Bestemmingsplan Poelestraat-achterzijde

5.1 Algemeen

Een programma voor de toekomst kan uiteraard alleen worden geformuleerd vanuit de centrale doelstellingen voor de stad.

Voor de stad Groningen zijn hoofddoelstellingen van beleid het versterken van de centrumpositie van de stad in de noordelijke regio en het versterken van het woon- en leefmilieu. De binnenstad is bij uitstek hèt gebied waar de centrumpositie gezicht en gestalte krijgt. En de invulling van de Grote Markt-oostzijde moet daar een nadrukkelijke bijdrage aan leveren. Meer in het bijzonder gaat het daarbij om de volgende doelstellingen.

Handhaven en versterken van de multifunctionaliteit van de binnenstad

De binnenstad kenmerkt zich als geen ander stadsdeel door zijn veelkleurigheid aan functies en activiteiten. Aan die multifunctionaliteit ligt een sterke dynamiek ten grondslag, een continue ontwikkeling die een weerspiegeling vormt van het tijdsbeeld. Het is de essentie van de levendigheid van de binnenstad. De uitdaging is om die multifunctionaliteit en veelkleurigheid vast te houden in de historisch gegroeide binnenstad. In sociale en culturele zin gaat het om het creëren van een verscheidenheid aan woon-, werk- en verblijfsfuncties. In economische termen om het voorkomen van een eenzijdige ontwikkeling naar een dominerende functionele monocultuur, die de economische structuur van de binnenstad of delen hiervan kwetsbaar maakt. Al jarenlang is het beleid in de binnenstad dan ook gericht op handhaving van de verscheidenheid en menging van stedelijke functies.

Handhaven en versterken van de ruimtelijke/functionele structuur van de bestaande binnenstad

Nieuwe ontwikkelingen moeten worden ingepast met respect voor de bestaande stad. De kwaliteit van de historisch gegroeide binnenstad dient de basis te zijn voor verdere ontwikkeling van de stad. Handhaven en versterken houdt echter meer in dan het behoud van het bestaande. De stad is immers nooit af. Er moet ruimte zijn voor nieuwe ontwikkelingen die iets toe kunnen voegen aan de uitstraling en kwaliteit van de binnenstad. Belevings- en gebruikswaarde zijn daarbij kernbegrippen alsmede duurzaamheid.

Ruimte bieden voor stedelijk leven

Het relatief kleine oppervlak van de binnenstad wordt zeer intensief gebruikt. De binnenstad is bij uitstek dè ontmoetingsplaats van de stad Groningen. Een groot deel van de binnenstadsactiviteiten concentreert zich op en in de ruimten, die voor een ieder toegankelijk zijn: de markten, straten, stegen en pleinen. Indien de binnenstad ook in de toekomst ruimte wil blijven bieden aan het stedelijke leven stelt dat hoge eisen aan de inrichting van deze openbare ruimten. Kwaliteit van de openbare ruimte kan niet alleen worden afgemeten aan mooie winkelpromenades en ruime pleinen geschikt voor het houden van evenementen en markten. De inrichting van de openbare ruimte zal ook in de toekomst afgestemd moeten blijven op de belangen van de gebruikers: de bewoner, de ondernemer, de werknemer, de student, de bezoeker.

Respectvol omgaan met de historische structuur

Zoals de geschiedenis laat zien is transformatie van de stad in de tijd gezien een natuurlijk proces en is verandering mogelijk binnen de kenmerkende hiërarchische stedenbouwkundige hoofdopzet en met behoud van haar identiteit (geen aantasting van dat wat Groningen uniek maakt) en haar bouwblokstructuur.

De aanwijzing van de gehele binnenstad, binnen de voormalige vestingwerken, als beschermd stadsgezicht is van groot belang voor de wijze waarop in het plangebied de invloeden van nieuwe ontwikkelingen moeten worden afgewogen. In de toelichting bij de aanwijzing wordt de nadruk gelegd op de goed behouden gebleven historische structurele kenmerken in de binnenstad; het samenstel van straten en pleinen en het historische bebouwingsbeeld.

De aanwijzing heeft als doel een basis te geven voor een ruimtelijke ontwikkeling, die inspeelt op de aanwezige kwaliteiten, daarvan gebruik maakt en daarop voortbouwt. De aanwijzing houdt dus geen bevriezing van de bestaande situatie in: de stad moet immers stad blijven. De wijze waarop de stad zich verder ontwikkelt, vergt echter wel een bijzondere zorgvuldigheid ten aanzien van de karakteristieke elementen, die tot de aanwijzing hebben geleid. Een belangrijk uitgangspunt voor een stadsontwikkeling met zorg, want meer dan 960 jaar stedelijke ontwikkeling straalt immers altijd meer uit dan wij zelf in één of enkele generaties kunnen opbouwen.

Deze bijzondere zorgvuldigheid moet blijken uit de motivering van die ingrijpende veranderingen. Onder ingrijpende veranderingen worden met name verstaan wijzigingen in structuren van de 1e orde; van die veranderingen zal de meerwaarde moeten worden aangetoond. In dit plan voor de Grote Markt-oostwand met een herstel van de oorspronkelijke historische rooilijn aan de Grote Markt en een doorgang naar het achterliggende plein is dat nadrukkelijk aan de orde en worden daarvoor de argumentatie en randvoorwaarden aangeleverd.