Boekelosestraat 255-257 (2020)

Toelichting

Hoofdstuk 1 Algemeen

1.1 Voorgeschiedenis

Voor de gronden binnen het toepassingsgebied van de beheersverordening 'Boekelosestraat 255-257 (2020)' gold sinds eind 2015 het bestemmingsplan 'Buitengebied-Noordwest. Eind 2016 is geconstateerd dat op de locaties Boekelosestraat 255 en 257 ten onrechte de eerder toegestane activiteiten waren beperkt in het nieuwe bestemmingsplan. Om op de korte termijn de oude rechten weer te laten gelden heeft de gemeenteraad op 6 februari 2017 voor het plangebied Boekelosestraat 255 en 257 de beheersverordening 'Buitengebied Noordwest - Boekelosestraat 255-257' vastgesteld. Deze beheersverordening is op 9 februari 2017 in werking getreden. Daarmee is de onterechte beperking in bouw- en gebruiksmogelijkheden van de sinds jaar en dag feitelijk bestaande en planologische situatie, gerepareerd. Het perceel van nummer 255 heeft daarin een grotere woonbestemming conform het feitelijke gebruik. Voor nummer 257 is het perceel weer bestemd voor de bedrijfsactiviteiten (en niet deels bos) en is er weer een dienstwoning toegestaan. Als derde is aan de zuidzijde van beide adressen de agrarische bestemmingsgrens weer gelijk getrokken met de perceelsgrens (niet deels een sportbestemming).

Op 6 februari 2017 heeft de gemeenteraad het paraplubestemmingsplan 'Cultuurhistorie'' vastgesteld. Het plangebied van dit bestemmingsplan omvat het gehele grondgebied van de gemeente Enschede, dus ook de percelen Boekelosestraat 255 en 257. Een paraplubestemmingsplan geldt in aanvulling op dan wel in afwijking van de onderliggende bestemmingsplannen, die voor het overige ongewijzigd van kracht blijven. In 2018 en in 2019 heeft de gemeenteraad nog twee paraplubestemmingsplannen vastgesteld waarvan het plangebied ook de percelen Boekelosestraat 255 en 257 omvat.

Begin 2020 is naar aanleiding van een uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State in een beroepszaak tegen een paraplubestemmingsplan duidelijk geworden dat een paraplubestemmingsplan niet kan gelden voor een gebied waarvoor een beheersverordening geldt. Artikel 3.39 van de Wet ruimtelijke ordening bepaalt namelijk dat wanneer een nieuw bestemmingsplan wordt vastgesteld voor een gebied waarvoor op dat moment een beheersverordening geldt, deze beheersverordening komt te vervallen op het moment dat het nieuwe bestemmingsplan in werking treedt. Omgekeerd werkt het net zo, dus wanneer een beheersverordening wordt vastgesteld voor een gebied waarvoor op dat moment een bestemmingsplan geldt, dan vervalt dit bestemmingsplan op het moment dat de beheersverordening in werking treedt. Bij de vaststelling van de diverse paraplubestemmingsplannen is het bestaan van dit wetsartikel onbedoeld maar consequent over het hoofd gezien.

Het gevolg van deze uitspraak is tweeledig: ten eerste het feit dat de betreffende paraplubestemmingsplannen nooit in aanvulling op dan wel in afwijking van de beheersverordening 'Buitengebied Noordwest - Boekelosestraat 255-257' hebben gegolden; ten tweede het feit dat de beheersverordening 'Buitengebied Noordwest - Boekelosestraat 255-257' is vervallen op het moment dat het eerste paraplubestemmingsplan (Cultuurhistorie) in april 2017 in werking is getreden.

1.2 Geldende planologisch-juridische regeling

Consequentie van de hiervoor bedoelde uitspraak van de Raad van State is dat op dit moment voor het plangebied 'Boekelosestraat 255-257' alleen de vastgestelde paraplubestemmingsplannen gelden, zonder onderliggend bestemmingsplan waar die parapluplannen in aanvulling op dan wel in afwijking van gelden. Dat betekent feitelijk dat er sprake is van een planologisch-juridische 'witte vlek', oftewel een plek waar geen bestemmingsplan, beheersverordening of voorbereidingsbesluit geldt. Een 'witte vlek' betekent niet dat er in het gebied geen regels gelden en dat zo maar alles kan worden gebouwd.

1.3 Aanleiding voor het maken van de beheersverordening

Met de beheersverordening 'Boekelosestraat 255-257 (2020)' wordt beoogd de hiervoor beschreven planologisch-juridische 'witte vlek' weer ongedaan te maken en te vervangen door een nieuwe planologisch-juridische regeling. Daarbij is er opnieuw gekozen voor het instrument van de beheersverordening. Daarvoor zijn meerdere redenen. Ten eerste omdat er de komende jaren geen nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen in het plangebied zijn gepland of te verwachten. Ten tweede omdat voor dit gebied al een beheersverordening gold en met een nieuwe beheersverordening die eerdere en onbedoeld vervallen planologisch-juridische regeling kan worden voortgezet. Ten derde omdat de beheersverordening de snelste manier is om de 'witte vlek' weer ongedaan te maken.

1.4 Inhoudelijke uitgangspunten voor de beheersverordening

De hiervoor genoemde redenen voor het maken van de beheersverordening 'Boekelosestraat 255-257 (2020)' waren ook leidend voor het bepalen van de inhoud van de beheersverordening. Het was niet de bedoeling dat de beheersverordening 'Buitengebied Noordwest - Boekelosestraat 255-257' kwam te vervallen. De daarin voor het plangebied opgenomen bestemmingen met bijbehorende regels zijn nog steeds representatief voor het plangebied. Daarom is er voor gekozen om de bestemmingen en bijbehorende regels uit de voormalige beheersverordening 'Buitengebied Noordwest - Boekelosestraat 255-257' opnieuw van toepassing te verklaren in de beheersverordening 'Boekelosestraat 255-257 (2020)'. Deze regels zijn aangevuld met de regels uit de eerder mede voor het plangebied 'Boekelosestraat 255-257' vastgestelde paraplubestemmingsplannen 'Buitengebied-Zonnepanelen' en 'Parkeren Enschede'.

1.5 Juridisch kader beheersverordening

Wettelijke verplichting

De Wet ruimtelijke ordening (Wro) zegt dat voor het gehele grondgebied van de gemeente één of meer bestemmingsplannen moeten worden vastgesteld en dat (citaat:) "...t.b.v. goede ruimtelijke ordening de bestemming van de in het plan begrepen grond wordt aangewezen en met het oog op die bestemming regels worden gegeven. De regels betreffen in elk geval regels omtrent het gebruik van de grond en van de zich daar bevindende bouwwerken."

In plaats van een bestemmingsplan mag de gemeenteraad ook een beheersverordening vaststellen (artikel 3.38 Wro) waarin het beheer over het bestaande gebruik (inclusief de regels dus) binnen een bepaald gebied wordt geregeld. Het moet daarbij wel gaan om een ruimtelijk laag dynamisch gebied en er mogen geen nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen zijn voorzien.

Een beheersverordening heeft, net als een bestemmingsplan, een geldigheidsduur van maximaal 10 jaar.

Wat houdt een beheersverordening in?

De beheersverordening is een regeling ten behoeve van het beheer van de bestaande situatie in laag dynamische gebieden, dat zijn gebieden waar zich geen nieuwe ruimtelijke ontwikkelingsmogelijkheden voordoen of zijn voorzien.

Een beheersverordening is vooral normstellend en te vergelijken met een bestemmingsplan dat uitsluitend een conserverend (de bestaande situatie ter plaatse vastleggend) karakter heeft.

Er zijn verschillende vormen van beheersverordeningen mogelijk. Sommige gemeenten gaan uit van de feitelijke situatie en leggen die vast op luchtfoto. Uitgaan van de feitelijke situatie betekent dat bijvoorbeeld illegale aangelegenheden met de vaststelling van de beheersverordening gelegaliseerd worden. Andere gemeenten gaan uit van de mogelijkheden die het geldende bestemmingsplan bood, maar zonder wijzigings- en vrijstellingsmogelijkheden en met aangepaste terminologie.

In een beheersverordening kunnen geen afwijkings- en wijzigingsbevoegdheden en ook geen uitwerkingsplichten voor nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen worden opgenomen. Afwijkingsbevoegdheden voor kleine aanpassingen aan of een kleine uitbreiding van bestaande bebouwing zijn wel mogelijk.

Wat is een Verordening?

Een verordening is lokale wetgeving. Het is een besluit van algemene strekking dat Algemeen Verbindende Voorschriften inhoudt. Een verordening heeft werking naar een grote (open) groep personen. Een verordening kan voor het hele grondgebied van een gemeente gelden maar ook voor een specifiek gebied.

Waarvoor dienen de voorschriften?

De voorschriften zijn normstellend en lenen zich voor herhaalde toepassing (een beheersverordening is te vergelijken met de Algemene Plaatselijke Verordening).

Bevoegdheid tot vaststellen van een verordening

In de Gemeentewet, artikel 149, staat: "De raad maakt de verordeningen die hij in het belang van de gemeente nodig oordeelt." Een beheersverordening zoals genoemd in artikel 3.38 Wro is ook een verordening als bedoeld in artikel 149 van de Gemeentewet.

Rechtsbescherming

Er zijn geen bezwaar- en beroepsmogelijkheden als bedoeld in de Algemene wet bestuursrecht (Awb) omdat een individuele belanghebbende niet in zijn persoonlijk belang geraakt kan worden. Dit in tegenstelling tot een beschikking, zoals een vergunning: die is meestal op aanvraag en geldend voor / gericht tot een individu of een rechtspersoon. Daartegen is wel bezwaar en beroep mogelijk.

1.6 Situering plangebied 'Boekelosestraat 255-257' binnen Enschede

Het plangebied 'Boekelosestraat 255-257' is gelegen in het buitengebied, ongeveer halverwege tussen de bebouwde kom van Boekelo in het westen en de bebouwde kom van Usselo in het oosten. Het plangebied bestaat uit de percelen Boekelosestraat 255 en Boekelosestraat 257. Op onderstaande afbeelding is de situering van het plangebied binnen de gemeente Enschede weergegeven.