Eglantierlaan 202

Ruimtelijke onderbouwing

Eglantierlaan 202, behorende bij de omgevingsvergunning op grond van artikel 2.12, eerste lid, onder a, onder 30 Wabo

Hoofdstuk 1 INLEIDING

1.1 Inleiding

Op 12 maart 2018 is een aanvraag omgevinsgvergunning ontvangen voor het bouwen in afwijking van het bestemmingsplan “Stadsdeel Zuid Oost De Maten” van een klokkentoren en arcaden ten behoeve van een kerkgebouw op het perceel Eglantierlaan 202. Deze aanvraag met kenmerk D18-017737 moet in samenhang gezien worden met de reeds verleende omgevingsvergunning D18/017648 voor de verbouw van de kerk, het oprichten van een supermarkt en woongebouw op en nabij het betreffende perceel.

Bestemmingsplan “Stadsdeel Zuid Oost De Maten” is vastgesteld door de gemeenteraad op 9 juli 2015. De locatie Eglantierlaan 202 heeft hierin de bestemming Gemengd-2. Deze bestemming staat onder andere maatschappelijke doeleinden in milieucategorie 2 toe. Bouwwerken geen gebouwen zijnde, vallend onder de categorie 'overig' mogen op grond van het bestemmingsplan een bouwhoogte hebben van 2 meter. Deze ruimtelijke onderbouwing betreft het afwijken van het bestemmingsplan ten behoeve van het realiseren van voornoemde klokkentoren en arcaden op het perceel Eglantierlaan 202, omdat deze bouwwerken buiten het bouwvlak zijn gelegen en de beoogde bouwhoogte daar niet is toegestaan.

Uitsnede geldende bestemmingsplan voor Eglantierlaan 202

1.2 Wettelijk kader omgevingsvergunning

Op grond van artikel 2.12, eerste lid, aanhef en onder a, onder 30 van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (verder: Wabo) kan voor het gebruiken van gronden of bouwwerken in strijd met een bestemmingsplan een omgevingsvergunning worden verleend mits dat gebruik niet in strijd is met een goede ruimtelijke ordening en de motivering van het besluit een goede ruimtelijke onderbouwing bevat. Burgemeester en wethouders zijn pas bevoegd deze omgevingsvergunning te verlenen, nadat de gemeenteraad heeft verklaard dat hij daartegen geen bedenkingen heeft. De gemeenteraad mag deze verklaring alleen weigeren in het belang van een goede ruimtelijke ordening. De gemeenteraad kan categorieën van gevallen aanwijzen waarin een verklaring niet is vereist.

Op 7 oktober 2010 heeft de gemeenteraad de 'Notitie Procedure inzake verklaring van geen bedenkingen Wabo' vastgesteld. In deze notitie zijn de categorieën van gevallen aangewezen waarin een verklaring van geen bedenkingen niet is vereist. Voor die categorieën van gevallen kunnen burgemeester en wethouders de omgevingsvergunning als bedoeld in artikel 2.12, eerste lid, aanhef en onder a onder 30 Wabo verlenen zonder dat de gemeenteraad een verklaring van geen bedenkingen heeft afgegeven. Daarbij gaat het om situaties waarbij de gemeenteraad kaderstellende uitspraken heeft gedaan zoals gebiedsvisies, beleidsnota's etc.

Uitgangspunt bij de actualisering van bestemmingsplannen is dat geldende rechten worden gehandhaafd. Dit is ook het uitgangspunt geweest bij het door de gemeenteraad vastgestelde bestemmingsplan Stadsdeel Zuid-Oost De Maten. Voor de revitalisering van winkelcentrum De Eglantier is in 2007 een stedenbouwkundig plan opgesteld. Deze is opgenomen in Bijlage 2 van de Bijlagen bij de ruimtelijke onderbouwing. Dit plan is vervolgens vastgelegd in bestemmingsplan De Maten – Winkelcentrum Eglantier Hierin waren ook de klokkentoren (bouwhoogte 17 meter) en de arcaden opgenomen (zie de plankaart uit 2010 in bijlage 3 van de Bijlagen bij de ruimtelijke onderbouwing). In het nu geldende bestemmingsplan Stadsdeel Zuid-Oost De Maten is de bouwmogelijkheid van de klokkentoren en de arcaden (bouwhoogte) echter abusievelijk niet meegenomen. Nu de raad eerder kaderstellende uitspraken heeft gedaan waarbij geldende rechten (lees de mogelijkheden van het voorheen geldende bestemmingsplan) worden gerespecteerd, er een vastgestelde stedenbouwkundige visie aan deze ontwikkeling ten grondslag ligt, er in deze situatie sprake is van foutherstel en er minder dan 3000 m2 aan maatschappelijke voorzieningen wordt toegevoegd, kan de betreffende klokkentoren en de arcaden onder de reikwijdte van de algemene verklaring van geen bedenking vallen.

Uitsnede plankaart voormalig bestemmingsplan “De Maten – winkelcentrum Eglantier”. De gele pijl geeft aan dat er al een klokkentoren van 17 meter in het bestemmingsplan was voorzien.

Uitsnede uit stedenbouwkundig plan 2007

Hoofdstuk 2 BESCHRIJVING INITIATIEF

2.1 Bestaande situatie

Op het perceel Eglantierlaan 202 te Apeldoorn bevindt zich een kerk. Dit kerkgebouw wordt net als de naastgelegen gebouwen verbouwd. Voor deze verbouwing is inmiddels een omgevingsvergunning verleend. Aan de voorzijde bevinden zich nu lage beukenhaagjes.

Luchtfoto Eglantierlaan 202

Huidige aanzicht vanaf de Eglantierlaan

2.2 Het plan

Het huidige kerkgebouw zal worden verbouwd. Deze verbouwing past grotendeels in het bestemmingsplan. Voor dat deel dat binnen het bestemmingsplan past is op 26 april 2018 omgevingsvergunning D18/017648 verleend. Bij deze verbouwing wil men ook de eerder genoemde klokkentoren als stedenbouwkundig markant punt en de arcaden ter afsluiting van de binnentuin realiseren. De klokkentoren heeft een hoogte van circa 15 meter en de arcadebogen ter afscherming van de binnentuin een hoogte van circa 3,70 m. Omdat deze bouwwerken qua bouwhoogte niet binnen het bestemmingsplan passen en ook niet met de kruimellijst (reguliere procedure) vergund konden worden, wordt hiervoor een aparte uitgebreide Wabo-procedure gevoerd.

De klokkentoren krijgt een ingetogen ranke vormgeving en vormt daarmee een aantrekkelijke subtiele markering. Enerzijds markeert de toren de entree van het winkelcentrum. Anderzijds verduidelijkt de toren de functie van het kerkgebouw naar zijn omgeving. De arcaden worden uitgevoerd in metselwerk van rode tint en het verband wordt afgestemd op de winkels en de woningen. Hiermee ontstaat er rust in het stedenbouwkundig beeld. Het plan is voorgelegd aan de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit (CRK) en past binnen de gemeentelijke welstandsnota 'Aantrekkelijk Apeldoorn'.

Aanzicht klokkentoren en arcaden

Plattegrond begane grond met klokkentoren en arcaden (hierboven en hieronder)

In het voorheen geldende bestemmingsplan “De Maten – winkelcentrum Eglantier” was de klokkentoren, zoals in hoofdstuk 2 weergegeven, specifiek op de plankaart opgenomen, maar bij de actualisatie van het bestemmingsplan “Stadsdeel Zuid Oost De Maten” is deze abusievelijk achterwege gelaten. Deze aanvraag is ter reparatie van het vigerende bestemmingsplan in lijn met het voorheen geldende bestemmingsplan.

Hoofdstuk 3 UITVOERBAARHEID

3.1 Milieuaspecten

Op grond van artikel 3.1.6 van het Besluit ruimtelijke ordening (verder: Bro), dat in artikel 5.20 Wabo van toepassing is verklaard op de omgevingsvergunning die wordt verleend op grond van artikel 2.12, eerste lid, onder a, onder 30 Wabo, moet de gemeente in de ruimtelijke onderbouwing een beschrijving opnemen van de wijze waarop de milieukwaliteitseisen bij het plan zijn betrokken. Daarbij moet rekening gehouden worden met de geldende wet- en regelgeving en met de vastgestelde (boven)gemeentelijke beleidskaders.

De afwijking voor het beoogde bouwplan voor het bouwen van een klokkentoren en arcaden heeft geen relevantie ten aanzien van de milieukundige uitvoerbaarheid met betrekking tot de thema's bodem, milieuzonering, luchtkwaliteit en externe veiligheid. Het aspect geluid is hieronder nader beschouwd.

Geluid: nadere beschouwing

Hoewel de toren als klokkentoren is aangevraagd, geeft de geloofgemeenschap aan dat het nog niet geheel zeker is dat de toren ook daadwerkelijk als klokkentoren gebruikt gaat worden. Zij wil deze optie echter wel openhouden. Mocht de toren wel als klokkentoren in gebruik genomen gaan worden, dan, zo geeft de geloofsgemeenschap aan, zullen de klokken uitsluitend geluid gaan worden voorafgaande aan de zondagse kerkdienst en bij kerkelijke begrafenissen. De begrafenissen van het naastgelegen rouwcentrum waarbij geen kerkdienst wordt gehouden vallen hier niet onder. Op dit moment is het gemiddelde aantal begrafenissen minder dan 1 x per week. Het is nog niet voorgekomen dat er 's avonds kerkelijke begrafenissen zijn. Dat lijkt de geloofsgemeenschap ook voor de toekomst hoogst onwaarschijnlijk en ook ongewenst. Zie de brief in Bijlage 4 van deze ruimtelijke onderbouwing. De klokken zullen niet gebruikt worden om de tijd aan te duiden.

De bestemming van het perceel Eglantierlaan 202 staat de functie kerkgebouw toe, indien gewenst met kerkklokken. Omdat op de gevraagde locatie van de toren nu echter een bouwvlak ontbreekt, is voor het bouwen van de toren een omgevingsvergunning nodig om af te wijken van het bestemmingsplan. De kerk mag op grond van het bestemmingsplan nu dus al een klokkentoren bouwen, zij het dan binnen het bouwvlak en met inachtneming van de daar geldende bouwhoogte.

In artikel 6 van de Grondwet is verder de vrijheid van godsdienst vastgelegd. Dit is een grondrecht waarvan uitsluitend in uitzonderlijke situaties mag worden afgeweken. Klokgelui ter gelegenheid van godsdienstige en levensbeschouwelijke plechtigheden en lijkplechtigheden, alsmede oproepen tot het belijden van godsdienst of levensovertuiging, vallen ook onder dit grondrecht en zijn dus toegestaan. Dit is expliciet weergegeven in artikel 10 van de Wet openbare manifestaties. Ditzelfde artikel geeft uitsluitend de gemeenteraad de mogelijkheid om ten aanzien van klokgelui regels te stellen en dan uitsluitend met betrekking tot duur en geluidsniveau van het klokgelui. Dit op grond van de mogelijkheid om van het grondrecht af te wijken ter bescherming van de gezondheid. De gemeenteraad van de gemeente Apeldoorn heeft echter geen gebruik gemaakt van deze bevoegdheid. Het verlenen van onderhavige omgevingsvergunning is daarnaast een bevoegdheid van het college en niet van de gemeenteraad. Aan deze omgevingsvergunning kunnen dan ook geen voorschriften worden verbonden met betrekking tot de duur en het geluidsniveau van het klokgelui ter gelegenheid van godsdienstige plechtigheden. De realisatie van de klokkentoren op Eglantierlaan 202 geeft hier op dit moment ook geen aanleiding toe.

Zoals hierboven aangegeven zullen de klokken volgens de verklaring van de geloofsgemeenschap uitsluitend op zondagochtend voor de viering worden geluid en ten tijde van kerkdiensten voor begrafenissen. De zondagviering zal om 9:30u of 10:00u gehouden worden, wat betekent dat het luiden van de klokken ruim binnen de dagperiode valt. Kerkdiensten voor begrafenissen vinden overdag plaats en op dit moment minder dan één keer per week. De klokken zullen niet gebruikt worden om de tijd aan te duiden. Het aantal keer per week dat de klokken geluid zullen worden is dan ook minimaal en vindt plaats in de dagperiode.

De klokkentoren is verder een vrijstaande toren, die niet in directe verbinding staat of zal staan met woningen of appartementen. De locatie maakt daarnaast onderdeel uit van een winkelcentrum, wat zorgt voor een verhoogd achtergrondniveau ten aanzien van geluid, in ieder geval tijdens de openingsuren van het winkelcentrum. De dichtstbij gelegen woningen zijn de nog te bouwen appartementen. De afstand tussen de klokkentoren en deze appartementen bedraagt circa 44 meter, waarbij de dichtstbij gelegen appartementen nog worden afgeschermd door het tussenliggende trappenhuis. Het klokgelui zal zeker wel te horen zijn binnen de woningen, daar is het klokgelui ook voor bedoeld. De geluidbelasting is echter afhankelijk van de te plaatsen klokken. De kerk heeft hierin nog geen definitieve keuze gemaakt.

De geloofsgemeenschap heeft aangegeven dat ze, voordat ze klokken in de toren gaat hangen, een geluidsmeting/berekening zal gaan doen in overleg met de wijkraad. Gezien het voorgaande, het feit dat het bestemmingsplan al het luiden van kerkklokken toestaat en het college van B&W niet bevoegd is om voorschriften voor klokgelui ten behoeve van godsdienstige plechtigheden aan de omgevingsvergunning te verbinden, ziet de gemeente geen aanleiding om een akoestisch onderzoek uit te (laten) voeren. Mochten er in de toekomst toch klachten zijn over de geluidsbelasting, dan kan op dat moment bezien worden of er aanleiding is om de gemeenteraad de geluidbelasting en/of de duur van het klokgelui bij algemene regels te laten beperken.

3.2 Waterhuishouding

De afwijking voor het beoogde bouwplan voor het bouwen van een klokkentoren en arcaden heeft geen effect op de waterhuishouding.

3.3 Natuurwaarden

De afwijking voor het beoogde bouwplan voor het bouwen van een klokkentoren en arcaden heeft geen effect op de natuurwaarden.

3.4 Archeologie

De afwijking voor het beoogde bouwplan voor het bouwen van een klokkentoren en arcaden heeft geen consequenties op het gebied van archeologie.

3.5 Cultuurhistorie

De afwijking voor het beoogde bouwplan voor het bouwen van een klokkentoren en arcaden heeft geen effect op cultuurhistorie.

3.6 Financieel-economische uitvoerbaarheid

Voor deze afwijking is het niet noodzakelijk een exploitatieplan vast te stellen.