracht, maar zou kunnen afvloeien vanaf de oever. Zo kunnen de deeltjes bezinken en vindt er geen omwoeling van de bodem plaats. Dit impliceert echter dat een gedeelte van de inmiddels ontgronde plas tijdelijk weer zal worden opgevuld met zand, conform weergegeven op de bijgevoegde en als zodanig gewaarmerkte situatietekening (bijlage I).

Bestemmingsplan

Indien een deel van de plas weer wordt gedempt door middel van zand vanuit Ureterp ontstaat er een strijdigheid met het bestemmingsplan 'Strandheem'. In het bestemmingsplan geldt voor de beoogde locatie voor de demping een bestemming 'Water'. Zolang deze bestemming nog niet is gerealiseerd vallen de nog niet ontgronde gronden onder het overgangsrecht. Echter als de bestemming eenmaal is gerealiseerd kan deze niet teniet worden gedaan, volgens de uitleg die tot nu toe door de gemeente is gegeven in de juridische procedures. De doelbestemming 'Water' betreft water met een minimale diepte van 2 meter.

Tijdelijke ontheffing

Om te voorkomen dat er wederom een verslechtering van het doorzicht van de plas plaatsvindt, lijkt het raadzaam om inderdaad een deel van de plas te laten dempen bij aanvang van de activiteiten. Dit kan planologisch mogelijk gemaakt worden door het vaststellen van een projectbesluit of een (postzegel)bestemmingsplan. De doorlooptijd om tot vaststelling van dergelijke maatregelen te komen is lang, waardoor er waarschijnlijk toch weer op dezelfde wijze zand in de plas gebracht zal gaan worden zoals dat in de winter van 2009/2010 heeft plaatsgevonden. Dit is onwenselijk voor (alle) partijen.

Er zal een procedure voor een tijdelijke ontheffing ex artikel 3.22 van de Wet ruimtelijke ordening doorlopen worden, nu verklaard is onder last van een dwangsom, dat de strijdigheid met het bestemmingsplan 'Strandheem' (1999) teniet wordt gedaan binnen een periode van 5 jaar. Na de genoemde 5 jaar zal het deel van de plas Strandheem dat momenteel valt onder de doelbestemming 'Water' wederom een diepte moeten hebben van minimaal 2 meter.

Inspraak en overleg

Het ontwerpbesluit, met de plan code NL.IMRO.0015.TOSH10HERS10-OW01, voor een tijdelijke ontheffing van de voorschriften van het bestemmingsplan 'Strandheem' heeft vanaf 13 oktober 2010 voor zes weken ter inzage gelegen bij de balie Ruimte van het gemeentehuis te Grootegast. Gedurende deze periode zijn twee zienswijzen ontvangen. Er is een mondelinge zienswijze ingediend op 4 november 2010 en schriftelijk bevestigd op 6 november 2010 (bijlage II) en een schriftelijk zienswijze, ingediend op 22 november 2010 (bijlage III).

Daarnaast heeft een overleg plaatsgevonden met de aanvragers van de tijdelijke ontheffing voor het tijdelijke dempen van een deel van de plas Strandheem te Opende en afgevaardigden van de provincie Groningen, het waterschap Noorderzijlvest en de gemeente Grootegast op 4 oktober 2010. Tijdens dit overleg zijn verscheidene afspraken gemaakt over de plaats te vinden gedeeltelijke demping van de plas. Zo is het maximale toe te stane oppervlak van de demping bepaald en is de maximale ophoging (tot maximaal maaiveldniveau) van het te dempen deel van de plas vastgesteld. Op het terrein dat ontstaat na de demping zal geen zanddepot (opslag boven maaiveldniveau) worden gevestigd. Er is afgesproken dat op het terrein geen andere bedrijfsactiviteiten (bijvoorbeeld opslag van materialen of bouwstoffen, stalling van voertuigen, plaatsen van containers, mengen van verschillende soorten zand) zullen plaatsvinden. Het terrein mag wel op de gebruikelijke wijze worden ontgrond.

Zienswijzen

Inhoud van de mondeling ingediende zienswijze

Bij het ontwerp-besluit voor een tijdelijke ontheffing van het bestemmingsplan om het tijdelijk dempen van een deel van de plas Strandheem te Opende mogelijk te maken, zijn een tweetal situatie-tekeningen gevoegd. Deze tekeningen geven niet de juiste voorgenomen te realiseren situatie weer. De situatietekeningen welke bij het ontwerp-besluit zijn gevoegd, zijn gebaseerd op een ruwe schets.

Bijgevoegd is de tekening/ luchtfoto (bijlage IV) met de juiste weergave van de voorgenomen tijdelijke demping van een deel van de plas Strandheem. De demping zal plaatsvinden tot de hoogte van het maaiveld (met een maximale hoogte tot de hoogte van het hart van de Parksterdwarsweg).

Reactie van de gemeente

In de afgelopen weken heeft er veelvuldig overleg plaatsgevonden tussen betrokken partijen: provincie Groningen, waterschap Noorderzijlvest, Poelman Zandhandel BV, Bos van Party en Recreatiecentrum Strandheem en de gemeente Grootegast met betrekking tot het verplaatsen van de laatste hoeveelheid zand vanuit Ureterp naar de plas Strandheem. De waterkwaliteit is een belangrijke factor in het bepalen van de juiste wijze van het opslaan van het zand vanuit Ureterp in/bij de plas Strandheem. Geconcludeerd kan worden naar aanleiding van de ervaringen van vorig jaar, dat het de voorkeur geniet om het zand boven de waterspiegel op te slaan, opdat er dan de minste negatieve effecten zullen ontstaan voor wat betreft de waterkwaliteit en de vertroebeling van het water. Deze conclusie wordt door bovenstaande partijen gedeeld.

Door het opslaan van zand boven de waterspiegel, waarna het zand vervolgens kan afglijden in de plas, zal een deel van de plas Strandheem tijdelijk worden gedempt. Deze demping van de plas Strandheem zal plaats moeten vinden op een groter oppervlakte dan aangegeven op de situatietekeningen die bij het ontwerp-besluit van de tijdelijke ontheffing zijn gevoegd.

Het dempen van een groter deel van de plas Strandheem dan aangegeven op de situatietekeningen bij het ontwerp-besluit, heeft weinig impact op de omgeving. De situatie zoals die slechts enkele jaren geleden ook was, zal wederom worden gerealiseerd. De plas zal deels worden gedempt, waarbij het zand niet hoger zal komen dan het maaiveld, tevens om stofoverlast te voorkomen. Het gedempte deel van de plas zal ook niet in gebruik worden genomen ten behoeve van bedrijfsactiviteiten.

Gezien de geringe impact op de omgeving en de grote voordelen die een dergelijke werkwijze heeft op de waterkwaliteit en de vertroebeling van het water, is de mondelinge zienswijze gegrond verklaard en is het besluit van de tijdelijke ontheffing gewijzigd vastgesteld en voorzien van de nieuwe situatietekening (bijlage IV).

Inhoud van de schriftelijk ingediende zienswijze

De zienswijze richt zich voor het overgrote deel op de melding in het kader van het Besluit bodemkwaliteit die is gedaan door Poelman Zandhandel BV. Daarnaast is in de ontheffing ten onrechte gesteld dat bovengronds in depot brengen van zand minder schadelijk is voor de waterkwaliteit. Ten slotte kan de ontheffing enkel worden verleend bij een gelijktijdige goedkeuring van de inrichtingsverguning Wet milieubeheer van Zandhandel Poelman.

Reactie van de gemeente

De gemeente Grootegast is bevoegd gezag voor wat betreft het bestemmingsplan. Het tijdelijk dempen van een deel van de plas Strandheem is in strijd met het bestemmingsplan 'Strandheem', daar de doelbestemming 'Water' tijdelijk teniet wordt gedaan. Om medewerking te kunnen verlenen aan het tijdelijk dempen van een deel van de plas Strandheem te Opende kan een tijdelijke ontheffing ex artikel 3.22 Wro worden verleend. In de afweging of een dergelijke ontheffing verleend kan worden speelt het Besluit bodemkwaliteit juridisch gezien geen rol. Het is de gemeente er aan gelegen om de waterkwaliteit van de plas Strandheem optimaal te houden. Met het verlenen van de tijdelijke ontheffing zal de waterkwaliteit naar verwachting niet in het geding komen. Daarnaast kan opgemerkt worden dat de gemeente geen bevoegdheid kent ten aanzien van sec de waterkwaliteit. De stellingname dat een tijdelijke ontheffing slechts verleend kan worden indien de vergunning in het kader van de Wet milieubeheer is goedgekeurd, is ook juridisch gezien geen vereiste. De ingediende schriftelijke zienswijze is ongegrond verklaard.