Binnenstad Roermond

4.4 Archeologie en Cultuurhistorie

4.4.1 Archeologie

Roermond heeft niet alleen bovengronds en zichtbaar maar ook ondergronds en onzichtbaar een rijk verleden. In paragraaf 2.1.2 is de historische ontwikkeling van het plangebied beschreven. Archeologisch onderzoek is gericht op kenniswinst. Bij alle ingrepen in de bodem dient zorg te worden besteed aan potentieel aanwezige archeologische resten overeenkomstig de hiervoor opgenomen dubbelbestemmingen.

4.4.2 Cultuurhistorie en Monumenten

Het gemeentelijk beleid is erop gericht om bestaande cultuurhistorische kwaliteiten zoveel mogelijk te handhaven en nieuwe toe te voegen. Instrumenten hiervoor vormen de Monumentenwet 1988 en de gemeentelijke monumenten- en archeologieverordening 2011.

Beschermde rijks- of gemeentelijke monumenten

Beschermde rijks- of gemeentelijke monumenten zijn objecten met een dermate hoge historische waarde of schoonheid dat naar behoud daarvan gestreefd moet worden, ongeacht de cultuurhistorische waarde van hun directe omgeving. Bij het streven naar behoud zullen wel de eisen van het gebruik van het object meegewogen worden. Het bezit van een nuttige en liefst ook rendabele functie, passend bij het monument, is een belangrijk doel. In het plangebied zijn zowel Rijksmonumenten als vele gemeentelijke monumenten gelegen gelet op het historische karakter van het plangebied.

Resterende objecten

Objecten welke niet zijn aangewezen tot beschermde rijks- of gemeentelijke monumenten kunnen toch belangrijke cultuurhistorische en/of monumentale waarden bezitten. Een deel van het plangebied is gelegen in het beschermd stadsgezicht waar, ter bescherming van de cultuurhistorische waarden, een dubbelbestemming is opgenomen.

Van rijkswege beschermd archeologisch monument

De omgang met van rijkswege beschermde archeologische monumenten is in de Monumentenwet 1988 geregeld. Binnen het plangebied is één van rijkswege beschermd archeologisch monument gelegen, namelijk het gebied rond de Munsterkerk.

4.4.3 Beschermd Stadsgezicht

De binnenstad van Roermond is door de minister bij besluit van 22 december 1986 aangewezen tot beschermd stadsgezicht. Deze aanwijzing stijgt uit boven het beschermen van 'losse' elementen. Met deze aanwijzing wordt beoogd de in het gebied voorkomende aanwezige cultuurhistorische en architectonische waarden en stedenbouwkundige structuur te waarborgen. Het gaat hier om het behoud van een waardevol ensemble van gebouwen, objecten, ruimten en structuren. In de toelichting bij die aanwijzing wordt aangegeven hoe de bescherming verder vormgegeven dient te worden: in een beschermend bestemmingsplan. De toelichting en de daarin omschreven structurele en visuele kenmerken kunnen daarbij als uitgangspunt dienen.

Algemeen uitgangspunt van beleid voor de historische binnenstad is te streven naar een hoogwaardige leef- en verblijfskwaliteit, te bereiken door een evenwichtig samengaan van nieuwe ontwikkelingen en oude historische waarden.

De Roermondse binnenstad wordt ervaren als een 'historische' binnenstad. Veel van haar kwaliteit wordt ontleend aan dit karakter. Kenmerkend is de aanwezigheid van een concentratie aan objecten en structuren met een respectabele ouderdom. Een ouderdom die ver uitgaat boven onze herinnering en daardoor een gevoel van stabiliteit en vertrouwdheid geeft. Het behoud van de soms eeuwenoude relicten is voor een groot deel te verklaren uit hun hoge kwaliteit. Iets van het beste uit elke periode bleef bewaard, het minderwaardige verdween. Deze eeuwenlange selectie heeft geresulteerd in een gemiddeld zeer hoogwaardige vormgeving van de ruimte. Op haar beurt heeft deze vormgeving steeds gefungeerd als een bron van inspiratie voor experimenten en nieuwe ontwikkelingen. Een aantal van deze experimenten en ontwikkelingen bepalen, hoewel ze niet als historisch worden ervaren, mede het karakter van de binnenstad. De toekomst zal bepalen of ze blijvend deel gaan uitmaken van de geschiedenis. Dit bestemmingsplan draagt zorg voor het creëren en handhaven van een aantrekkelijke inrichting van de binnenstad waarbij recht wordt gedaan aan het historische erfgoed maar waarin óók ruimte is voor experiment.

Voor het beschermd stadsgezicht is een specifieke dubbelbestemming opgesteld ter bescherming van de aanwezige cultuurhistorische waarden.

Figuur 7: Overzichtstekening beschermd stadsgezicht