De Amerongse Berg

5.6 Geluid

Inleiding

Tussen de Wet ruimtelijke ordening (Wro) en de Wet geluidhinder (Wgh) is een koppeling gelegd. Dat blijkt uit art. 76 en 76a van de Wgh. Dit betekent dat de geluidssituatie binnen het plangebied moet voldoen aan de voorwaarden uit de Wgh. Als nadere invulling van deze voorwaarden heeft de gemeente de beleidsregel hogere waarden Wgh opgesteld. Deze paragraaf beschrijft welke aspecten uit de Wgh relevant zijn voor dit plan en toetst de geluidssituatie hieraan.

Wettelijk kader

In het kader van de Wet geluidhinder liggen er zones rond wegen en spoorlijnen en gezoneerde industrieterreinen. Wegen op een woonerf of met een maximumsnelheid van 30 km/uur hebben geen zone. Binnen een zone moet voor het realiseren van nieuwe geluidsgevoelige bestemmingen, zoals woningen, onderzoek worden gedaan naar de optredende geluidbelasting.

Binnen de geluidszone geldt een voorkeurswaarde voor de geluidsbelasting bij deze geluidsgevoelige bestemmingen. Hierbij geldt een toetsing per weg. Als de voorkeurswaarde wordt overschreden moet de gemeente onderzoeken of geluidsreducerende maatregelen getroffen kunnen worden (bron- en overdrachtsmaatregelen) om aan de voorkeurswaarde te kunnen voldoen. Pas als hieruit blijkt dat niet aan de voorkeurswaarde kan worden voldaan kan het college ontheffing verlenen van de voorkeurswaarde. Hierbij geldt een maximale ontheffingswaarde. Voor wegverkeer is de maximale ontheffingswaarde afhankelijk van een aantal eigenschappen van de locatie. Als een geluidsgevoelige bestemming wordt gerealiseerd buiten de bebouwde kom of in de zone van een auto(snel)weg, geldt een lagere maximale ontheffingswaarde. Ook gelden voor de verschillende geluidsgevoelige bestemmingen andere maximale ontheffingswaarde waarden.

Gemeentelijke beleidsregel hogere waarden Wgh

De gemeente draagt zorg voor een zo goed mogelijke akoestische kwaliteit van de leefomgeving in situaties waar geluidsniveaus boven de wettelijke voorkeurswaarden niet kunnen worden voorkomen. Hiervoor stelt de gemeente duidelijke kaders voor ruimtelijke plannen en maakt ze de uitvoering tot het vaststellen van hogere waarden transparant. Het college van B&W heeft daarom de beleidsregel hogere waarden Wgh vastgesteld. In deze beleidsregel worden randvoorwaarden genoemd voor het toestaan van hogere geluidsbelastingen dan de voorkeurswaarde. De voorwaarden zijn geformuleerd als eis of als inspanningsverplichting. Indien niet aan de inspanningsverplichting kan worden voldaan dient de initiatiefnemer te motiveren waarom dit niet kan of waarom voor een alternatieve oplossing is gekozen. De belangrijkste aspecten hieruit zijn in onderstaande tabel weergegeven.

Tabel 2: beleidsregels hogere waarde Wgh gemeenteUtrechtse Heuvelrug

Eis of inspanningsverplichting (isvp)	Toelichting
Geluidsluwe gevel (eis)	De woning heeft ten minste één gevel met een lager (luw) geluidsniveau. Het geluidsniveau op deze gevel is niet hoger dan de voorkeurswaarde voor elk van te onderscheiden geluidsbronnen.
Indeling woning (isvp)	De woning heeft per etage minimaal één verblijfsruimte aan de zijde van de geluidsluwe gevel.
Buitenruimte (isvp)	Indien de woning beschikt over één of meer buitenruimten, dan is er minimaal één gelegen aan de geluidsluwe zijde. Indien dit niet mogelijk is dan dient het geluidsniveau op de gevel niet meer dan 5 dB hoger zijn dan bij de geluidsluwe gevel.
Maximale ontheffingswaarde voor weg- en railverkeerslawaai (isvp)	De gemeente verleent voor binnenstedelijke situaties geen hogere waarden hoger dan de voorkeurswaarde plus 10 dB.
'Dove' gevels	Dit zijn bouwkundige constructies zonder te openen deuren/ramen (artikel 1b lid 5a en b Wgh). Voor 'dove' gevels zijn geen hogere waarden van toepassing. De aanwezigheid van dove gevels dient zoveel mogelijk te worden voorkomen (inspanningsverplichting). Een woning mag maximaal 2 dove gevels bezitten (eis);
Geluidsabsorberende plafonds bij balkons/loggia's (eis):	Bij de aanwezigheid van balkons/loggia's etc. dient onder de balkons weerbestendige geluidsabsorptie worden geplaatst ter voorkoming van ongewenste reflecties op de gevels;

Situatie

Binnen dit plangebied zijn de aspecten weg- en railverkeer van toepassing. De breedtes van de geluidszones van de wegen en de spoorlijn die invloed uitoefenen op het gebied zijn weergegeven in onderstaande tabellen 3 en 4. Ook staat hierin welke voorkeurswaarde en welke maximale ontheffingswaarde van toepassing zijn op de woning die in het plan mogelijk wordt gemaakt. De vakantiehuisjes zijn niet bestemd voor permanente bewoning en zijn geen geluidgevoelige bestemming in de zin van de Wet geluidhinder. De bedrijfswoning is wel bestemd voor permanente bewoning en is daarom wel een geluidsgevoelige bestemming.

Tabel 3: voorkeursgrenswaarden en maximale ontheffingswaarden voor wegverkeer

Weg	breedte geluidszone	Voorkeurswaarde	Maximale ontheffingswaarde (deze is afhankelijk van de specifieke ligging van de woningen)
Dwarsweg	250	48 dB	53 dB
Haarweg	250	48 dB	53 dB

Tabel 4: voorkeursgrenswaarden en maximale ontheffingswaarden voor railverkeer

Rail	breedte geluidszone	Voorkeurswaarde	Maximale ontheffingswaarde
354 Veenendaal – Overberg	100	55 dB	65 dB

Milieubeleidsplan

In het milieubeleidsplan staat de in tabel 5 weergegeven gebiedstypering met bijbehorende geluidsniveaus.

Tabel 5: milieukwaliteitsprofiel landelijk gebied verweving van functies Utrechtse Heuvelrug

Landelijk gebied, verweving van functies	Wettelijk niveau	Huidige kwaliteit1	Ambitiekwaliteit
Geluid wegverkeer (dB) bedrijven (dB(A)) rail (dB)	48* 50 55**	43-48 50 =50	<43 45 <45

* Met binnen de bebouwde kom een ontheffingsmogelijkheid tot 63 dB en buiten de bebouwde kom tot 53 dB

** Met een ontheffingsmogelijkheid tot 68 dB

Geluidsbelasting binnen het plangebied

De inventariserende berekeningen zijn uitgevoerd met behulp van rekenmodellen die in beheer zijn bij de Milieudienst Zuidoost-Utrecht. Voor wegverkeer is de situatie 2020 maatgevend en voor railverkeer de situatie 2007 + 1,5 dB. Vanwege dit plan worden weinig extra verkeersbewegingen voorzien. Deze verkeersbewegingen maken deel uit van de autonome groei van het verkeer voor het jaar 2020.

Beschrijving geluidssituatie Dwarsweg

Het plan ligt in het buitengebied van Overberg aan de Dwarsweg. De Dwarsweg heeft een etmaalintensiteit van ongeveer 4300 motorvoertuigen. De maximaal toegestane snelheid bedraagt 60 km/u. Het wegdektype is dicht asfalt. In het plan ligt de geplande bedrijfswoning binnen invloedssfeer van de weg.

De 48 dB-contour vanwege de Dwarsweg ligt ter plaatse van het plan op ongeveer 70 meter van het hart van de weg. De 53 dB-contour ligt op ongeveer 37 meter van het hart van de weg.

Dit betekent dat de woning niet binnen de 37 meter van de weg gerealiseerd mag worden.

Tussen de 37 en 70 meter van de weg kan de woning alleen gerealiseerd worden door middel van een hogere grenswaarde.

Afstand vanaf het hart van de weg	< 37 meter	Ong. 37 meter	37-70 meter	>70 meter	> (…) meter
Geluid-belasting wegverkeer	>53dB	53 dB (maximale ontheffingswaarde)	48-53dB (hogere waarden)	48dB (voorkeurswaarde)	43 dB (ambitiekwaliteit MBP)
Benodigde actie(s)	Niet mogelijk, eventueel kunnen dove gevels worden toegepast.	Akoestisch onderzoek, hogere waarden aanvragen, rekening houden met beleidsregel HW	Akoestisch onderzoek, hogere waarden aanvragen, rekening houden met beleidsregel HW	Geen acties noodzakelijk	Geen acties noodzakelijk, voldoet aan hoogste ambities MBP

Op 70 meter van de weg kan de woning zonder ontheffingen worden gerealiseerd. In tabel 4 wordt aangegeven dat de ambitiekwaliteit voor wonen in verwevingsgebied 43 dB is. De grens van deze waarde ligt op ongeveer 150 meter van de as van de Dwarsweg. In figuur 2 is een impressie gegeven van de contouren uit het model. De woning ligt, zoals nu in de situatieschets is aangegeven, binnen de 53 dB-contour wat betekent dat ter plaatse de maximale grenswaarde wordt overschreden. Dit is in strijd met de Wet geluidhinder.

Haarweg

Het plan ligt tevens in de zone van de Haarweg aan de noordkant van de spoorlijn. Van de Haarweg zijn geen intensiteiten bekend of berekend in het regionale verkeersmodel. De intensiteiten op deze weg zijn verwaarloosbaar. De geluidsbelasting van deze weg op het plan is niet relevant.

Spoor

Het plan is eveneens binnen de zone van de spoorlijn gelegen. De voor de geluidsbelasting relevante gegevens met betrekking tot de spoorlijn zijn gebaseerd op het akoestisch spoorboekje Aswin 2009 (versie 09/09). In het plan ligt de geplande bedrijfswoning binnen de invloedssfeer van deze spoorlijn.

De 55 dB contour vanwege het spoorweglawaai ligt op 110 meter van het spoor. De maximale grenswaarde op basis van de beleidsregels bedraagt 65 dB. Deze contour ligt op 30 meter van het spoor. De contour van de 45 dB ambitiewaarde ligt op 400 meter van het spoor. De woning ligt volgens het voorliggende plan binnen de 55 dB-contour vanwege het spoor. Realisatie van de woning is op basis daarvan alleen mogelijk met een vast te stellen hogere waarde. In figuur 3 is een impressie gegeven van de contouren uit het model. Om te kunnen voldoen aan de voorkeursgrenswaarde moet de woning op een afstand van 110 meter van het spoor worden gerealiseerd. Hiermee voldoet het echter niet aan het ambitieniveau zoals voorgesteld in het milieukwaliteitsprofiel.

Afstand vanaf het hart van het spoor	< 30 meter	30 meter	< 110 meter	>110 meter	400 meter
Geluidbelasting railverkeer	>65dB	65 dB (maximale ontheffingswaarde obv beleid, wettelijk maximum = 68dB)	55dB (hogere waarden)	45-55 dB (geen hogere waarden nodig)	45 dB (ambitiekwaliteit volgens milieubeleidsplan)
Benodigde actie	Akoestisch onderzoek, hogere waarden, rekening houden met beleidsregel HW	Akoestisch onderzoek, hogere waarden, rekening houden met beleidsregel HW	Akoestisch onderzoek, hogere waarden, rekening houden met beleidsregel HW	geen	geen

Ten opzichte van het wegverkeerslawaai is de geluidsbelasting als gevolg van het railverkeer maatgevend. Voor de realisatie van een enkele woning is het onhaalbaar om te kunnen voldoen aan de ambitiewaarden uit het milieukwaliteitsprofiel. De minimale afstand die de woning moet hebben om te kunnen voldoen aan de voorkeursgrenswaarde bedraagt dan 110 meter van het spoor.

Onderzoek naar geluidsreducerende maatregelen

In het geval gekozen wordt voor een locatie waarbij een hogere grenswaarde nodig is moet onderzocht worden welke maatregelen de geluidsbelasting kunnen verminderen. Brongerichte maatregelen zoals een stil wegdek of raildempers zijn in het kader van dit plan niet doelmatig. Afscherming middels een wal of een scherm is misschien wel mogelijk maar daarvan is de vraag of dit landschappelijk valt in te passen. Om op de voorgestelde locatie te kunnen voldoen aan de voorkeursgrenswaarde is een scherm nodig van 3 meter hoog en een lengte van 95 meter.

Conclusie

De recreatiewoningen zijn niet bestemd voor permanente bewoning en zijn derhalve geen geluidsgevoelige functies als bedoeld in het kader van de Wet geluidhinder. Een bedrijfswoning wordt permanent bewoond en wordt daarom aangemerkt als een geluidsgevoelige functie.

Om de voorkeursgrenswaarde te kunnen voldoen dient de bedrijfswoning tengevolge van het wegverkeerslawaai van de Dwarsweg te worden gesitueerd op een afstand van meer dan 70 meter van de Dwarsweg. Voor wat betreft het railverkeer moet een afstand van meer dan 110 meter in acht worden genomen.

Voor de bedrijfswoning wordt op de verbeelding een vlak aangeven waarbinnen deze mag worden opgericht. Met de situering van dit vlak is rekening gehouden met bovenvermelde afstanden en wordt dus voldaan de voorkeursgrenswaarden van de Wet geluidhinder.

Bij de bouw van de bedrijfswoning kan niet worden voldaan aan het gewenste milieukwaliteitsprofiel omdat het nemen van (bron)maatregelen tegen het geluid tengevolge van de aanwezigheid van de weg en het spoor niet binnen de mogelijkheden ligt van de initiatiefnemer

• 1. Binnen gebiedstypen heerst niet overal dezelfde huidige kwaliteit, de weergegeven waarden zijn de gemiddelde kwaliteit. In praktijk zal voor elk project apart steeds de huidige kwaliteit worden bepaald. Deze bepaalde kwaliteit is leidend.