Spelderholt Beekbergen woningbouw

3.4 Cultuurhistorie

3.4.1 Cultuurhistorische waarden

Het Spelderholt is in het begin van de 20e eeuw gesticht als particuliere buitenplaats en vormde het vertrekpunt voor de ontginning van de naastgelegen woeste gronden van het Veluwemassief. Reeds na enkele decennia vertrok die particuliere bewoner en schonk hij de buitenplaats aan de Nederlandse Staat. Vervolgens is hier het onderzoeksinstituut voor pluimvee gehuisvest.

Oorspronkelijk waren er vanaf het huis, gelegen op een helling, weidse uitzichten. Achter het huis lag een rosarium met vele rozensoorten. In de omgeving van het hoofdgebouw bevinden zich aparte landhuisjes voor het personeel, alsmede een garage/koetshuis en een kleine electrische centrale. De woning van de tuinbaas ligt halverwege de oprijlaan en staat in verbinding met de (destijds) moderne kweekkassen, moestuin en fruittuin.

De tuin is ontworpen door de beroemde architect Springer in de periode tussen 1906 en 1908. Waardevol is de entree, waarbij de oprijlaan over een behoorlijke lengte wordt begeleid door twee parallele lanen. Die waren nodig om niet alle verkeer richting het hoofdgebouw over de oprijlaan te laten gaan.

Vanaf 1905 worden de woeste gronden in de omgeving in cultuur genomen door deze met dennen en eiken te beplanten. In het park werden lanen en wandelpaden aangelegd. Vanaf 1921 wordt het hoofdgebouw nog maar deels bewoond; de begane grond wordt als kantoor voor het Rijksinstituut voor Pluimveeteelt ingericht. Sinds die tijd worden diverse gebouwen toegevoegd, zoals onderzoeksgebouwen, stallen en schuren.

3.4.2 Archeologische waarden

Volgens de archeologische beleidskaart van de gemeente Apeldoorn zijn delen reeds verstoord. De delen met een lage verwachtingswaarde wordt een onderzoek niet noodzakelijk geacht. Voor de gebieden met een hoge verwachtingswaarde die nog niet zijn onderzocht, moet een archeologisch onderzoek worden uitgevoerd indien er sprake is van een ontwikkeling.

Volledigheidshalve wordt voor een volledige inhoud van dit onderzoek verwezen naar de Bijlagen bij de ruimtelijke onderbouwing, zijnde het Archeologisch onderzoek van Arcadis, d.d. 5 november 2008