direct naar inhoud van 4.9 Wet Geurhinder en Veehouderij
Plan: Bedrijventerrein Stepelerveld, fase 1a
Status: vastgesteld
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0158.BP1075-0003

4.9 Wet Geurhinder en Veehouderij

Normen en beleid

In en rondom het plangebied Stepelerveld bevinden zich diverse veehouderijen. Dit zijn mogelijke bronnen voor geurhinder en daarom gelden voor veehouderijen regels met betrekking tot aan te houden afstanden tot voor geurhinder gevoelige objecten zoals woningen of bedrijfsgebouwen waar mensen verblijven1 . Omgekeerd hebben deze regels ook gevolgen voor de mogelijkheden om nieuwe voor geurhinder gevoelige objecten, zoals nieuwe woningen of nieuwe bedrijfsgebouwen (voor zover deze als voor geurhinder gevoelig kunnen worden aangemerkt) te realiseren. Dit wordt ook wel de omgekeerde werking genoemd. Hierbij zijn de Wet Geurhinder en Veehouderij en het Besluit Landbouw de relevante kaders.

Wet geurhinder en veehouderij

De Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) vormt sinds 1 januari 2007 het toetsingskader voor het verlenen van een milieuvergunning, als het gaat om geurhinder vanwege dierenverblijven van veehouderijen. De Wet geurhinder en veehouderij geeft normen voor de geurbelasting die een veehouderij mag veroorzaken op een geurgevoelig object. De geurbelasting wordt berekend en getoetst met het verspreidingsmodel V-stacks vergunning. Dit geldt alleen voor dieren waarvoor geuremissiefactoren zijn opgenomen in de Regeling geurhinder en veehouderij, zoals varkens en pluimvee. Voor dieren zonder geuremissiefactor, zoals melkkoeien en paarden, gelden minimaal aan te houden afstanden.

De gemeente Haaksbergen, en daarmee plangebied Stepelerveld, in gelegen binnen een zogenaamd concentratiegebied, zoals verwoord in de Wgv. De (vaste) wettelijke normen die zodoende gelden voor de maximaal toegestane geurbelasting van dieren met geuremissiefactor op een geurgevoelig object, zijn in onderstaande tabel opgenomen.

W ett eli jk e n or m en W gv , C o nc en tr ati eg eb ie de n (w aa ro n de r H aa ks be rg en )  
Gebiedstypering   Norm  
Binnen de bebouwde kom   3 Ou  
Buiten de bebouwde kom   14 Ou  

De wettelijke normen voor de te hanteren minimale afstand tussen geurgevoelige objecten en dieren zonder geuremissiefactor is opgenomen in onderstaande tabel:

W ett eli jk e va st e af st an de n W gv  
Gebiedstypering   Vaste afstand  
Binnen de bebouwde kom   100 meter  
Buiten de bebouwde kom   50 meter  

In het kader van de Wgv moet de ontwikkeling van Stepelerveld gezien worden als een uitbreiding van de bebouwde kom van Haaksbergen. Het begrip bebouwde kom is in de Wet niet gedefinieerd, maar in de Memorie van Toelichting bij het wetsvoorstel is aangegeven dat deze bepaald wordt door de aard van de omgeving: op korte afstand van elkaar gelegen bebouwing geconcentreerd tot een samenhangende structuur, dat overwegend een woon- en verblijfsfunctie heeft en waarin dus veel mensen per oppervlakte-eenheid daadwerkelijk wonen.

Uitgaande van Stepelerveld als bebouwde kom, geldt onder de vigerende geurverordening een maximale geurbelasting van 3 Ou en een minimale afstand van 100 meter. Binnen de gemeente Haaksbergen zijn tot op heden geen afwijkende geurnormen op basis van een gemeentelijke verordening vastgesteld.

Besluit landbouw

Bedrijven tot 200 koeien, 50 dieren of 50 mestvarkeneenheden vallen onder de werkingssfeer van het Besluit landbouw en zijn daarmee meldingsplichtig. Alle overige bedrijven hebben een vergunningsplicht.

In artikel 4 van het Besluit Landbouw milieubeheer is opgenomen dat de volgende afstanden gelden:

  • Een afstand van 100 meter tot objecten in categorie I of II.
  • Een afstand van 50 meter tot objecten in categorie III, IV en V.

De genoemde categorieën verwijzen naar de Brochure, Richtlijn en Wet stankemissie veehouderijen, die geldig waren voor invoering van de Wet geurhinder en veehouderij en ten tijde van het opstellen van het Besluit landbouw milieubeheer.

Afwijkende normen

Diersoorten met geuremissiefactor

In artikel 6 van de Wgv wordt aan een gemeente de mogelijkheid gegeven afwijkende normen vast te stellen voor de maximaal toegestane geurbelasting, dus voor diersoorten met geuremissiefactor. De bandbreedte voor de afwijkende normstelling bedraagt minimaal 0,1 en maximaal 14 Ou voor objecten in de bebouwde kom.

Diersoorten zonder geuremissiefactor

Op 31 december 2010 is in de Staatscourant de ontwerpregeling Landbouwactiviteiten-besluit gepubliceerd. Hierin zijn de bepalingen uit de Wet geurhinder en veehouderij (Wgv) als uitgangspunt genomen, zodat voor inrichtingen die onder de werking van dit wijzigingsbesluit vallen dezelfde regels gelden als voor (omgevings)vergunningplichtige bedrijven. Deze regels zijn opgenomen in de artikelen 3.94 tot 3.100 van het ontwerp besluit.

Na het in werking treden van dat besluit (voorzien in de loop van 2011) komt het huidige Besluit landbouw milieubeheer te vervallen. Tevens krijgt een gemeente dan ook de mogelijkheid om afwijkende normen vast te stellen voor diersoorten zonder emissiefactor, ofwel de vaste afstand. Met de afwijkende norm kan de vaste afstand maximaal gehalveerd worden ten opzichte van de wettelijke norm.

Tot dan dient er in ruimtelijke procedures voor bedrijven die onder het Besluit Landbouw worden uitgegaan van de vaste afstanden (100 meter voor de bebouwde kom).

Omgekeerde werking

De normen, die voortvloeien uit wetgeving op het gebied van geurhinder van veehouderijen, dienen in de eerste plaats voor de vaststelling van de vraag of voor een veehouderij een milieuvergunning kon worden verleend. Deze eisen ten aanzien van de maximale geurbelasting of minimaal aan te houden afstanden zijn ook van belang bij de beoordeling van de vraag of een bepaalde geurgevoelige bestemming kan worden gerealiseerd nabij een veehouderij. Deze zogenaamde 'omgekeerde werking' heeft dus betrekking op ruimtelijke ordeningsbesluiten, zoals bestemmingsplannen en vrijstellingen.

Vaste rechtspraak bij dit soort besluiten is:

  • dat er geen sprake mag zijn van een aantasting van de bestaande rechten van de (blijvende) veehouderijen,
  • dat er sprake moet zijn van aanvaardbaar woon- en leefklimaat.

Geen aantasting bestaande rechten

In opdracht van de gemeente Haaksbergen is voor de ontwikkeling van het bedrijventerrein Stepelerveld een onderzoek naar de geurhinder en geurhindercontouren van veehouderijen uitgevoerd. De resultaten van het onderzoek zijn vastgelegd in de rapportage “Actualisatieonderzoek geurhindercontouren Stepelerveld Haaksbergen, kenmerk 075583658:A, 17 juni 2011, bijgevoegd in Bijlage 10 van deze toelichting. Hierbij is gebruik gemaakt van gegevens over de huidig vergunde rechten van de veehouderijen, de agrarische bouwblokken en de bestaande voor geurhinder gevoelige objecten in een straal van circa 1,5 kilometer rondom het plangebied.

Uitzondering hierop betreft de veehouderij aan de Schaddenweg 14, wiens bedrijfsactiviteiten beëindigd worden in verband met de uitbreiding van de N18, en om die reden niet in de berekeningen zijn meegnomen.

Uit onderstaande afbeelding blijkt dat de bestaande geurhindercontour van de veehouderij aan de Hengelosestraat 57 overlap vertoont met het plangebied van Fase 1a Stepelerveld. Het betreft hier de vaste afstand van 100 meter, aangezien de betreffende veehouderij enkel diersoorten zonder geuremissiefactor houdt.

afbeelding "i_NL.IMRO.0158.BP1075-0003_0004.png"

Afbeelding: Geurhindercontouren Steperlerveld, fase 1a (voorgrondbelasting)

Voor de veehouderij aan de Hengelosestraat 57 geldt dat deze onder de werkingssfeer van het Besluit Landbouw valt. Omdat de realisatie van bedrijfswoningen of bedrijfsgebouwen waar mensen permanent verblijven of gebouwen die op een vergelijkbare wijze gebruikt worden, binnen de nu geldende contouren niet rechtstreeks mogelijk is, worden de veehouderijen in en rondom het plangebied niet in hun bedrijfsvoering beperkt en is er geen sprake van een aantasting van bestaande rechten.

Aanvaardbaar woon- en leefklimaat

Een toets alleen aan de hand van de norm die ter plaatse geldt op grond van de Wgv is in het kader van de omgekeerde werking onvoldoende. Bij de ontwikkeling van ruimtelijke plannen moeten deze plannen ook worden getoetst aan het criterium 'aanvaardbaar woon-, leef en/of werkklimaat' m.b.t. de geurhinder door veehouderijen.

De geurhinder wordt bepaald op basis van de achtergrondbelasting en de voorgrondbelasting. Met de voorgrondbelasting wordt de geurbelasting bedoeld van die veehouderij welke de meeste geurbelasting op een voor geurhinder gevoelig object veroorzaakt. De achtergrondbelasting wordt veroorzaakt door alle veehouderijen die rondom een geurgevoelig object zijn gelegen. De achtergrondbelasting is een goede maat om de effecten van geurhinder op het woon- en leefmilieu te kunnen beoordelen.

Het RIVM hanteert voor haar milieukwaliteitrapportages en toekomstverkenningen voor

het aspect geurhinder onderstaande 'milieukwaliteitscriteria'. Deze geven de relatie weer tussen de achtergrondbelasting, de kans op geurhinder en een classificatie van het woon- en leefmilieu. Deze classificatie is ook opgenomen in de handleiding bij de Wet (Senternovem/Infomil). In onderstaande tabel is de classificatie voor de achtergrondbelasting opgenomen.

Classificatie achtergrondbelasting (RIVM), (classificatie voor concentratiegebieden, afgerond)  
Achtergrondbelasting Geur in ouE/m3   Mogelijke kans op geurhinder (%)   Beoordeling Leefklimaat  
1-3   <5   Zeer goed  
4-8   5-10   Goed  
9-13   10-15   Redelijk goed  
14-20   15-20   Matig  
21-28   20-25   Tamelijk slecht  
29-38   25-30   Slecht  
39-50   30-35   Zeer slecht  
51-65   35-40   Extreem slecht  

In onderstaande afbeelding is de achtergrondbelasting voor het plangebied Stepelerveld weergegeven, met daarin de grenzen van Fase 1a.

afbeelding "i_NL.IMRO.0158.BP1075-0003_0005.png"

Afbeelding: Achtergrondbelasting (leefklimaat) plangebied Stepelerveld (situatie juni 2011, exclusief veehouderij Schaddenweg 14)

Hieruit blijkt dat de achtergrondbelasting in het plangebied van dit bestemmingsplan (Fase 1a) als goed of goed kan worden geclassificeerd, uitgaande van de classificatie zoals opgenomen in de handleiding van de wet en ook gezien de aard van de nieuwe ontwikkeling: de realisatie van een bedrijventerrein.

Geconcludeerd wordt dat er sprake is van een aanvaardbaar woon- en leefklimaat en dat de achtergrondbelasting (de cumulatieve geurhinder door veehouderijen) geen beletsel is voor de realisatie van nieuwe voor geurhinder gevoelige objecten, zoals bedrijfswoningen of andere voor geurhinder gevoelige objecten, in dit plangebied.

Mogelijkheden afwijking normstelling

In de toekomstige situatie kan, op basis van de Wgv en na inwerkingtreding van het Landbouwactiviteitenbesluit, besloten worden afwijkende normen ten aanzien van de geurbelasting vast te stellen.

Gelet op de overlap van de veehouderij aan de Hengelosestraat 57, welke valt onder het Besluit Landbouw, betekent dat een halvering van de vaste afstanden (op basis van een nog te nemen raadsbesluit) pas effectief tot een vermindering van de overlap tussen geurcontour en de bestemming wonen leidt zodra het Landbouwactiviteitenbesluit in werking treedt, met regels ten aanzien van de geurbelasting zoals opgenomen in het ontwerp besluit (Staatscourant, 31 december 2010).

Tot die tijd geldt dat binnen het overlap gebied de bouw van geurgevoelige objecten niet rechtstreeks mogelijk is. Als onderdeel van een grotere visie voor uitbreiding van bedrijfsmogelijkheden in de noordelijke zone van Haaksbergen is dit wel wenselijk. Na het van kracht worden van het Landbouwactiviteitenbesluit zal B&W van Haaksbergen het voorstel voor halvering van de vaste afstanden binnen Fase 1a van Stepelerveld voorleggen aan de Raad.

Conclusie bedrijventerrein Stepelerveld , fase 1a

Vooruitlopend op het bovengenoemde raadsbesluit is in het ontwerp bestemmingsplan voor fase 1a een bouwmogelijkheid opgenomen in de zone tussen de 50 en de 100 meter contour.