Bedrijventerrein Westermaat

2.3 Ruimtelijke karakteristiek

Het bedrijventerrein Westermaat kent een grote diversiteit wanneer het gaat om de ruimtelijke kwaliteit. Deze diversiteit komt voort vanuit de gefaseerde ontstaansgeschiedenis van het gebied. Binnen de afzonderlijke deelgebieden is vaak wel sprake van onderlinge samenhang. Achtereenvolgens wordt een beschrijving gegeven van de verschillende deelgebieden.

IJsselmij terrein

Het deelgebied IJsselmij terrein is van oorsprong één van de oudere industriegebieden binnen Hengelo. De ouderdom van het terrein is goed af te leiden in het gebied rond het noordelijk deel van de Slachthuisweg. Hier is nog een deel van de oorspronkelijke bedrijfsbebouwing aanwezig, thans in gebruik als bedrijfsverzamelgebouw, waar zich overwegend autohandel heeft gevestigd. Hoewel een deel van de bebouwing (overwegend baksteen architectuur) als karakteristiek kan worden aangemerkt draagt de staat van onderhoud in negatieve zin bij aan de belevingswaarde van het gebied. De matige uitstraling van het gebied wordt versterkt door de buitenopslag (auto's), verharding en het ontbreken van groen.

Recent is het zuidelijk deel van het gebied gerevitaliseerd. Het gebied rond de Turbinestraat kent een moderne opzet, met kleinschalige eenheden. In de overgang naar het aangrenzende woongebied zijn woon-werk eenheden gerealiseerd. Het gebied heeft een hoogwaardige uitstraling. Er is veel aandacht besteed aan de beeldkwaliteit van de afzonderlijke bedrijfspanden, waarbij verschillende materialen (glas, steen, metaal, hout, beton) en kleuren zijn toegepast. Het aanwezige groen maakt integraal deel uit van de stedenbouwkundige opzet van het gebied. De Berflobeek wordt deels door een groenzone begeleid.

Het gebouw van Essent is, vanwege de ronde vormgeving van het gebouw, een blikvanger in het gebied. De overige bebouwing in het gebied heeft een overwegend bedrijfsmatige en functionele uitstraling in de vorm van bedrijfshallen met kantoren. De hoogte van de bebouwing in het gebied varieert tussen de 3 en 10 meter. Een uitzondering hierop is het gebouw van Essent met een hoogte van circa 20 meter.

Westermaat Zuidwest

Westermaat zuidwest is het grootste deelgebied. De rioolwaterzuiveringsinstallatie en het Expo-Center (behoort niet tot het plangebied) zijn twee functies die gezamenlijk een aanzienlijk ruimtebeslag leggen op het gebied. De ruimtelijke kwaliteit in het gebied wisselt sterk.

Moderne panden worden afgewisseld door panden met een meer gedateerde uitstraling. De voorzijde van de kavels is veelal ingericht ten behoeve van het parkeren, terwijl opslag overwegend aan de achterzijde is gesitueerd. Er is geen sprake van een strakke rooilijn, de voorgevels verspringen ten opzichte van elkaar. In het algemeen staat de bebouwing dicht op elkaar en bestaat overwegend uit één of twee lagen. Grote bedrijfshallen wisselen kleinere bedrijfspanden af.

Binnen het deelgebied zijn meerdere braakliggende percelen te vinden, met name in het gebied langs het spoor. Deze gebieden kennen een gebruik als grasland, wat samen met het groen langs wegen en enkele groenstroken op het bedrijventerrein bijdraagt aan de groenstructuur van het plangebied.

De Berflobeek welke door het plangebied stroomt is weliswaar genormaliseerd, maar geheel in het groen ingebed.

In het gebied rond de Hassinkweg, de Vosboerweg, de Westermaatsweg en de Asveldweg komen bedrijfswoningen voor.

Westermaat Zuidoost

In de jaren negentig van de vorige eeuw is het deelgebied zuidoost ontwikkeld. Het gebied, met een hoog aandeel kantoorhoudende bedrijven, heeft een hoogwaardige uitstraling. Niet alleen is aandacht besteed aan de individuele uitstraling van de afzonderlijke bedrijfspanden, ook is aandacht besteed aan de afstemming op omliggende bebouwing en de omgeving, waarbij ritmiek en herhaling in de vormgeving is toegepast.

Het gebied kent een lager bebouwingspercentage dan bijvoorbeeld het deelgebied zuidwest, maar wel mogelijkheden voor een grotere bouwhoogte. Als gevolg hiervan is sprake van een sterkere individuele presentatie van de panden. De gemiddelde bouwhoogte ligt tussen de 10 en 15 meter. Een enkel gebouw (stadskantoor) heeft een hoogte van 30 meter en fungeert daarmee als blikvanger in het gebied.

Langs de wegen in het gebied zijn groenstroken aangelegd, waarbij de grens tussen openbaar en privé door middel van hagen is vormgegeven. Langs de doorgaande wegen zijn grotere aaneengesloten groenzones aangelegd, hierdoor wordt het parkachtige karakter van het gebied nog sterker benadrukt. De Houtmaatleiding, welke aan de noordzijde van het plangebied stroomt, is in de groenstructuur ingepast.

Westermaat Plein

Westermaat Plein is één van de recente uitbreidingen van het gebied Westermaat. Het terrein gelegen aan de noordzijde van de Rijksweg A1 is ingericht ten behoeve van grootschalige detailhandel en perifere detailhandel met een grootschalig karakter. Detailhandel, horeca en parkeren zijn de belangrijkste functies. De stedenbouwkundige opzet van het gebied is zodanig dat een door wanden omsloten plein is gecreëerd. Het plein is ingericht ten behoeve van het parkeren. De wanden worden gevormd door grote bouwvolumes waarin de retailfuncties zijn ondergebracht. De bebouwing presenteert zich zowel naar het plein als naar de buitenzijde. Op maaiveld is de dominante aanwezigheid van de parkeerfunctie verzacht door afwisseling tussen parkeren en groenvoorzieningen in een onregelmatig patroon. De looproutes worden begeleid met boombeplanting in de vorm van berken en elzen. Een door lage muurtjes begrensde 'laan' markeert de toegang naar de parkeerplaatsen.

De vanaf de Rijksweg goed zichtbare reclamemasten vormen een belangrijk element in de herkenbaarheid (beeldmerk) van het gebied. De vormgeving van de masten is een verwijzing naar de zouttorens die van oorsprong in de regio voorkomen. Het gebied heeft een hoogwaardige en moderne uitstraling. De bebouwing heeft overwegend een hoogte van circa 10 tot 15 meter.

De Amerikalaan kent een profiel zoals dat wordt nagestreefd in heel Westermaat: gescheiden rijstroken met een dubbele laanbeplanting in groene bermen. De bestaande beken zijn gehandhaafd en delen het gebied in twee delen. De oevers zijn op natuurlijke wijze ingericht en bieden zoveel mogelijk ruimte voor ecologische ontwikkeling. In de zuidwest hoek van het gebied liggen enkele paddenpoelen. Aan de zijde van de A1 is een open groenstrook gerealiseerd, waarin retentievijvers zijn ondergebracht.

Westermaat Campus

Het deelgebied Campus is momenteel nog volop in ontwikkeling. Het is de meest recente ontwikkeling, waarbij wordt gestreefd naar een zeer hoogwaardig bedrijvenpark met een hoogwaardige uitstraling en hoge belevingswaarde. Om dit te kunnen bereiken is gekozen voor uitgifte in een relatief lage dichtheid. Hierdoor ontstaat veel ruimte voor de gewenste groene, parkachtige uitstraling van het gebied. Centraal in het gebied ligt een grote waterpartij welke tevens als retentievijver dienst doet. Om het groene en open karakter van het gebied te versterken is het omheinen/afrasteren van individuele percelen niet toegestaan. Het beheer en onderhoud wordt via parkmanagement geregeld.

De bebouwing in het gebied wordt ondergebracht in een drietal clusters met elk een eigen thematische invulling.
Binnen het thema 'duurzaamheid' staat aanpasbaarheid van de bebouwing centraal. Door het hoogteverschil in het gebied, als gevolg van de aanwezigheid van de groene es, kunnen de gebouwen niet alleen tegen elkaar worden gebouwd, maar ook gedeeltelijk boven elkaar, zonder de directe relatie met het maaiveld te verliezen. Parkeervoorzieningen vormen een onderdeel van de gebouwen. Parkeren buiten de massa dient tot een minimum te worden beperkt. Het effect van de groene es kan worden versterkt door het toepassen van vegetatiedaken.
Binnen het thema 'industrieel, flexibel en demontabel' wordt gestreefd naar een aaneengesloten bebouwingsbeeld van één of enkele grote eenheden. De hoofdstructuur maakt industriële afbouw mogelijk. De gevelelementen zijn demontabel en vervangbaar en het is mogelijk de panden aan wisselende functies aan te passen. Door de beeldkwaliteitsafspraken is een duurzaam, hoogwaardige architectonische uitstraling gewaarborgd. Parkeerdekken kunnen binnen de hoofdstructuur worden gerealiseerd. Binnen het thema 'presentatie' zijn meer open gebieden met kleinere kavels het uitgangspunt. De beeldkwaliteit in dit gebied wordt afgestemd op de zichtlocatie aan de A1. Aan de waterzijde zijn de gebouwen gekoppeld. Aan de zijde van de A1 staan de bouwblokken individueel, waarbij de locatie optimaal wordt benut door stapeling van functies tot 6 lagen. Er worden eisen gesteld aan een hoogwaardige presentatie.

De beeldkwaliteitseisen voor Westermaat Campus zijn vastgelegd in het beeldkwaliteitsplan. Het beeldkwaliteitsplan dient als toetsingskader voor bouwplannen door Welstand.

Westermaat Expres

Het deelgebied Expres wordt voor een belangrijk deel in beslag genomen door Holec. Het gebied is een zo efficiënt mogelijk ingericht, grootschalig industrieel complex met kantoorgebouwen, productie- en opslaghallen. De representatieve kantoorgebouwen liggen in de zuidoostelijke hoek van het terrein, tegen de retentievijver aan.