Tolhuissluis

2.1 Huidige situatie

Het Tolhuissluis complex kent een lange historie. Het complex is aangelegd tijdens het bewind van koning Willem I. Zijn koningschap stond in het teken van het bevorderen van de handel en dat kon alleen met een goede infrastructuur. Daar hoorde een goed netwerk van kanalen en sluizen bij. Eén van de sluizen betrof de Tolhuissluis. Het sluiscomplex bestaat uit een kleine kolk en een grote kolk en is in 1825 in gebruik gesteld.

Nu, 185 jaar later, vervult dit sluiscomplex nog steeds zijn functie. Dagelijks maken, aldus de sluiswachter, beroepsvaart en pleziervaart gebruik van de sluis. Ook loopt er een fiets- / wandelroute via rolbruggen over de sluis. Tevens is het een belangrijk inlaatpunt voor schoon water voor het Hoogheemraadschap van Rijnland.

De sluis is verschillende malen grondig aangepast / vernieuwd. Voor het eerst in 1892 en vervolgens in 1920 en 1958. De afgelopen tientallen jaren is de sluis aangepast en (lokaal) geautomatiseerd. Er is echter ook sprake van ernstig achterstallig onderhoud. De kleine sluis is buiten gebruik gesteld en de deuren verkeren in zeer slechte staat. De van oorsprong eiken deuren zijn in de loop van de tijd vervangen door tropisch hardhouten exemplaren, in de kleine sluis zitten nu (deels) stalen deuren. Figuur 2.1 verbeeldt de huidige grote sluis kolk.

De afgelopen jaren hebben de nodige inventarisaties plaatsgevonden. De resultaten hiervan maken dat De Tolhuissluis deel uit maakt van het VIK (Vervanging Infrastructuur Kunstwerken programma). Momenteel wordt de sluis gerestaureerd. Hierbij is het uiteindelijke doel dat na de restauratie de komende 12 jaar geen (groot) onderhoud noodzakelijk is aan de Tolhuissluis.

Het huidige bedieningshuisje dateert uit de jaren '60 en is verouderd. Figuur 2.2 geeft de huidige situatie weer.

Figuur 2.1 Zicht op grote en kleine sluis (rechtsmidden)

Figuur 2.2 Huidige bedieningsgebouw Tolhuissluis

2.1.1 Autoverkeer

Het Nieuwveens Jaagpad ligt ten zuidoosten van de Tolhuissluis. Over het Nieuwveens Jaagpad rijdt autoverkeer in beide richtingen langs de sluis. In de omgeving is veelvuldige kassenteelt en zijn agrarische activiteiten. Voor deze belanghebbenden is het Nieuwveens Jaagpad een belangrijk ontsluitingsweg voor het benodigde transport. In het Nieuwveens Jaagpad bevindt zich ter hoogte van de sluis een scherpe bocht. Vanwege deze situatie en het medegebruik van de weg door langzaam verkeer geldt ter plaatse een adviessnelheid van 40 km/uur en zijn er enkele verkeersdrempels aangelegd.

Er bestaat geen mogelijkheid de sluis per auto over te steken. Ten noordwesten van de sluis bevindt zich het Jaagpad, dit pad is ter hoogte van de Tolhuissluis niet geschikt voor autoverkeer. Hierdoor hebben de bewoners van de woningen aan de noordwestzijde van de Tolhuissluis geen mogelijkheid tot het bereiken van hun woning per auto.

Het Nieuwveens Jaagpad wordt naast autoverkeer ook gebruikt door langzaam verkeer, ondermeer (brom-)fietsers. Aan weerszijden van de weg bevindt zich een fietssuggestiestrook. Fietsverkeer en voetgangers kruisen het Nieuwveens Jaagpad, vanwege de verbinding over de sluis, regelmatig.

Ten noordwesten van de sluis loopt het Jaagpad. Dit pad is ter hoogte van de sluis bedoeld voor voetgangers en fietsers, waaronder toeristen, en loopt tussen Bilderdam en Vrouwenakker. Tussen deze twee plaatsen is de sluis de enige overbrugging over de Drecht en het Amstel-Drechtkanaal. Het Jaagpad loopt langs de woningen die zich aan de noordwestzijde van de sluis bevinden. De verbinding over de sluis is voor hen een cruciale ontsluiting.

2.1.2 Vaarverkeer

De Tolhuissluis is een sluis, die het mogelijk maakt om vanuit het Aarkanaal via het
Amsterdam-Drechtkanaal naar de Amstel te varen. De sluis wordt in de zomermaanden veel gebruikt door pleziervaart. Daarnaast maken ook vrachtschepen (maximaal verkeersklasse CEM II) gebruik van de Tolhuissluis.

2.1.3 Functies, bedrijvigheid en voorzieningen

In de directe omgeving van de sluis vindt met name toeristische- en horecabedrijvigheid plaats. Aan de zuidoostzijde van de Tolhuissluis ligt de camping Tolhuissluis. De hoofdingang van de camping en het bijbehorende café zijn gesitueerd recht tegenover de sluis. De camping heeft daarnaast een tweede ingang aan het Nieuwveens Jaagpad, 200 meter in zuidelijke richting.

In een grotere cirkel rondom de sluis bevinden zich veel agrarische bedrijven, veelal tuinbouw en landbouw. Voor de ontsluiting van deze bedrijven is het Nieuwveens Jaagpad van groot belang.