Bergweide, Kloosterlanden - Hanzepark, Veenoord

2.1 Ruimtelijke situatie

Het plangebied is op te delen in vijf deelgebieden, te weten Bergweide 1, 2, 3, 4 en 5. Hieronder wordt de ruimtelijke situatie per deelgebied beschreven.

2.1.1 Bergweide

Het gebied Bergweide (3 en 4) is een ingesloten oude lus in de IJssel omgeven door een aparte dijk. Bergweide is het oudste bedrijventerrein in Deventer. De ontwikkeling van dit terrein met haven begon in de jaren twintig van de vorige eeuw. Aanvankelijk ging de ontwikkeling langzaam. Vlak na de Tweede Wereldoorlog was er pas een klein deel in gebruik als bedrijventerrein. De rest was toen nog sportterrein, militair terrein en polder. Tijdens de wederopbouwperiode kwam de ontwikkeling in een stroomversnelling terecht. Bergweide was in die jaren het boegbeeld van een zich ontwikkelend, dynamisch Deventer. Het bedrijventerrein begon nabij de Prins Bernhardsluis. De sluis vormde (en vormt) de verbinding tussen de verschillende havenarmen en de rivier de IJssel. In 1974 was het terrein reeds voor driekwart volgebouwd. Het overige gedeelte (Kloosterlanden - Hanzepark) was in gebruik door een aantal sportterreinen. Deze hebben zich tot in de 80'er jaren van de vorige eeuw weten te handhaven maar zijn later verplaatst.

Afbeel ding 2.2: het Basiskanaal in Bergweide

Het bedrijventerrein Bergweide is oorspronkelijk aangelegd voor bedrijven die afhankelijk zijn van vervoer over water. Havenactiviteiten die voorheen langs de IJssel plaatsvonden en hinder ondervonden van wisselende waterstanden van de rivier, schoven op naar een plekje achter de veilige sluis. Water is derhalve een kenmerkend element in Bergweide. Met name Bergweide 4 is opgericht rondom de havenarmen. Langs deze havenarmen is de zwaardere industrie te vinden. Bergweide 3 heeft weinig relatie met de havenarmen.

Op Bergweide zijn ongeveer 150 grote en kleine (produktie) bedrijven gevestigd in milieucategorieen uiteenlopend van 2 tot en met 5. Daarnaast wordt er op delen van het terrein gewoond en zijn er diverse bedrijven die detailhandelsachtige activiteiten uitvoeren. Op Bergweide 1 en 2 (het Havenkwartier) is ruimte voor creatieve economie. Het is een van de laatste herstructureringslocaties van Deventer. Bergweide 3 is een standaard gemengd bedrijventerrein. Bergweide 4 kenmerkt zich door de havenarmen en richt zich daarom op de zwaardere industrie. Op Bergweide 5 (Veenoord) zijn grootschalige bedrijven gevestigd. Daarnaast bevinden zich er andere functies zoals een hotel en de McDonalds. Rondom de Zutphenseweg en de mr. De Boerlaan staan diverse kantoorachtige panden.

Eind jaren '90 is de revitalisering van Bergweide gestart. Onderstaande werkzaamheden zijn in 2008 afgerond:

• In het gebied rond de Duurstedeweg beperkte herstructurering van de openbare ruimte;
• Bij de Zutphenseweg/Kieftenbeltskolk: zware herstructurering, aanpak infrastructuur, demping kolk en ontwikkkeling nieuw bedrijventerrein;
• In het gebied rond de Schonevaarderstraat heeft zware herstructurering plaatsgevonden;
• Op Bergweide als geheel, los van de genoemde gebieden, was sprake van lichte herstructurering, bestaande uit de aanpak van de openbare ruimte.
  

De wegen in Bergweide zijn duidelijk planmatig aangelegd. In 2005 zijn de wegen opgeknapt en aangepast aan de huidige eisen. De wegen zijn ingericht voor vrachtverkeer. Groen is in dit deelgebied slechts in geringe mate aanwezig. Uitzondering hierop is het gebied langs het Overijssels Kanaal. Hier bevindt zich een relatief groene zone. Op deze plek liggen diverse woonschepen.

De waterstand van het Basiskanaal en het Overijssels Kanaal varieert tussen NAP + 5,60 en 5,80 m. De watergangen hebben eveneens een waterbergende functie.

2.1.2 Kloosterlanden

In de late jaren 70 van de vorige eeuw groeide de behoefte aan meer bedrijventerreinen. Aan weerszijden van de Bremenweg, op het latere Kloosterlanden, vonden de eerste vestigingen plaats. Van daaruit werd de resterende grond geleidelijk uitgegeven. In Kloosterlanden zijn bedrijven te vinden met een grote ruimtebehoefte, zoals transportbedrijven die ruimte nodig hebben voor stalling en opslag. Het geheel heeft een modernere uitstraling dan Bergweide.

Afbeeld ing 2.3: grootschalige transportbedrijven op Kloosterlanden

In Kloosterlanden zijn twee type wegen te onderscheiden, de hoofdwegen en de overige wegen. De hoofdwegen zijn de Zupthenseweg (aan de westzijde) en de Zweedsestraat (aan de noordzijde). Deze wegen ontsluiten niet alleen Kloosterlanden, maar ook de andere delen van het plangebied. De beide wegen maken ook deel uit van de hoofdinfrastructuur van de gemeente Deventer. De overige wegen zijn deels breed en ingericht voor het vele vrachtverkeer. In het westelijke deel, op het Hanzepark zijn de wegen iets smaller en lopen er, gescheiden door een groenstrook, voetpaden langs de wegen. Deze wegen ontsluiten de kantoren aan de randen en zijn daarom ingericht voor personenvervoer.

Op Kloosterlanden is meer groen aanwezig dan op Bergweide. Met name bij de kantorenlocaties, maar ook dwars door Kloosterlanden loopt een soort van groene zone. Deze zone bestaat uit een 'beek' met aan weerszijden groen. De beek verbindt verschillende waterpartijen die ook zijn bedoeld als waterberging. De waterpartijen staan ook door middel van een stelsel van duikers met elkaar in verbinding.

Aan de zuidzijde van Kloosterlanden ligt een brede groene bufferzone, tussen de bedrijven en de Rijksweg A1. Door deze groene zone lopen drie watergangen. Het betreft hier de Schipbeek, Dortherbeek-west en de Oxerwatergang. Deze zone fungeert tevens als ecologische verbindingszone. De groene zone wordt verder gebruikt voor recreatieve doeleinden. Zo zijn er twee hondenverenigingen en een paintballcentrum te vinden. Langs de oostzijde, tussen de spoorlijn en het bedrijventerrein, loopt eveneens een groene zone.

Eind jaren '90 is de revitalisering van Kloosterlanden gestart. Doelen van het revitaliseringsproject: behoud en versterking van de werkgelegenheid en bedrijvigheid; optimalisatie van de kwaliteit van het bedrijventerrein; verbetering van de uiterlijke verschijning van het bedrijventerrein en vergroting van het milieurendement (verbetering milieusituatie). Concreet resultaat is de zware herstructurering rond de Westfalenstraat. Het terrein is van een vuilstortplaats omgezet in een bedrijventerrein (5,5 ha).

De Schipbeek ligt tussen twee hoge dijken (± 3 meter). Hierdoor vormt de Schipbeek een losstaand element, zonder directe relatie met het aangrenzende bedrijventerrein. Vanaf het bedrijventerrein is het niet mogelijk om langs de Schipbeek te wandelen of te recreëren. Er lopen geen voetpaden vanaf het bedrijventerrein naar de beek. De dijken langs de Schipbeek hebben een beschermingszone die zich aan weerszijden 20 meter uitstrekt, gemeten vanuit de teen van de dijk. Op deze dijken en beschermingszones is de keur (verordening) van het waterschap van toepassing en gelden beperkingen voor ruimtelijke ontwikkelingen. Er mogen bijvoorbeeld geen ontgravingen of boringen plaatsvinden. Verder gelden er bijzondere bouwbepalingen.

2.1.3 Hanzepark

Hanzepark is het kantorenpark aan de west- en zuidwestzijde van Kloosterlanden. Dit gebied wordt globaal begrensd door de Zutphenseweg, de Gotlandstraat, de Noorwegenstraat, de Keulenstraat en de Bergweidedijk. Hanzepark is gelegen aan de entree van Deventer en heeft daarom een representatief karakter. Een deel van de aanwezige kantoorgebouwen is hoog. De kantoorgebouwen zijn vanwege het gewenste representatieve karakter van Hanzepark over het algemeen fraai vorm gegeven. Tussen de kantoren is relatief veel groen aanwezig. Het merendeel van dit groen ligt op eigen terrein.

Parkeren wordt op eigen terrein opgevangen. Langs de wegen is slechts een beperkt aantal parkeervoorzieningen aanwezig.

De wegen in Hanzepark dienen voornamelijk voor de bereikbaarheid van de kantoren. De wegen zijn daarom voornamelijk berekend op personenvervoer. In grote delen van het gebied zijn gescheiden voetpaden aanwezig. In Hanzepark zijn meerdere haltes voor openbaar vervoer aanwezig.

Afbeeld ing 2.4: representatieve kantoren in Hanzepark

2.1.4 De Snippeling

Het gebied de Snippeling ligt centraal in het stedelijk gebied van Deventer, tussen de binnenstad en het stadsdeel Colmschate. In dit bestemmingsplan worden twee deelgebieden van de Snippeling meegenomen. Dit zijn de zone langs de Zweedsestraat en de zone langs de spoorlijn Deventer-Zutphen.

De zone langs de Zweedsestraat kenmerkt zich door grootschalige perifere detailhandel aan de noordzijde van de Zweedsestraat en autohandel aan de zuidzijde van de Zweedsestraat. Door de gunstige ligging tussen de binnenstad en Colmschate en de goede bereikbaarheid vanaf de A1 is het gebied geschikt voor deze functie. Het gebied is duidelijk ingericht ten behoeve van de grootschalige detailhandel. Er zijn veel parkeerplaatsen aanwezig voor bezoekers. De autohandelbedrijven langs de zuidzijde van de Zweedsestraat zijn beeldbepalend voor dat deel van het gebied. Aan weerszijden van de Zweedsestraat loopt een parallelweg. Op twee punten is deze parallelweg te bereiken vanaf de Zweedsestraat. De aanwezige detailhandel en autobedrijven zijn vanaf de parallelweg te bereiken. Tussen de parallelwegen en de Zweedsestraat ligt een smalle groene zone, die voornamelijk bestaat uit gras.

Afbeeld ing 2.5: grootschalige perifere detailhandel op de Snippeling

De zone langs de spoorlijn Deventer-Zutphen is een overgangszone tussen het bedrijventerrein en de woonwijk Colmschate en kent een eigen karakter. Het gebied is ontsloten via de Holterweg ten noorden van het plangebied. Doordat het gebied is afgeschermd van Kloosterlanden door de grootschalige detailhandel en is ontsloten via de Holterweg, is het een losstaand gebied, zonder een duidelijke ruimtelijke relatie met de overige deelgebieden.

2.1.5 Veenoord

Veenoord (Bergweide 5) is het bedrijventerrein aan de westzijde van het plangebied. Langs de IJsseldijk ter hoogte van de Gashavenstraat staat hier en daar nog oude bebouwing, waaronder enkele woningen. Daarnaast is in het gebied zware industrie te vinden.

In het zuiden van Veenoord ligt de Kieftenbeltkolk. Een deel van deze kolk is gedempt, dit deel is ingericht als bedrijventerrein. Naast de zware industrie is in het gebied Veenoord een afvalwaterzuiveringsinstallatie van Akzo Nobel aanwezig.

Afbeeld ing 2.6: oude bebouwing in Veenoord

Veenoord heeft zelf een weinig groen karakter, maar ligt wel in een groene omgeving. In het westen en zuidwesten ligt de IJsseldijk. Deze dijk vormt de scheiding tussen de groene uiterwaarden en het bedrijventerrein. De zuidoosthoek van Veenoord is een stuk groener ingericht. Hier bevinden zich een hotel en een restaurant, die een directe relatie hebben met de Rijksweg A1 en bijbehorende afslag.

Door Veenoord lopen nauwelijks wegen. De meeste bedrijven zijn ontsloten via een parallelweg langs de Zupthenseweg.

De IJsseldijk naast Veenoord heeft evenals de dijken langs de Schipbeek een beschermingszone van 20 meter vanuit de teen. Binnen deze zone gelden bijzondere bouwbeperkingen, die voortvloeien uit de keur van het waterschap.

De waterstand van de IJssel en de hieraan gelieerde oppervlaktewateren varieert tussen NAP + 1,00 en 6,50 m. De waterpartijen in Veenoord hebben waterstaatkundig gezien meerdere functies:

• aan- en afvoerende functie voor Veenoord en van het achterliggende gebied;
• opvang van hemelwater bij hevige regenval (retentie) en de afvoer hiervan;
• opvang van overstortend rioolwater;
• voldoende drooglegging van het aangrenzende gebied.