Arbeidsmigranten Landgoed Leudal

Toelichting

1 Aanleiding en plangebied

1.1 Aanleiding opstellen wijzigingsplan

 

Op 17 april 2018 heeft de gemeenteraad van Leudal het bestemmingsplan "Landgoed Leudal 2018" vastgesteld. Dit bestemmingsplan is op 18 december 2019 onherroepelijk geworden door een uitspraak van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Dit bestemmingsplan maakt het mogelijk om maximaal 300 tijdelijke arbeidsmigranten te huisvesten op een deel van het recreatiepark Landgoed Leudal.

 

Dit bestemmingsplan bevat een wijzigingsbevoegdheid waarmee het college van burgemeester en wethouders (college) bevoegd is om het bestemmingsplan te wijzigen met toepassing van artikel 3.6 van de Wet ruimtelijke ordening (Wro). De wijzigingsbevoegdheid biedt de mogelijkheid om de huisvesting van arbeidsmigranten per 1 januari 2026 in het bestemmingsplan uit te sluiten.

 

Het college wil gebruik maken van de wijzigingsbevoegdheid vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024.
 

1.2 Doel van het wijzigingsplan

 

Het doel van het plan is om het geldende bestemmingsplan te wijzigen en daarmee de huisvesting van arbeidsmigranten op Landgoed Leudal per 1 januari 2026 als strijdig gebruik aan te merken en dus te beëindigen.
 

1.3 Plangebied en begrenzing

 

Het plangebied is gelijk aan het plangebied van het bestemmingsplan "Landgoed Leudal 2018".

 

 

afbeelding 1 Uitsnede topografische kaart met aanduiding plangebied

 

Op het westelijk deel (fase 1) worden nu arbeidsmigranten gehuisvest. De functieaanduiding 'specifieke vorm van wonen – arbeidsmigranten' wordt verwijderd met toepassing van de wijzigingsbevoegdheid als bedoeld in artikel 4.7 van de regels van het geldende bestemmingsplan.
 

2 Bestaande situatie

In dit hoofdstuk wordt een beschrijving gegeven van de bestaande situatie in het plangebied en de beoogde situatie na de voorgenomen ontwikkeling.

2.1 Ontstaansgeschiedenis

 

De bestaande situatie heeft een lange geschiedenis. De voormalige camping

Camping Leudal is begin 2011 door HG Beheer BV verworven met als doel om deze locatie om te vormen naar Landgoed Leudal, een hoogwaardig recreatiepark. Deze transformatie vindt gefaseerd plaats, en om de middelen te verwerven is een deel van de camping (fase 1) afgesplitst en geschikt gemaakt voor de huisvesting van arbeidsmigranten.
 

2.2 Bestaande situatie

 

2.2.1 Ruimtelijke karakteristiek

Het plangebied is bestemd ten behoeve van verblijfsrecreatie, heeft merendeels de enkelbestemming 'Recreatie - Verblijfsrecreatie' en is voorzien van een bouwvlak met een maximum bebouwingspercentage van 40%. Op het westelijk deel, bekend als fase 1, is de functieaanduiding 'specifieke vorm van wonen – arbeidsmigranten' opgenomen. Op de gronden met deze aanduiding mogen maximaal 300 arbeidsmigranten worden gehuisvest.

 

De landschappelijke inpassing rondom de gronden die zijn bestemd voor verblijfsrecreatie heeft de enkelbestemming 'Groen'. Tevens zijn de dubbelbestemmingen 'Waarde – Archeologie 5' en 'Waarde – Archeologie 6' opgenomen op delen van het plangebied.
 

2.2.2 Functionele karakteristiek

De arbeidsmigranten worden gehuisvest in recreatiewoningen op fase 1. Binnen de bebouwing konden maximaal 300 arbeidsmigranten gehuisvest worden. 

 

Deze chalets zijn in beginsel recreatiewoningen die nu worden gebruikt om internationale werknemers te huisvesten. Dit gebruik wordt in de toekomstige planologische situatie aangemerkt als strijdig gebruik. Als de huisvesting is beëindigd kunnen deze recreatiewoningen opnieuw gebruikt worden voor recreatieve doeleinden. Het recreatieve gebruik is zowel in de huidige planologische situatie als de toekomstige planologische situatie toegestaan.

 

De regels met betrekking tot bebouwing blijven ongewijzigd.

 

Op dit moment worden op fase 3 tijdelijk vluchtelingen uit Oekraïne gehuisvest, op basis van een tijdelijke omgevingsvergunning.
 

3 Beleidskader

 

3.1 Rijksbeleid

De Rijksoverheid heeft geen beleid vastgesteld voor de huisvesting van internationale werknemers. Echter, het Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten (hierna: ABA) heeft op verzoek van het kabinet voorstellen gedaan om de positie van arbeidsmigranten op de korte en (middel)lange termijn te verbeteren¹. Deze aanbevelingen zijn verwerkt in provinciaal en gemeentelijk beleid.

---

¹ Geen tweederangsburgers: Aanbevelingen om misstanden bij arbeidsmigranten in Nederland tegen te gaan, aanjaagteam bescherming arbeidsmigranten d.d. 30 oktober 2020

3.2 Provinciaal beleid

 

Het provinciaal beleid over de huisvesting van arbeidsmigranten is vastgelegd in de vorm van beleidsregels/instructieregels in de Omgevingsverordening Limburg. De actuele en toekomstige versies (na inwerkingtreding Omgevingswet) komen onderstaand aan de orde.

 

Omgevingsverordening Limburg (2021)

De Omgevingsverordening Limburg 2021 treedt pas in werking na inwerkingtreding van de Omgevingswet. Hoewel de Omgevingsverordening Limburg (2021) hoofdzakelijk een beleidsneutrale omzetting van de Omgevingsverordening Limburg 2014 is, staan er enkele nieuwe en inhoudelijk gewijzigde onderwerpen in. Vooruitlopend op de inwerkingtreding van de Omgevingswet zijn nieuwe regels toegevoegd aan de geldende Omgevingsverordening Limburg 2014.

 

Wijzigingsverordening Omgevingsverordening Limburg 2014

Op 30 september 2022 heeft Provinciale Staten de Wijzigingsverordening Omgevingsverordening Limburg 2014 vastgesteld. In deze verordening zijn onder meer bepalingen opgenomen die betrekking hebben op arbeidsmigranten.

 

Voor het huisvesten van short-stay arbeidsmigranten op recreatieterreinen was een beleidsregel opgenomen. Deze is in de Wijzigingsverordening Omgevingsverordening Limburg 2014 en de Omgevingsverordening Limburg 2021 overgenomen en aangepast aan de nieuwe terminologie. In beginsel is het niet toegestaan om te wonen in recreatieverblijven. Echter, onder voorwaarden is het mogelijk om de tijdelijke huisvesting van internationale werknemers toe te staan op recreatieparken, onder de voorwaarden dat:

1. geen huisvesting mogelijk is binnen de regio in bestaande woningen in of nabij het bestaand bebouwd gebied van het stedelijk gebied en landelijke kernen;
2. geen huisvesting mogelijk is binnen overige bebouwing in of nabij het bestaand bebouwd gebied van het stedelijk gebied en landelijke kernen;
3. op een te revitaliseren recreatieterrein geen samenloop is met een bedrijfsmatige toeristisch-recreatieve exploitatie;
4. duidelijke en bindende afspraken zijn gemaakt over de sanering of revitalisering van de recreatieterreinen na afloop van de tijdelijke huisvesting en een deel van de inkomsten vanuit het tijdelijk huisvesten van specifieke doelgroepen wordt gebruikt om de sanering of revitalisering van het recreatieterrein te bekostigen. 

Het huidige planvoornemen is niet in strijd met dit provinciaal beleid.

3.3 Gemeentelijk beleid

Bestemmingsplan Landgoed Leudal 2018

Het geldende bestemmingsplan heeft als uitgangspunt dat het

beleid in Leudal aansloot bij het provinciale beleid om huisvesting van arbeidsmigranten en overige woonurgenten op campings en recreatieparken vanaf 2026 niet meer toe te staan. Daarom bevat het bestemmingsplan een wijzigingsbevoegdheid om per 1 januari 2026 de mogelijkheden voor de huisvesting van arbeidsmigranten te schrappen. De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State heeft deze afwijkingsbevoegdheid in stand gehouden.

 

Met de huisvesting van arbeidsmigranten tot en met 31 december 2025, zouden voldoende middelen gegenereerd moeten kunnen worden om het recreatiepark een kwaliteitsimpuls te geven. Dat wil zeggen het verwijderen van de niet meer in goede staat verkerende onderkomens en deze vervangen door en uitbreiden met hoogwaardige nieuwe verblijven. De met de huisvesting van arbeidsmigranten gegenereerde middelen hebben nog een extra impuls gekregen door de huisvesting van Oekraïense vluchtelingen.

 

Toetsing wijzigingsbevoegdheid

Indien wordt aangetoond dat voldaan wordt aan de voorwaarden uit de wijzigingsbevoegdheid, kan worden geconcludeerd dat het initiatief voldoet aan de criteria die de gemeenteraad van Leudal heeft vastgesteld om de aanduiding ‘specifieke vorm van wonen – huisvesting arbeidsmigranten’ te verwijderen. Zoals ook blijkt uit de overige paragrafen in dit hoofdstuk zijn er tussen de vaststelling van het geldende bestemmingsplan en dit wijzigingsplan geen beleidswijzigingen geweest, die aanleiding geven om geen toepassing te geven aan de wijzigingsbevoegdheid.

Onderstaand worden de voorwaarden uit de wijzigingsbevoegdheid cursief opgesomd en is het voornemen per voorwaarde getoetst.

4.7 Wijzigingsbevoegdheid

Burgemeester en wethouders zijn bevoegd met toepassing van artikel 3.6 van de Wet ruimtelijke ordening het bestemmingsplan te wijzigen door per 1 januari 2026 de mogelijkheden voor  huisvesting van arbeidsmigranten te beëindigen middels:

Het uitgangspunt is dat het terrein per 1 januari 2026 niet meer gebruikt mag worden voor huisvesting van arbeidsmigranten.

1. het verwijderen van de aanduiding 'specifieke vorm van wonen - huisvesting arbeidsmigranten';
   
   Deze aanduiding wordt middels voorliggend wijzigingsplan verwijderd van de verbeelding.
2. het schrappen van het bepaalde in lid 4.1, sub f.;
   
   De regels zijn overeenkomstig aangepast, de bepaling is verwijderd.
3. het schrappen van lid 4.5, sublid 4.5.2;
   
   De regels zijn overeenkomstig aangepast, de bepaling is verwijderd.
4. het wijzigen van lid 4.5.1 door toevoeging van huisvesting van arbeidsmigranten als strijdig gebruik.

De regels zijn overeenkomstig aangepast, aan de gebruiksregels is een bepaling toegevoegd.

 

Beleidsnota huisvesting internationale werknemers

Op 13 juli 2021 heeft de gemeenteraad van Leudal besloten om het paraplubestemmingsplan '

Huisvesting internationale werknemers en andere kamerbewoners in Leudal' en de bijbehorende beleidsnota vast te stellen.

Dit bestemmingsplan en de beleidsnota gelden niet voor Landgoed Leudal. Bij vaststelling is overwogen dat

het geldende bestemmingsplan "Landgoed Leudal 2018" hier onverkort blijft gelden en dat de regels van dit bestemmingsplan niet worden gewijzigd. Het uitgangspunt dat de huisvesting per 1 januari 2026 niet meer is toegestaan, is daarmee ook ongewijzigd. Recreatieterreinen zijn bestemd voor toerisme en recreatie. De tijdelijke huisvesting van internationale werknemers op recreatieterreinen maakt een verblijf voor toeristen minder aantrekkelijk.

 

Recreatie en toerisme

Verblijfsrecreatie vormt een belangrijk onderdeel van het

Beleidsplan Recreatie en Toerisme (Uitnodigend Landschap) uit 2020. Verblijfstoerisme is belangrijk voor de hele sector recreatie en toerisme. Verblijfstoeristen besteden niet alleen geld aan de accommodatie zelf, maar gaan ook fietsen, wandelen, uit eten en naar attracties.

 

In de verblijfsrecreatieve sector is het bieden van een beleving steeds belangrijker geworden. Het verbeteren van de kwaliteit van het aanbod van verblijfsrecreatieve voorzieningen is nodig om te kunnen voorzien in de wensen van verblijfstoeristen die Leudal bezoeken. De gemeente Leudal wil bij nieuwe ontwikkelingen uitsluitend nog plannen die kwalitatief hoogwaardig zijn, onderscheidend zijn, passen bij doelgroepen en aansluiten bij het gebied, de belevingswaarde en de diversiteit van bestaande voorzieningen stimuleren.

 

De huidige exploitatie van Landgoed Leudal sluit niet aan op het toeristisch-recreatieve beleid van de gemeente Leudal. Het huisvesten van arbeidsmigranten op (een deel van) Landgoed Leudal doet afbreuk aan de belevingswaarde van de verblijfsrecreatieve voorziening. Het voortzetten van de huisvesting van arbeidsmigranten is niet in overeenstemming met het toeristisch-recreatief beleid.

 

Het beëindigen van de huisvesting van arbeidsmigranten is vanuit toeristisch-recreatief perspectief wenselijk.
 

4 Onderzoeksaspecten

 

Voorliggend wijzigingsplan heeft uitsluitend betrekking op het uitsluiten van een bepaalde vorm van gebruik: huisvesting van arbeidsmigranten. De vrijkomende fysieke ruimte kan worden gebruikt voor recreatief nachtverblijf, zoals ook in de huidige situatie rechtstreeks mogelijk is binnen de geldende bestemming.Deze wijziging van de gebruiksmogelijkheden zoals opgenomen in dit wijzigingsplan leidt niet tot ruimtelijke effecten die nader onderzoek vergen.
 

5 Juridische aspecten

5.1 Planstukken

 

Het wijzigingsplan bestaat uit de toelichting, de regels en de verbeelding. De toelichting heeft géén bindende werking; de toelichting maakt juridisch ook geen onderdeel uit van het wijzigingsplan, maar heeft wel een belangrijke functie bij de weergave en onderbouwing van het plan en ook bij de uitleg van bepaalde bestemmingen en regels.

 

Het juridische deel van het wijzigingsplan bestaat uit de verbeelding en de regels. De regels bevatten het juridisch instrumentarium voor het regelen van het gebruik van de gronden en gebouwen.

 

De verbeelding heeft een ondersteunende rol voor toepassing van de regels, alsmede de functie van visualisering van de bestemmingen. Op de verbeelding zijn de bestemmingen weergegeven. De verbeelding vormt samen met de regels het bindende deel van het bestemmingsplan.

 

Het wijzigingsplan is opgesteld conform de landelijke richtlijn voor bestemmingsplannen (SVBP 2012), alsmede de Wet ruimtelijke ordening (Wro), Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) en het Besluit ruimtelijke ordening (Bro).
 

5.2 Plansystematiek

 

Uitsluitend de regels die zijn opgenomen in de wijzigingsbevoegdheid worden gewijzigd. En dienovereenkomstig de verbeelding. Voor het overige blijven de regels van het geldende bestemmingsplan onverkort van toepassing.
 

5.2.1 Toelichting op de verbeelding

De functieaanduiding 'specifieke vorm van wonen - huisvesting arbeidsmigranten' is verwijderd. Voor het overige is de verbeelding ongewijzigd ten opzichte van het bestemmingsplan "Landgoed Leudal 2018".
 

5.2.2 Toelichting op de regels

De volgende regels zijn gewijzigd ten opzichte van het bestemmingsplan "Landgoed Leudal 2018":

• huisvesting van arbeidsmigranten (lid f) is geschrapt uit de bestemmingsomschrijving van de bestemming 'Recreatie – verblijfsrecreatie' (artikel 4.1);
• de regels voor het huisvesten van arbeidsmigranten (artikel 4.5.2) zijn geschrapt uit de gebruiksregels voor de bestemming 'Recreatie – verblijfsrecreatie' (artikel 4.5);
• huisvesting van arbeidsmigranten is opgenomen als strijdig gebruik (artikel 4.5.1) voor de bestemming 'Recreatie – verblijfsrecreatie'.

Voor het overige zijn de regels ongewijzigd en onverkort van toepassing.
 

6 Uitvoerbaarheid

 

6.1 Economische uitvoerbaarheid

6.1.1 Kostenverhaal grondexploitatie

Volgens de Wro moet de gemeenteraad een exploitatieplan vaststellen voor gronden waarop een bij algemene maatregel van bestuur aangewezen bouwplan is voorgenomen, tenzij het kostenverhaal op een andere manier is gegarandeerd. Het onderhavig bestemmingsplan maakt geen bouwplan in de zin van artikel 6.2.1 Bro mogelijk.
 

6.2 Maatschappelijke haalbaarheid

 

De wettelijke rechtsbescherming is van toepassing (zienswijzen/beroep). Hiermee wordt de maatschappelijke haalbaarheid geborgd.
 

7 Procedure

7.1 Overleg ex artikel 3.1.1 Bro

 

Het ontwerpplan is in het kader van artikel 3.1.1 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) ter advisering aangeboden aan de betrokken instanties. Naar aanleiding van het vooroverleg zijn wel / geen reacties ingekomen.
 

7.2 Procedure ontwerpplan en vastgesteld plan

 

De wettelijke procedure start met het moment van ter inzage legging van het ontwerp-wijzigingsplan. De procedure ziet er als volgt uit:

• vooroverleg met betrokken instanties;
• openbare kennisgeving van het ontwerp-wijzigingsplan;
• terinzagelegging van het ontwerp-wijzigingsplan en bijbehorende stukken gedurende 6 weken en toezending aan gedeputeerde staten en de betrokken rijksdiensten, waterschappen en gemeenten;
• gedurende de termijn van terinzagelegging kunnen door iedereen schriftelijk of mondeling zienswijzen worden ingebracht;
• vaststelling van het wijzigingsplan door het college binnen 12 weken;
• algemene bekendmaking van het wijzigingsplan door terinzagelegging met voorafgaande kennisgeving en toezending aan gedeputeerde staten en betrokken rijksdiensten, waterschappen en gemeenten: binnen 2 weken dan wel, indien gedeputeerde staten of de inspecteur zienswijzen hebben ingebracht of het wijzigingsplan gewijzigd is vastgesteld, vanaf 6 weken na vaststelling;
• mogelijkheid tot beroep bij de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State binnen 6 weken na bekendmaking voor belanghebbenden;
• inwerkingtreding op de dag na afloop van de beroepstermijn, zijnde 6 weken na de bekendmaking, tenzij binnen deze termijn een verzoek om een voorlopige voorziening is ingediend bij de Voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Het ontwerp wijzigingsplan heeft met ingang van 27 december 2023 gedurende zes weken voor eenieder ter inzage gelegen. Gedurende deze termijn zijn drie zienswijzen ontvangen. Voor de samenvatting en beantwoording van deze zienswijzen wordt verwezen naar het als bijlage 2 opgenomen Zienswijzenverslag wijzigingsplan ‘Arbeidsmigranten Landgoed Leudal’. Zoals blijkt uit deze bijlage, geven de zienswijzen geen aanleiding het plan aan te passen.

Het wijzigingsplan wordt vastgesteld door het college van Burgemeester en wethouders en vervolgens nogmaals 6 weken ter inzage gelegd (beroepstermijn).