Westelijke binnenstad

4.1 Ligging van de Westelijke binnenstad

De stedenbouwkundige structuur van het bestemmingsplangebied valt grotendeels samen met de zogenoemde Derde stadsuitleg van 1610-1613. De Derde Uitleg is het eerst ontwikkelde deel van de grachtengordel, tussen Brouwersgracht en Leidsegracht. Pas met de zogenoemde Vierde Uitleg (1663) zou de halve maanvorm van de grachtengordel voltooid worden. De Derde Uitleg valt uiteen in een chique woongedeelte (de eigenlijke grachtengordel, dicht op de oude stad) en een gemengde wijk met wonen/werken (Jordaan, periferie). De buitenranden van het gebied worden gedefinieerd door de nieuwe verdedigingslinie (West, Singelgrachtzone) en de voormalige, middeleeuwse stadsgrens van het Singel (Oost). De indertijd versterkte grens aan de zuidzijde (Leidsegracht) is binnen het grotere concept op te vatten als tijdelijke barrière, die met de Vierde Uitleg zou verdwijnen. De noordelijke grens – de Brouwersgracht – vormt de scheidslijn tussen de gordel en de Haarlemmerbuurt.

Het bestemmingsplangebied is op basis van stedenbouwkundige karakteristieken, die zijn terug te voeren op de ontstaansgeschiedenis, vanuit het centrum naar buiten toe onder te verdelen in vijf deelgebieden (vier deelgebieden en een supergeponeerd systeem):

1. De smalle strook stadsuitbreiding van 1585-1586 tussen Singel en Herengracht
2. De hoofdgrachten
3. De Jordaan
4. De Singelgrachtzone
5. Doorbraak Raadhuisstraat

De opeenvolgende stadsuitbreidingen van Amsterdam, binnen de gestreepte contour het bestemmingsplan, in donkergeel de Derde Uitleg. De kleur oranje binnen het bestemmingsplangebied geeft de stadsuitbreiding van 1585-1586 weer.