Klarenbeekseweg 29, Voorst

2.1 Historische situatie

Voorst is gelegen op een oude stroomrug van de rivier de IJssel. De directe omgeving rondom het plangebied is dan ook hoger gelegen. De landbouw en bebouwing hebben zich eeuwenlang ontwikkeld in deze omgeving. De Klarenbeekseweg is een historisch lint binnen een landschappelijk hoogwaardige omgeving. De ruimtelijke structuur van het gebied wordt bepaald door de, vooral westelijk van de Rijksstraatweg gelegen, plattelandswegen. Het plangebied vormt samen met de aan de overzijde van de Klarenbeekseweg gelegen boerderij “de Kolke” een “bebouwingscluster”.

Op de kaart van 1894 is te zien dat de Klarenbeekseweg noordelijk in een boog rondom een hoofdgebouw liep. Ter hoogte van het erf kwamen vier wegen bij elkaar. De weg vanaf het erf in noordelijke richting (nabij de Kolke) is nog herkenbaar. De weg in zuidelijke richting is verworden tot “kavelweg/erfontsluitingsweg”. Gelet op de ligging van de toenmalige weg vanuit de westelijke richting, die loodrecht de boerderij naderde, kan worden geconcludeerd dat de boerderij samen met de noordelijk gelegen bebouwing een zogenoemd “knooperf” vormde. De markeringen aan de westzijde van de bebouwing duiden waarschijnlijk op een boomgaard. Op de kaart van 1911 is te zien dat ten gevolge van het rechttrekken van de Voorsterbeek en de Klarenbeekseweg het “knooperf” is opgedeeld in tweeën en de boerderij aan de weg is komen te liggen.

Nadien zijn schuren en stallen toegevoegd aan het erf. De kolk (restant van een dijkdoorbraak) aan de overzijde (noordelijk) van de weg, is op de kaart nog duidelijk zichtbaar. De hedendaagse situatie is niet noemenswaardig verschillend. De boomgaard is echter verdwenen.

Op basis van historische kaarten is dus duidelijk te zien dat de boerderij, Klarenbeekseweg 29, samen met de boerderij aan de overkant van de weg een cluster heeft gevormd. Het rechttrekken van de Klarenbeekseweg heeft geresulteerd in de scheiding van het cluster. Gezien vanaf een afstand vanaf de Klarenbeekseweg uit oostelijke richting gekeken naar de bebouwing is er ogenschijnlijk nog een cluster waarneembaar. Boerderijen op de stroomrug hebben als kenmerk dat de onderlinge gebouwen parallel of haaks op elkaar zijn gebouwd. Hiervan is sprake bij zowel de bebouwing op het perceel Klarenbeekseweg 29 als ook bij de boerderij “de Kolke” aan de overzijde. Door de hogere ligging van de boerderij is er sprake van een bepaalde statigheid en aanzien waardoor de belangrijkheid naar de omgeving is weergegeven. Op basis van bovenstaande kan worden geconcludeerd dat de visuele samenhang tussen beide boerderijen nog sterk aanwezig is.

Figuur 2 - Kaart omstreeks 1900, historische atlas Gelderland