VMBO

3.3 Monumenten, archeologie en cultuurhistorie

3.3.1 Monumenten

Binnen het plangebied VMBO zijn geen monumenten aanwezig.

3.3.2 Archeologie

3.3.2.1 Archeologie; beleid

De in 2007 aangepaste Monumentenwet, een wijziging op de Monumentenwet 1988, regelt de omgang met het archeologisch erfgoed. De gemeenten hebben een archeologische zorgplicht en initiatiefnemers van projecten waarbij de bodem wordt verstoord, zijn verplicht rekening te houden met de archeologische relicten die in het plangebied aanwezig (kunnen) zijn. Bij het opstellen van bestemmingsplannen dient rekening gehouden te worden met archeologische waarden in het plangebied. Als blijkt dat in het plangebied behoudenswaardige archeologische vindplaatsen aanwezig zijn, dan kan de initiatiefnemer verplicht worden hiermee rekening te houden. Dit kan leiden tot een aanpassing van de plannen, waardoor de vindplaatsen behouden blijven, of tot een archeologische opgraving en publicatie van de resultaten. Op de "Archeologische Archeologische waarden- en verwachtingskaart met AMZ-adviezen" van de gemeente Hengelo staat aangegeven welke archeologische waarden aanwezig en te verwachten zijn. Een uitsnede van deze kaart is opgenomen in de figuur in . Het beleid van de gemeente Hengelo ten aanzien van archeologie is in augustus 2010 vastgesteld.

3.3.2.2 Archeologische waarden

Verwachtingswaarden

Het plangebied ligt in een zone met een middelhoge archeologische verwachtingswaarde, gebaseerd op de aanwezigheid van dekzandwelvingen en -vlakten. De verwachting geldt voor archeologische resten uit alle perioden. Er is een verhoogde kans op resten uit de steentijd op de hoogste dele van de dekzandwelvingen en op resten uit de Late Prehistorie, de Romeinse Tijd en de Late Middeleeuwen langs de randen van de dekzandhoogten en -ruggen (met een plaggendek). Het noordwestelijke deel van het plangebied ligt binnen een cirkel van een attentiezone. Het gaat hier om een gebied waarbinnen oudere sporen van de uit de Late Middeleeuwen in historische bronnen vermelde boerderij 'De Wegter' verwacht kunnen worden. Deze zone kent een hoge archeologische verwachtingswaarde.

Uitsnede uit de archeologische verwachtingskaart van Hengelo. In blauw de begrenzing van het plangebied

Bekende vindplaatsen en monumenten

Binnen en in de directe omgeving van het plangebied zijn geen archeologische waarnemingen geregistreerd in ARCHIS. Evenmin zijn er geen wettelijk beschermde archeologische monumenten en terreinen van archeologische waarde.

3.3.2.3 Onderzoeken in het plangebied

Binnen het plangebied zijn tot voor kort geen archeologische onderzoeken uitgevoerd. Ten zuiden van het plangebied is in 2006 onderzoek uitgevoerd. Dit betrof een bureau- en booronderzoek in het kader van de ontwikkelingen voor Het Medaillon. Uit dit onderzoek blijken geen archeologische vindplaatsen aanwezig te zijn.

3.3.2.4 Archeologiebeleid

Op grond van gemeentelijk beleid bij de Archeologische waarden- en verwachtingskaart geldt een onderzoeksplicht indien bij bodemingrepen dieper dan 40 cm wordt gegraven en over een oppervlakte van meer dan 500 m2 bij een hoge archeologische verwachting bij een middelhoge verwachting. Bodemingrepen binnen het plangebied zullen naar verwachting meer dan 500 m2 groot zijn. Op grond daarvan wordt er een archeologisch veldonderzoek uitgevoerd.

3.3.2.5 Resultaten archeologisch onderzoek

In het najaar van 2012 is door Synthegra Archeologie een archeologisch onderzoek uitgevoerd. Het onderzoek bestond uit een karterend booronderzoek. In het plangebied zijn ondiepe bodems aangetroffen, met veelal roest in de bouwvoor, door een scherpe grens gescheiden van de sterk roesthoudende C-horizont. Waarschijnlijk is de bodem "op de kop is gezet", om oerbanken te breken. Tijdens het karterend booronderzoek zijn geen aanwijzingen aangetroffen die duiden op de aanwezigheid van een archeologische vindplaats. Op basis van deze bevindingen is door de regio-archeoloog namens de gemeente Hengelo besloten dat er geen verder onderzoek nodig is en dat het plangebied voor wat betreft archeologische waarden kan worden vrijgegeven voor verdere ontwikkelingen.

3.3.3 Cultuurhistorie

3.3.4 Cultuurhistorie; beleid

Vanaf 1 januari 2012 is het verplicht om in ruimtelijke plannen rekening te houden met cultuurhistorische waarden. Om een stabiele en meer structurele basis te geven aan de borging van cultuurhistorie in de ruimtelijke ordening, is per 1 januari 2012 aan artikel 3.1.6 van het Besluit ruimtelijke ordening (Bro) toegevoegd dat gemeenten bij het vaststellen van bestemmingsplannen niet alleen rekening moeten houden met cultuurhistorische waarden onder de grond (archeologische waarden), maar ook met waarden boven de grond. Dat betekent dat gemeenten een analyse moeten maken van de cultuurhistorie in een bestemmingsplangebied, en daar conclusies aan moeten verbinden die in het bestemmingsplan verankerd worden.

Cultuurhistorische waarden omvatten meer dan alleen bouwhistorische objecten en monumenten waarop tot voorheen vaak alleen de aandacht lag in bestemmingsplannen. Door middel van een historisch-geografische inventarisatie dienen ook cultuurlandschappellijke structuren en elementen in beeld gebracht moeten worden, zoals oude infrastructuur, verkavelingsstructuren en elementen daarin zoals houtwallen, beeklopen en essen, en moet ook gedacht worden aan het stedenbouwhistorische karakter van wijken en gebieden. Belangrijk is om na te gaan wat het 'eigene' van een gebied is en om dat met al zijn elementen en structuren in beeld te brengen.

De resultaten van de inventarisatie worden gewogen, om een antwoord te geven op de vraag welke ruimtelijke ontwikkelingen in een gebied toelaatbaar worden geacht. Dit wordt vervolgens uitgewerkt binnen het instrument dat de burgers bindt: het bestemmingsplan. De gemeente Hengelo heeft nog geen specifiek beleid dat de aanpassing van de Bro regelt. In dit bestemmingsplan wordt met de inventarisatie van cultuurhistorische waarden echter voorzien in de eisen volgens het Bro.

3.3.5 Cultuurhistorische inventarisatie

3.3.5.1 Historische ontwikkeling plangebied

Het plangebied ligt in de voormalige marke Woolde. Tot in de 19e eeuw lag de locatie nog in de woeste gronden van de marke en bestond het uit heidegebied. Bij het opheffen van de marken komt het in particulier bezit en is het aan het einde van de 19e eeuw is het heidegebied omgezet in een parkachtig geheel met weilanden, bossen en wandelpaden. Rond 1950 is het plangebied en de omgeving in landbouwgebied omgezet (weilanden). In hoofdlijnen is de verkaveling sinds de 19e eeuwse ontginning nog rudimentair zichtbaar. Oude bebouwing is er nooit aanwezig geweest.

Situatie rond het einde van de 19e eeuw (bron: topografische dienst). In blauw de globale ligging van het plangebied

3.3.5.2 Historisch geografische kenmerken

Gezien de ontwikkeling van de omgeving van het plangebied van een heidegebied, met een periode van een bos- of parkgebied naar een landbouwgebied, zijn er geen cultuurlandschappelijke en oude historisch-geografische structuren aanwezig.

3.3.5.3 Gebouwde objecten en monumenten

Er zijn binnen het plangebied geen oude gebouwde objecten en monumenten aanwezig. 

3.3.5.4 Beleid en aanbevelingen cultuurhistorie

Vanwege de afwezigheid van cultuurhistorische waarden gelden geen aanbevelingen.