Wierden-centrum 2006, herziening plan Van Buuren

3.4 Gemeentelijk beleid

Structuurvisie

De structuurvisie Wierden is opgesteld voor het hele grondgebied van de gemeente Wierden en betreft de periode tot 2030. De structuurvisie vormt het toetsingskader voor de beoordeling van nieuwe plannen en initiatieven. Ruimtelijke plannen moeten worden getoetst aan de structuurvisie. De structuurvisie is op 5 oktober 2010 vastgesteld door de gemeenteraad.

Ambitieniveau van de gemeente

De gemeente Wierden zet in op de verdere uitwerking van de lijnen die zijn uitgezet in de Ontwikkelingsvisie 2005. De ambitie van de gemeente is "een actieve en zelfbewuste gemeente zijn, die kwaliteit hoog in het vaandel heeft en die onderneemt". Over 20 jaar is de gemeente nog meer een groene, ondernemende, recreatieve gemeente met (deels) stedelijke trekjes en een hele mooie woon- en leefomgeving. Waar nodig wordt samengewerkt met andere gemeenten of andere overheden. Er wordt aansluiting gezocht bij de Omgevingsvisie Overijssel. Rode draden in de Omgevingsvisie Overijssel vormen duurzaamheid en ruimtelijke kwaliteit.

Centrale waarden

De gemeente Wierden ontleent haar identiteit aan haar ligging op het overgangsgebied tussen de Sallandse Heuvelrug en het Twentse landgoederenlandschap, op de kruising van snelwegen en spoorlijnen, doorsneden door de Regge en dichtbij de Twentse steden. De identiteit kan kort worden samengevat als een gemeente die verbindt. Het gaat daarbij om verschillende soorten verbindingen en verbindingen op verschillende niveaus. Gemeente Wierden verbindt:

• 1. Stad en land
• 2. Wonen, werken en recreëren (kruispunt van snelwegen en spoorlijnen)
• 3. Landschapstypen

In de onderstaande figuur zijn de kernkwaliteiten van deze identiteit schematisch weergegeven. Op basis van de kernkwaliteiten komen de centrale waarden van de gemeente Wierden naar voren. Ook deze zijn in de figuur weergegeven.

Kernkwaliteiten en centrale waarden gemeente Wierden.

In de structuurvisie kijken we vooruit naar 2030. Waar staan we in 2030? Voor de locatie Van Buuren kunnen er 3 centrale waarden worden uitgehaald.

Centrale waarde 1: Leefbaar

Ook in 2030 is Wierden een zeer aantrekkelijke woongemeente. Dit komt door de prachtige groene en rustige omgeving, maar ook door haar veilige imago en goede bereikbaarheid. We verwachten dat de bevolkingsomvang in Wierden nog licht groeit en daarna afvlakt. Toch blijft er nog vraag naar nieuwe woningen. Daarom zijn de woonwijken Zenderink en Zuidbroek (Wierden), De Berghorst (Enter) en Kleen Esch (Hoge Hexel) nodig. In 2030 zijn deze wijken helemaal voltooid. Er zijn voldoende, betaalbare starterswoningen. De jeugd kan dus in de gemeente blijven wonen. Ouderen en mensen met beperkingen hebben de kans zo lang mogelijk in de eigen vertrouwde omgeving te kunnen wonen. Dit komt doordat woonservice in alle kernen en buurtschappen is toegepast. Mensen kunnen in principe hun hele leven in hun woning blijven wonen: woningen zijn levensloopbestendig. We komen aan de verschillende woonwensen tegemoet. Woonwijken die niet langer aan de eisen van de tijd voldoen, hebben we aangepakt. Sociale cohesie en het "noaberschap" zijn belangrijke waarden in de kernen en buurtschappen van Wierden. Ook in 2030. Wierden is een goede omgeving om kinderen te laten opgroeien of om oud te worden. De dorpscentra van Wierden en Enter zijn levendig en passen goed bij het dorp. Het aanbod van winkels, restaurants e.d. sluit goed aan bij de wensen van de eigen inwoners en bezoekers van buiten. Ondernemers verkopen nieuwe producten die aansluiten bij de wensen van de eigen inwoners en bezoekers van buiten.

Centrale waarde 2: Bereikbaar

Wierden is in 2030 nog beter te bereiken. De A1 is verbeterd en we verwachten dat de A35 naar Zwolle doorgetrokken is. Ook het openbaar vervoer is verbeterd (bijvoorbeeld via de aansluiting op het agglonet) Verder is de fietssnelweg F35 aangelegd. Het centrum van Wierden is goed te bereiken door de tunnel in het verlengde van de Dikkensweg - Hogeluchtsweg. Verkeersveiligheid is belangrijk en we houden dit goed in de gaten. Als het nodig is, passen we wegen aan nemen andere maatregelen om de verkeersveiligheid te verbeteren.

Centrale waarde 3: Ondernemend

Wierden is een zelfstandige, vitale, ondernemende gemeente in Twente, waar wonen en werken samengaan. Om te werken kùn je als bewoner de gemeente uit, maar dat hoeft niet. De bedrijventerreinen Enter-Rijssen en De Weuste Noord zijn in 2030 helemaal klaar. Op deze terreinen is veel aandacht voor duurzaamheid, bereikbaarheid en ruimtelijke kwaliteit. De bedrijven op deze terreinen passen goed bij de gemeente. De bedrijventerreinen Hogelucht, Kluinveen en Violenhoek in Wierden en De Vonder in Enter zijn vernieuwd.

Deelgebiedsvisies

In de structuurvisie onderscheiden we drie deelgebieden: de kern Wierden, de kern Enter en het landelijk gebied. Voor de kern Wierden is de volgende visie gemaakt: De kern Wierden kent het meest stedelijke karakter van de deelgebieden. Wierden is dan ook verder ontwikkeld als een aantrekkelijke woonkern voor jong en oud. Er zijn voldoende en diverse voorzieningen op het gebied van sport en cultuur, welzijn en zorg en een gevarieerd winkelaanbod. Voor plaatselijke bedrijven is er ruimte op de diverse opgeknapte bedrijventerreinen en het nieuw te ontwikkelen bedrijventerrein De Weuste Noord. Wierden is nog beter bereikbaar en zet in op het verbeteren van de kwaliteit van de rand van het dorp (stadsrandzone).

De ontwikkeling van de locatie Van Buuren past binnen de uitgangspunten van de Structuurvisie.

Ruimtelijke ontwikkelingsvisie Wierden-centrum

De locatie ligt binnen het kernwinkelgebied. In de structuurschets is dit gebied als ontwikkelingslocatie aangeduid. Er ligt een goede mogelijkheid om het parkeren aan de oostzijde van het kernwinkelgebied uit te breiden. Dit is noodzakelijk omdat in de straten na de herinrichting het aantal parkeerplaatsen zal afnemen en is tevens gekoppeld aan de doelstelling om de ontsluiting- en bevoorradingssituatie te verbeteren. De parkeerplaatsen worden bereikbaar gemaakt door middel van een nieuw aan te leggen ontsluitingsweg vanaf de Appelhofstraat naar de Kerkhofstraat. In het driehoekige gebied tussen Appelhofdwarsstraat en Appelhofstraat zijn, onder meer op het terrein van de voormalige kringlooppanden, appartementen gedacht. In de Structuurschets is tevens aangegeven dat het deel van de Appelhofdwarsstraat vanaf de nieuwe ontsluitingsweg naar de Appelhofstraat in de toekomst de functie als ontsluitingsweg voor gemotoriseerd verkeer zal verliezen en zal worden gewijzigd in een voet-/fietspad. Gelet op de bereikbaarheid van belendende percelen is dit niet mogelijk.

In de ontwikkelingsvisie was voor het oostelijk deel van het centrum ook in parkeren voorzien op de locatie Tichelgaarde. Deze is inmiddels ook grotendeels met woningbouw ingevuld.

Welstandsnota

Eén van de instrumenten die het gemeentebestuur heeft om een actief beleid te voeren om de kwaliteit van de leefomgeving te bevorderen, is het welstandstoezicht. Het welstandstoezicht gebeurt op basis van het door de gemeenteraad vastgestelde beleid. Via haar welstandsnota wil de gemeente de ruimtelijke kwaliteit van de dagelijkse leefomgeving duurzaam bevorderen. Hiervoor zijn verschillende criteria ontwikkeld die bij de welstandsbeoordeling van een bouwplan een rol spelen.

Het welstandsbeleid van de gemeente Wierden is opgesteld vanuit de overtuiging dat de lokale overheid het belang van een aantrekkelijke gebouwde omgeving dient te behartigen. Door het opstellen van een welstandsbeleid kan de gemeente in alle openheid een effectief en inzichtelijk welstandstoezicht inrichten. Het welstandsbeleid in de gemeente Wierden kent algemene en gebiedsgerichte welstandscriteria.

Het hele plangebied ligt in deelgebied 8 'Historische kern Wierden'. De welstandscriteria hebben onder andere betrekking op de parcellering, individualiteit van panden, toepassen van een kapvorm en diversiteit. Zowel het plan voor het grote bouwcomplex aan het Burgemeester J.C. van de Bergplein als het kleine complex aan de Appelhofdwarsstraat passen niet binnen het geldende welstandsbeleid. Op onderdelen dienen daarom afwijkende beeldkwaliteitscriteria te worden vastgesteld. Deze criteria zijn vastgelegd in een apart beeldkwaliteitsplan, welke na vaststelling van de gemeenteraad in de plaats is getreden van de welstandsnota.

Beeldkwaliteitsplan locatie 'Plan Van Buuren'

Naast de wettelijke verplichting om voor de locatie Van Buuren apart welstandsbeleid op te stellen, is het ook vanuit ruimelijk oogpunt gewenst een apart beeldkwaliteitsplan op te stellen. De locatie Van Buuren dient namelijk als sterlocatie in het centrumgebied te worden bestempeld. Immers komen de oostelijke invalsweg Almelosestraat en zuidelijke invalsweg Rijssensestraat op dit punt samen en vormt de bouwlocatie de zuidelijke entree van het centrumgebied. Alleen vanwege deze unieke plek is het daarom al gewenst om een beeldkwaliteitsplan te maken om zodoende een hoogwaardige ruimtelijke kwaliteit te garanderen. Het Oversticht heeft in opdracht van de gemeente een beeldkwaliteitplan opgesteld. Met het beeldkwaliteitsplan wordt een positieve impuls gegeven aan de ruimtelijke kwaliteit van het centrumgebied. Bij het opstellen van de criteria is rekening gehouden met de ruimtelijke structuur en het karakter van de historische kern Wierden. Er is aangesloten bij de systematiek van de welstandsnota Wierden en de eerder gedefinieerde stedenbouwkundige uitgangspunten. Het beeldkwaliteitsplan is op 18 januari 2011 door de gemeenteraad vastgesteld en is in de plaats getreden van het welstandsbeleid. Het beeldkwaliteitsplan is als Bijlage 3 Beeldkwaliteitsplan bij dit bestemmingsplan gevoegd.

Beleidsnota Archeologie

Het gemeentelijke archeologiebeleid staat beschreven in de Beleidsnota Archeologie die door de gemeenteraad op 5 oktober 2010 is vastgesteld. Voor de hele gemeente is onderzoek verricht om inzicht te krijgen in de aanwezige archeologische waarden én in de kans dat archeologische resten in de ondergrond aanwezig zijn. Op basis van het archeologisch onderzoek is een verwachtingskaart opgesteld. Aan de op kaart voorkomende verwachtingszones zijn beleidsadviezen gekoppeld. De verwachtingskaart kan worden gebruikt voor toetsing van ruimtelijke ontwikkelingsplannen. Doel van de verwachtingenkaart is dat deze met bijbehorende bestemmingen en regels in de gemeentelijke structuurvisies en bestemmingsplannen wordt overgenomen. De juridische bescherming wordt geregeld in de bestemmingsplanregels. Er zijn drie verschillende categorieën:

• 1. Beschermd archeologisch monument
  Deze terreinen zijn op grond van de Monumentenwet 1988 aangewezen als beschermd archeologisch monument. Het beschermingsregime voor deze terreinen staat geheel los van het bestemmingsplan. Wel moeten deze terreinen opgenomen worden op de verbeelding. De gemeente Wierden heeft zes terreinen van zeer hoge archeologische waarde, beschermd.
• 2. Archeologisch waardevol gebied
  Dit zijn terreinen die staan op de Archeologische Monumenten Kaart (AMK) van Overijssel. In deze terreinen zijn archeologische waarden vastgesteld. Voor deze terreinen geldt een omgevingsvergunning voor werken en werkzaamheden. Binnen de gemeente Wierden zijn 23 van dergelijke terreinen aanwezig. Deze terreinen hebben allemaal een hoge archeologische waarde.
• 3. Archeologisch onderzoeksgebied
  In de bebouwde kom geldt een onderzoeksplicht in gebieden met:
  - hoge archeologisch verwachting bij plangebieden groter dan 100 m²;
  - middelhoge archeologische verwachting bij plangebieden groter dan 250 m²;
  - lage archeologische verwachting bij plangebieden groter dan 5 ha.

Bovenstaande oppervlaktematen gelden bij verstoringen dieper dan 50 cm.

Volgens de archeologische verwachtingskaart heeft het plangebied een hoge archeologische verwachtingswaarde. Daarnaast is in het plangebied een historisch element aanwezig (bebouwing circa 1832).

Geluidbeleid

De mate waarin het geluid het (woon)milieu mag belasten is geregeld in verschillende wetten en regelingen. Afhankelijk van de bron en regeling gelden er voorkeursgrenswaarden, streefwaarden of maximale grenswaarden voor geluidgevoelige functies. Bij plannen waarbij geluidgevoelige bestemmingen mogelijk worden gemaakt, is akoestisch onderzoek nodig indien het plangebied binnen de onderzoekszone van geluidsbronnen (weg, spoor, industrie) is gelegen.

Externe veiligheidsbeleid

Op 15 december 2009 heeft het college de nota gemeente Wierden naar een veilige bestemming vastgesteld. Met deze nota is vastgesteld dat er afgeweken wordt van het geldende externe veiligheidsbeleid. Bij ruimtelijke ontwikkelingen rondom het spoor vindt er een overschrijding van de oriëntatiewaarde plaats. Om deze reden zal in 2010 het externe veiligheidsbeleid worden herzien.

Klimaatprogramma

De rijksoverheid heeft voor de klimaatproblematiek de volgende doelstellingen geformuleerd:

• 2% energiebesparing per jaar;
• 20% duurzame energie in 2020;
• 30% reductie broeikasgassen in 2030.

In 2007 hebben het ministerie van VROM en de VNG een klimaatakkoord getekend, waarbij de gemeenten deze doelstellingen onderschrijven. De kern van het akkoord is dat gemeenten en Rijk een gezamenlijke inspanning leveren voor een schoner, duurzamer en zuiniger Nederland. Er zijn afspraken vastgelegd over maatregelen op een aantal terreinen: duurzame overheid, duurzame energieproductie, schone en zuinige mobiliteit, energiezuinige gebouwde omgeving, duurzame (agrarische) bedrijven en klimaatbestendige leefomgeving. De gemeente Wierden is bezig met het ontwikkelen van een eigen energiebeleid, in het kader hiervan is een aanvraag ingediend bij de doeluitkering 'Stimulering Lokale Klimaatinitiatieven' (SLOK). Per thema zijn projecten aangegeven.

Verkennend onderzoek detailhandelsvisie

In juni 2009 is een verkennend onderzoek detailhandelsvisie opgesteld. Naar aanleiding van een analyse van het winkelaanbod in de gemeente wordt geconcludeerd dat een sterke uitbreiding van het winkelaanbod in beide kernen niet aan de orde is, maar dat voor enige schaalvergroting en modernisering ruimte blijft bestaan. Een uitgebreide structuurvisie voor de detailhandel wordt niet noodzakelijk geacht, omdat de noodzakelijke ingrepen vooral ruimtelijk van aard zijn. Deze zijn grotendeels al benoemd in de centrumplannen voor de kernen.

Beleid beroep aan huis

In deze beleidsregel wordt het gemeentelijk beleid ten aanzien van beroep en bedrijf aan huis beschreven. Ten opzichte van het voorheen geldende beleid, is het nu ook mogelijk een bedrijf aan huis te starten. Aan een beroep of bedrijf aan huis worden onderstaande voorwaarden gesteld.

Voorwaarden beroep/bedrijf

• De beroepsmatige activiteiten moeten in een bureau, kantoor of praktijkruimte worden verricht. Deze ruimte mag privé worden gebruikt wanneer deze een onderdeel van de woning cq het bijgebouw vormt.
• Het beroep mag niet vallen onder de detailhandelssector. Ook zijn geen café-/restaurant- en/of prostitutieactiviteiten toegestaan;
• Er worden geen activiteiten toegestaan die volgens de VNG-brochure 'Bedrijven en Milieuzonering' worden aangemerkt als categorie 2 of hoger. Verder mogen de activiteiten niet milieuvergunningsplichtig zijn;
• Diegene die het beroep aan huis gaat uitoefenen moet bij de gemeente staan ingeschreven als bewoner/bewoonster van het pand en daar ook daadwerkelijk wonen.

Voorwaarden woning

• De beroepsactiviteiten zijn ondergeschikt aan de woonfunctie. De woonfunctie blijft in ruimtelijke, functionele en visuele zin primair;
• Ten hoogste 35% van het vloeroppervlakte van de woning en aan/uitbouwen en bijgebouwen mag worden gebruikt voor het beroep/bedrijf aan huis tot een maximale oppervlakte van 50 m²;
• Er mag geen sprake zijn van opslag danwel bedrijfsactiviteiten buiten de aangegeven ruimte;
• Ten behoeve van de beroepsactiviteiten mag de woning/het bijgebouw worden verbouwd. De verbouwing moet voldoen aan de bouwregels/verbeelding uit het bestemmingsplan en er moet een bouwvergunning worden aangevraagd;
• Het te verbouwen deel ten behoeve van het beroep/bedrijf aan huis moet voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit en Bouwverordening (onder andere ventilatie, daglichttoetreding, brandveiligheid, parkeren);
• Een reclame-/naambord mag niet verlicht zijn en niet groter zijn dan 0,5 m². Het bord moet dichtbij de voorgevel of de erfafscheiding worden geplaatst.

Voorwaarden woonomgeving

• het beroep aan huis mag geen afbreuk doen aan het woonmilieu in de buurt. De activiteit is naar aard in overeenstemming met het woonkarakter in de omgeving;
• er mag geen onevenredige toename van verkeers- en parkeerdrukte plaatshebben.

Gemeentelijk Rioleringsplan

Het op te stellen gemeentelijk rioleringsplan wordt het beleidkader voor de nieuwe, verbrede, integrale gemeentelijke watertaak. Een zorgplicht voor voorzieningen voor inzameling en transport van hemelwater en voor aanpak van grondwaterproblemen in bebouwd gebied. Dit komt naast de al bestaande zorgplicht van inzameling en transport van afvalwater.

Woonvisie en volkshuisvestingsbeleid

De gemeente Wierden kent aantrekkelijke dorpse woonmilieus. Ze biedt met deze woonmilieus een woonklimaat die bij veel groepen op de woningmarkt in trek is. De gemeente wil in de komende jaren die aantrekkelijkheid voor alle groepen behouden en waar mogelijk versterken. Recente demografische cijfers laten zien dat de bevolkingsgroei de komende jaren stagneert. Kwantitatieve groei is niet meer dé dominante richting; er zal meer moeten worden ingespeeld op kwaliteit. De bevolking- en huishoudensamenstelling verandert; de bevolking telt steeds minder jongeren en meer ouderen. Op deze ontwikkelingen wil de gemeente Wierden tijdig inspelen onder meer door het uitzetten van een duidelijke koers ten aanzien van woonkwaliteit en een gedifferentieerd woningaanbod voor verschillende groepen.

Om de daad bij het woord te voegen heeft de gemeente Wierden recent haar beleidskader wonen bijgesteld. Op 27 april 2010 heeft de gemeenteraad dit beleidskader in de vorm van de gemeentelijke Woonvisie "Nieuwe dynamiek in wonen" vastgesteld. Deze beleidsomslag is echter niet van vandaag op morgen realiteit. Vanuit het bestaande beleid zijn ontwikkelingen ingezet die nog tot bloei moeten komen. De gemeente wil haalbaar beleid neerzetten dat meer ruimte biedt voor de vraag van de woonconsument, en waarbij op een vloeiende wijze de omslag van beleid wordt gerealiseerd. Initiatieven vanuit het verleden krijgen dan ook de kans om tot ontwikkeling te komen, terwijl bij nieuwe ontwikkelingen het nieuwe beleid wordt ingezet. Zo wil de gemeente Wierden de dynamiek behouden en voorkomen dat wisselende inzichten leiden tot een situatie waarin elke ontwikkeling onmogelijk wordt.

Voor wat betreft de appartementen moet goed gekeken worden voor welke doelgroep deze gebouwd worden. Uit de onderzoeken die in het kader van de (nieuwe) woonvisie zijn uitgevoerd is gebleken dat er met name vraag is naar appartementen voor senioren. Om dit te waarborgen moet het bouwplan worden voorgelegd aan de Woonadviescommissie Wierden Enter (WAC). Door de WAC wordt getoetst of de appartementen ook levensloopbestendig zijn, dus ook toegankelijk zijn voor senioren. Het plan Van Buuren is opgenomen in het woningbouwprogramma wat ten grondslag ligt aan de prestatieafspraken en woonvisie.