Bestemmingsplan Hoornse Meer, Hoornse Park en Piccardthof

3.7 Groen

3.7.1 Stedenbouwkundige aspecten van de groenstructuur

De Veenweg

Het groene karakter van de Veenweg wordt bepaald door de lintbebouwing van vrijstaande en dubbele woningen met hun privé-tuinen aan weerszijden van de weg. De structuur van deze lintbebouwing zorgt voor een maximaal zicht tussen de woningen door naar de achtergelegen tuinen.

Hoornse Meer

In het Hoornse Meer wordt het niet-bebouwd oppervlak voor een groot deel gevormd door de openbare ruimte. Deze kent veel nuances. Het centrale deel van de wijk heeft de vorm van een driehoek, waarvan de ruimte wordt bepaald door gestapelde bouwvormen. De basis van deze driehoek ligt aan het meer, de lange zijden worden gevormd door twee brede assen: de stedelijke as Palmelaan en de wateras langs de Dreesstraat.

De stedelijke as heeft een breed profiel met stedelijke beplanting en strakke aaneengesloten rijen bebouwing aan weerszijden. De wateras heeft eveneens een breed profiel door het water in het midden. Het singelachtig karakter wordt versterkt door verspreide bomen in een breed grastalud.

De straten vormen de basis van de groenstructuur, incidenten verbijzonderen deze basis; het zijn zorgvuldig vormgegeven plekken met een openbare functie.

Drie plekken zijn van essentieel belang; twee ervan zijn gelegen aan het meer, één ligt daar waar de hoofdassen van het gebied elkaar raken. De plekken hebben een stedelijke sfeer.

De twee plekken aan het meer zijn stenige pleinen: a. het Salvador Allendeplein, de plek waar de stedelijke as (Palmelaan) aankomt bij het water van het Hoornse meer, en b. het plein bij de appartemententoren aan de zuidkant van de Dreesstraat, die een stenige beëindiging vormt van de noord-zuidlopende wateras langs de Dreesstraat.

Deze pleinen voegen zich in de continuïteit van sferen die de oever van het Paterswoldsemeer bepalen. Vanaf het zuiden zijn het bomen in strakke rijen die de waterrand begeleiden, overgaand in een stenige kadesfeer waar de oever naar het oosten buigt en de bebouwing het water nadert. Daar waar de afstand tussen bebouwing en oever toeneemt, wordt de inrichting 'natuurlijk' gras met verspreide bomen, alleen of in groepjes om vervolgens over te gaan in het groene recreatieve gebied langs het water.

Het derde plein is het driehoekige groene plein op het kruispunt van de stedelijke as Palmelaan, de wateras langs de Dreesstraat en de Onlandse Dijk.

Langs de noord- en noordwestrandwordt de wijk begrensd door een groene zone, als het ware een collectieve voortuin. Het overig deel van de westrand wordt begrensd door de tuinen van de lintbebouwing langs de Veenweg. Het groene karakter van deze rand wordt grotendeels bepaald door de privé-tuinen, rug aan rug, gescheiden door een smalle watergang. Een deel van deze zone is ingericht als een openbare groene zone, als groene buffer tussen de wijk en het Veenweggebied.

Aan de oostzijde wordt de wijk begrensd door het Onland, een open vormgegeven gebied waar in contrast met de omgeving van het meer een vrij uitzicht mogelijk is tussen stedelijke horizonnen: snelweg en woonwijk.

Hoornse Park

De niet-bebouwde ruimte in het Hoornse Park is grotendeels privé. De twee assen in het gebied, de centrale asAletta Jacobsstraat en haaks daarop een groene as, maken van het gebied een samenhangend geheel. De totale groenstructuur is het complement van tuinen en assen. De rand van het Hoornse Park is parkachtig. Een brede zone, deels opgehoogd, schermt de wijk af en waarborgt een zekere intimiteit.

Piccardthof

De differentiatie in architectuur op de vrije kavels in de Piccardthof heeft een veelkleurig beeld opgeleverd. In contrast hiermee is voor de openbare ruimte bewust gekozen voor de thema's 'rust', 'eenvoud' en 'duurzaamheid'. In het plandeel 'De tuinen' is bovendien speciale aandacht besteed aan de grens tussen de kavel en het openbare gebied. Met name hier geldt, dat de uiteindelijke kwaliteit schuilt in de eenheid en eenvoud van de detaillering en het rustige beeld van de openbare ruimte.

De groenstructuur ondersteunt de hoofdopzet van het stedenbouwkundig ontwerp. Het netwerk van doorgaande routes is ruim voorzien van boombeplanting. In de ruimte daartussen zijn het de tuinen van de individuele huizen, die een veelkleurig beeld opleveren.

Het type beplanting sluit aan bij de natuurlijke beplanting rond de Piccardthofplas en bij het verloop van de droge grond naar de lagere en nattere delen van het plangebied. Op de grote kavels van de landhuizen wordt deze overgang van zuid naar noord zichtbaar in de verschuiving van eiken naar wilgen. De ruimtelijke opzet van deze beplantingsstroken bestaat uit bosschages rondom open ruimtes. Hier en daar verwijst een solitaire monumentale boom in het gras naar het gecultiveerde karakter van het landgoed.

Langs de Paterswoldseweg onderstreept een driedubbele rij eiken het formele karakter van de entreezijde van het plandeel 'De tuinen'. De bocht van de Paterswoldseweg wordt gemarkeerd door een groepje bomen. Langs de oost-weststraten in 'De tuinen' staan gecultiveerde elzen, die verwijzen naar de elzen rondom de Piccardthofplas. Tussen deze formele straatprofielen liggen de laantjes. Het vriendelijke en informele karakter wordt onderstreept door de individuele expressie van de tuinen. Op de overgang van deze tuinen en het openbare gebied dragen collectief geplante hagen bij aan het rustige en waardige beeld van het woongebied.

In de groene scheg, die het plandeel 'De tuinen' in oost-westrichting doorsnijdt, staan enkele solitairen die aansluiting vinden bij het natte milieu aan de oostzijde van de scheg (treurwilg, moerascypres) en bij het drogere karakter langs de Ter Borchlaan (eik, beuk). Het gebied ten noorden van de Piccardthofplas heeft een zeer natuurlijke inrichting met biezen, riet, wilgen en elzen. Een milieu dat naadloos aansluit op de beplanting rond de plas.

3.7.2 Het boomstructuurplan en de groenstructuurvisie

In het boomstructuurplan zoals vastgesteld in 2002 is de huidige situatie weergegeven en daarnaast de gewenste situatie met betrekking tot boomstructuren. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een hoofd- en nevenstructuur en overbomen. Voorts wordt onderscheid gemaakt in de wenselijke grootte van de bomen. Uit de onderstaande afbeelding is af te leiden dat er veel waardevolle bomennevenstructuren aanwezig zijn in het plangebied.

In de groenstructuurkaart is onderscheid gemaakt tussen de basisgroenstructuur en de nevengroenstructuur. De gemeente is verantwoordelijk voor de openbare ruimte, waarin zich de basisgroenstructuur bevindt. Gestreefd wordt naar versterking van de functionele kwaliteit en complementering van de samenhang in het netwerk.

Voor de wijk Hoornse Park wordt de basisgroenstructuur gevormd door de aan noordwest- en zuidwestzijde gelegen groene zone, het Hoornse park. Deze zone heeft in het voorliggend plan de bestemming Groen. Daarnaast liggen er haaks hierop enkele vooral voor de wijk waardevolle groene basisgroenstructuren. Langs het uiterst zuidelijk gedeelte van de Paterswoldseweg staan ter hoogte van de Hoornse Plas monumentale bomen.