Bestemmingsplan Hoog Buurloseweg naast 54

3.1 Historie

Vanuit de ontwikkelingsgeschiedenis van Ugchelen zijn er op hoofdlijnen drie verschillende beeldbepalende lagen te benoemen;

- de beken en sprengen met de molenlocaties;

- de linten;

- het landschap rond en in het dorp.

In de 17de eeuw ontstond er een systeem van beken en sprengen met hierlangs vele papiermolens. Deze industriële ontwikkeling was belangrijk voor de groei van Ugchelen. De Schoolbeek, Ugchelsebeek en de Winkewijert bepalen ook nu nog het beeld van Ugchelen. De waterlopen zijn goed te volgen, deels geflankeerd door openbare wandelpaden, deels grenzend aan achtertuinen. Op de locatie van de oude watermolens is er vaak nog een bijzondere plek gekoppeld aan de beek. Veelal is dit het verval dat gebruikt werd voor het aandrijven van de molens.

Als gevolg van de industriële ontwikkeling werd ook het wegennet uitgebreid. Zo ontstond er een goede verbinding met de omliggende dorpen en steden. Langs deze wegen en tussen de watermolens werden woningen gebouwd. Deze vrijstaande woningen vormen de nu beeldbepalende linten. De woningen langs deze wegen staan vaak op lange, diepe kavels. De nokrichting is haaks op de weg. Alle woningen zijn net een beetje verschillend met hier en daar een net iets groter pand. Het lint is ruim opgezet met veel ruimte tussen de woningen, waardoor er altijd veel groen van de voor-, zij- en achtertuin zichtbaar is vanaf de weg. Door al deze aspecten ontstaat er een los en informeel dorpsbeeld. Langs de Ugchelseweg, de GP Duuringlaan en de Hoenderloseweg is het beeld van de oude linten goed bewaard gebleven. Ook langs de Brouwersmolenweg en de Hoog Buurloseweg is er nog sprake van kenmerkende linten. Te zien is ook dat nieuwere bebouwing op een goede manier in het lint opgenomen kan worden. De linten zijn bestand tegen de tijd mits de dorpse kenmerken behouden blijven.

Ondanks de verschillende groeiperiodes is het landschap beeldbepalend gebleven voor Ugchelen. De geleidelijke overgang van het dorpse Ugchelen naar het landschap en andersom, is kenmerkend. Dit wordt vooral ervaren vanaf de entreeroutes richting het dorp. De geleidelijke overgang van de Veluwe naar een gebied waar woningen en landschap elkaar afwisselen met daarna het dorp en dichtere bebouwing is zeer kenmerkend. Langs de dorpsrand overheerst het landschap met veel bosgebieden en uitlopers van de Veluwe en daarnaast het open landschap van de Ugchelse Enk. Zichtbaar is dat er richting de randen van Ugchelen steeds minder dicht gebouwd is, oftewel verdunning van de bebouwing richting de randen. De woningen staan op steeds grotere kavels en er is sprake van meer landschappelijk groen, bijvoorbeeld door bosjes of groene bermen langs de straat. Ook in recente plannen is dit een uitgangspunt geweest. Dit landschap reikt tot diep in het dorp, zoals het bosje van Norel bij het huidige centrum, het groen rondom de Ugchelse beek en het verlengde open landschap van de Ugchelse Enk. Het vele groen in het dorp zorgt voor een grote samenhang met het landschap en een zeer groen beeld. De variatie in open en meer bosachtige gebieden is kenmerkend voor Ugchelen. Het behouden van de stevige, groene en landschappelijke rand en het vele groen in het dorp is essentieel voor het open, dorpse beeld.