direct naar inhoud van 4.5 Bedrijvigheid
Plan: Vossenberg Midden 2012
Status: onherroepelijk
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0855.BSP2011002-e001

4.5 Bedrijvigheid

4.5.1 Kadernota Ruimte voor Bedrijven

In 1998 heeft de gemeenteraad de Kadernota Ruimte voor Bedrijven vastgesteld. Het doel van de nota is het oplossen van de knelpunten op korte termijn en het reserveren van voldoende ruimte op langere termijn om in de vraag naar bedrijventerreinen te kunnen voorzien. In de nota is de be- hoefte aan bedrijventerreinen in kaart gebracht. De behoefte is sterk afhankelijk van de conjunc- tuur en alleen globaal te ramen. De feitelijke ontwikkelingen ten aanzien van de vraag naar en het aanbod van nieuwe bedrijventerreinen worden gevolgd door middel van voortgangsrapportages. Op basis daarvan wordt het ontwikkelingsprogramma voor nieuwe bedrijventerreinen periodiek ge- actualiseerd, zowel kwantitatief als kwalitatief.

In de Voortgangsrapportage Bedrijventerreinen 2004 is de segmentering enigszins aangepast. Nieuwe bedrijventerreinen worden in drie segmenten verdeeld (kwalitatief):

  • 1. grootschalig gemengd (kavels groter dan 2 ha): voor milieuhinderlijke bedrijven (t/m hindercategorie 5) en voor bedrijven die veel verkeer aantrekken, zoals grote verladers, transport en distributie;
  • 2. kleinschalig gemengd (kavels tot 2 ha): voor industrie (t/m hindercategorie 4), ambacht, bouw, reparatie, groothandel, perifere detailhandel en kantoorachtige bedrijven;
  • 3. lokaal gemengd (kavels tot 5.000 m2): voor bedrijvigheid met een lokale afzet- of arbeidsmarkt, zoals installatie- of reparatiebedrijven. Op deze bedrijventerreinen behoort werken aan huis ook tot de mogelijkheden.

Het segment lokaal gemengd is te zien als verbijzondering van het segment kleinschalig gemengd en is te vinden in de dorpen en in woonwerkgebieden in het stedelijke gebied. Binnen de typen grootschalig en kleinschalig gemengd worden twee subtypen onderscheiden en wel standaard- terreinen en hoogwaardige terreinen. Deze kwalitatieve segmentering is als uitgangspunt geno- men in de Ruimtelijke Structuurvisie Tilburg 2020.

4.5.1.1 Doelen van nieuwe bedrijventerreinen

Nieuwe bedrijventerreinen, zoals de afronding van het totale bedrijventerreingebied Vossenberg met Vossenberg West II, vervullen een tweeledig doel. Het eerst doel is het bieden van ruimte aan groeiende bedrijven die op hun huidige locaties in de knel komen. Het tweede doel is ruimte bieden aan veranderingen in de economische structuur zoals schaalvergroting en nieuwe combinaties tussen industrie en dienstverlening. Deze veranderingen stellen ruimtelijke eisen die niet meer te realiseren zijn in bedrijfsgebouwen op bestaande bedrijventerreinen of waarvoor anders zeer forse ruimtelijke en stedenbouwkundige ingrepen op de bestaande bedrijventerreinen noodzakelijk zijn. Dit speelt met name voor logistieke bedrijven met behoefte aan grote kavels en multimodale bereikbaarheid. Ook vervullen de nieuwe en bestaande bedrijventerreinen aan de rand van het stedelijke gebied een opvangfunctie voor bedrijven vanuit de Oude Stad en vanuit de regio die op hun huidige locatie niet optimaal kunnen functioneren.

Ser-ladder

Bij het uitgeven van nieuwe bedrijventerreinen hanteert Tilburg feitelijk de werkwijze conform de zogenaamde SER-ladder. Deze SER-ladder stelt dat voor de ruimtebehoefte van bedrijven eerst de beschikbare ruimte binnen bestaand bebouwd gebied moet worden benut, vervolgens ruimte moet worden gezocht in de herstructurering van bestaande bedrijventerreinen en pas daarna ruimte op nieuwe bedrijventerreinen wordt aangeboden. In het bedrijventerreinenbeleid van Rijk en provincie wordt de koppeling met de SER-ladder gelegd, waardoor nieuwe bedrijventerreinen pas aan de orde zijn wanneer de SER-ladder is doorlopen en een aantoonbaar urgent tekort aan bedrijventerreinen bestaat. Bij het bepalen van de urgentie wordt wel rekening gehouden met de doorlooptijd van de ruimtelijke procedures voor nieuwe bedrijventerreinen, die in Nederland gemiddeld zo'n 7 jaar bedragen.

4.5.1.2 Gerealiseerde uitgiftes op bedrijventerreinen 1999-2010

Van 1999 tot 2010 heeft Tilburg in totaal circa 146 hectare aan nieuwe bedrijventerrein uitgegeven. Dit is gemiddeld circa 12.2 hectare per jaar. In deze 12 jaarsperiode zijn flinke fluctuaties te zien geweest in de uitgiftecijfers. Zo was er een teruggang tussen 2002 en 2005, maar zijn de cijfers tussen 2005 en 2009 weer aangetrokken. Deze fluctuaties zijn enerzijds te wijten aan de economische conjunctuur, maar anderzijds zeker ook aan periodes met een beperkte voorraad direct uitgeefbare kavels. De grootschalige bedrijfskavels, zoals in het plangebied Vossenberg Midden 2012 te vinden ten noorden van de Duijnsbergseweg / Rouwveldenseweg, zijn vooral uitgegeven aan logistieke bedrijven. Dit was in overeenstemming met het beleidsdoel om de positie van Tilburg en regio als logistiek knooppunt te verstevigen.

4.5.1.3 Wat voor bedrijventerreinen worden gevraagd in Tilburg en regio?

In 2008 heeft Stec in opdracht van de regio Breda-Tilburg (gemeenten en provincie) de kwalitatieve ruimtevraag van bedrijven / sectoren in de regio Breda-Tilburg onderzocht, welk onderzoek nadien is verbreed naar Midden- en West-Brabant. De vraag naar bedrijventerreinen komt uit veel verschillende sectoren. Maar vanuit de traditionele bedrijventerreinsectoren zijn met name de sectoren logistiek en groothandel in de periode tot en met 2020 belangrijke en (nog steeds) groeiende ruimtevragers. Voor circa 75% van het aantal ruimtevragende bedrijven geldt dat ze een kavel zoeken met een omvang van 5.000 m2 of kleiner. Dit wil dus zeggen dat circa 25% van het aantal ruimtevragende bedrijven vraagt om kavels groter dan 5.000m2 vraagt. Deze bedrijven zorgen voor het grootste deel van de ruimtevraag in hectares. Een belangrijk deel van deze bedrijven is actief in de logistieke sector.

Blijkens de onderzoeken van Stec is de sector logistiek in de afgelopen 10 jaar zowel landelijk als in de regio's Midden- en West-Brabant in aantallen hectares veruit de grootste ruimtevrager geweest. Ook voor de komende 10 jaar wordt nog een forse ruimtevraag vanuit de logistieke sector voorzien. De Stec-onderzoeken bevestigen de kwantitatieve noodzaak én de kwalitatieve toegevoegde waarde van het nieuwe aanbod op Vossenberg West II voor de totale voorraad bedrijventerreinen in de regio.

De logistieke sector stelt specifieke eisen aan de ruimtelijke en stedenbouwkundige opzet en inrichting van bedrijventerrein. Daarbij moet worden gedacht aan bouwhoogtes tot 30 meter, kavels van 3 tot 4 hectare voor 'kleinere' specialisten en zeer grote kavels tot 10 hectare voor Europese distributiecentra (EDC's), kavels met mogelijkheden voor bedrijfsgebouwen van minimaal 35 meter diep en voldoende brede wegen. Daarnaast heeft de logistieke sector een groeiende behoefte aan multimodaal ontsloten bedrijventerreinen. Vooral vervoer van goederen over water wint aan populariteit. Bedrijventerreinen die voldoen aan de ruimtelijk-stedenbouwkundige eisen en multimodaal zijn ontsloten, zoals het totale bedrijvengebied Vossenberg, hebben een sterke concurrentiepositie onder logistieke eindgebruikers, ontwikkelaars en beleggers.

Voor Tilburg is het belangrijk om de ambities voor nieuwe en bestaande bedrijventerreinen te richten op kansrijke bedrijventerreinensectoren, zoals logistiek, industrie/productie/assemblage en aerospace & maintenance. De vernieuwende verbindingen tussen sectoren zorgen dat in Tilburg veel activiteiten te vinden zijn die veel toegevoegde waarde creëren in de keten van productontwikkeling tot levering van het eindproduct. Door op nieuwe (en bestaande) bedrijventerreinen te (blijven) voorzien in ruimte voor deze ontwikkelingen en deze bedrijvigheid wordt de economische structuur van Tilburg verbreed en versterkt. De bedrijventerreinen blijven zo bijdragen aan de economische ontwikkeling van de stad en aan het behoud en duurzame groei van werkgelegenheid voor met name lager- en middelbaar opgeleide werknemers, maar ook voor hoger opgeleiden.

4.5.1.4 De toekomstige ontwikkeling van het bedrijvengebied Vossenberg

In het vigerende regionale bedrijventerreinenprogramma is de verdere ontwikkeling en afronding van het totale bedrijvengebied Vossenberg voorzien met de ontwikkeling van Vossenberg West II. Deze afronding zal starten in het tijdvak 2010-2015, waarbij Vossenberg West II in belangrijke mate gericht wordt op de sector logistiek. Sterke punten van het reeds bestaande Vossenberg zijn de grootschalige verkaveling en de multimodale bereikbaarheid. Deze kwaliteiten zullen met Vossenberg West II verder worden versterkt en zijn erg belangrijk om Tilburg aantrekkelijk te houden voor de logistieke sector.

Uit de prognose voor de uitbreidingsvraag naar bedrijventerreinen die de provincie Noord-Brabant in 2010 heeft laten opstellen, blijkt dat in de komende 10 jaar voor de regio Hart van Brabant nog steeds een stevige uitbreidingsvraag wordt voorzien vanuit de logistieke sector. Hetzelfde geldt voor de regio West-Brabant. De behoefte aan dergelijke grootschalige en multimodale bedrijventerreinen voor de logistieke sector is door provincie bovenregionaal getoetst en de ontwikkeling is afgestemd op andere plannen in Midden- en West-Brabant, zoals Logistiek Park Moerdijk (LPM).

Hart van Brabant heeft in het samenwerkingsverband Midpoint de sector logistiek gepositioneerd als één van de 4 regionaal economische speerpuntsectoren. Het is erg aannemelijk dat deze specifieke inspanningen van de regio voor het faciliteren en accommoderen van de sector logistiek resulteert in extra ruimtevraag bovenop de geprognotiseerde ruimtevraag. Dit onderstreept de noodzaak van de ontwikkeling van Vossenberg West II alleen maar verder, evenals het inzetten op het behouden van de grootschalige verkaveling op bestaand Vossenberg (inclusief onderhavig plangebied). Voor de toekomstbestendigheid van het totale bedrijvengebied Vossenberg is het zeer belangrijk dat de langshaven wordt aangelegd waardoor een veel completere multimodale bereikbaarheid wordt gerealiseerd. De verbetering van de ontsluiting door de voltooiing van de Noordwesttangent is eveneens een belangrijke pijler. In het regionale programma voor nieuwe bedrijventerreinen voor Hart van Brabant zal Vossenberg West II een belangrijk deel van de ruimtevraag van de grootschalige en multimodale logistiek gaan accommoderen.

4.5.1.5 Beschrijving met betrekking tot plangebeid

Het bedrijvengebied Vossenberg bestaat uit 3 bestemmingsplangebieden: Vossenberg, Vossenberg-Midden en Vossenberg West II. De ontwikkeling en uitgifte van het laatstgenoemde plangebied moet nog starten, voor Vossenberg en Vossenberg Midden geldt dat ze zijn ontwikkeld en vrijwel geheel zijn uitgegeven. In het plangebied Vossenberg Midden is ruimtelijk-stedenbouwkundig een tweedeling te zien, die ook doorwerkt in de economische inrichting van het gebied. Het deelgebied ten noorden van de Duijnsbergseweg / Rouwveldenseweg is grootschalig verkaveld. Daar zijn met name bedrijven te vinden die actief zijn in logistiek en assemblage. Ten zuiden van genoemde wegen is sprake van een kleinschalige en middelgrote verkaveling. De gevestigde bedrijven zijn met name actief in (industriële) productie, assemblage, logistiek en groothandel. Deze tweedeling is zo opgezet om een clustering van vergelijkbare bedrijven te realiseren, waarbij het vergelijkbare zit in milieucategorie en in de bedrijfsactiviteiten. De zwaardere bedrijven zitten daarbij het verste af van de woonwijk de Reeshof, om zo eventuele hinder richting de woonbebouwing te minimaliseren.