Nijmegen Kern Lent - Visveld - 1 (Steltsestraat 18-20)

5.1 Cultuurhistorie

De Steltsestraat is gelegen in het dorp Lent en is één van de historische structuren in het dorp. De Steltsestraat is in de middeleeuwen ontstaan als kade om het land en de bebouwing te beschermen tegen het water van de rivier de Waal. De eerste achterkaden en dwarskaden, zoals de Steltsestraat, Laauwikstraat en Zaligestraat, leidden het overtollige water naar de binnenlandse kommen. Deze oude kadestructuren ontwikkelden zich binnen het dorpsgebied tot vestigingslocaties, waardoor een vrij intensieve lintbebouwing ontstond.

Onder meer als gevolg van dijkdoorbraken werd goede overslaggrond in het gebied ten noorden van de Waal afgezet. Deze vruchtbare grond was zeer geschikt voor de tuinbouw. Al in de 16de eeuw werd in het gebied groente en fruit geteeld. Vanaf de tweede helft van de 19de eeuw maakte de fruitteelt een sterke groei door. Veel akkers maakten plaats voor boomgaarden, gelegen op de goed ontwaterde hoge stroomruggen. Omstreeks 1900 verschenen de eerste kassen in het gebied.

In de jaren zestig en zeventig van de 20ste eeuw verdichtte langs de wijkranden, zoals de Steltsestraat, de oude lintbebouwing zich, waartussen zich tot op de dag van vandaag kleine tuindersbedrijven met kassencomplexen wisten te handhaven. Ook vindt men hier nog resten van oudere agrarische bedrijvigheid in de vorm van 19de-eeuwse boerderijen, zoals Steltsestraat 24. De voormalige tuinderswoningen zijn in het recente verleden voor een groot deel omgezet naar burgerwoningen, waardoor uiteindelijk veel kassencomplexen, die voorheen gekoppeld waren aan de woning, verdwenen zijn. Aan de Vossenpelssestraat en op enkele plekken aan de Steltsestraat zijn nog kassencomplexen aanwezig.

Huidig beeld

Het tegenwoordige beeld van de Steltsestraat is dat van de hoogtijdagen van de potplantenteelt in Lent. Achter de uit de jaren '50 en '60 daterende tuinderswoningen aan de noordzijde van de straat liggen grote aaneengesloten kassen. Een deel daarvan is inmiddels gesloopt. In de ligging van de huispercelen en de bouwrichting van de kassen is de historische verkaveling herkenbaar gebleven. Aan de zuidzijde van de Steltsestraat lopen de groene percelen over in het onbebouwde gebied tussen de Steltsestraat en de Bemmelsedijk.

Aan de Steltsestraat is ook sprake van nieuwe ingepaste woningen. Deze woningen passen voor het grotendeel in de oude structuur, waarbij het straatbeeld gekenmerkt wordt door vrijstaande en individueel ontwikkelde woningen op relatief grote kavels. De situering van de woningen ten opzichte van de straat is wisselend en wordt vaak ingegeven door de perceelsrichting. Daardoor staan ze vaak gedraaid t.o.v. de weg en in een voortdurend wisselende rooilijn. Hoogtes van bebouwing variëren evenals woningtypes.

Cultuurhistorische waarde van de Steltsestraat

De Steltsestraat heeft de volgende cultuurhistorische waarden:

• De Steltsestraat is één van de historische structuren in Lent, ontstaan in de middeleeuwen als kade om het water van de Waal tegen te houden;
• de historische verkaveling is nog herkenbaar in de percelen en de bouwrichting van de bebouwing;
• de bebouwing betreft hoofdzakelijk kleinschalige, vrijstaande (voormalige agrarische) woningen, met wisselende rooilijnen, waardoor een gevarieerd beeld is ontstaan;
• de voormalige agrarische woningen en nog aanwezige kassen zijn een verwijzing naar het tuinders verleden van de straat en het dorp Lent;
• de aanwezigheid van veel groen, zoals (voormalige) weitjes en boomgaarden, eveneens relicten van het agrarische verleden van het gebied, en de doorzichten naar de achter de woningen gelegen terreinen zijn kenmerkend voor de Steltsestraat.

In het Ontwikkelingsbeeld Waalsprong Nijmegen bouwt aan een nieuw stadsdeel (2007), de MER Waalsprong (2003) en de MER Dijkteruglegging Lent (2004) is aangegeven dat in het kader van de nieuwe ontwikkelingen de oude structuurlijnen, zoals de Steltsestraat, een toonaangevende betekenis moeten kunnen behouden. Hierbij kan gedacht worden aan herkenbaarheid van en inspiratie door de specifieke cultuurhistorische en ruimtelijke kwaliteiten van deze belangrijke structuur.

De voorgestelde bestemmingsplanherziening past grotendeels binnen de hierboven benoemde cultuurhistorische waarden van de Steltsestraat. De voorgestelde bebouwingsmogelijkheden passen binnen de historische structuur van de Steltsestraat en sluiten aan bij de markante korrelgrootte van de bestaande bebouwing, de karakteristieke parcellering en de vrijstaande bebouwing. Wel verdient het aanbeveling om ook bij dit perceel de karakteristieke doorzicht naar het achtergelegen terrein te handhaven. Hierbij is het van belang dat in het bestemmingsplan niet mogelijk wordt gemaakt om het perceel over de gehele breedte te kunnen bebouwen.