direct naar inhoud van 4.9 Water
Plan: Beheersverordening Buitengebied Zijpe
Status: vastgesteld
Plantype: beheersverordening
IMRO-idn: NL.IMRO.0441.BVBGZIJPE-VA01

4.9 Water

4.9.1 Algemeen

In deze beheersverordening worden geen (grootschalige) nieuwe ontwikkelingen mogelijk gemaakt. Deze waterparagraaf is erop gericht om de actuele watersituatie en het actuele waterbeleid in beeld te brengen. Daarnaast is de waterparagraaf vooral bedoeld om een brug te slaan naar de procedures en toetsingsinstrumenten van de waterbeheerder.

De gemeente Schagen is volledig gelegen in het beheersgebied van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK), dat verantwoordelijk is voor waterkwantiteit- en waterkwaliteitbeheer.

4.9.2 Beleid / regelgeving

In de waterparagraaf werken de doelstellingen van de Europese (Kaderrichtlijn Water) en die van het nationale en provinciale waterbeleid, voor zover voor het plangebied relevant, door.

Europese Kaderrichtlijn Water (KRW)

Sinds 2000 is de Europese Kaderrichtlijn Water van kracht. Deze moet ervoor zorgen, dat de kwaliteit van het oppervlakte- en grondwater in Europa in 2015 (uitstel mogelijk tot 2027) op orde is. De KRW heeft als doelstelling landoppervlaktewater, overgangswater, kustwater en grondwater te beschermen om:

  • van water afhankelijke ecosystemen in stand te houden en te verbeteren;
  • de beschikbaarheid van water veilig te stellen en het duurzaam gebruik te bevorderen;
  • het aquatisch milieu in stand te houden en te verbeteren door het voorkomen van verontreiniging;
  • de gevolgen van overstroming en droogte te beperken.

Door de KRW heeft Nederland een resultaatsverplichting voor het bereiken van de gewenste waterkwaliteit èn ecologie van grond- en oppervlaktewatersystemen. Voor grote wateren of watersystemen, de zogenaamde KRW-waterlichamen, zijn hiertoe doelen opgesteld. De (bindende) maatregelen om de doelen te bereiken zijn vastgelegd in de stroomgebiedsplannen. Voor de overige wateren geldt minimaal het 'stand-still' principe. Waterbeheerders mogen hiervoor zelf aanvullende doelen opstellen.

Nationaal Bestuursakkoord Water Actueel (NBW)

Vanuit het NBW ligt er de opgave om in 2015, met een doorkijk naar 2050, het watersysteem op orde te hebben. De doelstelling vanuit het NBW is het water zoveel mogelijk vast te houden, vervolgens te bergen en als laatste af te voeren. Er zijn normen opgesteld, waar het watersysteem straks aan moet voldoen. In onderhavige beheersverordening is een waterparagraaf opgenomen waarin is beschreven wat de gevolgen voor de waterhuishouding zijn. Hiermee wordt voldaan aan de eisen van het NBW.

Waterplan 2010-2015

De provincie heeft haar waterbeleid samengevat in het Waterplan 2010-2015. In dit plan worden vier uitgangspunten gehanteerd:

  • klimaatbestendig waterbeheer;
  • water medesturend in de ruimte;
  • centraal wat moet, decentraal wat kan;
  • gebiedsgerichte en resultaatgerichte benadering.

Voor het plangebied betekent dit met name dat rekening moet worden gehouden met extremere klimaatscenario's en dat om verdroging tegen te gaan zoveel mogelijk water in de bodem moet worden teruggebracht. Tegelijkertijd moet rekening worden gehouden met intensievere neerslaggebeurtenissen om overlast in extreme situaties te voorkomen.

Waterbeheerplan 2010-2015 (Hoogheemraadschap)

In het Waterbeheersplan 2010-2015 'Van veilige dijken tot schoon water' beschrijft het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier de doelstellingen voor de periode 2010-2015 voor de drie kerntaken: veiligheid tegen overstromingen, droge voeten en schoon water. Deze taken worden de komende periode sterk beïnvloed door de klimaatverandering en de uitgangspunten van de Europese Kaderrichtlijn Water.

Het kerndoel is vierledig:

  • het op orde houden van het watersysteem en dit onder dagelijkse omstandigheden doelmatig en integraal beheren;
  • De verontreiniging van het watersysteem door directe en indirecte lozingen voorkomen en/of beheersbaar te houden;
  • Het op orde houden van de primaire waterkeringen en overige waterkeringen met een veiligheidsfunctie en deze onder dagelijkse omstandigheden doelmatig beheren;
  • Het in stand houden en ontwikkelen van een calamiteitenorganisatie die onder bijzondere omstandigheden onmiddellijk operationeel is en die beschikt over actuele calamiteitenbestrijdingsplannen voor veiligheid, wateroverlast en waterkwaliteit;

Waterplan 

De gemeente heeft vooralsnog geen Waterplan opgesteld. In een gemeentelijk waterplan staan gewenste ontwikkelingen op het gebied van water op hoofdlijnen beschreven. Hierbij maken gemeente en waterschap afspraken over het gebruik van water in de toekomst.

Gemeentelijk Rioleringsplan

Dit strategische beleidsdocument heeft tot doel de samenhang tussen de verschillende activiteiten op het gebied van stedelijk (afval)water en rioleringen en de daarvoor benodigde kosten te verduidelijken. De belangrijkste doelen in het plan zijn:

  • doelmatige inzameling van al het afvalwater,
  • doelmatig transport naar de zuiveringsinrichting,
  • reguleren van vuiluitworp naar het oppervlaktewater,
  • reguleren van vuiluitworp naar bodem en grondwater,
  • voorkomen van waterschade of verminderen van wateroverlast.

Vanaf 2009 mag er niet meer ongezuiverd geloosd worden. Dit houdt in dat er ook in het gebied buiten de bebouwde kom riolering moet worden aangelegd, dan wel dat er – mits daarvoor ontheffing is verleend door de provincie – voor individuele oplossingen (in de vorm van een (moderne) septic tanks) wordt gekozen.

4.9.3 Onderzoek

Huidige situatie

Het gebied bestaat uit oude zeeklei, waarop oorspronkelijk een groot veenpakket aanwezig was. Het gebied wordt overwegend gebruikt als agrarisch gebied, met voornamelijk grasland. De polders van Zijpe liggen tussen de -1,5 en + 1,0 meter ten opzichte van N.A.P. Veel minder diep, dan bijvoorbeeld de Wieringermeer, dat op -5,2 meter ligt. De waterpeilen variëren van -0,5 m tot -2,0 m t.o.v. N.A.P (HHNK: peilgebieden).

In de Zijper Polder bevinden zich verschillende eeuwenoude dijken, die in vroeger tijden als zeewering dienden, zoals de 'Zijper Zeedijk' bij de Polder van Callantsoog, en de beroemde 'West-Friesche Omringdijk' op de grens met gemeenten Schagen en Harenkarpsel. De gemeentegrens met Bergen wordt gevormd door de Oude Schoorlse Zeedijk.

De voormalige gemeente Zijpe ligt deels onder de zeespiegel en is gelegen aan de Noordzeekust. De bodem daalt en de zeespiegel stijgt. Het hoogheemraadschap heeft als belangrijke taak om het kwetsbare, dichtbevolkte Noord-Holland te beschermen tegen overstromingen en wateroverlast. Waterkeringen hebben de dubbelbestemming Waterstaat - Waterkering gekregen.

Tijdens droge periodes wordt water het gebied ingelaten vanuit het IJsselmeer en Markermeer. Via de ringvaarten en boezemsystemen stroomt het ingelaten water naar de polders. Het IJsselmeer- en Markermeer worden gevoed door de IJssel (dus eigenlijk de Rijn) en door neerslag. De verwachting is dat de gletsjers door temperatuurstijging afsterven. Dat betekent dat de Rijn minder water naar het IJssel- en Markermeer zal aanvoeren. Daarnaast zal het langere periodes achter elkaar droog zijn. Terwijl juist in die periodes veel extra water nodig is. Meer vraag dus naar water, terwijl er minder aangevoerd wordt. Een oplossing voor dit probleem is extra water opslaan. Er wordt de komende jaren extra waterbergingen gecreëerd. De neerslag die in de winter valt, wordt daar opgeslagen voor droge periodes. Ook zal het nodig zijn om in droge tijden minder zoet water te gebruiken.

In het plangebied zijn de gemeente en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier voornemens een aantal gebieden in te richten als waterberging. De volgende gebieden zijn ingericht als waterberging:

  • Waterberging molen OTPV
  • Waterberging afdeling OTPV (Brak)

Deze worden meegenomen in het ontwerp bestemmingsplan Buitengebied Zijpe.

Verder is de gemeente bezig met het realiseren van de volgende waterbergingsgebieden:

  • Waterberging afdeling KP (Oudesluis)
  • Waterberging afdeling C (Schagerbrug)
  • Waterberging afdeling Z (Stolpen): d.m.v. een omgevingsvergunning
  • Waterberging OTPV (Schoen): d.m.v. een omgevingsvergunning

Waterkwaliteit

Op Europees niveau zijn afspraken gemaakt die de kwaliteit van het grondwater en het water van sloten, plassen en vaarten in 2015 moeten verbeteren. Dat kan door bijvoorbeeld het aanleggen van natuurvriendelijke oevers aan, het aanpassen van gemalen, zodat vissen ze veilig kunnen passeren en het baggeren van waterbodems. Ook kan verandering van onderhoud bijdragen aan een betere waterkwaliteit: daar waar ruimte is, kan meer begroeiing langs het water staan. Deze afspraken noemen we de Kaderrichtlijn Water (KRW). Het Hoogheemraadschap gaat samen met de gemeente de komende jaren maatregelen uitvoeren ter verbetering van de waterkwaliteit.

Afvalwater en riolering

In het beheersgebied van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is in het hele gebied een volledig gescheiden rioleringssysteem aanwezig. De bebouwde kom van de kernen in Schagen is volledig aangesloten op het gemeentelijk rioolstelsel. In het landelijk gebied van de polder zijn een aantal locaties nog niet aangesloten op het rioleringsstelsel en lozen dus op het oppervlaktewater.

Ontwikkelingen

De beheersverordening legt de bestaande planologische situatie vast. Er zijn geen grote ruimtelijke ontwikkelingen voorzien in het landelijk gebied. Daarnaast zijn er op dit moment ook geen waterhuishoudkundige knelpunten, die een aanpassing van de vigerende bestemmingsplannen vragen.

Naast het aanvragen van omgevingsvergunningen (voor de activiteiten bouwen en/of aanleggen) is een initiatiefnemer wettelijk verplicht om na te gaan of het noodzakelijk is om ook een vergunning aan te vragen op basis van de Keur of de WvO (Wet Verontreiniging Oppervlaktewateren) bij het Hoogheemraadschap. Hierbij dient ook te worden nagegaan of een vergunning vereist is wanneer bij de ingreep (tijdelijke) lozingen van grond- en oppervlaktewater plaats zullen vinden en/of wanneer uitlogende bouw- en andere materialen worden gebruikt die in contact (kunnen) komen met het oppervlaktewater of met regenwater dat (indirect) wordt afgevoerd met het oppervlaktewater. Als regelgeving is de Waterwet van toepassing. Toetsing is ook altijd verplicht bij het dempen van wateren en wanneer de ingreep plaatsvindt in, op of boven bestaand water, oevers, waterkeringen en/of de beschermings- dan wel veiligheidszones daarlangs, in boezemland en in buitendijks gebied.

De beheersverordening maakt het mogelijk om in beperkte mate verhardingstoename te realiseren. Een toename van het verhard oppervlak kan leiden tot versnelde afvoer van het regenwater en ongewenste peilstijgingen in het nabijgelegen oppervlaktewater. Om ongewenste peilstijgingen als gevolg van versnelde afstroming van toegenomen verhard oppervlak te compenseren verlangt het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier dat compenserende maatregelen worden getroffen in de vorm van het graven van additioneel oppervlaktewater. Voor een toename van het verhard oppervlak hanteert het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier een pragmatische ondergrens van 800 m². Beneden de 800 m² hoeft geen rekening gehouden te worden met compenserende maatregelen. Voor verhardingstoename groter dan 800 m² is een watervergunning benodigd en schrijft het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier compenserende maatregelen voor. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier bepaalt het te hanteren compensatiepercentage. Dit is afhankelijk van locatiespecifieke factoren als het polderpeil, toegestane peilstijgingen, drooglegging en bodemgesteldheid. De verplichting om voor dergelijke verhardingstoename te compenseren is vastgelegd in de Keur van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

In relatie tot het nieuwe watersystemen is ook het aanwezige rioleringssysteem van belang. Belangrijk uitgangspunt in het rioleringsbeleid van het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier is dat bij nieuwe ontwikkelingen een gescheiden rioolstelsel wordt aangelegd. Bij nieuwe inrichtingen adviseert het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier om zoveel mogelijk af te koppelen van de riolering. Bij nieuwe ontwikkelingen dient ook terughoudend te worden omgegaan met het toepassen van uitloogbare materialen als koper, lood en zink.

De beheersverordening maakt geen grootschalige nieuwe ontwikkelingen mogelijk. Het aspect water vormt geen belemmering voor de uitvoerbaarheid van de onderhavige beheersverordening.