Het waterschap Vallei & Eem is voornemens zijn RWZI uit te breiden met een nabehandelingsinstallatie. Om te voldoen aan de ecologische doelstelling om minder fosfaten in de Eem te lozen zal de RWZI voorzien worden van extra filterbassins. Het gaat om een maximale bouwmassa met een oppervlakte van maximaal 2500 m2 en eenhoogte van 8 meter.De beoogde locatie voor de bassins ligt buiten het huidige terrein van de RWZI te Ede, zie afbeelding 2.
Er is een variantenstudie uitgevoerd om de beste locatie te bepalen waar de nabehandelings-installatie gesitueerd kan worden. Er zijn drie realiseerbare varianten onderzocht. Twee daarvan lagen op het RWZI-terrein zelf (variant 1 en 2). De ander aan de overzijde ten noorden van de effluentsloot (variant 3). De factoren energie, grondaankoop en aanlegkosten en het nabijgelegen natuurgebied zijn bepalend geweest in de keuze voor variant 3.
Variant 3 is de beste variant vanwege zijn gunstige ligging direct grenzend aan de effluentsloot. Hierdoor blijft de lengte van aan- en afvoerleidingen beperkt. Verder ligt het terrein van variant 3 lager dan het terrein van de RWZI. De geringe opvoerhoogte leidt tot het minste energieverlies. In deze tijd is energie in het kader van milieu verantwoord ondernemen en duurzaam bouwen een bepalende factor.
De mogelijkheden om de nabehandelinginstallatie op het RWZI-terrein Ede te bouwen zijn gering en niet aantrekkelijk. Door de nabijheid van een natuurgebied valt een groot deel van het terrein waar nog niet gebouwd is onder de flora en fauna wetgeving. In tegenstelling tot variant 3 zijn zowel bij variant 1 als 2 waarschijnlijk compenserende maatregelen nodig. Het minst slecht is de plaats ter plekke van de volkstuintjes (variant 1). Echter deze plaats is vanwege de lange transportleidingen die gelegd moeten worden onaantrekkelijk gezien de aanlegkosten en het energieverlies. Geschat wordt dat de aankoopprijs van de grond voor variant 3 lager is dan de kosten die bij variant 1 gemaakt moeten worden voor de lange aan- en afvoerleidingen.
Op de RWZI Ede is nog plaats voor een voorbezinktank en twee nabezinktanks. Deze plaatsen dienen in principe onaangeroerd te blijven ten behoeve van eventuele uitbreiding van de RWZI Ede tot 9.000 m³/uur. Recent is de plaats van 1 nabezinktank als mogelijke locatie besproken, maar er worden in hydraulische en biologische zin diverse problemen bij het functioneren van de RWZI verwacht waardoor deze optie is losgelaten.