Wijngaarden-West, eerste fase

2.5 Gemeentelijk beleid

Structuurvisie Graafstroom (2009)

Binnen de gemeente spelen diverse herstructureringsprojecten, mogelijke uitbreidingen buiten de contour en de uitbreiding van het bedrijventerrein aan de Melkweg te Bleskensgraaf. Ook zit de gemeente met de vraagstukken van het verzwakkende winkelbestand, wegtrekkende jongeren, het onder druk staan van maatschappelijke voorzieningen en de functionele transformatie van het landelijke gebied. Ondermeer om voorgaande redenen was er behoefte aan een integrale visie op de ontwikkeling van Graafstroom. Deze is neergelegd in de Structuurvisie Graafstroom.

Visie op hoofdlijnen

De visie is vooral gericht op het behoud van het bestaande waaronder het karakteristieke landschap, de cultuurhistorisch waardevolle elementen, het relatief grote voorzieningenaanbod en de dynamiek in de kernen en linten. De bestaande kwaliteiten vormen het uitgangspunt voor veranderingen. Het afwisselende karakter van kleinschalige bedrijvigheid, agrarisch gebruik en woningbouw zorgt dat het grondgebied van de gemeente dynamisch blijft.

De structuurvisie zet in op kleinschalige woningbouw met passende woningtypen bij voorkeur nabij voorzieningen. Deze opgave vormt samen met het bouwen vanwege het verdunnen van de huishoudens, de woningbouwtaakstelling voor de komende jaren. Van een afname van de woningproductie is voorlopig geen sprake.

Figuur 2.1 Uitsnede Ruimtelijk Casco Structuurvisie Graafstroom

Ontwikkelingskader bestaande linten en kernen

In de structuurvisie is Wijngaarden aangeduid als kleine kern. De linten en kernen van Graafstroom kennen een grote mate van functiemenging en dynamiek. Herstructurerings- en intensiveringsprocessen zijn in principe overal binnen de bestaande linten en kernen denkbaar, waarbij geldt dat inbreiding voor uitbreiding gaat. Hierbij moet ondermeer rekening worden gehouden met karakteristieke doorzichten naar het landschap, de aanwezigheid van monumenten en de structuur van het slagenlandschap.

In kleine kernen zijn weinig tot nauwelijks winkelvoorzieningen en zorgvoorzieningen aanwezig en ligt de nadruk sterk op de woonfunctie. Deze kernen zijn dusdanig kleinschalig of gelegen nabij grotere bevolkingsconcentraties, dat versterking of terugkeer van winkelvoorzieningen en de bouw van nieuwe zorgvoorzieningen van enig formaat niet realistisch is. De nadruk ligt op dorpsvernieuwing en zo mogelijk instandhouding van de nog aanwezige voorzieningen om de kwaliteit van de leefomgeving te behouden.

Gebiedsvisie Dorpskernen

De gemeente Graafstroom is voornemens één bestemmingsplan op te stellen voor de dorpskernen. Alvorens hiertoe over te gaan is de voorliggende gebiedsvisie Dorpskernen Graafstroom opgesteld. Het doel van de gebiedsvisie is om de uitgangspunten voor de visie en het op te stellen bestemmingsplan te formuleren. Dit gebeurt op basis van een zorgvuldige ruimtelijke en functionele analyse van het plangebied en de mogelijke ontwikkelingsrichtingen. Daarnaast is gebruikgemaakt van de input die door de klankbordgroepen van de verschillende dorpen is ingebracht. De gebiedsvisie geeft een beeld van de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling van de kernen. De visie wordt ontwikkeld door de verschillende wensbeelden uit de ruimtelijke en functionele analyse met elkaar te confronteren en op elkaar af te stemmen. De uitkomsten van de visie worden weergegeven op een visiekaart per dorpskern (zie figuur 2.2) waarop in hoofdlijnen de beheer- en ontwikkelingsrichtingen voor het dorp zijn weergegeven.

Wijngaarden kenmerkt zich door de centrale ligging van de Dorpsstraat. In de andere dorpen van Graafstroom vormt een relatief brede watergang het centrale ruimtelijke element binnen de dorpsstructuur. In Wijngaarden vormt de Achterwetering de gemeentegrens met Sliedrecht. Dit wordt in ruimtelijke zin versterkt door het verschil in de kavelrichting aan weerszijden van het water.

De kerk en omgeving vormen een belangrijk ruimtelijk en cultuurhistorisch waardevol gegeven evenals de omgeving van de kruising Tolsteeg-Dorpsstraat, waar meerdere monumentale boerderijen nog voorkomen in een goede ruimtelijke context met hun omgeving. Het vrije zicht op deze gebieden dient behouden te blijven. De ruimtelijke opgave bestaat uit het terugbrengen van een goede balans tussen het westelijk en het oostelijk deel van de kern én het herstellen van een helder onderscheid tussen de centraal gelegen dorpskern en de lintbebouwingstructuur van het Oosteinde en het Westeinde. Door westelijk van de Van Tongerenstraat woningbouw mogelijk te maken kan de herkenbaarheid en de ruimtelijke samenhang van het dorpscentrum en het contrast met het meer agrarisch georiënteerde deel van het lint worden versterkt. De aanleg van pestbosjes, rijen knotwilgen en een wandelroute door de weilanden draagt bij aan een aantrekkelijke relatie met het recreatiegebied van het Alblasserbos.

Figuur 2.2 Visiekaart dorpskern Wijngaarden

Vigerend bestemmingsplan

De bestemming van de binnen het plangebied gelegen gronden zoals deze op grond van het vigerend bestemmingsplan "Dorpskern Wijngaarden" is Agrarisch met een nadere aanduiding zonder gebouwen. De voorgenomen ontwikkeling is op basis van het vigerend bestemmingsplan niet mogelijk.

Bestemmingsplan 'Dorpskernen' Graafstroom

Voor de dorpskernen van Graafstroom gelden momenteel zes bestemmingsplannen. Het merendeel van deze plannen is ouder dan de wettelijk voorgeschreven termijn van 10 jaar en is uit dat oogpunt aan herziening toe. Bovendien voldoen de plannen deels niet meer aan de huidige inzichten en ruimtelijk opvattingen. Door het maken van één bestemmingsplan voor de dorpskernen van Graafstroom wordt beoogd het aantal bestemmingsplannen sterk te verminderen en de regels te actualiseren, uniformeren en digitaliseren. Een bestemmingsplan voor alle kernen is overzichtelijker voor betrokkenen en de gebruiksvriendelijkheid en de toegankelijkheid van de regelgeving wordt bevorderd. Voorliggend bestemmingsplan zal worden opgenomen in bestemmingsplan 'Dorpskernen' Graafstroom.