Bijschoterweg I

2.3 Ontstaansgeschiedenis

De gemeente Barneveld bevindt zich in het inventarisatiegebied Veluwe en bestaat uit de hoofdkern Barneveld, alsmede de kernen De Glind, Garderen, De Harselaar, Kootwijk, Kootwijkerbroek, Stroe, Terschuur, Voorthuizen en Zwartebroek.

Voorthuizen en zijn omgeving bevindt zich op een stuwwal, stuifzandgebied en dekzandgebied. Op enkele hoger gelegen gedeelten zijn op de dekzandruggen nederzettingen ontstaan. Vanaf de Late Middeleeuwen hebben zich op de grens van dekzandruggen/(voormalige) broeklanden, soms vanuit bestaande kernen, kleine nederzettingen gevormd, zoals Zwartebroek en Kootwijkerbroek. Hierbij is veelal sprake van strokenverkaveling. Vrijwel overal in de gemeente is sprake van een onregelmatige blokverkaveling, veelal in samenhang met de grillige hoogte- en bodemgesteldheid. Strokenverkaveling wordt aangetroffen in delen van het lager gelegen dekzandgebied.

Voorthuizen is ontstaan rond een doorwaadbare plaats (voorde) in de niet meer bestaande Ganzenbeek, waar de Hessenweg van Amsterdam naar Deventer door heen liep. De ligging aan deze Hessenweg en de kruising met de handelsweg Harderwijk-Wageningen, maakte van Voorthuizen een belangrijke stopplaats. In 1809 werd de nieuwe straatweg (Oude Rijksweg) geopend, die het dorp in tweeën splitste. In 1972 werd de nieuwe rijksweg ten zuiden van Voorthuizen geopend.

De omgeving van Voorthuizen heeft zich met name ontwikkeld als agrarisch gebied met accent op de pluimveeteelt en -handel.