direct naar inhoud van 2.1 Algemene beschrijving van het plangebied
Plan: Eschmarke Zuid Oost 2010
Status: onherroepelijk
Plantype: bestemmingsplan
IMRO-idn: NL.IMRO.0153.20101372-0004

2.1 Algemene beschrijving van het plangebied

Het gebied van onderhavig bestemmingsplan Eschmarke Zuid Oost 2010 heeft betrekking op gronden gelegen in een drietal woonwijken, die deel uitmaken van een groot uitleggebied tussen Enschede en Glanerbrug, genaamd "De Eschmarke". Het gebied "De Eschmarke" is in het kader van de VINEX aangewezen als grotere woningbouwlocatie in Enschede.

De oorspronkelijke structuur in de Eschmarke heeft een sterke orthogonale opzet. Deze kent zijn oorsprong in de lange lijnen tussen Enschede en Glanerbrug, zijnde de Gronausestraat en de spoorlijn van Enschede naar Gronau en de haaks daarop toegepaste ontginningsrichting. De bestaande oost-west en noord-zuidlijnen (infrastructurele en groene lijnen) vormen de dragers van een raster, welke de basis vormt voor het stedenbouwkundig concept voor het gebied tussen Enschede en Glanerbrug. Aan het raster is een aantal nieuwe lijnen toegevoegd, zodat een ruimtelijk raamwerk is ontstaan voor de verdere ontwikkeling van De Eschmarke. De Eschmarke wordt in noord-zuidrichting doorsneden door drie ecologische verbindingszones: een boszone, een heidezone en een beekzone.

Het gebied van het bestemmingsplan "Eschmarke Zuid Oost 2010" ligt in de zuidoosthoek van De Eschmarke en wordt ten noordoosten grofweg begrensd door de bestaande bebouwing in Glanerbrug, ten zuiden door het buitengebied en door de ecologische heidezone aan de westzijde.

Voor heel Eschmarke geldt in algemene zin een suburbaan en tuinstedelijk woonmilieu. Zodoende bestaat het woningaanbod in alle deelgebieden voornamelijk uit rijtjeswoningen, twee-onder-een-kapwoningen, geschakelde woningen en vrijstaande woningen.

Zowel Oikos, Beekveld als Eilermarke kunnen worden beschouwd als beheersgebied. De overheersende functie is wonen, waarbij in de toekomst geen veranderingen van ingrijpende aard worden voorzien. Toekomstige ontwikkelingen binnen de drie woonwijken zullen zich richten op meer groene woonmilieus met lagere bebouwingsdichtheden .

Naast de gronden gelegen in de gebieden Oikos, Beekveld en Eilermarke maken onderstaande gronden deel uit van het bestemmingsplan "Eschmarke Zuid Oost 2010":

a. het Sportpark Ekersdijk

Sportpark Ekersdijk is gelegen ten zuiden van de Gronausestraat en ten westen van De Heidevlinder. Uitgangspunt is hier dat de bestemming "Sport" gehandhaafd blijft. Op deze gronden zijn gehuisvest voetbalvereniging "VV Eilermark", korfbalvereniging "G.K.V. Ons Clubje" en "Tennisvereniging Glanerbrug".

b. de Zuidrand

Ten zuiden van de Keppelerdijk, tussen Eilermarke en Beekveld bevindt zich een gebied met bestaande bebouwing. Het beeld is hier in de loop der tijd nauweljks gewijzigd en bestaat voornamelijk uit lintbebouwing langs de Keppelerdijk, de Broekheenseweg en de Schipholtstraat met daarachter het buitengebied van Enschede. Bij nieuwe ontwikkelingen geldt het huidige beeld van verspreide bebouwing met ruime onderlinge afstand aan een lint als richtinggevend.

2.1.1 Ruimtelijke structuur

Ruimtelijke hoofdstructuur per deelgebied

Oikos

Oikos is gelegen in het meest zuidoostelijke deel van Eschmarke en wordt ten oosten begrensd door de Glanerbeek en grenst aan de noordzijde aan de bestaande bebouwing van Glanerbrug.

Oikos is een woonwijk gerealiseerd op basis van vergaande doelstellingen op het gebied van ecologie, duurzaamheid en milieu.

Centraal in het gebied bevindt zich een eenmanses, die de richting bepaalt van een centrale zone die door Oikos loopt. Deze zone bestaat uit twee grote openbare ruimtes, de Brink en het Veld en deelt Oikos in twee woongebieden, Oikos Buiten en Oikos Binnen.

Beekveld

Beekveld ligt precies tussen Eilermarke en Oikos in en is gerealiseerd als een duurzame wijk waarbij is voortgebouwd op de ervaringen die bij Oikos zijn opgedaan. De mens staat hier centraal, verbondenheid met de plek, aandacht voor de eigen woonomgeving en het bevredigen van de eigen woonbehoeftes zijn hier belangrijke thema's.

De vroeger in het plangebied aanwezige Heutinkbeek is in zijn oorspronkelijke verschijningsvorm teruggebracht en heeft de basis gevormd voor een centrale groen- en waterzone die door het gebied loopt. De richting van deze zone is verder bepalend geweest voor de hoofdstructuur van Beekveld.

Eilermarke

De Eilermarke grenst aan de noordzijde aan de Ekersdijk, aan de oostzijde bevindt zich Glanerbrug, ten westen loopt de ecologische heidezone en ten zuiden de Keppelerdijk.

Als uitgangspunt voor de hoofdstructuur is gekozen voor de versterking en uitbreiding van de bestaande noord–zuid gerichte houtwallen. In de ontstane zones tussen de houtwallen en groenstroken is de woningbouw gerealiseerd in de vorm van orthogonale verkavelingsstroken.

Stedenbouw

Oikos

Oikos bestaat grofweg uit twee woongebieden, Oikos Buiten en Oikos Binnen. Deze twee gebieden zijn van elkaar gescheiden door een langgerekte openbare ruimte, de centrale zone.

In Oikos Buiten is geen sprake van privétuinen, maar van een collectieve ecologische tuin waarin woningen in clusterverband rond erven gegroepeerd staan. Het beeld dat hier is nagestreefd is dat van een natuurlijk landschap waarin de mens een plaats heeft en waarbij hij tracht zo min mogelijk te verstoren.

Oikos Binnen is daarentegen gebaseerd op het traditionele basisprincipe van een structuur met een straat aan de voorzijde en privétuinen aan de achtertuinen van de woningen.

Voor beide gebieden geldt dat de toegepaste architectuur is gebaseerd op ecologische en duurzaamheidsprincipes.

Daar waar de centrale zone en de Hoogwaardig Openbaar Vervoer-lijn elkaar kruisen bevindt zich een plein met bushalte en enkele voorzieningen, het hart van Oikos.

Beekveld

Vanuit de centrale beekzone die door Beekveld loopt waaieren woonstraten in verschillende richtingen uit. De richting van de woonstraten is bepaald door de bezonningsrichting van de bebouwing en de bovengrondse waterafvoer in het plan.

De bebouwing aan de woonstraten is gesitueerd rondom gemeenschappelijke plekken. Deze plekken maken deel uit van de woonstraten, waardoor de woonstraten het karakter van verblijfsgebied krijgen.

Eilermarke

In de Eilermarke zijn twee structuurdragers herkenbaar. De eerste is een brede oostwest gerichte groenstrook waarin een langzaamverkeersroute tussen Glanerbrug en Eekmaat-west is opgenomen. De andere drager is een noordzuid gerichte verkeerszone met daarin opgenomen de Hoogwaardig Openbaar Vervoer-lijn en de hoofdontsluiting van de wijk.

Over de dragers heen ligt een stramien van lijnen in noordzuid en oostwest richting, bestaande uit houtwallen, groenstroken en wegen. Tussen deze lijnen bevinden zich acht woonvelden, welke tesamen een tuinstedelijk milieu vormen. Elk woonveld wordt gekarakteriseerd door zijn specifieke verschijningsvormbepaald door woningtype, architectuur, materiaal- en kleurgebruik. In de woonvelden spreken de daken; er is gezocht naar kapvormen met een relatief lage dakgoot die vanuit de omgeving gezien geen massaal en gesloten beeld opleveren.

De “Kernen” gelden in het plan als bijzondere bouwvormen, veelal toegevoegd als bebouwingsaccenten aan de randen van de woonvelden. Deze accenten bestaan uit ruimtevormende elementen of solitair in de ruimte staande elementen. Voor de "Kernen" is een meer stevige verschijningsvorm toegepast, hier spreken de gevels.

Groen

Oikos

Binnen Oikos is sprake van een aantal bijzondere groenelementen die de groenstructuur bepalen: de Glanerbeek als houtwalbeek, de Centrale Zone, de collectieve ecologische tuinen en de waterbergingsvoorzieningen. Dit alles geeft Oikos haar bijzondere karakter van wonen in en met de natuur.

Beekveld

Het belangrijkste landschappelijke element in Beekveld is de nieuwe Heutinkbeek. Deze beek was verduikerd maar is getransformeerd in een relatief smalle houtwalbeek gelegen in een groene zone met waterbergingsvoorzieningen en verblijfsplekken. De groenzone met de beek loopt centraal door de woonwijk. Vanuit de woonstraten is de beek met beplanting overal zichtbaar, door de aanwezigheid van wadi's in de woonstraten dringt het groene karakter vanuit de beekzone de woongebieden binnen.

Eilermarke

In het gebied bevindt zich een aantal zeer waardevolle houtwallen en losse boomgroepen, welke zijn opgenomen in het stedenbouwkundig plan. De Keppelerdijk en Ekersdijk zijn gehandhaafd en versterkt als groene lijnvormige elementen.

In een brede oostwest gerichte groenstrook is een langzaamverkeersroute tussen Glanerbrug en Eekmaat West opgenomen. Deze strook is voorzien van groene plekken, waterpartijen en speelplekken en is aan de westzijde gekoppeld aan de ecologische zone die een verbinding tot stand brengt tussen de heidegebieden ten noorden en ten zuiden van de Eschmarke.

Verkeer

Oikos

De hoofdontsluiting voor autoverkeer van en naar Oikos loopt via de Bultsveldmaatweg welke aan de zuidkant van de wijk is gelegen. Ook Oikos is in haar geheel ingericht als verblijfsgebied middels vormgeving als 30 km-zone. Dit met uitzondering van het tracé van de HOV busbaan dat het noordelijk deel van Oikos doorsnijdt.

Voor het langzaam verkeer bestaat naast de ontsluiting via de Bultsveldmaatweg ook de mogelijkheid van een route langs het HOV-tracé met een brug over de Glanerbeek. Hierdoor is een rechtstreekse ontsluiting via Beekveld mogelijk. Ook aan de noordzijde is een brug voor het langzaam verkeer naar de Melodiestraat gerealiseerd waardoor een rechtstreekse aansluiting mogelijk is op het wegennet van Glanerbrug.

Bij de realisatie van Oikos is, overeenkomstig de destijds geldende parkeernormen, een parkeernorm van 1,3 parkeerplaats per woning gehanteerd, waarvan minimaal 0,3 parkeerplaats per woning op openbaar terrein is gerealiseerd. Gezien het specifieke karakter van Oikos op het gebied van ecologie, duurzaamheid en milieu is de weging van de particuliere parkeerplaatsen zwaarder dan bijvoorbeeld in Eilermarke en Beekveld.

Beekveld

De ontsluiting voor autoverkeer van en naar Beekveld is vergeleken met Eilermarke en Oikos meer difuus: in hoofdzaak ontsluit Beekveld via diverse wegen naar de Broekheenseweg maar er is ook ontsluiting naar de Schipholtstraat. Ook voor heel Beekveld geldt een inrichting als verblijfsgebied door een vormgeving als 30 km-zone met uitzondering van het tracé voor de HOV busbaan in en aan de noordzijde van Beekveld.

De langzaam verkeersroute langs de HOV busbaan verbindt Beekveld zowel met Oikos als met Glanerbrug en de Eilermarke. Tevens is aan de noordzijde van Beekveld een aansluiting gerealiseerd waardoor langzaam verkeer via de Fugastraat een directe aansluiting kan vinden op het wegennet van Glanerbrug.

Net als in Oikos is Beekveld ontworpen met ede destijds geldende parkeernorm van 1,3 parkeerplaats per woning, waarvan minimaal 0,3 parkeerplaats per woning op openbaar terrein dient te worden gerealiseerd.

Eilermarke

De hoofdontsluiting voor autoverkeer van en naar Eilermarke loopt via een centrale verkeerszone naar de Gronausestraat / Schipholtstraat. Geheel Eilermarke is ingericht als verblijfsgebied welke is vormgegeven door instelling van een 30 km-zone, uitgezonderd de centrale verkeerszone met HOV-lijn.

Ter hoogte van de ecozone vervullen de Ekersdijk en Keppelerdijk een belangrijke rol als langzaam verkeersroute. De Keppelerdijk is een zeer autoluwe route die een belangrijke fietsverbinding vervult tussen Glanerbrug en de Eschmarke enerzijds en het centrum van Enschede en de scholen voor voortgezet onderwijs anderzijds. Doordat de Ekersdijk en de Keppelerdijk langzaam verkeersroutes zijn en ter hoogte van de ecozone afgesloten zijn voor gemotoriseerd verkeer is er geen autoverbinding tussen Eekmaat West en Glanerbrug mogelijk anders dan via de Gronausestraat.

Om sluipverkeer richting Glanerbrug tegen te gaan zijn er binnen Eilermarke geen verbindingen aanwezig tussen Eilermarke en Glanerbrug voor het gemotoriseerd verkeer. Voor het langzaam verkeer bestaat de mogelijkheid gebruik te maken van een tweetal routes: via de Ekersdijk en via de Shackletonstraat

Ook bij de realisatie van Eilermarke is de destijds geldende parkeernorm van 1,3 parkeerplaats per woning gehanteerd, waarvan minimaal 0,3 parkeerplaats per woning op openbaar terrein dient te worden gerealiseerd.

Nieuwe ontwikkelingen

Ontwikkelingen in het plangebied zullen hun ontsluiting moeten vinden in de reeds aanwezige infrastructuur. De toe te passen parkeernormen zullen gebaseerd worden op de parkeerkentallen zoals die op het moment van het realiseren van de nieuwe ontwikkelingen worden gehanteerd.