Amstelstation e.o.

8.3 Resultaten onderzoeken

Voor het projectgebied Wibaut aan de Amstel, waar het gebied rondom het Amstelstation onderdeel van uitmaakt, is een onderzoek uitgevoerd naar het effect van het nieuwbouwprogramma op de luchtkwaliteit tussen nu en 2020 en is gekeken of de nieuwbouwplannen in overeenstemming zijn met de Wet luchtkwaliteit. De resultaten van het onderzoek zijn vastgelegd in het 'Onderzoek Luchtkwaliteit Wibaut aan de Amstel Studie naar het effect van het bouwprogramma in relatie tot de Wet luchtkwaliteit 2007', Ingenieursbureau Amsterdam, 23 oktober 2009 (Bijlage 14).

Binnen het projectgebied Wibaut aan de Amstel zullen tussen nu en 2020 verschillende ruimtelijke projecten worden gerealiseerd. Voor de afweging welke ruimtelijke projecten in samenhang bestudeerd worden in dit onderzoek heeft artikel 5, de anti-cumulatiebepaling van de AMvB “niet in betekenende mate bijdragen” als kader gediend. Op basis van dit artikel is besloten alle ruimtelijke projecten in de directe omgeving van de Wibautstraat, die nog niet onherroepelijk zijn, in samenhang te bekijken. In het onderzoek wordt voor de beantwoording van de vraag of de realisatie van het geplande nieuwbouwprogramma in overeenstemming is met de Wet luchtkwaliteit 2007 onderzoek gedaan naar de vraag of het nieuwbouwprogramma op enig moment ten opzichte van de autonome situatie leidt tot een “in betekenende mate verslechtering” van de luchtkwaliteit binnen het studiegebied. Het onderzoek richt zich op de periode 2013 tot en met 2020.

Figuur 12: Wibaut aan de Amstel, projecten

In augustus 2010 heeft Ingenieursbureau Amsterdam een actualisering gedaan op bovengenoemd onderzoek om de effecten van de toen gewijzigde emissiefactoren en achtergrondwaarden op de luchtkwaliteit in het projectgebied WADA te onderzoeken. Naar aanleiding van de “Verkeersstudie Wibaut aan de Amstel fase 2” zijn er in november 2010 nieuwe verkeerscijfers bekend gemaakt. Tevens zijn er door het RIVM in maart 2012 nieuwe achtergrondwaarden en emissiefactoren gepubliceerd voor de verschillende rekenjaren in de luchtkwaliteitsmodellen.
Ten behoeve van het actueel houden van het luchtkwaliteitsonderzoek is het noodzakelijk om het effect van de nieuwe verkeerscijfers en het effect van gewijzigde emissiefactoren en de gewijzigde achtergrondwaarden op de luchtkwaliteit te onderzoeken. Het programma is om deze redenen opnieuw getoetst aan de Wet Luchtkwaliteit 2007, Actualisering van het luchtkwaliteitsonderzoek in het projectgebied WADA, IBA, (Bijlage 15).

Nieuwbouwprogramma Wibaut aan de Amstel
Tussen nu en 2015 zijn de huidige plannen om binnen het projectgebied Wibaut aan de Amstel per saldo 280.000 m2 extra bruto vloeroppervlak (nieuwbouw-sloop) te realiseren. De nieuwbouw bestaat deels uit woningen, deels uit kantoren en deels uit voorzieningen en concentreert zich voor het overgrote deel rond vier gebieden binnen Wibaut aan de Amstel.

Gebruikte rekenmodellen
De luchtkwaliteit in dit onderzoek is vastgesteld met behulp van het meest recente CAR II model. Voor het eerste onderzoek is vastgesteld met CAR II, versie 8.1 en de laatste actualisatie met versie 11.0. Met dit model is het mogelijk de effecten van verkeer of toename van verkeer op de luchtkwaliteit vast te stellen. Deze modelversie berekent de luchtkwaliteit op tienden van procenten nauwkeurig. De verkeerscijfers voor dit onderzoek zijn gehaald uit de "Verkeersstudie Wibaut aan de Amstel fase II", d.d. 27 augustus 2010 (Bijlage 9).

Uit de rapporten blijkt dat de luchtkwaliteit tussen 2007 en 2015 sterk verbetert ondanks het geplande bouwprogramma Wibaut aan de Amstel. Verder blijkt dat in de periode 2008 tot en met 2015 de berekende jaargemiddelde concentratie stikstofdioxide steeds ver beneden de geldende grenswaarde ligt van 60 microgram per kubieke meter tussen 2008 en 2015 en 40 microgram per kubieke meter in het jaar 2015. Dit is in de situatie dat de bouwplannen worden gerealiseerd. De jaargemiddelde concentratie fijn stof, welke ook verbetert over de jaren, voldoet in 2008 reeds aan de grenswaarde van 2011 van 40 microgram per kubieke meter. Dit geldt ook voor het aantal overschrijdingsdagen. Deze ligt in 2008 reeds onder de gestelde norm voor 2011 van 35 dagen.

In relatie tot de onderzoeksvraag van dit rapport: "Leidt het nieuwbouwprogramma op enig moment tot een in betekenende mate verslechtering van de luchtkwaliteit op de wegen binnen het studiegebied?", blijkt het volgende.

De realisatie van het bouwprogramma leidt in 2015 tot een berekende verslechtering van de luchtkwaliteit. De verslechtering is maximaal 0,8 microgram per kubieke meter voor stikstofdioxide en 0,1 microgram per kubieke meter voor fijn stof. Omdat ten gevolge van de bouwfasering het nergens de verwachting is dat in het studiegebied tussen 2013 en 2015 de verslechtering van de planontwikkeling groter is dan 1,2 microgram per kubieke meter, typeert de Wet luchtkwaliteit 2007 de planontwikkeling als Niet In Betekenende Mate (NIBM). Dientengevolge is de planontwikkeling tot en met 2015 in overeenstemming met de Wet luchtkwaliteit 2007.

Naar aanleiding van de in maart 2012 gepubliceerde achtergrondwaarde en de aanpassing van het rekenmodel CAR II is het rapport luchtkwaliteit geactualiseerd. De resultaten ten opzichte van het eerste onderzoek zijn als volgt.

In het onderzoek d.d. 17 augustus 2010 zijn alleen de verkeerscijfers van het jaar 2015 gebruikt voor de berekeningen, dus voor het vergelijken van de 2 onderzoeken wordt ook alleen gekeken naar de berekeningen met de verkeerscijfers voor het jaar 2015.

Voor NO2 zijn de hoogste verschillen zowel in het prognose jaar 2015 als 2020 te zien op de Hugo de Vrieslaan. De verslechteringen bedragen daar respectievelijk 2,0 ìg/m3 en 1,5 ìg/m3. Op de overige wegtracés liggen de verslechteringen tussen de 0,5 ìg/m3 en de 0,8 ìg/m3. Alleen in 2020 is er op Mauritskade een verbetering waar te nemen van 0,2 ìg/m3. De gewijzigde achtergrondwaarden liggen ten grondslag aan deze veranderingen (ze zijn hoger geworden). Ten opzichte van het vorige onderzoek geeft de actualisatie voor NO2 in 2015 en 2020 een net iets ongunstiger beeld van de luchtkwaliteit.

Voor PM10 ligt het iets anders hier zien we ten opzichte van het vorig onderzoek verbeteringen. In 2015 bedraagt de hoogste verbetering 1,5 ìg/m3 op diverse wegtracés. Op de overige wegtracés liggen de verbeteringen tussen de 1,2 ìg/m3 en de 1,3 ìg/m3. In 2020 bedraagt de hoogste verbetering 1,1 ìg/m3 op diverse wegtracés. Op de overige wegtracés liggen de verbeteringen tussen de 0,9 ìg/m3 en de 1,0 ìg/m3. De gewijzigde achtergrondwaarden liggen ook hier ten grondslag aan deze veranderingen (ze zijn net iets lager geworden). Ten opzichte van het vorige onderzoek geeft de actualisatie voor PM10 een net iets gunstiger beeld van de luchtkwaliteit.

De actualisatie is verricht op basis van het mogelijke bouwprogramma in het ontwerpbestemmingsplan, bij vaststelling is het bouwprogramma ten opzichte van het ontwerp gewijzigd. Het gewijzigde programma houdt een afname in ten opzichte van het oorspronkelijke programma. Het kleinere programma zal leiden tot minder verkeersbewegingen en een positief effect hebben op de luchtkwaliteit. Dit betekent dat ook met het gewijzigde programma zullen de gestelde normen niet overschreden worden en zal het project nog steeds niet in betekenende mate bijdragen aan de verslechtering van de luchtkwaliteit.

Uit het geactualiseerde rapport blijkt dat ondanks de gewijzigde emissiefactoren en achtergrondwaarden en de nieuwe verkeercijfers geen normen worden overschreden. Ook met de nieuwe verkeerscijfers en de gewijzigde achtergrondwaarden en emissiefactoren draagt het geplande programma nog steeds niet in betekenende mate bij aan de verslechtering van de luchtkwaliteit. De planontwikkeling is dus nog steeds in overeenstemming met de Wet Luchtkwaliteit 2007.