Kempenbaan West 2013

5.9.1 Tilburgs Verkeers- en Vervoersplan (Mobiliteit in Balans)

Leefbaarheid en bereikbaarheid staan voorop in het Tilburgs Verkeers- en Vervoersplan (TVVP). Om zich verder te kunnen ontwikkelen moet de stad goed bereikbaar zijn per auto, fiets en openbaar vervoer. De planhorizon van het TVVP is 2015. De kern van de visie is dat de gemeente Tilburg als volgt wil omgaan met de mobiliteit:

Algemeen

• 1. De gemeente accepteert een groei van verkeer. Echter, de groei mag zich niet overal in dezelfde mate voordoen: groei van het autoverkeer wordt alleen geaccommodeerd op het hoofdnet, waar de verkeersfunctie voorop staat. In de tussenliggende verblijfsgebieden is wonen, werken en winkelen het belangrijkst en moet het verkeer zich daaraan aanpassen. Het gebruik van fiets en openbaar vervoer wordt blijvend gestimuleerd. Tevens dient er meer samenhang te komen tussen de verschillende vervoerswijzen.
• 2. Alle vervoerwijzen moeten een rol kunnen spelen om de groei van de mobiliteit op te vangen. In de stad moeten openbaar vervoer en fiets een belangrijke rol spelen. Deze rol spelen zij ook als schakel in een vervoersketen. Voorwaarde voor succesvol ketenvervoer is een goede samenhang tussen deze vervoerwijzen. De gemeente heeft voor de verschillende vervoerwijzen hoofdnetten vastgesteld, waar een verdere groei van verkeer kan worden opgevangen (hoofdnet auto, hoofdnet openbaar vervoer, hoofdnet fiets, hoofdnet goederenvervoer). Op deze hoofdnetten wordt een goede doorstroming bevorderd. Tevens stelt de gemeente een basisprioriteit vast voor situaties waar de hoofdnetten elkaar kruisen. Voor deze hoofdnetten blijven duidelijke kaders gelden vanuit leefbaarheid en veiligheid.
  
  Autoverkeer
• 3. Bij de vormgeving van het hoofdnet autoverkeer is het principe 'van binnen naar buiten' leidend. Daarbij worden in de stad drie verkeersringen onderscheiden: de Cityring om de binnenstad, de ringbanen en tangenten/rijkswegen. Verkeer dat niet thuishoort op (delen van) een ring wordt gestuurd naar een ring van hogere orde.
• 4. Voor de ringbanen wordt een studie naar een aangepaste regelstrategie (herwaardering) uitgevoerd. Deze studie naar een betere benutting moet leiden tot uitvoering van maatregelen die de doorstroming op de ringbanen en invalswegen verbetert. Dynamisch verkeersmanagement is een mogelijk in te zetten instrument.
  
  Parkeren
• 5. Bij vestiging van nieuwe functies en intensivering van bestaande functies worden de parkeernormen gehanteerd zoals omschreven in de notitie Parkeernormen Tilburg 2003, die in 2007 is aangepast ten aanzien van de parkeernormering voor woningen.
• 6. Het vergunningparkeren wordt uitgebreid naar gebieden in de Oude stad en rond wijkwinkelcentra waar de parkeerdruk hoog is en als gevolg daarvan een draagvlak bestaat voor invoering van parkeervergunningen. Bewoners betalen een beperkt bedrag voor een vergunning.
  
  Goederenvervoer
• 7. Tot 2015 groeit het goederenvervoer sterk. Tilburg heeft de ambitie om de regionale functie in overslag en logistiek verder uit te bouwen. Hierbij wordt ernaar gestreefd dat het goederenvervoer het stedelijk wegennet zo beperkt mogelijk belast. De tangenten zullen zo aantrekkelijk moeten zijn ten opzichte van de ringbanen dat het goederenvervoer vanzelf voor deze route kiest. Goederenvervoer over de weg met een herkomst of bestemming in de regio Tilburg moet waar mogelijk worden afgewikkeld om de stad Tilburg heen. De huidige overslagvoorzieningen zijn gevestigd op bedrijventerrein Loven. Daarnaast maakt een aantal bedrijven gelegen aan het Wilhelminakanaal rechtstreeks gebruik van vervoer over water. Tilburg streeft ernaar om de beschikbare multimodale voorzieningen te behouden en bij toenemende vraag verder uit te bouwen. De gemeente ontwikkelt hiertoe een hoofdnet goederenvervoer waarmee een goede uitwisseling tussen vervoerwijzen mogelijk wordt.
  
  Mobiliteitsmanagement
• 8. Om de automobiliteit te beperken probeert de gemeente Tilburg de vraag te beïnvloeden. Hierbij moet gedacht worden aan het verbeteren van het openbaar vervoer en fietsvoorzieningen en het vergroten van overstapmogelijkheden tussen vervoerwijzen. Daarnaast wordt aan vraagbeïnvloeding gedaan door het autoverkeer te reguleren via het doorrekenen van kosten of het opleggen van restricties (bijv. parkeerbeleid). Naast de inzet van de gemeente kunnen vooral bedrijven het nodige doen om de vervoerwijzekeuze voor hun medewerkers en/of bezoekers te beïnvloeden. Dit begint al bij de locatiekeuze van een bedrijf. De gemeente stimuleert de aandacht voor vervoermanagement. Via de wet worden eisen gesteld aan milieuprestaties door bedrijven, onder meer op het vlak van vervoer. De gemeente handhaaft door te controleren op de gestelde eisen. De gemeente stimuleert, faciliteert en handhaaft de uitvoering van vervoermanagement ten aanzien van bedrijven met een grote vervoersstroom, bedrijven in de oude stad (binnen- en aan de ringbanen) en bedrijven op nieuwe bedrijventerreinen.

5.9.2 Verkeer toegespitst op Kempenbaan West

De ruimtelijke ontwikkelingen op de Kempenbaan West hebben consequenties op het gebied van verkeer en vervoer. Voor de diverse vervoerwijzen wordt de bereikbaarheid in beeld gebracht en aan de hand van diverse verkeersonderzoeken wordt aangegeven hoe knelpunten opgelost kunnen worden.

Onderzoeken

De planontwikkeling genereert extra autoverkeer op en rond de Kempenbaan. Om inzicht te krijgen in de consequenties en te bepalen welke verkeersstructuur toereikend is om het toekomstige verkeer af te kunnen wikkelen is in september 2008 door Ingenieursbureau Grontmij een microsimulatiestudie uitgevoerd. Deze studie ging echter uit van een veel groter programma dan nu voorzien en bv ook ontwikkeling en ontsluiting van Kempenbaan Oost (ligt stil op dit moment). De belangrijkste uitkomsten van deze studie zijn echter nog steeds bruikbaar voor dit bestemmingsplan:

• 1. Het plangebied wordt ontsloten op het bestaande noordelijk kruispunt van de aansluiting A58/A65 Tilburg-Oost/Hilvarenbeek
• 2. De toename van verkeer heeft met name consequenties voor de belasting van het kruispunt Kempenbaan - Ringbaan Zuid/Oost; de beperkte capaciteit van dit kruispunt geeft regelmatig files in de spits op de Kempenbaan en zelfs terugslag op de A58. Zelfs met ongelijkvloers oplossen van al het langzaam verkeer blijft het kruispunt overbelast.

Gelet op deze laatste conclusie is bezien op welke wijze voor de komende 10 jaar de doorstroming op de Kempenbaan gewaarborgd kan blijven.

Om de planontwikkeling mogelijk te maken is de maximale hoeveelheid programma voor de Kempenbaan West bepaald waarmee de verkeerskundige effecten op korte termijn opgevangen kunnen worden. Met verkeerlichten (VRI)-berekeningen en verkeerstechnische maatregelen kan worden aangetoond dat de huidige situatie op het kruispunt Kempenbaan - Ringbaan Zuid/Oost in ieder geval niet verslechtert (en waar mogelijk verbetert). Ditzelfde geldt voor de twee kruispunten met de A58: onderzocht is wat de invloed is op de verkeersafwikkeling en welke maatregelen nodig zijn om het verkeer goed af te kunnen wikkelen. Hierbij is ook rekening gehouden met een autonome groei. Deze laatste twee kruispunten zijn in beheer van de Provincie en de op- en afritten bij Rijkswaterstaat.

Uit vervolgstudie naar oplossingsrichtingen (verkeersstudie Kempenbaan dd 3-3-2010, Gemeente Tilburg) is gebleken dat een lange termijnoplossing (inclusief alle geplande ontwikkelingen in de stad) ruimtelijk mogelijk is (bv een tunnel van Ringbaan Oost naar Kempenbaan). (zie bijlage 4) Alternatief zou kunnen zijn het verminderen van de hoeveelheid verkeer op de Kempenbaan, bv dmv een verbreding van de A58 (4x 2 rijstroken) met een nieuwe afslag bij Stappegoor.

Deze lange termijn oplossingen zijn bovenwijkse voorzieningen als gevolg van meerdere ontwikkelingen in de stad. Om een dergelijke oplossing ruimtelijk en financieel te kunnen realiseren wordt dit opgenomen in de te herziene "Nota Fonds Bovenwijks".

Begrenzing programma Kempenbaan

Bij de maximale hoeveelheid programma is rekening gehouden met een uitbreiding van het St. Elisabeth Ziekenhuis van circa 41.000 m² bvo. Op dit moment is echter nog geen zicht op de exacte omvang van de uitbreiding van het ziekenhuis en hoe de uitbreiding functioneel het beste gekoppeld kan worden aan het bestaande ziekenhuis. In het bestemmingsplan is daarom voor het gedeelte van de locatie waarop een toekomstige uitbreidingsmogelijkheid voor het St. Elisabeth Ziekenhuis wordt beoogd een uitwerkingsmogelijkheid wordt opgenomen. Bij de uitwerking zal ook nadrukkelijk inzichtelijk gemaakt moeten worden hoe de verkeersafwikkeling voor het ziekenhuis het beste kan verlopen. Een van de randvoorwaarde daarbij is dat een goede verkeersafwikkeling op de Kempenbaan gegarandeerd moet blijven.

Verkeerstechnische maatregelen

Het kruispunt Kempenbaan - Ringbaan Zuid/Oost is in de spitsperiodes al regelmatig overbelast en door de ontwikkeling van het plangebied zal er ook meer verkeer over dit kruispunt rijden. Zonder maatregelen op dit kruispunt gaat de cyclustijd omhoog en dat betekent een verdere verslechtering van de verkeersafwikkeling. Een drietal maatregelen zijn doorgerekend: een extra rechtsafstrook op de Ringbaan Oost vanuit het noorden, een 3e rijstrook toevoegen op de Kempenbaan stadinwaarts en de verwijzing van het ANWB bord Ziekenhuis op het noordelijk kruispunt A58 naar links verwijzen via afslag Beekse Bergen.

Uit de VRI-berekeningen blijkt dat met genoemde maatregelen de cyclustijd (1) op een lager niveau ligt dan de huidige situatie waardoor de afwikkeling derhalve niet verslechtert en zelfs iets verbetert. Het toevoegen van de 3e rijstrook geeft bovendien fors kortere wachtrijlengtes, waardoor kans op terugslag naar de snelweg aanzienlijk kleiner wordt.

(1) Cyclustijd is de tijdsduur waarin alle richtingen van een verkeerslichtenregeling één keer groen hebben gehad; een te hoge cyclustijd betekent lange wachttijden/filevorming en is nadelig voor de verkeersveiligheid, bv vanwege negeren rode licht.

Het noordelijk kruispunt A58/A65 Tilburg-Oost/Hilvarenbeek wordt uitgebreid met een 4e tak (met 3 opstelstroken) recht tegenover de op/afrit om het plangebied te kunnen ontsluiten. Hierbij is reeds een dubbele rechtsafstrook voorzien op de afrit A58. Zonder extra maatregelen op het kruispunt blijkt echter geen goede verkeersafwikkeling mogelijk. Om de afwikkeling op een acceptabel niveau te krijgen is een variant doorgerekend met dubbele linksafstroken op de afrit en Kempenbaan. Rekening houdend met autonome groei geeft dit weliswaar een kleine overschrijding v/d maximale cyclustijd in de avondspits, maar een acceptabele verkeersafwikkeling is mogelijk.

Zie voor tekening bijlage 5

Aandachtspunt is de afwikkelingscapaciteit van de oprit naar de A58, ivm samenvoegen van twee naar één rijstrook en invoegen naar de hoofdrijbaan op de A58. Gezien de te verwerken intensiteiten en capaciteit van de hoofdrijbaan zijn hier geen problemen te verwachten.

De planontwikkeling leidt ook tot meer verkeer op het zuidelijk kruispunt A58/A65 Tilburg-Oost/Hilvarenbeek. Met de huidige vormgeving en extra verkeer is geen goede verkeersafwikkeling mogelijk. Een maatregel die soelaas biedt is het verdubbelen van de rechtsafstrook op de Kempenbaan richting oprit A58. Hiermee is de verkeersafwikkeling in de avondspits goed en in de ochtendspits op een kritisch niveau. De cyclustijd blijft dan, rekening houdend met autonome groei, onder de maximale cyclustijd zoals de gemeente Tilburg hanteert, maar ligt boven de maximale cyclustijd die de Provincie hanteert. De cyclustijd op dit kruispunt is wel verder te verlagen door ook de linksafbeweging vanuit Hilvarenbeek te verdubbelen. Deze komt dan ruim onder de maximale cyclustijd uit. Nadeel van deze oplossing is de beperkte capaciteit van de oprit naar de A58.

Ook hier geldt in sterkere mate dan het noordelijk kruispunt het aandachtspunt van de beperkte afwikkelingscapaciteit van de oprit naar de A58; dit heeft vooral te maken met filevorming op knooppunt de Baars en weefconflict met richting Den Bosch waardoor regelmatig terugslag plaatsvindt op deze oprit. De te verwerken intensiteit en capaciteit van de hoofdrijbaan is derhalve kritisch te noemen. Oplossing ligt met name in het ontvlechten en capaciteitsverruiming van knooppunt de Baars. Voor zover nu bekend zal bij de geplande verbreding van de A58 tussen Tilburg en Eindhoven ook knooppunt de Baars worden meegenomen.

Alle genoemde maatregelen zijn planologisch inpasbaar in de huidige bestemming "Verkeer" op/rondom de Kempenbaan. Voor de financiering van bovengenoemde maatregelen is o.a geld beschikbaar vanuit het programma Beter Benutten van Rijkswaterstaat en vanuit het Meerjarenprogramma v/d gemeente Tilburg.

Doorkijk ontwikkeling Kempenbaan Oost

De ontwikkeling van plangebied Kempenbaan Oost ligt momenteel stil. Mocht het plan in de toekomst tot ontwikkeling komen dan zal het bestaande kruispunt thv Cenakel worden opgeheven en een nieuwe T-aansluiting nabij de komgrens worden aangelegd zodat Kempenbaan Oost rechtstreeks op de Kempenbaan wordt aangesloten. Dit heeft een positieve invloed op de verkeersafwikkeling op het kruispunt Kempenbaan - Ringbaan Zuid/Oost omdat deze nu gekoppeld is aan de verkeerslichten bij het Cenakel. Sluipverkeer richting Moergestel via Koningshoeven zal daardoor ook afnemen.

Overige vervoerswijzen

Openbaar vervoervoorzieningen rond de Kempenbaan zijn op dit moment beperkt. Er loopt een streeklijn via de Koningshoeven richting Moergestel maar die is voor plangebied Kempenbaan West moeilijk bereikbaar. Er zijn op wat grotere afstand wel bushaltes bij het Ziekenhuis en Kruisvaarderstraat, waardoor de loopafstand minstens 800 meter bedraagt. Bij ontwikkeling van Kempenbaan Oost zal de streeklijn via Koningshoeven omgelegd moeten worden via dit gebied waardoor ook het plangebied Kempenbaan West beter bereikbaar wordt per openbaar vervoer

Fietsverkeer naar het plangebied is goed mogelijk via de Hilvarenbeekseweg, Leijweg en het Leijpark. Er wordt in het plangebied een fietsstraat (tevens ontsluiting voor volkstuinen) aangelegd naar het Leijpark en er komt een calamiteitenverbinding tussen het plangebied en de bestaande Leijweg. Deze laatste verbinding is dus alleen toegankelijk voor langzaam verkeer en hulpdiensten.

Parkeren vindt plaats op eigen terrein, zowel voor personeel als bezoekers, waarbij de meest actuele en vastgestelde parkeernormen uit het TVVP gelden.

Conclusie

Het verkeer dat gegenereerd wordt door de ontwikkeling van dit bestemmingsplan met het daarin vastgelegd programma kan door het treffen van diverse maatregelen aan de weg Kempenbaan, het noordelijke en zuidelijk kruispunt A58/A65 Tilburg-Oost/Hilvarenbeek, noordelijk kruispunt A58/A65 Tilburg-Oost/Hilvarenbeek en het kruispunt Kempenbaan - Ringbaan Zuid/Oost worden opgevangen. De toevoeging van het programma van de Kempenbaan zal derhalve niet tot een verslechtering van de verkeerssituatie leiden.