Uitwerkingsplan Janverswollezone Zuid

2.1 Ontstaansgeschiedenis en ruimtelijke structuur

2.1.1 Gouda algemeen

Het oostelijke deel van de stadsgracht, de Fluwelensingel, is vanaf de veertiende eeuw tot de twintigste eeuw in ontwikkeling gekomen. Langs de singel ontstond een vrijwel aaneengesloten wand van woon- en werkbebouwing,waarbij de achtererven vaak dienst deden als werkterrein. In de negentiende eeuw vestigen een aantal blekerijen en kleinschalige fabrieken zich in het gebied, die de achtertuinen als erf en bleekveld gebruikten. Begin twintigste eeuw groeide Gouda en haar economie, waardoor nieuwe stadsuitbreiding noodzakelijk werd. Naast het tracé van de oude spoorlijn werd de IJssellaan aangelegd. De tussen IJssellaan en Fluwelensingel gelegen gronden werden verder geïntensiveerd met bedrijvigheid. Achter de statige bebouwing aan de Fluwelensingel ontstond een intensief bebouwd gebied met kleinschalige verharde terreinen.

Rond 1920 werd de buurt Kort Haarlem tussen de Burgemeester Martenssingel en de IJsseldijk gebouwd. De buurt heeft door de Cronjévijver en de Stadskwekerij altijd afstand gehouden tot de Goejanverwelledijk, waardoor er open ruimte langs de dijk behouden is gebleven en een groene entree van de stad is ontstaan. Vroeger liep de Jan Verswollewetering door het gebied. Deze wetering werd in het plangebied ook wel de Kolfwetering genoemd. De wetering zorgde voor de afwatering van de aanliggende polders. De wetering liep in dit deel parallel aan de Fluwelensingel naar de IJsseldijk. De meest westelijke van de huidige sloten is waarschijnlijk een relict van de Kolfwetering. De sloten in de richting van de Cronjévijver zijn een overblijfsel van de oude polderstructuur. De Cronjévijver is een zogenaamd 'wiel', een kolk die in de zestiende eeuw door een dijkdoorbraak is ontstaan. De verschillende waterelementen hebben allen een geheel eigen karakteristiek.