Aanleiding
In de geldende bestemmingsplannen van de gemeente Rijswijk zijn verschillende begrippen met betrekking tot ‘wonen’ opgenomen en is er in sommige gevallen bij het gebruik voor wonen geen directe koppeling met het begrip 'woning'. Dat houdt in dat er uiteenlopende en, in sommige gevallen, ook ruime mogelijkheden zijn voor verschillende woonvormen.
Het wijzigen van de planologische mogelijkheden in de woonruimtevoorraad vraagt om een zorgvuldige afweging. Enerzijds is het gezien de druk op de woningmarkt wenselijk om de bestaande woonruimtevoorraad beter te benutten. Vormen van onzelfstandige bewoning, woningvorming en het splitsen van grotere woningen zouden in dit opzicht juist in zekere mate moeten worden toegestaan. Anderzijds zijn er ook nadelen aan het (verregaand) wijzigen van de woonruimtevoorraad. Met het toevoegen van woonruimte en huishoudens kan de bestaande hoge druk nog meer laten toenemen in buurten of straten. Denk bijvoorbeeld aan parkeren.
De focus van de gemeente blijft dan ook het toevoegen van nieuwe woningen in nieuwe gebiedsontwikkelingen. In de totale woningbouwprogrammering van de gemeente ligt de nadruk sterk op gestapelde woningen en relatief kleine woningen. Deze programmering moet in grote mate voorzien in de actuele behoefte aan woonruimte. Deze behoefte wordt voor een groot deel gevormd door één- en tweepersoonshuishouden. Op deze manier wil de gemeente met het omvangrijke nieuwbouwprogramma voorzien in de grote vraag naar betaalbare (en daardoor relatief kleine) woonruimte. Om deze redenen, op grond van de draagkracht van de bestaande wijken, is de gemeente in zekere mate terughoudend in de mogelijkheden tot wijziging van de (bestaande) woonruimtevoorraad en blijft regelgeving op dit vlak nodig.
Het beleid van de gemeente Rijswijk is erop gericht om eengezinswoningen te behouden voor huishoudens. Echter ontbreekt deze vertaling in een deel van de geldende bestemmingsplannen van de gemeente Rijswijk. De gemeente Rijswijk wil meer regie krijgen op mogelijke woonvormen die een ruimtelijke uitstraling hebben die niet altijd past in de omgeving. Derhalve wordt met het voorliggende paraplubestemmingsplan een eenduidige regeling voor wonen in relatie tot mogelijke woonvormen vastgesteld.
Schaarste
Hoewel in kwantitatieve zin splitsing en verkamering leiden tot meer woonruimten (onzelfstandig of zelfstandig), betreffen het in de regel kleine, kwalitatief ondermaatse eenheden die voor veel reguliere woningzoekenden niet geschikt of aantrekkelijk genoeg zijn. Ook in Rijswijk is dat het geval. Door verkamering en woningsplitsing ‘verdwijnen’ dus veelal ‘gewone’ woningen van de markt voor reguliere woningzoekenden en ontstaat toenemende schaarste aan reguliere woningen. De woningen die verdwijnen kunnen vóór de omzetting koopwoningen of private huurwoningen zijn en het kunnen (voormalige) eengezinswoningen of meergezinswoningen zijn. De toename van schaarste als direct gevolg van splitsen, samenvoegen, onttrekken, woningvorming en omzetten (inwoning, woningdelen en kamergewijze verhuur) kan dus in verschillende segmenten optreden. Indirect kan de schaarste ook toenemen in segmenten waar niet direct woningen worden verkamerd of gesplitst, zoals bij corporatiewoningen. Het kleinere aanbod aan koop en private huur kan immers leiden tot een toename van de vraag naar corporatiewoningen. Dit blijkt uit het onderzoek uitgevoerd door ABF naar schaarste op de woningmarkt in Rijswijk,
bijlagen bij toelichting, bijlage 1.
Vertaling naar het bestemmingsplan
De geldende bestemmingsplannen blijven van kracht, met dien verstande dat de regels en de begripsbepalingen van de geldende bestemmingsplannen ten aanzien van wonen komen te vervallen en worden vervangen c.q. aangevuld door de regels en begripsbepalingen die zijn opgenomen in het voorliggende paraplubestemmingsplan.
Het betreft de volgende begrippen:
- bed & breakfast;
- duurzaam gemeenschappelijke huishouding;
- huishouden;
- inwoning;
- kamerbewoning;
- kamerwoning;
- kortdurend recreatief nachtverblijf;
- onzelfstandige woonruimte;
- wonen;
- woning;
- woningdelen;
- woningsplitsing;
- woonruimte;
- zelfstandige woonruimte.
De huisvestingsverordening is primair bedoeld voor het voorkomen van onevenwichtige/onrechtvaardige effecten van schaarste en het bestemmingsplan, in het kader van een goede ruimtelijke ordening, kan regels bevatten over verschillende woonvormen.
Door de hierboven genoemde begrippen aan de geldende bestemmingsplannen toe te voegen c.q. te wijzigen ten opzichte van de geldende bestemmingsplannen, is het niet meer mogelijk om op gronden waar gebruik voor wonen is toegestaan woonvormen anders dan een woning door één huishouden te beginnen. Wonen wordt in de nieuwe regeling dan ook toegesneden op het gebruik van een woning door één huishouden.
Wat onder het begrip 'huishouden' valt is heel divers: twee volwassenen zonder of met één of meerdere kinderen is een huishouden, maar ook eenoudergezinnen zijn een huishouden. Ook een eenpersoonshuishouden wordt als een huishouden beschouwd. Een huishouden kan ook bestaan uit, bijvoorbeeld, drie volwassenen waarbij er op zich geen familiaire relatie noodzakelijk is tussen deze personen (de 'derde' hoeft geen kind van de andere twee te zijn om toch een huishouden te zijn).
Een in bestemmingsplannen veel gebruikt begrip voor huishouden is 'een alleenstaande óf twee of meer personen die een duurzaam gemeenschappelijke huishouding (willen) voeren'. Deze begripsbepaling wordt in het voorliggende paraplubestemmingsplan tevens toegepast. Verder is 'duurzaam gemeenschappelijke huishouding' als begripsbepaling in de regels opgenomen.
Daarnaast worden onttrekking, omzetting, woningvorming, samenvoeging en splitsing met het voorliggende paraplubestemmingsplan uitgesloten, met een afwijkingsmogelijkheid van dit verbod, mits wordt voldaan aan de 'Beleidsregels wijzigen van de woonruimtevoorraad gemeente Rijswijk 2023'
Daarnaast worden onttrekking, omzetting, woningvorming, samenvoeging en splitsing met het voorliggende paraplubestemmingsplan uitgesloten. De gemeente wil onder voorwaarden andere woonvormen dan de bewoning van een (bestaande) woning door één huishouden toestaan. Het voorliggende paraplubestemmingsplan bevat afwijkingsbevoegdheden voor woningsplitsing, samenvoeging, kamerverhuur, inwoning (hospitaverhuur) en woningdelen. Een aanleiding voor een verzoek om (tijdelijk) af te wijken van het bestemmingsplan kan zijn dat ouderen in een eengezinswoning blijven wonen nadat de kinderen permanent het huis uit zijn. Sommige ouderen willen daarom een kamer verhuren. Ook komt het voor dat woningstarters een eerste woning willen delen met vrienden. Gelet op het huidige tekort aan betaalbare woningen kan het wenselijk zijn om in dergelijke gevallen mee te werken. De afwijkingsbevoegdheden voor andere woonvormen kunnen uitsluitend toegepast worden, als voldaan wordt aan de 'Beleidsregels wijzigen van de woonruimtevoorraad gemeente Rijswijk 2023' (zie
toelichting paragraaf 2.1.4 ) of, voor samenvoeging, het woningen betreft die in het verleden gesplitst zijn.