Buitengebied herziening 2005, partiele herziening Vroomshoopseweg (nabij nr. 28)

2.2 Ruimtelijke en functionele structuur

2.2.1 Buitengebied gemeente Twenterand

Het buitengebied van de gemeente Twenterand wordt gevormd door het gebied buiten de kernen Den Ham, Vroomshoop, Westerhaar-Vriezenveensewijk en Vriezenveen. De agrarische functie, bos en natuur nemen circa 85% van het grondgebruik voor hun rekening tegenover 9% bebouwing.

Het buitengebied kenmerkt zich door het open landschap, maar ook door natuurgebieden, zandgronden en ecologische verbindingszones. Een voorbeeld van een natuurgebied in Twenterand is de Engbertsdijksvenen. Het is een omvangrijk, nat gebied van ruim 850 hectare en is een Europees erkend 'wetland.'

De gemeente Twenterand kent een grote diversiteit aan fysisch geografische landschapseenheden. Zowel het Veenkoloniaal landschap, het essen- en kampenlandschap, het beekdallandschap, hoogveenontginningen en -restanten en jonge ontginningen zijn vertegenwoordigd.

Figuur 2.1. Landschappelijke eenheden met landschapstypen Twenterand

2.2.2 Deelgebied Hammerflier

Hammerflier was van oorsprong een heel nat moerassig gebied. Dit landschap is langzaam maar zeker ontgonnen. Karakteristiek voor het gebied zijn de verschillen in landschapsopbouw. In het zuidwestelijk deel liggen zeer kleinschalige essen & kampen, welke als hoge kopjes tussen de lage, natte gebieden liggen. Het noordelijk deel (doorlopend in Munnikenmaten) en centrale deel is een waardevol weidevogelgebied.

Een groot deel van de landschappelijke eenheid Hammerflier wordt gebruikt voor grondgebonden landbouw. Door de matige gaafheid en grote schaal van het gebied ligt het accent op ontwikkeling van grondgebonden landbouw.

2.2.3 Het plangebied

Het landschap

Het erf aan de Vroomshoopseweg ligt in een veldontginning op de rand van de dekzandrug, waarop de Zandstuve is ontstaan. De heidevelden, vennen en stuifzanden die op deze helling van de dekzandrug zijn ontstaan zijn te zien op de historische kaart van 1905 (zie figuur 2.2.).

Deze 'ruige' gronden zijn na 1900 ontgonnen en vervolgens agrarisch in gebruik genomen. Rechte wegen dienden als ontginningsassen van waaruit heide werd omgezet in grasland of naaldbos.

Het landschap kenmerkt zich tegenwoordig door rechte wegen, rechthoekige verkavelingen en de vele houtwallen langs de perceelsgrenzen. De gebouwen liggen aan en haaks op de ontginningswegen, zoals de Vroomshoopseweg. Hier hebben alle gebouwen samen een lint gevormd.

Door de schaalvergroting in de landbouw zijn percelen vergroot en veel houtwallen op kavelgrenzen verdwenen.

Figuur 2.2. Historische kaart 1905.

Bodem

De bodem bestaat uit veldpodzolgrond (Hn 21). Dit is de benaming voor gemeenschappelijk gebruikte heidevelden die buiten de essen lagen. De ondergrond van de locatie bestaat uit veldpodzol met leemarm en zwak lemig fijn zand. Deze heidevelden zijn ontgonnen tot een rationeel verkaveld landschap met ruimte voor de agrarische sector.

Water

Het grondwater (grondwatertrap VI) bevindt zich tussen de 40 cm en 120 cm beneden maaiveld.

Karakteristieken erfopbouw

Door de opbouw van de bodem en het landschap hebben de erven in het ontginningslandschap per regio een bepaalde karakteristieke opbouw. Hieronder zijn de karakteristieken genoemd voor de regio rond Den Ham:

• er bestaat een visuele relatie tussen het huis en de ontginningsweg;
• de rationele verkaveling en vorm van erf;
• de vorm van het erf is recht;
• de traditionele indeling in voor-, zij- en achtererf;
• de heldere scheiding in gebouwen en gebruik van voorerf en achtererf;
• de solitaire bomen bij oude erven;
• de detaillering: sober, beperkte verhardingen, greppels en gras;
• de boerderij is niet verstopt achter de tuin, grote dakvlakken zijn zichtbaar vanuit het landschap.

Huidige situatie

Het toekomstige erf aan de Vroomshoopseweg is nu nog een schapenweide op het eind van lintbebouwing. De weide maakt deel uit van een doorkijk van de weg naar de Zandstuve. De foto's in figuur 2.3. geven een impressie van de huidige situatie.

Figuur 2.3. Huidige situatie plangebied.