| Plan: | Binnenstad Langestraat 54-56, 58 en 60 |
|---|---|
| Status: | vastgesteld |
| Plantype: | wijzigingsplan |
| IMRO-idn: | NL.IMRO.0361.BW00104-0305 |
In de binnenstad van Alkmaar heeft in de nieuwjaarsnacht 2014-2015 een grote brand plaatsgevonden. De panden aan de Langestraat (nummers 54-56, 58, 60 en 62) zijn geheel of gedeeltelijk verwoest. Bij de brand zijn twee beeldbepalende panden geheel verloren gegaan (Langestraat 58 (Spaander) en Langestraat 60 (ICI Paris XL)). Het pand op de Langestraat 62 (Cinderella) was behoorlijk beschadigd en is evenals de gebouwen op de Langestraat 58 en 60 gesloopt. Het hoofdvolume van het gemeentelijk monument aan de Langestraat 54-56 (Waardijk) is gespaard gebleven. De bouwwerken (magazijnen) op het binnenterrein zijn wel verloren gegaan.
De twee panden aan de Langestraat 58 en 60 zijn aangemerkt als beeldbepalende panden en hebben om die reden in het bestemmingsplan Binnenstad Centrum de dubbelbestemming “Waarde-Cultuurhistorie” gekregen. De monumentale waarden van deze twee panden zijn door de brand geheel verloren gegaan. Deze waarden hadden als basis de authenticiteit van plaats en materiaal. De ontwikkelingsgeschiedenis van de panden was in de architectuur afleesbaar aan de stijlkenmerken uit meerdere perioden. Daarnaast bevatten de casco's mogelijk bouwhistorische waarden die getuigden van een oorspronkelijke ontstaansperiode en opeenvolgende bouwfaseringen. Het is zeer te betreuren dat deze historische gelaagdheid als gevolg van een calamiteit geheel is verdwenen.
Nu de beeldbepalende waarden van de beeldbepalende panden niet meer aanwezig zijn, is de behoefte om deze waarden te beschermen door de dubbelbestemming “Waarde-Cultuurhistorie” niet meer aanwezig. Daarnaast levert de herbouw van de oorspronkelijke bouwvolumes van de beeldbepalende panden geen bijdrage op aan het behoud van de (monumentale) waarden. In dat opzicht betekent een reconstructie, waarbij wordt vast gehouden aan bestaande (maar verdwenen) goot- en nokhoogten, geen meerwaarde op voor de ruimtelijke kwaliteit.
Het Wijzigingsplan 'Binnenstad Langestraat 54-56, 58 en 60' wijzigt gedeeltelijk het ter plaatse vigerende bestemmingsplan 'Binnenstad Centrum' dat werd vastgesteld door de gemeenteraad op 1 november 2012 en onherroepelijk is geworden op 3 januari 2013.
Het plangebied 'Binnenstad Langestraat 54-56, 58 en 60' ligt in het centrum van de binnenstad en wordt begrensd aan de voorzijde door de Langestraat en aan de achterzijde door de Gedempte Nieuwesloot.
In de Beleidsnota Beeldbepalende panden is aangegeven dat een betere bescherming van karakteristieke panden gewenst is. Deze panden leveren door de architectonische kwaliteiten en hun plek in de stedenbouwkundige structuur een belangrijke bijdrage aan het stadsbeeld. De beoogde bescherming betreft vooral de delen van de gebouwen die bepalend zijn voor het straatbeeld. Dit zijn in de meeste gevallen de vanaf de straat zichtbare delen, zoals de gevel en de kap. In 2005 zijn alle panden in de binnenstad geïnventariseerd, waarbij uitsluitend panden zijn meegenomen van voor 1941. De recentere panden zijn beschouwd als panden met nieuwe architectuur. Naar aanleiding van deze inventarisatie zijn de panden aan de Langestraat 58 en Langestraat 60 ook aangewezen als Beeldbepalend. Het behoud van het beeldbepalende karakter is in het bestemmingsplan Binnenstad Centrum vastgelegd in de dubbelbestemming 'Waarde-Cultuurhistorie'. Het pand aan de Langestraat 62 had geen beeldbepalende kenmerken en het pand Langestraat 54-56 heeft de status van een gemeentelijk monument.
De percelen Langestraat 54-56, 58, 60 en 62 vallen onder het bestemmingsplan Binnenstad Centrum (NL.IMRO.0361.BP00105; vastgesteld 1 november 2012; onherroepelijk 3 januari 2013). De percelen hebben de bestemming 'Centrum'. Daarnaast geldt de dubbelbestemming 'Waarde-Cultuurhistorie. Op het pand Langestraat 62 geldt deze dubbelbestemming niet.
In het bestemmingsplan is een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. Het College van Burgemeester en Wethouders kan, op basis van artikel 16.4 Wijzigingsbevoegdheid, het bestemmingsplan wijzigingen, waarbij de dubbelbestemming “Waarde-Cultuurhistorie” wordt verwijderd. Van deze wijzigingsbevoegdheid kan gebruik worden gemaakt wanneer de cultuurhistorische, bouwhistorische en/of beeldbepalende elementen niet langer aanwezig zijn in de bouwwerken op de met de dubbelbestemming 'Waarde - cultuurhistorie' gelegen gronden en niet zonder ingrijpende wijzigingen aan het bouwwerk kunnen worden hersteld (artikel 16.4 sub a). Voor het toepassen van de wijzigingsbevoegdheid zijn geen andere voorwaarden gesteld.
Nu de beeldbepalende panden (Langestraat 58 en 60) volledig zijn verwoest en gesloopt, is er geen sprake meer van beeldbepalende elementen. Ook de bouwwerken aan de achterzijde van het perceel Langestraat 54-56 zijn volledig verwoest en inmiddels gesloopt. De behoefte om de beeldbepalende elementen te beschermen door de regels uit de dubbelbestemming “Waarde-Cultuurhistorie” is niet meer aanwezig. Daarnaast levert de herbouw van de oorspronkelijke bouwvolumes van de beeldbepalende panden geen bijdrage aan het behoud van de beeldbepalende waarden. In dat opzicht betekent een reconstructie, waarbij wordt vastgehouden aan bestaande (maar verdwenen) goot- en nokhoogten, geen meerwaarde voor de ruimtelijke kwaliteit. Met een nieuwe invulling van het bouwblok kan de kwaliteit van het bouwblok als geheel worden versterkt. Bij een afgewogen benadering, als eigentijdse binnenstedelijke ontwikkeling, kan de monumentale historische context op een positieve manier worden beïnvloed.